Katalog

27 Ekim 1943 İKTIBASLAR İhtîdar mevkiine nasü geetim ? Yazan: Avusturya Başbakanı M* Renner Avusturya istiklâlınin ilânına ve muvakkat «hükumetin teşkiline müncer olan hâdiseler hakkında hakikî bir hüküm vermezden evvel, kolaylıkla unutulması veya yanlış tefsır edilmesi mümkün olmakla beraber, çok ehemmij'etli bazı şartların gözden geçiriimesi lâzımdır. Yeni devletin üzerinde kurulduğu mefkure temellerini aydınlatabümek için olduğu kadar bu meselelerde isim ve şereflerini ileri sürmüş olan muhtelif şahısların oynamış oldukları rolleri de tayin edebilmek için, bu hâdiseler'n hakikî mahiyetini tespit etmek lâzımdır. Bütün dünyaca tanılmış bir kış sporları merkezi olan Semnering civarında ve Viyanadan yetmiş beş kilometre mesafede hususî ikametgâhınm bulunduğu küçiik Glaggvitz köyüne Rus askerlerinin girdiği gün 1 nisan, yani paskalya pazarı idi. Daha sabahleyin erkenden nasyonal sosyalist partisi mümessilleri köy sakinlerine giderek, köyden ayrılmak isteyip de ayrılmağa muktedir oianları taşımak üzere tren katarlarımn hazır edilmiş olduğunu bildirmışlerdl. Nazilerin ekserisi Semnering'i terketmişlerdi. Bana gelince, hemşerilerimı teskin için köyü dolaştıktan sonra, kalmak ve beklemek kararını verdim. zamanlardır tasarladığım plânları yürürluğe koymağa hazır olup olmadığımı sordular. Bu suale cevab vermezden evvel biraz düşünmek müsaadesini istedim. Gloggnitz'den hemşerilerimi korumak imkânlarım araştırmak için ayrılmıştım; halbuki şimdi sanki birdenbire memleketimi yuvarlanmış olduğu uçurumdan çekip çıkarmak fırsatı elime geçmiş gibiydi. Faaüyete geçmek için karşılaştığım şartlar nıuğlak hattâ şüphe verici idi. Siyasî şöhret ve şerefimi tehlikeye koyacak belki de, fazla olarak, uzun yıllardır bağlı olduğum sosyal demokrat partisine söz <*etirmek ihtimallerini kabul edecek miydim? Nihayet, Avusturyayı Hitler Almanyasının bağladığı zlncirlerden kurtarmak, harbden çıkarmak, dıs işlerde memlekete tahammül edilebilinir sulh şartları sağlamak, dahllde memleketi faşist esaretinden kurtarmak ümidile, tehlike ihtimallerini göze almayı kararlaştırdım. Memleketimin Bolşevik diktatörlüğe kurban olabileceğinden( korkmuyordum, zira, Amerika Birleşik Devletleri ile Büyük Britanyanın müttefiki sıfatile S S.C.B. Avusturyanm sosyal ve iktısadî bünyesine müdahale edemezdl. HUKUKI Et (iatları yitıe artfırıidı Toptancı kasaplar tekrar dolap çevirmeğe başladılar DUSUNCELER I Sosyal adalet asrı Prof. Dr. tfı/zı Veldet Yazan: ** I affetmezler, zira böyle idarelerce samaha yoktur. Baştakinin tuttuğu adam ise makamında pervasızca ve ebediyyen oturur; isterse hiç iç görmesin, isterse bütün mille'ın menfuru olsun! IV Şimdi düşününüz, sağ olsun, sol olsun, böyle bir rejimde içtimu adalet mevcud olabilir mi? Hattâ böyle bir rejim altındaki cemiyet ferdhnnin iktısadî eşitliği farzı muhal olarak temin edilmiş olsa bile öyle bir cehennemde içtimaî adaletten bahis açılabilir mi? Evvelce de yazdığım gibi, «iktısadî Keviyeleri birbirine az çok yakınlaştırılmış, fakat siyasî ve fikrî hürriyetleri ve masuniyetlerı ellerinden alınmış ferdlerden mürekkeb bir cemiyet, örlerine müsavi derecede yem konan ve bu sebeble çekişip tepişmeyeıı hayvan sürülermden farksızdır». Gerek sağ ve gerek sol diktatörlüklerde ferdin yeri sıfıria müsavi olduğundan, öyle memleketlerJe insanlar için bir sosyal adalet garantisi olamaz. Zira Hıfa Veldet kontrol yoktur, millet iiaresi değil, şahıs idaresi vardır. (1) Bu yazılar CuTihuriyetin 22 aŞu halde bir taraftan, iktısaden olsun, ğustos ve 12 eylul 1945 tarihU nüshamaddeten olsun, zayıf oianları kuvVet larındadır. liye ezdirmemek, he: kese emeğinm tam karşılığını sağlamak diğer taraftan d ferdin şahsiyetine, yasî ve fikrî hür riyetine ve halk için zararlı olmayan mülkiyetine saygı gösternıek, sosyal adalet rejiminin ilk şartlarmdandır. Bunlarm tatbikatı memîeketton memlekete az çok değişebılir. Fakat ruh budur, esas budur. Şu halde sosyal adalet, sncak siyasî hürriyet ve hukukî adaİ9t h^vası içinde j nefes alabilr ve iktısaJî hürriyetin, liberal manadaki hududsuzluğuna sed çekmek suretüe elde olunabilir Işte bütün mesele birbirıne zıd gibi görünen bu iki noktamn, yani siyasi serbestlik ile iktısadî dizginlemenin nasıl barışacağı noktasmda toplamyor ki, son İngiliz ve Fransız misalleri bunlaruı pekâlâ barışabileceğLni bize isbat edecektir sanıyorum. Bu tezahürlerine bakarak ve inaanların kendi mukaddes hüvıyetlerini bulmağa başladıklarmı görerek, başta tyirminci asra sosyal adalet asrı denilebilü> dedim. Zira bu asır içtimaî adalete gebedir ve doğum sıkmtısuıdadır. ^^^ Çok î( i bi bir cinayet Eskişeh i rde Bir sinir hastası karıslm odunla paramparça etti tkd gün sonra bir çiftlikte kurulan daha büyük bir karargâha götürüldüm ve burada, aralarında Orgeneral Şeltov ile Albay Piterski de olmak üzere, pek çok büyük rütbeli subayla karşılaştım. Şeltov bana hem kendi memleketime, hem de Kızılorduya hizmet edebilvneğe muktedir olup olmadığımı sordu ve S.S. C.B. nin Avusturyadan hiç bir isteği oJmadığı bahsinde tekrar ısrarla durdu: Sovyetler Birliği Avusturyanm istiklâlini garanti eden Yalta kararlarını kabul etmiş bulunuyordu. Bu sual karşısmda bir hayli sıkıntı çektim, zira, Avusturya milletine hitab edememek durumunda idim. Bu dunımu anlayan Şeltov bana ihtiyacım olan yardımı vadetti: Ruslar 24 saat içinde memleketin her tarafile irtibat temin edebileceklerdi. Y ayrıca Kızılorduya v hitaben okuyacağım bir beyanname hazırlamamı da istedi. Fakat S.S C.B. mandasını destekleyen bir adam vaziyetine düşmemek için bu talebi reddettim. Buna karşıhk, Avusturya milletine hitaben neşredeceğim bir kaç bey.miamenm yaymlanabilrrtesi yolunda bir plân teklif ettim. Ruslar, projeleriml tereddüdle karsılayorlardı. Bu yüzden Kızılordu, ile birlikte başkente gitmek kararını verdim. Wienernenstadt,a ulaştığımdan Bütün savaş cephelerinde Avustur bjraz sonra ateş kesildi ve başkentin yahlarm tıpkı Almanlar gibi savaşmış teslim olduğu haberini aldım. <j!duklarını söyleyen Ruslara nasvonal Viyanaya girdiğim zaman bir çok Asosyalist propagandasmın dehşetli kudretıni, savaşa iştirak bahsinde en kü vusturya şehirlerinde ve bizatihi Viyaçük tezahüratı idamla cezalandıran S.5. nada siyasî partilerin muvakkat ldare kıt'alarmın kullandıkları usullerin veh başkanları seçip Rus işgal kuvvetlenle temasa girişmiş olduklarını öğrendım. şetini anlattım. Kurmay Başkanlığı subayları Kızıl Dış âlemle irtibatım tamamlle kesilmiş ordunun %\vusturyadan bir şey isteme bir halde iken hazırlamı? olduğıım plân dığini ve Sovyetler Birliğinin bu mem bittabi bazı tadilâta uğradı. Artık Avuslekete karşı topı&k talebleri olmadığı turyalılardan müzaharet istemeğe lüzum mesele milletin '. gıbi burada kendine bir menfaat veya kalmamıştı. Yegâne 1 üstünlük temin etmek peşinde koşma gayretlerini meyva verici bir şekilde : dığını söylediîer. Onlarca, Sovyetler birleştirmek, uzlaştırmaktan ibaretti. Albay Piterski ailemle beni WenzsBirliğinin yegâne gayesi faşist rejimmi • yıkmak ve bu rejimi tutmuş oianları tresseya yerleştirdi ve burada muvakkat hükumetin kurulması yolunda müortadan kaldırmaktan ibaretti. Bu konuşmalardan sonra bana «A zakerelere başladık. Ertesi gün içm ka| vusturya ne yapabilir?> diye sordular. rarlaştırdığımız bir konferansa iştirak; Bu suale cevaben; Avusturyalılar altı lerlni temin maksadile memleketin büharb yıhnda o kadar yıpranmış ve o tün demokrat partilerlnin liderlerinl derece büyük maddî zararlar görmüş bulup haberdar etmek işini Piterski \ tür ki; dedim, Avusturya namına her bizzat üstüne aldı. Ve Işte bu konferans [ hangi bir yardım vadinde bulunmak sonunda halen reisi bulunduğum muvakkat hukumet kurulmuş oldu. [§>oş iddialara girişmek olacaktır.> Frcmce et Monde'dan çeınren Ruslar bana yeniden hür ve müstakil i bir Avusturya kurmak yolunda uzun M. Kenan Kan Pazar ve pazartesl günleri Rus müfrezeleri, saklanmış olmaları muhtemel Almanları ve silâhları meydana çıkarmak ümidile, teker teker her evl araştırdılar. Bu araştırmalar esnasında cereyan etmiş olan hâdiseleri kolay kolay unutamıyacağız. Zorluğun en büyüğü, yerlilerle askerlerin anlaşmasını biri türlü imkânsız kılan dil farkmdan doğuyordu. Bu durum karşısmda yüksek rütbeli bir Rus subayile temas etmek kararmı verdim ve nihayet bu kararımı tatbika muvnffak olabildim. Temasım üzerine subay Kurmay Başkanlığını haberdar ve koyde uygunsuz hareketlere derhal son verilmesini emretti. Bundan sonra tanımadığım dağhk bir köye götürüldüm ve, uzun bir beklemeden sonra, görünüşe göre kim . olduğumu bildikleri anlaşılan Kurmay Başkanhğı eubayları tarafından büyük bir nezaketle kabul edildim. Burada bana, kendi memleketlerinde Almanlar tarafından çok feci muamelelere maruz kslmış olan Ruslarm, almanca konuşulan bir memlekette kinıin Alman olup kimin Alman olm..dığını kolay kolay ayırd edemediklerini söylediler. Beşiktaş Gürel Sinemasında • U B A K Ş A M 21 de (Novotni seansmdan evvel) MÜZEYYEN SENAR IŞIL ve Arkadaşlan Halk Sanatkârı İSMAIL OpMBOLLÜ Ahmed Güldürür, Küçük Muallâ birlikte DUVAK DÜŞKÜNÜ komedi 3 perde. Zengin varyete. Sah akşanu Balat Milli'de ayni program. Amerikanm çok sevilen 2 gözdesini alkışlamak, saatlerce gülmek, zevkten bayılmak için BETTY HUTTON BOB HOPE ' un yarattığj BIRAKKN ( Let's DÖĞÜU Ş E L I M OG face it ) . filmini L MELEK SİNEMASINDA Â L E gösterecektir. Bütün İstanbul halkınm alkışladığı büyük bir filmin Pazar akşamına kadar ^ U G Ü N SON 2 günü CAZ S E A N S L A R : CIÇEKLERİ 1 2 2.15 4.30 6 45 9. YENİ BİR ŞAHESER PAZARTESİ Matinelerden İtibaren : TATLI RÜYA (Renkli) BETTY GRABLE CEZAR ROMERO Sadakatin aska: iyiliğin güzelliğile zaferinı gösteren büyük hayat romanı Olivia de HAVILLAND Rita HAYWORTH Jaymcs CAfîN'EY'in yarntt âı Akışı içinde bocaladığımız bu yirI minci asra, bir bakımdan sosyal adaı ' let asrı demek mümkündür. Gerçi, girdiği günden bu I gune kadar bize, türlü türlü harblerden, Kasablık hayvan ve dolayısi'e et fî |ihtiyar tarihin Itaydetmediği facialardan atlarında son defa yapılan tenzilâttan zulum ve dikatörlükten, Myaset ve tisonra bir müddet düzeninrîe giden sa caret dalaverelerinden en koyu ve kal tış işleri bu aym 17 ?indenberi, toptancı ranlık istibdadlardan ve nihayet, sosyal kasabların himmetile, gene çığırından adalet namına işlenen adaletsizlik ve r çıkmıştır. Esasen naritları zaman zaman cinayetlerden başka bir dekor gösterkendilerine uydurmakta meharetleri meyen bu talihsiz yüzyılı, .sosyal adaolan toptancı kasablar Erzincan civa let asrı. diye adlandırmak ilk bakışta rında vukua gelen tren kazasından do bir paradoks gibi görünür. Filhakika, layı İstanbul kasablık hayvan muvare şimdije kadar ki gidişıle bu ,.sır, sosdatınm on gün kadar sekteye uğrama ! yal adaletin beiki en çok tasalluta uğrasını bahane tutarak narkı bozmuşlar ve | dığı, en çok hiçe sayıldığı bir asır gibi kasablara azamî fiattan çok yüksek fiat goıunuyor. Hele birinci ve üıinci cilarla et göndermeğe başkmtşlardır. ı han harbinin çeşidli memleketlerde Belediyenin azami fiat esasına göre top meydana geürdiği ahlâk sarsılmalarının tancı kasablar kasablara karaman ve ı ve sosyal yıkıntıların altında irim inim dağlıcı 138 kuruştan verecek, kasablar inleyen geniş kütlelerın manzarası, oda 160 kuruştan satış yapacak'ardı. Hal ralarda sosyal adaletin sağdan soldan buki Aym 17 sindenberi yükseltilen fi I gelen musbet iddialara rağmen geratlar nihayet toptancılard.in kasablara I çekleştiğini göstermekten çok uzaktır. 170 175 kuruşa et görıderilmesine jDuşunen her kafanın gördüğü ve bizim kadar varmıştır. toptancılar gene fatu de bir kaç defa bu sütunlarda belirtüraları 138 kuruştan çıkartnakta, para j ğimiz gıbi insanlık baştan oşağı bir nm üst tarafını elden ahnaktadırlar. Ka j buhran geçiriyor. Sosyal uzvıyet en sablar perakende satış fiatının da ü? had bir istıhale ânındartır ve bunun dotünde olan bu fiatlar karşısmda şaşırıp ğurduğu acitea tabiî acüarln kıvkalmışlardır. Toptancıların fiatlarına itl ! ranmaktadır. raz eden kasablara et vermeiikleri esU ki tecrübelerle bilindiğindon perakenIşte insanlığın gidişi hakkmda ködeci kasablar buna itiraz da edemetümser olanlar, bugünkü 'lcinya manzamektedirler. Bu surstle toptancı kasabrası içinde sadece bu ıstırablı kıvranların cebine giren parayı }ene istanbul maları gorenlerdir. Ve bu da pek tahalkı ödemeğe mecbur lutulmıktadır. biidir. Fena şeyler ve feııalkiar çok sivridir; tıpkı tertemiz bir elbisenin göğsündeki yağ lekesi gıbi, derhal göze batar. İyilik ve temizlik ı * ekseriyotin ruh derinliğinde yer etmiş tabil bir OUnlerdenberl, üzerlnde hayll dedikodu çey olduğundan, insan ona dikkat etcereyan eden Etıbba Odası kongfres^ bugüD mez, hattâ onu tabiî görür. ogleden sonra toplanacaktır. Acaba bugünkü insanlığın da böylec* Istanbul Etıbba Odasına kayıdlı dolctor, eczacı ye dlş tablblerl bir kaç grupa ayrıl dikkat etmediğimiz, gönnedcn geçtiğimak suretlle çlddetll tartışmalar ve «eçlm miz, daha doğrusu görüp de suurlu bir propagandası yapmaktadırlar, Serbest ça tahlile tâbi tutmadığımız iyi tarafları lışan doktorlar> bugünkü ldare heyetlnl hiç mi yoktur? Dünya boğazına kadar teşkll eden memur doktorları tenkld etmektedlrler, Bu arada memur doktorlann bir batakta mıdır? Bizce hayır! Biraz önce söylediğimlz eerbest çalışmam&sını da lstemektedlrler. Şu hal» göre bugünkü kongrenln çok ha gibi, iyilik insanın ruhunda, yaradılıraretll çatışmalara sahne olacagı anlaşıl şmda saklıdır. Küçük bir çocuğun iki maktadır. büyük kardeşi onun yanmöa ş^kadan boğuşursa, işi hakikî bir mücadele saMuhsin Ertuğrul Şehlr Tlyatrosu rejlsörü Muhsin Ertuğ nan yavru, derhal mağlub ve zayıf lerul mezunlyetl» vazlfeslnden .ayrılraakta hine müdahale eder ve onu guya dır. Muhsin Ertuğrulun bu muvakkat ay kurtarınca bir sevinç duyar. Şefkatle, rılışma Şehlr Tlyatrosu İçin yapılmakta okşar ve teselliye çahşır. Çocukken bir olan nlzamnam» mUnasebetlle bazı alâkalı gün bağda bir kaç arkaJaşla birlikte, Beledlye erk&nlle arasında çıktığı sfiylenen filclr ve gdrüj ayrılıklarım" sebeb göst«ren yavru dolu bir kuş yuvasma doğru yükler varsa da blztm aldığımız malumats selen bir yılanı daldan düşürerek ölgöre bu lddlalar dojru değlldlr. Kıymetll dürdüğümüz zaman içimizde duyduğusanatkâr son günlerdekl fazla çalışması ne muz ferahhk ve hazzı Lıç unutamam. tlcesl yorulmuç, sıhhatl bozulnıuştur. DokZalime karşı mazlumu, haksıza karçı torlar kendlslne mutlak bir lstlrahat tavslye etmektedlrler. Bu eebeble mezunlyet haklıyı, istismarcı kuvvetUye karşı, miialan Muhsin Ertuğrul bir müddet dlnle dafaasız zayıfı korumak duygusu, innecektlr, sanın hakikî ve ideal ruh yapısında zaten mevcud oldağuğuna göre, bütün Universîte kabul imtihanları tlnher'lto kcbul lmtllıanlarına dc\am temiz insanları tiksmdiran ve ayni zaolunmaktadır. Dün) Edebiyat Fakülteslnde manda derin derin düşündüren içtimaî glrlş lmtlhanlarına başlanmıştır, Imtihan adaletsizlikler, milletleri teşkil eden saatlnde, Türkölojl ve coğrafya zünırelerlne yazılan namzedlerin tamamen gelme ferdlerin kendi insanî hüviy?tlerini hediklerl ve bu suretle znevcud öğrencilerln nüz şuurlaştırmamış olmalarından faytesbit eüllen kadroyu geçmedlğl anlaşıldı dalanan şahıs veya zümrelerin, her türğından lmtlhan yapılmamıştu Hukuk ve lu ahlâkî kayıdları ve manevl kıymet Iktısad Fakültelerinln lmtlhariları bltmlş hükumlerini çiğneyerek, cebirle, tazyiktlr. Pen Fakültes^ glrlş lmtihanlannı kaEananların lslmlerlnl llftn etmlştlr. Evvelce le, aldatma, yalan ve riya ile hükumet de yazdıŞımız gtbl? bu yıl da blr çok me icra etmelerinden doğmaktadır. Eski zunlar yeniden başka blr fakülteye kaydo devirlerde kuvvetlinüı zayıfa tahakkülunmıışlar, llselerden gelen öğrencllerden munü haklı, daha doğrusu tabiî gören çoğu da blr kaç fakülteye blrden namzed millet ferdleruıin e&serıyeü, hakikî inyazılma lmkanmı bulduklarından henüz kesln netlce belll olmatnıştır, Bu yıl açıkta sanlık hüviyetini şuurla kavradığı, gün, kalan oğrencl sayısı blr kaç gün sonra an cemiyetin sosyal yapısı başka bir islaşılacaktır, tikamet alır ve yüzünü içtimaî adaiet idealine giden yola çevirersk yürümeğe Maaşlar veriliyor Dün, ücret alanların aylıklarının tevzllne başlar. Misal mi istiyorsunuz? I^te Inbaşlanılmıştır. Baremden nıaaş alanlara giltere ve en yeni olarak işte Fransa! henüz te\zlat başlamamıştır. Eklm ayının m son gılnü bayramdan sonraya tesadüf ettlğl olhetle tevzlat perşerabeye yapılacaktır. Hukukî adaletle içtimaî adalet arasındaki münasebeti araştıi'nn yazılarım5000 lira kefaletle serbest dan (1) birini <içtimaî sdaleti uçlarda bırakılan tüccar Makls» Llmited şlrketl hlssedarlarından değil ortalarda aramak lâzımdır> cümSemlh Elrsel hakkmda, fazla flatla çlvl lesile bağlamıştım. Son seçimlerde iki satmak lddlaslle dün blr dava açılmıştır. büyük memlekette, İngiltere ve FranSanık mlUI korunma savcüığınca tevklf edllerekj dosya hemen İstanbul lklnol top sada, halkın ekseriyetinin de bunu böylu mlll korunma mahkemeslne gönderll le anlaması ve içtimaî adaleti ortalarmlçtlr. da araması, insanlığın geleceği ve sosMeşhuden bakılan bu davada, Semlh Blr yal adalet idealinin hâkimıyeti bakımmselln Isveçten getlrtllen loıj ton çivlyl, dan ümid verici büyük biı ışıktjr. Ekonoml Bakanlığı emrlle köy enstltülerı Fransada müfrit sağ ve müfrit sol unyapılarmda kullanılmak üzere M 1 I Egltlm 11 Bakanlığma eatarke^ 31Ö5 Hra haksız surların kazandıkları yerler, ip üzekâr temlnlne teşebbüs ettlğl lddla olun 'rinde yürüyen canbazın ufkî okrak tutnıaktadır, tuğu muvazene değneğinin iki ucundaSanık, bu yolds blr harekette bulunma ki topuzlara benzer: Asıl sıklet ortadadıgını söylemlş ve yargı'.anmasinın kendlsl topııılarmdan biri, tutuk olmıyarak devamım lstemiştlr, Mah | dır; bu değneğin keme, tanık dlnlenllmek ve bazı cihetler merkezjieki insanın *aşıyamıyacağı deyetklll yerlerden sorularak tahkik edllmek ' recede ağırlaşıverirse, muvazene bozuUzere, davayı gelecek aya bırakmıştır. Ay ı lur, canbaz sağa veya sola devrilir, ve nl zamanda, sanıgm fıOOO Hra kefaletle serbest bırakılmasını hüküm altına al ölüm uçurumuna yuvarlanır. mıştır, Cemiyetler de böyledir: Tamamen sağa veya tamamen sola kayan cemiOn kumarbaz yakalandı Harblyede kahveclllk yapan Hakkı admda yetler diktatörlük cehemıemine yııvarblr adamın kahvehaneslnde kumar oynat lanır. Ancak cemiyetin ölümü, canbatığı haber alınmış ve evvelkl gece polls ta zm ölümü gibi uzvî değil, fikrîdir ki rafından anl blr baskın yapılmıştır, Yapı bu ölüm duyanlar ve düşünonler için, lan bask:n sonunda Sadıkj Remzl Meh uzvî ölümden daha bsrbaddır. Işte bu^ Tılmazj Flllp, Karav:ln. Bedros Agob. Kemal ve All admda on klşl suçustu yaka nun içindiı ki diktatörler, düşünen insanın, hür fikirli şahsiyetin düşmanılanmışlardır. dırlar. Cemiyetin bütün ferdlerini duymayan ve düşünmeyen, emir kulu bir BİR 1K1 SATIRLA kütle olarak görm^kten hoşlanular. Ifi BAYTAH müdürluğunden emekll Ib Halkı hakir görurler. Resmi nutuklarda ralılm Etemt Pangaltı caddesmden geçer goklere çıkardıkları mılletlerini, hususî ken, blrdenblre duşmuş> baygın halde Şişll konuşmalarında yerin dibıne batırırEtfa'l hastaneslne götüfülürkenı yolda öl lar. Kayınbabası tarahndan kurşuna müşttu\ Kalb durmasmdan öldüğü anladizdirilen Kont Ciano'nun hatıralarmşılıp, gomülmeslne l?ln verümlştlr. * USKÜDARDA, Selâmlall mahalleslnde da, Mussolinin, Italy.ın mıllei için «çaoturan Hayrl Çağlar adında blr adam ev 1 mur» sıfatını kullandığı yazıhdır. Tavelkl gece Köpruden Uskudara geçerken ' rihde bunun gizli kalmış kimbilir nice vapurdan denlze duşnıuş ve bir hayll B U yuttuktan Bonra vapurun tayfalan tara i misalleri daha vardır. Halkı hakir gören müstebid veya fından kurtarılmıştır, Hayrl Beyoğlu hastaneslie kaldınlarak tedavl altına alın müstebidler onun dış fikir âlemi ile mıştır. I münasebetini zorla keserler. Kendi hâ* HALKA NUFUS başma verllecek bl kimiyetlerini devam ettirecek terbiye rer tane makaranm te\ziine Cumhuriyet sistemleri propaganda şebekeleri kubayrammdan sonra başlanacaktır ¥ TICABET Bakanlığının sucuk ve pas. rarlar. Kendileri gibi düşünmeyenleri tırma lhracmı serbest btrakması üzerlne ilk olarak Yunanlstandan lstekler başlamıştır. Fakat, Yunanlstandan bu lhracat Öğretmen Fatma ÖZBÖREKÇI I ^ mukablll hlç blr mal alnıak mümkün olmadığından lş yapılması blraz müşkül göile nılmektedir. Dolmabahçe stadının bir duvan çöktii Dolmıbahçede yapılmakta olan înonü stad yomunun duvarlarından blrl çökmüş ve duvırın altında çalısmakta olan amelelerden Ferhad Yıküan taşların altında kalarak agır surette yaralanmıştır.'Yaralı amela taçlarm altından çıkarılarak Gureba hastaneslne kaldırılmıştır, Millî kalkınma partisi açılıyor bugün Etıbba Odası kongresi bugün foplanıyor Idare heyetlnl geçen hafta »eçmlş olan «MUU Kalkınma» partlslnln küşad res'nl bugün saat 15 te Beş'.:taş:a Hayreddln lakeleslndek) partl ldare merkezlnln salonlarında yapılacaktır Meraslm> Şehlr bandosunun IstlUU morşlle başlıyacak, bu münasebstıs Partl relsl Nurl Demlrağ, kfttlbl umumlsl Hüseylu Kâr hadleri Avnl Ulaç İle heyetl ldareden Izzet MOhürTlcaret Bskanlığının K. 510 sayllı ka daroğlu blrer nutuk lrad edecekler bilâhare rarnams vo buna bağlı olan kâr hadleri ü davetlller zengin blr bufede ağırlanacakzerlnda yapmak lstedlğl ve elmdl üzerlnde lardır, çalısılan değlatkllkler İle ayni zamanda mühlm btr bedefe doğru gldUmektedlr. Ampul tevziatı Bundan ev%elkl dağıtmada süıatle bltlrlHarb yıllarında blr çok maddelerln tedarlk ve memlekete getlrllmeslnde bllyük len elektrlk ampullerlne bu defa lsteğln mUşkülat çekllmls olduğundan bu malların azhğı göze çarpmaktadır, Ampul almak getlrllraeslnl temin İçin büyük lthalâtçı hakkı oianlardan mühlm blr kısmı ampulkarları verllmlştl, Blr zaman yüzde <J0 a lerlnl almamaktadırlar. Bunların bugünkükadar çıkan bu karlar blr çok ahvalde lay lere nazaran çok daha ucuz olan yoldakl dalı olmuştur. Bu arada demlr lthttl&tçısı, ampullerln gelmeslnl bekledlklerl anlaçılderlt manlfaturacı kalay getlrmlştlr, Bu maktadır, Memleket lhtlyacının en az üç gün tamamen değljmlş olan şartlar İçinde yıllığmı karşılıyacak kadar ampul elparlsl artık normal zamana dönmek lçn tedblrler olduğundan bu suretle flatların laha da alınırken İktısadî bünyemlzde aksl teslrler düşecefl ümld edllmektedlr. yapan bu jekllden kurtulunması da ön pland» ele alınmıştır, Bunun İçin her ltIthalât ve ihracat birlikleri halâtçının asıl kendi 1; sah&sında çalışlthalâtçı ve Ihracatçı blrllklerlnln kurumasını temin etmek üzerlnde durulmakta lusunu ve çalışmalarını düzenleyen blrllk dır. Kftr hadlerinln'normale doğru lndlrll statülerlnln yeniden yapılması takarrür meslndekl esas maksadlardan blrlnl de bu etmlştlr. Tlcaret Bakanlığınca da tasvlb clhet teskll etmektedlr. edllen bu karar üzerlne blrllklerde hazırlık başlamışlır. Yılbaşına kadart bütün blrllkler İçin müşterek blr statü esası tesbit o17 fcuruşta ısrar . Belediye Dalml Encümenl dün ekşam lunacak ve bu statü tasarısı evvela idare heyetlerl, toplanarak kömür narkı lşlnl tekrar tetklk yet! erlnde sonra da blrllklertn umuml hemüzakere edllecektlr, etmts ve komürün perakende 17 kuruşa Blrllk stftülerlnde yapılacak değlşlkllk satılması hakkında evvelce verdlğl kararda ısrarla ltlrazları reddederek bu kararı tas İle lthalâtçı ve Ihracatçı blrllklerlnln şlmdlk İçin vllâyet ldare heyetine sevketmlştlr. dl aksayan blr çok taraflan tashlh edllmlş olacak, bllhaesa uzun kırtasl formaJlteler Bitli ve pireli sinemalar kaldınlacaitır. Barl hastalıklarla mücadele teşkllâtından blr heyet Beyoglu slnemalarım gozden geMes'ud bir evlenme çlrmlş ve bunun netlceslnl dün blr raporla Eyüb kajmakamı Ibrahim AHıok Beledlye başkanlığına vermlştlr Heyetln raporui'.a nazaran lkl Blnemada blt btüun kızı Bayan Ozgül Altıok ile Süreyya mua, blr slnemaya glrlldlğl zaman da Aruoba oğlu Vahdi Aruoba'nın nikâh heyetln üzertne plreler hücum etmlştlr. törenleri dün saat 16,30 da Beyoğlu evKoltuklarda blr taiım pls bezlere ve halâlarda blrlklntllere tesadüf edllerek bun lenme dairesinde, güzide davetliler ve yapılmıştır. lardan blrlnln kapatılmasım,. dlğerlerlnln aile dostlan huzurunda de çeşldll cezalara çarptırılmasmı lstemlştlr Genç evlilere saadetler dileriz. Eskişehir (Telefonla) Şehrimizde tüyler ürpertici ve tam mânasue vahşiyane bir cinayet işlenmiş, Ekrem Işbay admda biri, karısını odunla parçalamak suretile öldürmüştür. Yaptığım tahkikata göre, Eskişehirde dehşet uyandıran bu facia şu şekilde cereyan etmiş tir: Hâdisenin kahramanı Ekrem Işbay, 935 yılındanberi Eskişehir şeker fabrikasmda bolge şefliği yapmaktadır. Merhum Hüseyin Paşanın oğlu olan Ekrem Işbay 936 da, Istanbulda merhum Etem Paşanın kızı Bayan Hayrünnisa ile evlenmiştir. Hâlen de yedi yaşında bir kızları vardır. Asabî ve" kıskanç bir mizaca malik olan Ekrem, bu gayritabiî yaradıhşı sebebile karısile sık sık kavga çıkarmaktadır. Bundan üç ay evvel, bir sabah asabî bir krize yakalanan Ekrem Işbay, kendini burada bir asabiye mütehassı6ina muayene ettirmiş ve bu buhıan üzerine üç aylık rapor alarak Istanbula gitmiştir. Ekrem, bu müddet içinde Dr. Mazhar Osmana müracaat etmiş ve kendisini tedavi ettirmekle meşgul olmuştur. Cinayetten bir gün evvel kansile birlikte Istanbuldan buraya gelen Ekrem Işbay, Istasyon caddesinde 35 numaradaki evine yerleşmiştir. 12 ekim cuma günü sabahı normal bir şekilde kalkan karıkoca evlerinin üst katmdaki odada, günlük işleri etrafmda konuşmağa koyulmuşlardır. Baat 11.30 da, tath tâtlı konuşan karıkoca arasmda, neden çıktığı bilir. miyen bir münakaşa başlaTiış ve az eaman içinde kavga halini almıştır. Asabiyetten gözleri dönen Ekrem, bu :ırada, kapının arkasından eline ge çirdiği bir odunla rastgele karısını .oırmağa başlamıştır. Boğuşma o kadar şiddetli olmuştur ki, Hayrünniîanın vücudünden sıçrıyan kanlar bü;ün duvarları kızıla boyamıştır. Bu müthiş hücumdan kurtulmak is. tiyen kadıncağız, dışan çıkmak ümidile kendini merdivenlerden aşağıy» tmış ve bir elile kapının kilidini yakalamağa muvaffak olmuştur. Ne ya, ık ki, korkunç bir şekilde gözleri yeinden fırlıyan Ekrem, kapıyı açmağa ahşan karısmm arkasından yetişerek elindeki odunu büyük bir hızla kafaının ortasma yerleştirmiştir. Bu şiddetli darbeden sonra, kuvveti kesüen cadın sırtüstü yere serilmiştir. Ekrem, >una rağmen taşkın öfkesini yenemiperek Hayrünnisanm başmı odunla arça parça etmiştir. Hâdise esnasmda bileklerinden yaralanan katil, evinin kapısını kapıyaak tedavi edilmek üzere hastaneya ;itmiştir. Facia, evinin işlerine bakan ıir adamın, saat 14 te eve geldiŞi raman kapıyı açamaması dolayısile zaıtaya yaptığı müracaatten sonra öğ•enilmiştiç. Hâdiseye derhal Cumhuri•et savcısı el koymuş ve tahkikata aşlanmıştır. Biraz sonra katıl de ele geçirilmiştir. Ekrem Işbayın, gayritabi! haller gösrmesi, kendisinin adlî tabiblikçe mü;ahede altına alınmasını icab ettırmiş;ir. Katil, mahfuzen Istanbula sevkedilmiştir. Hâlen Bakırköy akıl hasta'.ıklan astanesinde bulunan Ekrem Işbayın yaşmdaki kızı bu yaşa gelmesın» ağmen konuşamamakta ve apdestinl utamamaktadır. Çocuk, Istanbuldakl ilesinin yanıııa gönderilmiş ve katin evi de mühürlenerek muhafaza al;ına ahnmıştır. Ekrem, istanbul avukaÜarından All :şbayla, milletvekili Sami Işbayın ardeşidir. Annesi de hayatta ve diğer çocuklarının yanında oturmaktadır. ölüm 103 üncü sayısı. Toprafc MahsulleOflst mühasebe e,flerinden Reşad Elevll"nin ve yedek ubaylardan 6|edad Elevli'nin pederl ve i'ındık TJmum thra^tçılar Birliği umu ıl k&tftrt Haydar Emlroğlu'nun kayın >ederl (tstanbul Viâyeti Veteriner aşmüdürlüğünden emekll Etem Elev) an! bir kalb fcrizini müteakıb rahmeti Rahmana kavuşmuştur. Cenazesl bugün »aat 12 de Teşvlklye amilnden ftgleyi müteakıb namazı Jaındıktan snnra kaldınlarak Periköy mezarlığmdaki aile makberesine defneIllecektir. Merhum b r k seneyi a?an memleket Izmetindekl dürüstl ve verimli mesaliile temayüz etmlş, herkesln sevgl T« ayy.sını kaaanmıştır. Ailesine ve arkadaşlanna başsağlıgı Her, merhuma Cenabı Haktan ma§iret nlyaz ederlz. (Çelenk gönderllmemesl vaslyeti üzerine rica olunur.) *** Tohum Islah I»t««yonu mOhenlalerlnden Teklrdağll BEŞAD ATAKAN On gece anl olaraK Hakkm rahmetlnf; ka. •uşmuştur. Cenazesl bugün 27lfl!»45 cumarte5l günü Lâlell Meslhpaşa cad. Ko. S3 ten kaldınlarak öğle namazı Aksaray p.llde camllnde kılındıktan aonr» Kdlmeapı şebldllğlne defnedllecektlr. Kendlsinl tanıyan ve seven arkadaşların :elmesl rlca olunur, Atakan allesl BUGÜN ÇIKTI. Türkiyenin en eski, en çok okunan EV EL1ŞLERİ ve KADIN GAZETESİ BU SAYIDA: Çeşidli bluz, kazak. elisi örnekleri. Çocuklara göğüslük nümunesi, rafya işleri, memleketimizin ıpoda yaratıcılan, güzellik için spor, yemek çeşidleri, örtü örneği, Kemaleddin Tuğcnnun yeni romanı. Fiatı: 25 kuruş. • TÜRKİYE YAYINEVl: Ankara Cad. 36 •• Paramonnt Şirketinin yaraltığı müzikal filmlerin en güzell. Renkli şaheserlerin en rakibsizi... Dansın, müziğin, cazın, neşenin raferi RÜYÂ MARY ÜLKELERİNDE ( R E N K L İ ) . HAPPI GOLUCKY . MARTİN DİCK PCNVELL BETTY HUTTON EDDİE BRACKEN RUDY WALLEE c Pazartesi matinelerden itibaren LALE ve A R RR şerefine Sinemalarında B U G U N Cumhuriyet bayramı SÜMER SİNEMASINDA Sister ) ALTIN KELEBEK ( His Butler's CUMHURİYET Nfishası 18 knruçtur. Abone Şeraıtı Oc ayıık ıtı ayl}* 3<?neH* 3İT aylı* Türklye 3OO 8O0 16OO 2900 Kt. » » » Barle 6OO Kr. 1800 » 2900 » 6400 » Sevimli artist FRANCHOT O E A N N A D Ü R B î N ' İ l i TAMİROFF ile K1ZÎ PERI • Strawberrv Blonde • AR Sinemasında Pazar akşamına kadar gösterilccektir ¥ DEVLET Havayollan hava seferlerl bu aksimdan İtibaren tatll edllccektir. ¥ ÇANAKKALE cnannaa karaya oturan Sevım şllepı dün yüzdürülmuştür Sevlm tekrar yukünü alarak yoluna devam edecektlr. I i oynadığı filmlerin en iyisi ve en neşeüsi. TONE AKİM Dikkat C3azelemlz« ^Ondertlen evra* T» TVUlf nPsr?t31ıolD odllmestn Ind» ilunmaı Dr. KEMAL CAĞATAY Denizli Nişanlandılar. DEAN'NA DURBİN bu filmde Turandot operasmdan bir aria ile Rus halk şaıkıları ve iki veni sarkı söylemekterlir. Bu NEŞE Mt'ZIK ve AŞK filmini tavsiye ederiz. Matineler 11 de başlar. Sevinçli ve acıklı günlerinde Kızı I layı hatırla. I