Katalog

r Dünyada ve Bizde A L T I N Merkez Bankası Malî Müşaviri Namık Zeki Aralm altm hakkmda her türlü faydalı malumatı taşıyan çok kıvmetli bir etudu son çıkan 1.39 sayıh İKTISADÎ YÜRÜYÜŞ dergısınde yayınlanmıştır. Yeni bütçe hakkında Prof. Şukrü Babanm nefıs bir tahhli.. Bundan başka, fabrıka doktoru ve randıman (Dr. Osman Nuri Özgen). Türkiye Hayvan Yemı Yetıştırme Cemıyeti. piyasa haberleri vesaire.. ADRES: Cağaloğlu Turbedar sokak No 16 İstanbul. Yıllık abonesi 10 lira. J Seçim neticesi: Komünistler Bulgaristandaki bir kısım Rus 757, Cumhuriyetçiler 742, kuvvetlerinin hududumuzda Sosyalistler 739 saylavlık. Yeni seçilen Müessesan Meclisi gelecek ay toplanacak ve yeni hükumet reisini intihab edecek Sola kayan fransa 22 inci yıl Sayı: 7609 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adred: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbu] No. 246 Teleion: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, Idare ve Matbaa kısmı: 2429924290 HAZR KUHAMMED AFA Mısır Âyan Meclisi Reju/^^eski Maarif Nazırı Huseyin Heykel Fşjfcafından arapçası yazılan ve Ömer ^^MVİrrul tarafından birçok izahlar va. haşiyeler ilâvesile çıkmıştır. tercüme edilen bu Tanesi cildli Salı 23 Ekim 1945 AHMED HA İTABEVİ ve tahşid edildiği şayiası kajTiaklar tarafındah teyid edilmemiştir. Bir Bulgar dergisi: Rusya Türkiyedett isteklerinde 1915 İngiliz Fransız Rus anlaşmasına istinad ediyor. Talebleri yerine getirilirse Türk topraklarım büyük bir kıskaç içine almış olacaktır diyor Lordra 22 (Radyol Bulgaristandaki Sovyet ku\n,etİ€ri memleketin cenubunda, Turk hududu yakınlarında tâbiye mevzilerme yerleşmislerdir. Bu kıt'alar her ne kadar Bulgaristandaki Sovyet işgal ordusunun ufak bir kısmmı teşkü etmekt« iseler de ağır silâhlar olduğu ve batı Rumanyadan getirıldıklen bildirılmektedir. Amerikan basını ve radyoları dun bu habere buyük bir önem vermişlerdir. Bu sabahki ingiliz gazeteleri de habere ehemmıyet atfetmektedirler. Diğer taraftan Sovyet ku\rvetlerinin Bulgaristanda manevralar yapmakla meşgul oldukları anlaşılmaktadır. CUMHURİYET Dün sabah verilen bu hab«r. Londra radyosunun müteakıb neşrıyatında tekrarlanmadiğı gibi diğer radyolar veya yabancı Bir Bulgar dergisinin yazısı Kaybeden: Eski Başbakan Daladier Seçimlerde kazanan ve kajbedenler » Kazanan: Eski Dıs isleri Kazanan: Komünist Kazanan :Şimdiki Dış Bakanı Yvon Delbos Hderi Thorea \ş\et\ f ^ ^ B idault Kazanan: Komünist seflerinden V. Auriol Sofya 22 (a a.) «Brazda» dergisi son yazısında Yançulev'in «milletlerarası cereyanlar karşısında Turkiye» adh bir makalesirü yayınlamaktadır. Makalede bılhassa şoyle denmektedır: «Ikinci Dunya Harbınm son bulmasi'ıe birçok mılle'llerarası mesele'ıer ilk plâna geîmiştır. Bunlar arasmda Boğazlar (Karadeniz ve Çanakkale Boğazları) ve Sovyet Turk dostîuk ve ademi tecavüz andlaşmasımn feshinden sonra yeni bir safhaya girmiş bulunan Türk Sovyet munasebet!3ri rrfeselesi de vardır. Arkası snhife 3, Sü. 5 te Fransada dördüncii cumtıuriyete doğru! ransada yapılan genel seçimin neticeleri anlasılmış ve bu neticclere göre Fransada dördüncii eumhurlj etin kurıılmasınn engel kalmamıştır Yapılan seçîmde bilna^a iiç partinin kazanmış olduğıı göze çarpıvar. Bıınlann birincisi komünistİPr, ikincisi sosyalistler, üçüncüsü rumluıriyetçilerdir. Cumhurij etçiler ile 'osyalistler arasında birçok benzerlikler kavdnlundtığu Için elbirliği yaparak işbaşına geçme!erk hfklenijor. .,. , . Fakat Fransada bn defa yapılan seçhn sırasında Fran«i7 vatanda*larından llci snal de sorulmuştu. Svıallerln birincisi, secim neticeslnde kuıulacak olan meclisin müessesan meclisi olııp olmamasına aidıli. Ikinci sual birinci sualin cevabına bağliılır. Meclis. müessesan meclisi olarnksa 1875 anayasası tarihe mal olacak ve yeni anayasa yapılacak. olmayacaksa, meclis ya?ayıcı bir meclis olacak. yani Fransız parlâmentosu olarak vazifosini \apac?k ve bir âyan meclisi de seçilecektir. En son haberlere ^ore halk >üzde sekien nisbeiinde, seçilen meclisin ıııiiessesan meclisi olması lehinde rey verniştir. Onun için Fransanm üçüncü eumhuriyet devri de son bıılmuş ve dördüncii cumhuriyet devri açılnustır. Ikinci sualin de yüzde altmış bes nisbetinde ekseriyet ka7andığına bakılırsa Fransız halkı, meclisin mahdud salâhiyetli olmasını da kalnıl etmis olııyor. O halde bu neticelere bakarak General De Gaulle'ün maksadına varmıs nlducıına hükmetmek mümkündür. Çünkü 1875 anayasasını değistirmck ten ve salâhivetleri mahdıul olan bir meclis kurmaktan maksad, kuvvet ve kudreti daha fazla devlet sefinin elinde toplamak ve onun Fransu kalkınmasını hızlandırmasına imkân vernıcktir. General De Gaıılle. Fransanm tcslim olması üzerine ilk mukavemet bayrağını açan ve sonuna kadar mukavemet hareketini idare eden. nihayet muvakkat hükumetin ilk şefî sıfatile Fransayı anaışi Içinde yüzmckten koruyan şahsiyet oldu.ğıı için, kendine bu durumn vermek istemekte ve onun aldıçı netice. Fransu genel oyunun da bu dururau tasvib ettiğini belirtmektedir. Fransada parri ayrıiıklarmm süreMye lstikrarsızlıklar vücude getirdiği ve hükumetlerin faaliyetler'ni felce uğrattıgı gözönüne getirilirse. General De Gaulleün bir bakıma göre diktatörce salâhiyetIer elde ederek memlpketi idare etmesi, belki de Fransa icin bavırlı olur. Daha baska memlekptWde. mcselâ İngilterede. parti ayrılıkkrı. istikrarsi7İık değil. bilâkis istikrar âmili olmakta ve ekseriyet kazanan bir parlinin is basında hiç olma7sa beş sene kalvalt prog^amını tatbik etmesini sağlamakfadır. Fransada ise. böyle değildir. Bıınun ilk mühim sebebi Fransız efkSrınm bir partiye ekseriyet karandınmıvacak derecede tesettüte uğramasıdır. Nitekim bugünkii netice, Fransız efkârınm üç parti>e aşağı vukarı müsavi nisberte rey vermiş olduğiınu göstererek tesettütün devam ertiğini belirtmekte ve bu yüzden bir tek partinin iktidar mevkiine gclmesine imkân vermemektedir. Londranın fikri: Yeni Fransız hükumeti her halde İngiliz hükumetinden daha *ol olacaktır. Ankaıa 22 (R G.) Bugün bütün dünyanın alâkası, Fransanın istikba'ini alâkadar eden bir mesele üzerınde tDplanmış bulunuyor. Bu, Fransaüa dun yapılan seçimler ve referandumdur. Referandumda mıüete iki sual sorulmuştur: 1) Seçimler sonunda kurulac^k olan meclis bir «müessesan mechsı» mı olmahdır? 2) Meclis, mahdud saiâhiyetlı nıi olmahdır? Bu suallerden birincisi referandumda ek«eıiyet ka7anmıştır. Yani, se^'mler sonunda kurulacak meclis bir müeîsesan meclisi olacak, yani yeni bir am>vasa yapacak, bu suretle Fransads dördıincü bir cumhuriyet devri başlajacaktır. Meselede «hayır* cevabı ekserit kaı»nydı Fransız meclisi parlc Sovyetler, irandaki asî Kürdleri besliyorlar mento olarak teşekkul edecek ve bugüne kadar gelen Uçüncu Cumhuriyet devam edecektı. Referandumun ikincl sualiude de meeli<=in mahdtıd salâhiyetli olmssı j a ni General De Gaulle'ün arrusı* kabul edılmıştir. Seçımlere geilnce; son neticelere göre 3 parti hemen hemen ajTiı de"erede ku\Tetli ekseriyet kazanarak hırırci plâna çıkmıştır. Bu partiler şunlardır: 1 'Komünistler (151 saylav). 2 Hıristiyan katohkler (142 saylav) ; 3 Sosyalistler (139 saylavl. Radıkal sosyalistler ancak 19 saylav Bunlar eski Ermeni topraklannın (!) Rusyaya iadesi lâzım çıkarabilmişlerdir. sağcl paıtıler 40, 8*. 8 < l ^ * Yeni bir numara Amerikadan Rusyaya gidip dönen Ermeni maceraperestler «Miittefikler arasmda itimad kalmadı!» İngiliz basım soruyor: «Rusya niçin kendi malım kaybedecekmiş gibi davranıyor? Hasmet Orba>ın Sclânik caddesindcki pencereleri ve perdeleri daima kapah ~ * duran bnrosıT (Biiro. resimde birianm difer kısımTarına nâzafan koyu renk ile gösterilmistir) 22. (a.a.)^^r Yorkshire ^ Macaristan meselesinden bahsederei şunlan yazmaitadır: Sovytt Macar anlaşmasımn protesto edilmesi, ku\netlerini birleştirer»k Almar»ya5i yenmlş olanlarm affasındakl mütekabil itlmadın çözülmekt* olduŞuna bir alâmettir. Moskova nlçin, ya hasin olmak. veyahud da kendl malı telâkkl Pttlği bir şeyi kavbetmek bahis mevırı imls gıbi hareket ediyor? NewYork 22 (Tass) Eçmıyaszinde toplanmış olan Ei"rneni kilisosi knngre=ine Amerikadaki Ermenılor namına iştirak ettıkten ve Ermenistanı gezdıkten sonra NewYork'a rloııen üç murahhas verdikleri bir demeç'e, Türkıyey« ılhak edılmiş olan Ermeni top Arkası tahije 3, Sü. 2 d* Ankara cinayeti Haşmet Orbayın duruşması dün yapıldı? mahkeme tahliye talebini reddetti, davanın katile aid dava ile tevhidi bekleniyor Karışıklıkların çıktığı yerlere Iran jandarma kuvvetleri gönderilmesine Sovyetler izin vermediler, Iran kabinesi istifa etti Tahran 22 (a.a.f Iran jandarma kuvvetleri, karışıklıkların devam ettiğı kuzey İrana gitmek için Rus makamlarmdan henuz müsaade almamışlardır. So\>et hükumeti kuzey Iran kürdlerinin çefierme matbaa mak.nelerile iki ton kâğıd göndermistir. Küd şefleri, Rusyayı ziyaretten dbnnü< o'up ^imdı tekrar genel karargâhlarmd? bulunmaktadırlar. İzmir Halkevinde çıkan tartıştna Milletvekillerile eski milletvekili Refik Ince neler söylediler? Moskova batı blokuna da faşist damgasını vurdu Moskova 22 (a a.) Moskova radvosunun bir yorumcusu «Batı blokunun ev1 ehyatı» adh bir konuşm3da, Hıtler Almanyasınm taklb ettiği siyaFacia esnasında doktorun üzerinde kiilliyetli miklarda para setle bueün «bir batı bloku» kurulmasını tavsive edenlerln si%"asetl arasınbulunduğu anlaMİıyor. maktulün veresesi 100,000 lira <3a benzerlik bulunmaktadır. Yorumcu tazminat isteyecek Bundar. şonra bütün demokrat milletler efkârırn, hepsi harb tohumu gizliAnkara. 22 (Telefonla'» Arkadası bit olunduktan sonra, Istanbuldan gei yen bu slvasl entrikalar karşısında mü» katil Reşid Mercanı arıyan polisi yan miş olan avukatı Nail Taner, ceza usu teyakku bulunmaga davet ederek kohş yola sevketmek, ruhsatsız tabanca lü muhakemeleri kanununun 104 üncü Arfeas» sahife 3. SO, 3 te taşımak gıbi suçlarla tevkif edılmış maddesinde yazılı tevkif sebebleri vaolan Haşmet Orbayın duruşması, bu rid olmadığından müvekkilinin tahliyegun 14 te ashye ceza mahkeme^ınde sinı ıstedı: fakat mahkeme, savcmm ArîtoJi sahife 3, Sü. lde yapıldı. Suçlunun usulen huviveti tc=Yeni romanımız Iran Başbakam istifa etti Ankara 22 (R ) Tahran ıadvosunun bildirdığıne gbre, Iran Ba=bakanı. Ssdr istifasını verm;f ve Şehnsah bu istıfayı kabul etgnekle beraber, ;eni kabıne te=e'.<kul edıncçye kadar Başbakanlıkta kalmasını kendisınde.ı rıca etmişür. Nisantasında dün aksamki cüretkârane haydudluk Bir Aşk Gecesi Aşkla kin arasında bocalıyan iradesiz bir erkek size bu romanda macera ve husran dolu hayatını anlatacaktır. İran Şehinsahı Mehmed Rıza Pehle\ î Kâmran Örs Refik Ince Yaztst 3 üncü sahijemizde Nüfus sayımınm neticesi yarın belli olacak tzmirin nüfusu 200 000, Adananm ıse 101,000 olarak tesbit edildi ^^J 5 meçhul şahıs saat 8 de Vali Konağının karşısmdaki bakkal dükkânına tecavüz ettiler, bakkalı bağlıyarak dükkânı soydular Dün akşam saat 8 sularında, Nışantaşmda. Valikonağı caddesınde, cüretkârane bir haydudluk ve snygunculuk vak"ası olmuştur. Bu caddede, VDlıkonağının tam karşısına isabet eden bakkal Yanmin dükkânına beş meçhul şahıs gelmışler, bunlardan ıkisi sokjğı gözetlemek uzere kapı onünde kalmış. diğer üçu iceri girerek bakkaldan şarab istemışlerdir. Bakkal kaç şişe i'tedıklerini sormu> meçhul şahıslar "çok alacaklarını, bir sepet b'jlmasmı söylemişler. Yani bu maksadla dukkânın arka tarafına gidmce. kendısini takib ederek üstüne çullanmışlar, ağzmı. kollarıru ve ayaklarını sğiamışlardır. Ar'ka.iı sahife 3. Sü. 7 de Nakleden: Hamdi Varoğlu Birkaç güne kadar • >.A Chıırchill'in tenkidleri 2 milyon askerin derhal terhisini istiyor Lor.dra 22 (a a.) Avam Kamarasının bugunku toplantısında terrns meselesini crtaya atarak muhaîazakâr muhalefet partısi namına konuşan eski Başbakan Mr. Churchill terhıs işının hı^lanc'ınlması lüzumundan bahsetmiş ve Almanyamn teşkılâtlandırılmasmda en ağır yukun Almanlara verilmesini ıleri su.frek şunlan söylemiştir: < Bizim kendilerıne ihtıyacımız Arkas\ sahije 3, Sü. 3 te Bu sartlar içinde General De Gaulleün diktatörce salâhiyetlerle Fransız kalkmmasını sevk ve idare etmek istemesine hayret etmemek icabeder. Hatfâ Fransız milletinin. onun sorduğıı suallere «evet» demesini pajjti avrılıklarıııın vücude getirdiği istikrarsi7İıktan sakınmak için, bir ihti\atî tedbir saymak mümkündür. Mademki Fransız partileri sijasî istikrarı sağlıvamnor, bunu sağlayabilecek tedbirlerle desttklomek bir vazife olur. Iste Fransa halkı da bu vaAnkaradan intibalar: Sayım esnasında ve sayı mm bitişinden 15 dakika sonra Atatürk bulvarı rifevi ifa etmiştir. Ankara 22 (Telefonla^ Pazar günü kun, çarsamba, olmadığı takdırde per mırın beledive hududları içindeki nüFakat bu hareket tarzını. domokrasiye fusu 200 bindır Fuça ve B.ornova dahil jcpılan nufus sayımı hakkında, vilâ ,embc günu i'ıân edılecektir. Isyan ve diktatörluğe tema>ül scldinde plarak nufusun 220 bin olduğu anlaşıljetlerden Istatistik Umum müdurluğützmirin nüfusu 200 bin telâkki etmek doğm olmasa gerektir. Izmır 22 (Telefonla) Sayımın şim mıştır. ne peyderpey malumat gelmekte ve ra Arkas\ tahije 3, Sü. 6 do ArfcMt eahlie 3, Sü. 4 te kamlar tasnii edilmektedir. Umuml ye dıye kadar alınan neticelerine şöre. Iz Sesinizi çıkarmayın çocuklar, Avrupada da deh$etü ev darlığı varmış... Onu yazan haîtetmiş!.. Uçlerle Be§lerin toplandıkları salonlar hâlâ bombos duruyor!..