Katalog

40 Ağustos 1942 CUMHURÎYET H A d%wıdlcM(al Ysdek Sufeay ©kulumuz Avrupada ikinci cephe kurmağa doğra ister Churchill'in Moskovadan dönmesinden bir iki gün geçmeden İngiltere, Amerika, Kanada ve muharib Fransa kuvvetleri, Fransanm Dieppe sahillerine akınlar yaptılar ve Müıtefik kaynakların anlatışına göre, Mütlefik devletlerin taarnız kabiliyetinin kat kat artmiş olduğunu belirten bir hareket başardılar. Fakat bu akın da çündiye kadar yapılan akınlar gibi bhr yoklama hareketinden ibaretti. Iııgiliz kaynaklaruun ısrarla anlattıgına cöre, bu hareket, büyiik tir istilâ teşcbbüsü değildi. Fakat Amerikan kaynakiarma göre bu hareket, Müttefiklerin Avrupayı istilâya girişebileceklerini ispat eden bir başlangıcdı ve Müttefikler fimalî Norveçien garbî Fransaya kadar imtidad eden sahilleri mütemadiyen yokhya yoklıya günün birinde kuvvetlerini çıkaracaklan bir nokta bulacaklar, oradan faaüyete geçecekler ve Avrupoyı fethedeceklerdir! Ingilizler, düşmana peşinden malutuat vermiş olraayı göze alarak Fransıriarın bu akınlara iştirak etmemelerinl tenıin için radyolarile neşriyat yapnıışlar ve bu neşriyatta akmlarm geniş bir İstilâ hareketi olmadığını bildirmişlerdir. Bunu bildİTmelerinin hedefi gayet sarihtir. Fransızlar, Müttefiklerin karaya asker çıkarmalarma aldanatak onlara yardıma kalkışacak olurlarsa, Müttefiklerin geri çekilmeleri üzerine Almanlardan görecekleri mukabele çok sert olur, hu da Fransızların Müttefikler taıafından yapuacak akınlara bir daha itimad etnıemelcrine ve muzaheret göstermcmelerine sebeb olurdu. Müttefikler. buııa mâni olmak ve Fransızları büsb'itün kaybetmeraek ijin neşriyat yapmağa lüzıım gürmüşler, daha sonra akınlarını yapmışlardır. Fakat düşmanın yapılacağını peşinden büdiği bir akının hüsranla neticeleneceği muhakkak olduğuna göre İngilizlerin bu hüsranı goze almakla ancak istikşaf ve isühbar niyeüle hareket ettiklerine hükmetmek münıkündür. Arada bir takım tahribat da yapılmış olacağı şüphe götürmez. Moskova görüşmeleri Almanya: 1942 Cumartssi günü yapılacak bir törenle alay sancağı alacak Ankara 19 (Telefonla) Yedek Suj bay Okulu alayına sancak verilmesi münasebstyile önümüzdeki cumartesi günü okulda, okul komutanlığı tarafından bir tören proçrramı tertib edümiş'ıir. Bu törene İstiklâl Marşile başlanacak; bundan sonra okul komutanı Albay Ali Rıza Gürcan bir hitabe irad edecektir. Bu hitabeden sonfa okul talebesi tarafından bir geçid resmi yapılacaktır. Mmatıhurf^ L^Jteblİğl (.Baslaral] l ıncı sahılede) ver askeri daha telef olmuştur. Kotelnikovo'nun doğu şimaLnde düşman hücumuna göğüs geren Sovyet kıt'a'an bir kasabada 600 düşman öldürmüşlerdır. Sovyet kıt'aları Almanların KuDan'ı aştıklan Krasnodar bölgesinde karşı hücuma geçmişlerdir. Voronej'in cenubunda yeniden şiddetli sokak muharebeleri olmuştur. Bir miktar Alman esir edilmiştir. (Baştarafı 1 ıncı sahitcde) de tutulacak ve Alman orduları başkomu'.anlığının SCTI tebliğleri tetklk eriilecek olursa, harb harekâtmın tekrar bir sükut perdesı ile örtülduğü yeni bir dev reye girmiş olduğurjtuz kolayca anlaşılır. Almanlar geniş ölçüde harekâtta bulundukları zaman dalma sükutu tercih etmişlerdir. Doğu cephesinin cenub kesiminde başlıyan y^ni büyük taarruz acaba hangi istikamette ve ne şekilde inkişaf edecektir? Şimdi bütün askerî müşahidleri en ziyade iigilendiren nokta budur. Askerî mütehassıslarm mütaleasına göre bu sualin cevabını hâdiseler verecektir. Şimdi malum olan tek nokta, Kafkas dağiarımn yamaclarım aşan Alman kıtalannm bu dağlarda yeniden tanzim ve tensik edilmekte bulunduğudur. Fılhakika yüksek dağlarda muvaffakıyetle harbedebilmek için başka usuüere başvurmak ve başka kuvvetler kullanmak lâzımdır. Geniş ovalardaki harekâtta hâkim unsur olan zırhlı teşkiller dağlık arazide ayni rolü pek tabiî olarak, oynıyamaz. Stalingrad önünde de ayni ' vaziyet vardır. Büyük Don dirseğmin düşman kuvvetleri bakiyyesinden temizlenmesinden sonra yakında muharebenin burada da kat'î merhaleye ulaşması beklenebilir. Stalingradm Rus cephesinin canalacak noktasmı teşkil ettiğini gösteren delil Sovyetlerin bu bölgedeki nıuharebelere bir aydanberi muazzam asksr ve malzeme ihtlyatları sürmekte bulunmasıdır. Almanların garbdan getirdiği kuvvetler Moskova 19 (a.a.) Sovyet haberler bürosu, aşağıdaki hususî tebliği neşretmiştir: Son iki ay İçinde, Almanlar, Fransadan, Belçikadan ve Hollandadan ikisi nrhlı olmak üzere 22 tümeni Sovjet cephesine getirmişlerdir. Stalingrad cenubunda Almaurlar arazi kazanıyorlar Londra. 19 (a.a.) Kus cephesinden alınan son haberlere göre, Mıhver kuvvetleri Stalingrad'ın cenub batısında arazi kazanmışlar ve Grosny'de ilerlemelerine devam etmişlerdir. Almanlann kayıbları Londra 19 (a.a.) Dün gece Mcskova radyosu, Leningrad cephesinde Almanların bir demiryolu yakınlarında geri atıldıklarını bildirmiştir. Sovyet istihbarat bürosu son altı ay zarfında uğranılan kayıblar hakkında bazı rakamlar vermiştir. Almanlar 480,000 i ölü olmak üzere bir milyon 115 bin kişi kaybetmişlerdir. Düşman 4000 top ve 4000 tank kaybetmiştir. Filhakika bu bölgede ço> geniş ve çeGene ayni büronun ifşa ettiğine göre, tin muharebeler cereyan etmiştir. Zırhlı düşman son altı ayda Voronej'de bir kuvvetlerle topçu kuvvetleri arasında tek adım bile atamamıştır. şiddetli muharebeler hâlâ devam et Bu böyle olmakla beTaber Dieppe akımektedir. Umumî intıbaa göre bu ke nının Rusyayı tatınin edeceğine, jahud Harbin başındanberi Ruslar 6 simdeki Alman ihtiyatları cenub cepheMüttefikler tarafından kurulmamsı istcmilyon maktul vermiş sinin şimal kısmını tamamen ve kat'î nen ikinci cephe isteklilerine hoşnucîluk Vichy 19 (a.a.) İngıliz radyosu, Alvereceğine inanmağa imkân yoktur. An man Rus harbinin başlangıcmdan olarak ele geçirmek maksadile büyük bir cak bu harekeün Ingilizlerin, Kanadalı beri 6 milyon Rusun ölduğıinü bildir hücuma hazırlanmaktadır. Bu hücum muvaffakıyetle neticelendikten sonra larıin, Amerikahların ve Hür Fransızla miştir. Sovyetlerin askerî durumu çok fenaların iştirakile vuku bulması, ona mühinı Alman şehirlerine yapılan hava şacaktır. bir siyasî nümayiş mahiyetini de verakınlan mcktedir. Bu dört milletin Alnıanja\a Moskova 19 (a.a.) Rus tebliğinde karşı hareket etmesi, kaynaklarını Almanyaya karşı kullanraası, Avrupadaki bıldırildiğine göre, cuma gecesi Rus Diağlub ve mahkum millctlere ünıid ve bomba uçaklan Dantzig, Koerugsberg ve recek bir hâdise teşkil edebilir. Demek Tilsitt şehirlerıni muvaffakıyetle bom(üaştaratı 1 ıncı sahifede) ki Almanya ile uğraşmak ve dovüşmek bardıman etmişlerdir. hususunda Bahadır Sapru tarafından işi, İngilterenin tekbaşma başarmağa İngiliz parlamentosuna yapılan müracaçalıştığı bir iş olrr.aktan çıktı, Aınerikaatten sonra milliyetçi Hind liberal birnın ne vakit yetişeceği belJi olmıyan liği reisi Bijoy Paozao da buna benyardımı, artık bilfiil yeti?ti ve bilfül «er bir teşebbüste bulunmuş ve müzakendini göstermek iınkânını elde etti. kere teklifinüı Hindistan umumi valiBu yüzden, Amerikan kuvvetlerinin bu (Baştarafı 1 inci sahifede) since yapılmasmı ileri sürmüştür. Şimdi defaki akında bariz bir şekilde görünmeaşırılışına kendisinin de hayret ettiğini bu teşebbüslere İngilizlerin ne gibi bir sine ehemmiyet verilmiş, Amcıika tayve nasıl yapıldığını bilemediğini söy cevab vereceğı merakla beklenmlkteyareleri ve askerleri harekâta geniş bir lemlştir. Suad tevkif edilmişUr, diğer dir. ölçude iştirak etmiştir. taraftan Toprak Ofisi mmtaka müdürü Bu arada geçen hafta bir çok tahrik Maksad, Almanya tarafından işgal o de tahkikata başlamış ve hâdiseyi tel ve tethiş hareketlerıne sahne oian merlunan bütün ülkelerde Almanyaya murafla umum müdürlüğe bildirmiştir. kezî eyaletlerdeki işgi teşkilâtı bu gibi kavemet ruhunu hızlandırmak, sonük Ayrıca Ofis muhasebe kontrolörü, açığm hareektleri takbih ettiğini bildirmlştir. leşmeğe başlıyan ümidleri yenirien can hakikî miktarını araştırmağa başlamış Eyaletler işçı sendikaları icra komitesi landrrmak, ve Avrupanın Müttefikler tır. neşrettiği bir beyannamede şiddet hatarafından mutlaka fethedileceğini hisreketlerinden çekinilmesini ve hürriyet settirerek Müttefikler lehinde gcniş bir uğrunda sadece rrteşru vasıtalara başitimad uyandırmaktır. vurularak mücadeleye devam edilmeHâdisenin Rusyada yapacağı tesiri de sini tavsiye etmiştir. (Bastarafı 1 inci sahifede) unutmamak lazrnıdır. Dün Hindistanda umumiyetle hâdiseMr. Churchill'in Moskovada konuş iat'î bir vaziyet almasmı istemektedır. siz geçmiştir. Son iki gün zarfmda BinDün, San Paulo'da binlerce talebe ta gale ve Assam eyaletlerinin bazı şehirtuğu en mühim meselenin ikinci cepheye aid olduğu muhakkaktır. Müttefiklerin rafından şehrin merkezinde bir mıtinğ lerinde ufak tefek hâdiseler olmuştur. ikinci cepheyi açmağa doğru ciddi adım ertib edılmıştir. Gandhi'nin oğlu tevkif edildi lar attıklarını göstermeleri herhalde Cumhur Reis! halka sükunet Yeni Delhi 19 (a.a.) Gandhi'nin oğKusların maneviyatmı yükseltir ve mutavsiye ediyor lu ve Hindistan Times gazetesinin başkavemetlerini sertleştirir. Rio de Janeiro 19 (a.a.) Cumhur muharriıi Devadas, Hindistan müdafaası Elhasıl Müttefiklerin yaptıklan akın Reisi Vargas, saray bahçesinde toplanan kanunu hükümlerine göre tevkif edil lardan istihdaf ettikleri bülün maksadlar halka, saray penceresinden görünmek miştir. anlaşıhyor. Bu maksadlarm tahakkuk e 'mecburiyetinde kalmıştır. Halk reisi bü Amerika tavassutta bulunacak mı? dip etmediğini, alınan neticeler tavin e yüi lezahuratla karşılamıştır. Washington 19 (a.a.) Hariciye Nader. M. Vargas, halka sükunet tavsiye et zırı Cordell Hull gazetecilere beyanatta Bu neticeler ise henüz taayyün etme miş ve hültumete itimad etmelerini söy bulunarak hükumetin Hindistandaki miştir. Bunların tayinile Müttefiklerin lemiştir. Cumhur Reisi şöyle demiştir: vaziyetin inkişafmı günügününe takib akınlan ya ümid uyandıracak ve yahud « Bütün bunlar cezasız kalmıyacak ettiğini söylemiştir henüz sönmcmiş olan ümidleri de büs tır. Mihver gemileri musadere edileceiî Amerikan sosyalist liderlerinden Norman Thomas, Cordell Hull İle görüşbütün söndürecektir. Çünkü bu akınla ve casuslar ağır işlere gönderilecelc:ir.> tükten sonra demecde bulunarak Amen n muvaffakıyeti ikinci cephe cçmak ihtitnalini kuvvetlendirecek, aksi takdir Brezilyalılar 2 Alman denizaltısı rika hükumetinin gayriresmî olarak İnbahrdılar giliz hükumetile Gandhi'nin mümessilde Müttefiklerin hiç olmazsa bu sene Rio de Janeiro 19 (a.a.) Cenub A lerine müracaat edip ihtilâflı meseleiçinde ikinci bir cephe açamıyacakları merika kıyısı açıklarında * uçaklar iki lere bir çare bulunması hususunda tatahakkuk edecektir. ömer Rıza DOĞRUL Alman denizaltısını batırmışlar ve ikisini vassut etmek arzusunda bulunduğunu de görmüşlerdir. bildirdiğini söylemiştir. Hindistanda uzlaşma teşebbüsieri Toprak Of isin Adana subesinde suiisiimal Brezilyada galeyan (Başmakaleden devam) araştınhrken Moskovada bir konferaııs akdi fıkri vaziyetj izaha kâfi gelemez. Bu seyahatin sebebi Moskovada herhangi bir konferans akdinden daha müstacel bazı zaTuretîere dayanmak lâzım gelir. Konferans kelimesi bazı meseleleri rahat rahat konuşmak için kurulan toplantılara verilmiş bir ad gibidir. Moskova seyahati üzerinde çok acele konuşuiması zarurî görülmüş bazj işlerden dolayı ihtijar edilmiştir. Nihayet konferans umumi manasi'e konuşnıa toplantısı demck olduğuna ve ChuTchill bu seyahatinin gayesi olarak Kus devlet erkânli^ konuşmuş bulunduğuna güre belki buna da bir konferans demek caiz olabilir. Fakat zamanın zor şartlan içinde İngiliz Başvekiline uzun mesafeler katlatan bu konferans, bildiklerimizden başka türlü bir konferanshr. Ve sebebi de pek mechul değildir. Almanyanm ikinci senesinde gelişen şaTk seferi muharebelerilc Rusyada zoralan durum karşısında Demokrasi müttefiklerinin hale ve istikbale aid düşüncelerini, ezcümle şimdiye kadar niçin Rus yükünü hafifletecek bazı teFebbüslerde bulunamadıldannı ve bundan sonra neler yapabilecekl'erini izah etmek zarureti bu seyahatin en başlı sebebi olduğu çok aşikâr bir keyfiyettir. Sekiz on aydanberi Londrada Mateki, vl'ashingtonda Lâtvinof Avrupada ikinci bir cephe açılması için varkuvvetlerile bağınyorlar. Nihayet Molotof'un Londra ve VVashington'a seyahatinde bu ikinci cephe Rusyaya vaid de olundu. Olandu, fakat bir türlü yapılamadı. Demokrasi müttefiklerinin hareketsizJiğinden Eusyada büyük bir hayal inkisarı doğabilir ve' bundan da fena neticelcr çıkabilrrdi. Sovyetlerin Alman harb makincsi karşısında yalnız mümkün silâh ve malzeme yardımile kendi bsşlarına terkolunması herhalde Kusyada iyi tesirler yaratmadı. Churchili, bu vaziyetin nezaketini bizzat Rus zimamdarlarile gürüşmeği lüzumlu sayacak kadar ileri ehemmiyet deTecesinde görmüştür. Rusyanın bu harbde bezginliğe ve umudsuzluğa düşmiyerek imkânın en ileri hadlerine kadar mücadeleye devam etmesi lâzımdır. Bunun için Rus devlet adamlarını ikna etmeğe ihtiyac vardır: İşte Churchill'i Moskova seyahatine sevkeden kuvvetli nıucib sebeb. Çünkü Rus cephesi yıkıldığı taUdirde Alman harb makinesi artık başkaca hiç bir gailesi kalmaksızın olanca kuvvet ve kudretile garba döner, ve onun hakkından gelmek ihtimalleri artık ortadan kalkmış bulunur. Şimdiye kadar ikinci cephe niçin açılamadı? Çünkü şimdiye kadar bu cepheyi tehlikesiz olarak açmağa imkân yoktu. Hiç şüphesiz Churchili ile Rus devlet adanıları arasında ilk münakaşa mcvzuu olan mesele bu olmuştur. RusIarın ileri sürdükleri delilleri adeta kulaklanmızla işitiyor gibiyiz: «Varsın tehlikcli olsun, tehlikesiz harb mi olur? Siz kendiniz için tehlike var diye Rusyayı tehlikeler içinde bıraktığınızı neden anlamadınız ve anlamıyorsunuz?» Bu başlangıcdan ilerilemeğe başlamış olacağı tahmin edilen münakaşaların vardığı sonuclan hiç kimse bünıek iddiasında olamaz. Nesrolunan resmî tebliğler ise zaten yapılmış ve yapılacak işler üzerinde tam mutaiıakat bulunduğunu ifade etmekten başka bir şcy yapamazdı. Biz zannediyoruz ki Churchill Rusyayı ikna edebilmek için herhalde ikinci cephe meselesinde mümkün çabuklukla müspet bazı hareketlere muvafakat etmiş olacaktır. Mevsimi çok geçmiş ve şartlan hâlâ pek zor olmasına rağmcn şimdi Anglo Sakson Demokıasilerlnin ikinci bir cephe teşebbüsü etrafında bir şeyler yapmağa çalışmak zoru ile kavşı karşıya buluriacakiarmı kabul etmek makııl olur. Fakat bu çalışmaların biraz zoraki olacağını ve şimdiki haller \e şartlar içinde gösteriş hududunu geçemiyeceğini farzetmek de yersiz ohnasa gerektir. (Baştarafı 1 inci sahifedeı bir hale gelmesine da devlet engel olhamle yaparken, iç ve dış düşmanlarm mıya çalışıyor. \ cephe gerisinde millî mukavemeti çöMeçhul Askerin yattığı IÜŞ holde, \ kertmek İçin sarfettikleri gayrete dair yerden yükselen alevin kızü gclgelere I vesikalara dayalı düzinelerle kitab ba boğduğu sayısız çiçekler görürsünüz.! sılmıştır. Bu acı dersleri unutrrayan Çoğu kadm ve gene kız bir çok insanşimdiki devlet, cephe gerisi disıplini lar ardına kadar açık duran kapıdan Veklll uğrunda en ufak bir İhmale göz yum boyuna girip çıkarlar. Burası meıarmaktan kaçınmaktadır. Klasik propa dan ziyade bir mabede benzer. Çehrellt gandsmn: lerde kaybsdilmiş sevgili bir vücudün inanış.tan I Yâlan söyleymiz, Elbet tortusu acısile beraber bir büyük gelme iç rahatlığını da okuyabiiusiniz. | kalır. Prensipine karşı çok konuşmamak, ihtiyatlı bulunmak lüzumu her fırsatta I Güneş son ışıklarmı çekip de Berlini halka tavsiye ediliyor. Lokanta duvar gecenin kara yorganile örtmedcn önce, larmda, vsgon koridorlaıında, herkesin i bir aralık şehirde geçici bir canlılık görü girip çıktığı yerierde: lur. Sokaklar daha kalabalıklaşır; tram Vatandaş dikkatli konuş. Düşman vaylar, otobüsler daha sık işlemeğe da beraber dinliyor! başlar. Bunlar, tiyatrodan dönen BerBuı=a 19 (Hususî Muhabirimizden) • Cümlelerüıi her Alman, günün bir linlilerdir. çok saatlerinde tekrar tekrar ckumakZarurî kıldığı bütün yoksuzluklara ve Ticaret Veküi doktor Behçet Uz bu satadır. Somurtkanlık, s:nirlilik gibi ma fedakârhklara rağmen, harb, Aîman! bah şehrimize geldi. Öğleye kadar Çeh'k , I palasta istirahat eden VekiL öğleden s&nrazî halleıe meydan vermemek için sinemalardan, radyolardan, gazete ve devlet merkezinde gece hayatuıı öldür ra refakatinde Vali olduğu halde sırasile mecmualardan istifade edilerek j^lışılı müştür denemez. Cephede memleket Burhanbey undeğirmenini, Merinos fabgeride dans yor. Bin marklık mükâfatlaria Berli gencliği dövüştüğü için beraber opera, rika^ınj, İpekiş fabrikasmı, Ziraat Ban nin en terbiyeli garsonunu, en Jazik yasak edilmiş olmakla veya vaıyete kasını, Halkevmi, Partiyi gezdi ve ziyay y vatman veya biletçisini seçme müsaba operet, tiyatro, konser gibi kimisi fikre ve ruha hitab eden, î « t etti. Bursa tüccarlarını saat 18 de kaları yapılırken kahve ve blrai.ane duvarlarmda «Gürültü çıkarmayınız, kimisi de pek çügınca ohnıyan masurri! Belediyede kabul eden doktor Behçet sahneler her gün on binierce seyirci yapan kavga etmeyiniz. tarzında büyük harflı önünde açılıp kapanıyor. Buralarda yer | Uz, muhtelif sahalarda iş dinledi, tiiccarlarla gorüştü, dileklerini değerH lâvhalarla daimî bir sükunetin muha bulabilmek için bazan günleıce evvel hasbıhallerde bulundu. Kocacılann dilelc fazasına dikkat ediliyor. Geçen Harb bilet almak mecburiyeti hasıl olunnuş. leri mevzuu bahsedildiği sırada hükumede dört sene durmadan dövüşen Gene, İhtiyar en tanınmış Alman ar tin fiat koyduğu zamandaki fiatla şimdiAlmanyanm, şimdikine hiç benze tistleri buralarda eskisi gibi her ekşam ki fiat arasındaki farkın müstahsile vemiyen bambaşka şartlar altuıda yaşa avuc dolusu alkış toplamakta devam rilmesi, bu farkı' verenlere kooperatifin dığını düşünürsek, cephe gerisi disip ediyorlar. Fakat harb eden Almanyada tedricen koza vermesi, fakat bunun filininin bugün gösterdiği sağlamlık daha sahne san'atkârlarını her türlü vatan atlarda ilâveler husule getirmemesi huİyi anlaşılır. O zaman cepheye giden vazifesinden affedihniş sanmayınız. On suslan kararlaştırılarak fabrikatörler taAlman askeri geride bıraktığı çocukla lar yalmz kendi şehirlerinde, yalnız rafmdan taahhüd edildi. Zahireciler rının rahatından emin değildi. Çeşidll kendi tiyatrolannda dcğil, devletin emkarne usulünün kaldıTıhp alım satımın partilerin her gün yaydığı birbirine z:d redeceği her yerde oynamak, şarkı söyserbestlemesini, çorabcılar, hahcılar, ippropagandalar hem siperdeki askeıin, lemek veya konser vermekle mükcllik verilmesini istediler. Vekil, yüzde 25 hem şehirdeki veya köydeki Lr.sanlarm leftirler. Münferid bir san'atkârm cehükumet hissesini veren yerierde buğzihnini uçurumdan uçuruma sürükle^ nub şehirlerinden birinde bir sonatorday satışının serbestliyeceğini, ekmeğin miye çahşıyordu. Buna rağmen Alman yomda yaralılara karşı keman çaldığı, ucuzlaması için icabında hükumetin easkeri, Alman kadım ve Ahnau çocuğu yahud bütün blr komedi trupunun Ruslindeki ve yurd dışından getirilecek hutahrib edici propaganda zehraıe karşı yaya giderek cepheye çok yakın bir bubattan istifade edileceğini dinlediği diddrt sene dayanabilmişti. yerde, barakalardan yapılmış iğreti bir lekler üzerinde vekâletine taalluk eden Bu .sefer Almanyayı propaganda yo Eahne üzerinde askerlere mahsus tem hususlarda âdil kararlar alacağını, tedlile ucuz tarafından yenmek ihtunal siller verdiğini sık sık işitirsiniz. birler ahnırken umumî olarak düşünüllerl ortadan kalkmış gibidir. Harbe 1Topyekun harb, bütün bir milletin düğünü gece gündüz çalışarak sıkıntılananan, harbi benimsiyen, onu olduğu tek bir gaye etrafında şahlanması de rımızdan kurtulacağımızı, hükumetimizin gibi kabul eden ünanlı kütleier zaten ğil midir? Asker için olduğu gibi bir herşeyi düşündüğünü ve halkımızm da dışarıya karşı kulaklarım tıkamış bu foto muhabiri veya bir tiyatro artisti onunla işbirliği yapması gerektiğini söylunuyor. S?ğı, solu merak eden zayıf için. de cephede iş bulunuyor. ledi. karakterlilere gelhnce, onların zararlı NADİR NADt Doktor Behçet Uz yarin sabah İstan" bula hareket edecektir. Behcet Uzun Bnrsadaki ierİni dinliyerek notlar aldı Behçet Uz bugün şehrimize dönüyor Ingilizier Fransa kıyısına bir çıkarma yaptılar (Baştarafı 1 inci sahifede) ' külllyetli kısmmın yeniden gemilere bindirilmesi tesbit edilen saa+ten altı dakika sonra yapılmış ve bu hareket karaya ayak basıldıktan tam dokuz saat soııra sona ermiştır. Karada cereyan eden çarpışrMİar esnasında bir kaç tank kaybettik. Alınan raporlar muharebenin çok şiddetli olduğuna lşaret etmektedir. İnsanca kayıblar her İki tarafta da ağırdır. Ancak bütün kuvvetlerlmiz İngiltereye döndükleri vakit tamamlayıcı raporlar nşcredilebilecektir. Bundan evvelki tebliğde bildirilen 6 topluk bir batarya ile bir mühimmat deposunun tahribinden başka kuvvetlerimiz bir uçaksavar batarjasını tahrib atmişlerdir. Bugün ilk defa olarak karaya tank çıkarma işinde yeni küçük gemiler kullanılmıştır. İngiliz hava kuvvetlerine mensub bütün servislerin uçakları kuvvetli düşman müdafaasına karşı harekâtta bulunmuş ve karaya çıkmakta olan askerlerimizi desteklemiştir. Geniş mikyasta bir hava müharebesi gelişmiştir. Şimdiye kadar alınan raporbra göre 72 düşman uçağı tahrib edilmiştir. Bu sayıda, gemilerin düşijrâükleri uçak adedi mevcud değildü". 95 uçağımız kaybolmuş fakat 21 av uçağı pilotu kurtulmuştur. Diğer pilotların da kurtulmuş oldukları zannedilmektedir. Alman hususî tebliği Berlin 19 (a.a.) Alman orduları başkumandanlığuııc hususî tebliği: ingiliz, Amerikan, Kanada U ve De Gauile'cü kıt'alardan mürekkeb bir tümen kadar asker kütle halüıde Fransanın Manche sahilinde Dieppe yakmların e da büyük deniz Y hava kuvvetlerinin himayesinde karaya çıkarılmıştır. Bu çıRusların kayıdsız şartsız bir teslimikarma karaya çıkarılacak başka kuvyetle münfeıid sulh yap.naları pek varid vetlerin ilk dalgasmı teşkil ediyordu. bir iş olmadığına ve nümayiş şeklinde Sahil muhafazasmı temin eden Alman el atılacak ikinci cephe teşebbüslcrinden kuvvetlerinin hareketi sayesinde, tankmüspet bir fayda çıkamıyacağına göre Almauı donanması da harekâta ların da desteğile vukubulan bu düşman Moskova görüşırielerile vaziyette heriştirak etti hareketi ağır ve kanlı kayıblarla akim hangi esash bir değişme beklenemez diye Berlin 19 (a.a.) İngilizJer tarafından kahnıştır. Saat 16 danberi kıt'a üzerinde düşünüyoruz. Bundan' sonrasını bize hâsiiâhlı tek bir düşman kalmamışıır. Bu Manche'taki Fransız kıyısına yapılan asdiselerin gelişimleıi gösterecektir. büyük muvaffakıyet bazı kuvvetler ha ker çıkarma hareketinin püskürtühnesiYUNUS NADÎ ric olmak üzere başkumandanlıgın ihti ne Alman deniz harb teşkilleri de başayatlarına müracaate kat'iyyen lüzum n ile iştirak etmişlerdir. kalmaksızuı elde edılmiştir. Gene bir İsveç gemisi av teşkillerinin himayesi altmda saat altıyı beş geçe sahile varrruştır. Bu ilk kafiienin arkasında ilk ihtiyat kuvvetini taşıyn 6 nakliye gemisile üç yük gemisi ve daha şimalde 26 nakliye gemilik diğer bir grup bulunuyordu. Herhalde bu gıup hareket ihtiyatını ve ihrac kuvayi külliyesini teşkil ediyordu. İlk çıkarma kafilesi Dieppe limanı etrafında bir köprübaşı kurmağa muvaffak olur olmaz bu gerideki ihtiyatların karaya çıkarılması karariaştırılmıştı. Bu köprü başı kurulamamıştır. Karaya çıkan düşman yakmdan yapılan muharebeler neticesinde her tarafta darrnadağın edilmiş ve denize sürülmüştür. Karaya çıkarılan ve sonra tah^rıb düen tanklardan şimdiye kadar 28 tane sayümıştır. Bütün dayanak noktaları degerll sahil garnizonu tarafından tutulmuştur. 60 ı Kanadalı subay olmak üzere Almanîann eline 1.500 esir düşmüştür. Düşmanın uğradığı kanlı kayıblar çok yüksektir. Topçunun ateşile 3 torpido muhribi, 2 torpido ve 2 nakliye gemisi batınlmıştır. Alman hava kuvvetleri 83 düşman tay. yaresi düşürmüş, hususi olarak yapılmış 2 nakliye gemisile bir hücumbotunu batırmış ve bomba isabetlerile 5 kruvazör veya büyük torpido mtıhribi ile iki nakliye gemisini agır hasara uğratmıştır . Düşman ancak siyasî maksadlarla ve hiç bir askeri hedefi olmıyan bu çıkarma teşebbüsünde bir yıldırım mağlubiyetine uğramıştır. Batıdaki Alman muhaıızlan, bu amatör hareketine lâyık olan cevabı vermişlerdir. Alman muhafızlan yüzlerce meydan muharebesinde bayraklanna zaferi takmış olan bir ordunun sükunet ve kuTveti İle bu düşmanın diğer bütün teşebbüslsrini de bekliyor. Churchill'in Mısırda geniş temasiarı (Baştarafı 1 inci sahifede) ° da Başvekil sekizincl ofîîu yanında bir gün kalmış ve İngiltereden gehniş olan motörize kıtaatı teftiş etmiştir. Sonradan Başvekil, Kral Faruk taraindan kabul edilmiş ve Nahas Paşa ile de görüşmüştür. Görüçmelere Cenub Afrkia Reisicumhuru General Smuts ve eneral Wavell İştirak etmişlerdir. Mr. Churchill, Mısır cephesini tefti? etti Kahire 19 (a.a.) El A^emeyn cephesine yaptığı ziyaret esnasında Churchill, tugay ve tümen komutanlarile görüşmüş ve Avustralya ve Cenub Afrika bataryaları ile tümenlerini teftiş etmiştir. Mısır cephesindeki Yeni Zelanda kuvvetieri başkumandanı General Henry Wilson, Ortaşarktaki Amerikan kuvvetleri başkumandanı General Maxwell ile muharib Fransızların Suriye ve Lübnan mümesslli General Catrous da Kahire konferansında hazır bulunmuştur. Churchill'e 8 inci orduya ziyareti esnasında refakat etmekte olan İmparatorluk Genelkurmay Başkanı Sir Alan Brooke teftişlere devam etmektedir. İngiliz Başvekilinin diğer temaslan Kahire 19 (a.a.) Mr. Churchill, Kahıreden Moskovaya hareketinden evvele Ortaşarktaki Fransız zırhlı birliklerini teftiş etmiş ve Fransanın Suriye ve Lübnan mümessili General Catroux ile Sovye'.ler Birliğinin Londra büyük elçilıği erkânmdan albay Kremer ve M. Novikod'Ia görüşmüştür. Mr. Churchill, Kahiredeki İngiliz büyük elçiliği memurlarım da kabul ederek. kendilerile konuşmuştur. Başvekil Kahiredeki bu ziyaretleri yaptıktan sonra Moskovaya hareket etmiştir. Mısıra çok sayıda Amerikan askeri geldi Kahire 19 (a.a.) Şimdiye kadar gönderilenlerin hepsinden fazla sayıda Ç K O büyük Amerikan kara ve hava kuvvetlerinin Ortaşarka geldiği teyid edilmektedir. batırıldı Ptockholm 19 (a.a.) Lltjevalch İsveç gemisi dün öğleden sonra milliyeti öğrenilemiyen bir denizaltı taraîmdan Go'.land Aasiyle İsveç sahili arasında tcrpillenmiş ve 25 saniye içinde batmıştır. Mürettebatı teşkil eden 40 kişicien 33 ü kayıbdır. Tren biletleri üzerine f iatları yazılacak Ankara 19 (Telefonla) Devlet Demiryollan İşletme umum müdürlüğü bundan sonra tren biletlerinin üzerine fiatlannm yazılmasmı kararlaştırmıştır. Bu suretle yolcularm ve gtşe memurlannın hataya düşmemelerl temin edilmiş olacaktır. YENÎ ÇIKTI: " H BETONARNE Y A Z A N : i'üksek Mühendis Z İ H N İ A R I S O Y Eser 1932 Alman betonarme nlzamnamesine uygun olarak betonarme ,inşaat aksamının kolav ve cabuk hesaplanmasına varayan kaide. fonnül. ve metodlarl İhtiva etmektedir. Esere avrlca bırçok örnek misallerle hesab tablolan ve malzemeve dair kısa malumat İlâve edilmiştir. Eser. yüksek mühendi; ve vüksek mimarla/la mühendis ve fen memurlarl ic'n cok favdali blr el Htabldlr. Pıptı: 200 Kr Sstls ver'' PRÂTİK • Üniversite Kitabevi İstanbul • Fakat henüz muhit yok, arkadaş yok. Bunların yavaş yavaş teşekkalü beklenedursun, Selçuk bütün boş vakitlerini Nuran ve Turanla geçirebilir. Turan epey değişmiş gibi, eskisi kadar ukalâ değll, galiba bkaz aklı baş:na gelmiş, gene arasıra Selçuğa takılıyor, ve züppelikler yapıyorsa da Selçuk bu kadarına razı. Nu.ana gelince, bak ona söz yok. O, ötedenberi, Selçuğun İdeal bildiği kadın tipidir. Selçuk bir yandan Üniversiteye yerleşmeğe. bir yandan artık babasının yerini tutan ev erkeği sıfatile Suadiyenin esaslı döşenmesine çahşırken arada bulduğu her fırsatta Feııeryoluna koşuyor. Üç gene kendilerini baharın cümbüşüne, taze rer.klerine, coşkun havalarına kaptırarak geziyorlar, Çamhca, Kayışdağı, Adalar... Bazan Nuranın küçük salonunda kendi tabirlerhıce <çay sehpası» yapıyorlar Bu çay sehpası, üçünün kadife tabo.•elerde, alçak ve küçük bir masa etafmda birbirine yakın, adeta dizdize )turmasıdır. Su mermeri abajurda m^taşan ışık mavüntrak kurşunî möbîeere rüya gibi İnce bir gölge serer, du/ar kâğıdınm İnce gümüş mozaıklerine nüphem bir yıldız cilâsı verirken seh>a derin bir sükut içinde düşünüvor Tİncanlar^Ja dönen küçük gümüş ka^ıklarırf hafif şıkırtısından başka bu FIRTINASI «Cumhuriyet» in edebî tefrikası: 58 Yazat: şey duyulmuyor. Kjzlar Selçuğun düşünceli alnma bakıyorlar; o gene neredeyse, ortaya atılan suale keskin ve lakonik bir cevab verecek. İşte nitekim bir cıgara yakarak nutuk hızırlığı yapıyor. Hıyanet meselesi sizin zannettiğiniz kadar basit bir şey değildir. Bırakın ki şark erkekleri hâlâ hıysneti bir kabadayılık, bir marifet sanırlar. Senin Sermed Beyi de her halde yüzde yüz bir şarkh diye kabul etmeliyiz. Sermed seni sevdi ve aldı. Onun aklınca sen srtık ölesiye kadar onunsun. Bilmez ki kıymetli şeylerin kazamlmasmdan dalıa güç olarf onlann muhafazasıdır Seni oir defa eline aldı ya, alt tarafını dü•ünmez, gününü gün etmeğe bakar. Derken karşısına bir Letafet Hanım ıkar. Senın üzerine onunla da münasebete S Â F İ Y E girişir. Çünkü bu kadm ona yepyenı bir âlem gibi görünür. Erkek kadınm peşinden sürüklenmez, ona taze bir hayat, değişık bir üslub, elhasıl bu dünyadan gayri bir dünya vâdeden illüzyonun avcısıdır. Nuran itiraz etti. Nasıl olur da Letafet Hanım Sermedin nazarinda deği=ik bir yaşama üslubunu temsil edebilirdi? Sermed daha evvelden bu gibi kadmlardan belki düzinelerle tanımadı mı? Turan da söze karışıyor, çünkü Letafet Hanımı yalnız kendisi gördü, vapurda. Nasıl bir kadın mı? Bakın: yakasında çiçek, boynunda kolye, kulağında küpe, şapkasında vualt, şişman, çok boyalı, âdi. Yanında bir kaç erkek vardı, galiba hepsi çalgıcı, yahud hanende. Henım bunlarla senli benü konuşuyordu. Ahmed isminde birisini, yarın bize gel, ama yemeğe gel, diye bi Kıt'alarımızdan gelen raporlardan ve esirlerin ifadelerinden çıkarma hareketinin şöyle cereyan ettiği anlaşılmaktadır: Teşekkür Bu ilk çıkarma kafilesi sabahleyin açık Ankaradan bildirüdiğine göre HariSenelerdenberi muztarib tmhınduğum denizde nakliye gemilerinden 300 ilâ 400 ciye Vekâleti hususî kalem müdüılüğü prostad ve mesanede taş rahatsızhğmtaşıta aktarma edilmiş ve 13 ilâ 15 kru ne umumî kâtiblik hususî kalem mü dan yatmldığım Deniz hastanesinde de vazör ve destroyerin ve keza çok büyük dürü Şadi Kavur tayin edilmiştir. ğerli bevliye mütehassısı yarbay Nüzhet Aktulga ve Bay Ali Eşref Gürsel tagene hiç tecrübe yapmamış gibidirler. rafından çok muvaffakiyetli yapılan aA^dırma, Nuran. Kaderin terazisi ne meliyatlarla hayatımı kurtardıklannkadar göklere çıksa, yerlere İnse, gene dan kendilerine alenl teşekkür ve minergeç her tartı kendi sikleti hizasında nettarlıgımın gazeteniz vasıtasile iblâğma tavassutlarını rica ederim. karar kılar. şevki Göçmen Turan, kaşlarmı çatmış, kollarıru göğ. sünde çapraz kavuşturmuştu. Kardeşinin sözlerini tamamladı: İt ürür, kervan yürür! dedi. Bugün, kıymetli san'atkâr Selçuk, şimdi susmuş, bhrdenbire NuRIZA, Orhan Ural ve Salihin en rana ateşli bir dikkatle bakmağa başlanefis karikatürlerile dolu fevkalâmıştı. Bu ne güzellik, aman Yarabbi! zar etti. Sonra erkeklerden biri Letade bir sayı çlkarlyor. fet Hanıma Panoramada ne aldığını Selçuğun kalbi çarpıyor, şakaklarından yüzüne doğru kızü bir renk yayılıyorTicaret Vekiline Mektublar,,, sordu. Kadm gözlerini süzerek, parmakYazan: Server Bedi larile alenî bü hesab yaparak: 150 lira du. mayası değişmiş bir sesle: Nuran, dedi, elbisen çok güzel. temiz para, dedi. Bana öyle geliyor KUNDURALAR KONUŞUYOK! ki «temiz para» tâbirinde bir bayağıNuran ayakta duruyordu. Ellerile Mİzah edebiyatımızın enfes lık nüası var. göğüsten kalçstlara doğru bir hareket bir nümunesi İşte böyle Letâfetler, Müzeyyenler, yaptı. Kumaşı okşadı. Kalın beyaz İpekGelin Güvey oyunu daha bilmem kimler için Nuran aysk liden, uzun.etekli bir rop giymişti, eski BAYAN!.. KOCANA lar altına alındı. Bu kadınların yenilik Yunan kıyafetleri gibi, yer yer kıvrak MERHAMET ET!» neresinde? Sermed ötedenberi böylele büklümler yaptıktan sonra, çıplak bir Necdet Rüştünün harikulâde rile haşrüneşr olmadı mı? Selçuk ba Venüs vücudü üzerinden kayan, ve sagüzel bir manzumesi şuıı salhyor: hile dökülen kıvırcık dalgalar gibi, toCenabı Hak, çölde Musa kavmine pokları döven bir tuvalet. Soluk menekDANANIN KUYRUĞU!.. kudret helvası yağdırmış; bir müddet şe kadifeden bir kemer beli sarmıştı Cemil GahidLn ŞAKA İçin yazdlğl sonra bıkmışlar, sarmısak istemişler. Gene ayni kadifeden bîr kordelâ, gene bu roman sizi neş'elendirecek v% Avam böyledır. Onlarda maziden ibret kızın omuzlarına dökülen gür sarı saçkahkahalarla güldürecektin almak, mevcudun kıymetini bilmek ka. lan boğup sıktıktan sonra tepede bir fiŞ A K A'nın bu cidden nefis ve bıliyeti yoktur. Sermed gibi iptidaî bir yong! ile bağlanmıştı. Tatlı bir gülümfevkalâde sayısml okuvucularltabiat çocunğundan ne beklersin? Bun. semeyle Selçuğu tasdik ediyordu: mlza hararetle tavsiye ederiz. lar bir tecrübeyi bin defa yaparlar da, / JArkası var) Hariciye Vskiliiği Hususî Kalem Müdürlüğü E R O L fm Ş A K A