Katalog

Tunusta İngiliz ordusu kat'î taarruza geçîi Bizerte Tunus cephesinde Mihver hatları îçinde şiddetli bir muharebe cereyan ediyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) inadlı mükavemetini yendikten sonra Mejezden atmıştır. Amerikan uçakları, Tunus yakınlarında bir düşman bava alamnı bombardıman etmişlerdir. Tahminlere göre, yerde 40 düşman uçağı tahrib edilmiştir. Uçaklarımız, şiddetli bir mitralyöz ateşile karşılaşmışlarsa da düşman av usaklarının mukavemeti görülmemiştir. I yarelerimiz tarafmdan müessir surette | bombalanmıştır. Bombalar hangarlarm ve binaların arasmda patlamıştır. Dün bomba tayyarelerimiz Oniki adada Portolato körfezine taarruz etmişlerdir. Rıhtıma isabetler kaydedilmiştir. Eıhtun boyunda gemiler^feğ!; bulunmakta idi. Hükumetin alacağa zeytinyağları Toplama işine Izmir Tarım Kooperatifi menıur edildi Hükumetçe, aynen veya bedeli mukabilinde alınması kararlaştırılan zeytmyağların toplanması, bedellernıin tesviyesi vesair hususlara Izmir Incir ve Üzüm Tarun Satış Kooperatifleri Birliği memur edilmiştir. Verilen kararlar mucibince, bütün zeytinyağı ve nebatî yağ istihsal eden smaî müesseselerden ve muamele vergisl karşılığı tasir ve İstihsal edilen yağlardan yüzde 12,5 u devlet hesabına aynen almacaktır. Gene umumî yağ istihsalâtının yüzde 15 i de Ticaret Vekâleti nam ve hesabına satınalınacaktır. Ege bölgesinde bu yağların tesellüm, tevzi, bedel tesviyesi işleri TaTım Satış Kooperatifleri Birliğince, Marmara bölgesinde bu birlik namırıa Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifi, İstanbul ve Trakya bölgesinde Ticaret Ofisi tarafmdan, Çukurova ve Hatayda Pamuk Tarım Satış Kooperatifleri Birliği tarafmdan ve Gazianteb bölgesinde Fıstık Tanm Satış Kooperatifi tarafmdan yapılacaktır. Verilecek beyannameler, aynen alınacak muamele vergisi karşılığı yağlar İçin ikinciteşrinin 16 sından ve yüzde 15 lere de 14 ünden itibaren İstihsal edilecek yağlar için beyanname verilecektir. Mrl. Petain 'e mektubu (Toulon müstahkem iima.TiıniTi Hitler'in bütün hükümlerlni tahrib etmiş ve Almanyayı müttefiklerile birlikte gerekli emniyet tedbirlerini almak zorunda bırakılmıştır. Fakat 11/11/1942 tarihinde henüz bu İngiliz Amerikan harekâtma müncer olan ahvale vâkıf bulunmuyordum. Bugün ben de, siz de biliyoruz ki, bu işgal hareketi evvelce Fransayı harbe sürüklemiş olan ve bugün de resmi ve bilhassa askeri hayat havasından uzaklaşmamış bulunan Fransız unsurlann kat'î dilekleri üzerine yapümıştır. Fransız general ve amiraliarının Almanyaya karşı verdikleri namus sözünü hem de bir çok defalar tutmamış olmalan teessüfe değer bir şeydir. Fakat bunlann size karşı yaptıklan sadakat yemininde durmamış olmalan, benl bu kabil unsurlarla her türlü anlaşmanın tamamile manasız olduğunu tesbit zorunda bırakmaktadır. Size, bu mektuba ek olarak gönderdiğim vesikalar 11/11/942 tarihinde namus üzerine verilmlş yeni teminatın ayni gün verilen emirlerle nasıl ihlâl edildiğini gösteren delilleri ihtiva etmektedir. Bu emirler ele geçirilmiştir. Sabit olmuştur ki, Amiral, Fransız donanmasının Toulonda her hangi bir düşman hücumuna karşı mücadele edeceğl hakkında teminat verirken Almanya ve İtalyayı bir kere daha aldatmıştır. Çünkü 11/11/942 tarihinde bu beyanatı yaptıgı halde, 12/11/942 de verilen bir emirle İngiliz ve Amerikan kuvvetlerlnln muhtemel blr çıkarma hareketinde hiç bir suretle ateş edimıemesi bildirilmlştir. Bu arada mütareke taahhüdlerine aykın başka bir çok hareketler daha meydana çıkarılmıştır. Ekselftns Mareşal, bütün bu olaylardan dolayı şu aşağıdaki hususlan arzedlyorum: 1 Ekselans Mareşal bütün bunlarda sizin bir nisseniz bulunmadığına ve bu olaylardan dertn bir elem duymakta oldugunuza kani bulunuyorum. 2 Kendisine bir harb tahmil edilmiş d a n bir milletin ve bu harbi açanlara ve keza blr Yahudi İngiliz Sakson zümresinin faydasuıa olarak bütün Avrupayı tahrib gayesile bugün de onu devam ettirenlere karşı bizzat kendisini müdafaa için savaşmak zorunda bulunan bir milletin menfaatlerini korumak vazifesini üzerime almış bulunuyorum. 3 Bu harbi bu milyonlarca insan adma sonuna kadar devam ettirmek mecburiyetindeyim. Yağmacı ve merhametsiz bir kapitalizmin teşebbüslerln den kurtulacak olanlar yalnız memlekemin halkı değildir. Ve gene beynelmllel yatmacılann yağmasına uğrıyan ve millî mevcudiyeUerinden ferağat etmek istemiyenler yalnız memleketimin halkı değildir. 4 Kkseiâns Mareşal, bu beyanatıma onun adma yapmakta olduğum Alman milletinin Fransız milletine karşı hiç bir kini yoktur. Fakat ben bu korkunç harbe sebeb olan unsurlann oyunlanna müsamaha göstermek suretile Almanya ve Avrupayı bir hercümerce maruz bırakmağa Almanyanm Führeri ve mümessili sıfatile karar vermiş bulunuyorum. Bunun içindir ki bu emellere karşı ve bilhassa, Alman ve Fransız milletlerinin hatta istikbalde bile işbirliği yapmalanna mânl olmak istiyen ve esasen bu harbin açılmasından doğan kanlı mes'uliyetin yükü altında bulunduklan halde şimdl de kıt'a harici devletlerin taarruzu için Avrupada bir üs kurmak zamanının geldiğine hükmeden kimselere karşı vaziyet alacağım. 5 Bunun İçindir ki Fransız Subay, General ve Amirallannın verdikleri sözde dunnıyarak Şimal Afrikada oldugu gibi İngiliz ve Yahudi harb canüerine Fransanm kapılanm açmak gibi esasen CUMHURIYET 29 Ikindtefrm 1942 NAUNA MIHINA Amerikan harb istihbarafı nezaretinde NewYork (Tehizle) merika Harb tstihbarat Nezareti adını taşıyan daireden evvelce bahset « miştim. Bu dairenin vazifcleri pek çeşidlidir. Fakat asıl vazıfesl haber toplamak değU, haber vermek ve propaganda yapmaktır. Bizimle en çok bu nezaretin NewYork şubesinin bazı dairelerl meşgul olmaktadır. Geçenlerde bu dalrelerden birini bütün dünyaya, Amerikanın görüşünü ve düşünüşüntt bîldirmek vazifesini üzerine almış olan daireyi riyaret ettik. Burada Dr. Fry ve Dr. Brown gibi çok nazik blr kaç lisan bilen pek münevver iki müdür vardır. NewYorka döndügümüzdenberl asıl vazifelerl olmadığı halde bizimle pek çok meşgul olmak neıaketini gösterdüer. Bu daire blr BâbU kulesi ve yeni bir mflletler meclisi vaziyetindedir. Burada dünya yüzündeki milletlerin hemen hepsine mensub insanlar, çocuklara varmcıya kadar her sınıf halk için risaleler, kitablar, gramofon plâklaıi, afişler, filimler hazırlanmaktadır. Bu dairede ingilizceden başka 61 lisan konusulur. Türkçc kısmmda tercüme işlerile meşgul olan kız ve erkek kıymetli Türk gencleri vardır. Burada Türkiye için risaleler, filimler, plâklar ve kitablar hazırlanır. Amerikan radyolannın türkçe neşriyatı bnradan idare edilir. Bizim memlekete gönderdiğiıniz telcgrafiar da burada daktilografiye edilerek telgrafhaneye verilmekte dir. Bilmem kaç katlı binanın 18 inci katında tesis edilmiş olan ofisin pencerelerinden llman ve Hudson nehri görülüyordn. Bir tarafına yatmış olup çıkarılmasına çalışüan talihsiz Normandie. Ofiste halk tablrile yetmiş iki buçuk milletin hepsine mensub kadın ve erkek memurlar çalışıp duruyorlardı. Alman lar, İtalyanlar, hatta Amerikalılann nefret ettikleri Japonlar bile vardı. Bütün şark milletleri bu 18 inci katta toplanmışlardı. Şimdi Japon İşgali altında bnlunan Slngapour, Birmanya, HolandA Hindistam adaları, Pasifik adalan halklarının dillerinde ve lehçelerinde da neşriyat yapılmaktadır. Bn neşriyatta Amerikanın nlçin harb ettiği en muhim kısnu teşkil etmektedir. Dairenin Çin şnbesinde çalışan Çinliler arasında dört beş dil bilen Madam Sun şirin bir Çinii kadınla Dr. Ciy isminde ve bir kaç kıldan ibaret nzun sakalile bir mandarine benziyen ihtiyar bir Çin âliml de vardır. Isimlertmlzi Çin harflerile bir karta yanp bize verdi. Ellndekt fırçayı kağıdın üstüne doğrn tamamile çakuli vaılyette tutup öyle yanyordn. Bn Çinli âlim ve arkadaşlarile bir akşam bir Çin lokantasında yemek yedim. Köpek balıgı kani çorbasmdan başlıyarak güverctn göğsüne kadar bitip tükenmek bilmes çeşidll yemekler birblrinl takib etti. Karldes pilânnı Çinlilerin fevkalâde bir maharetle kullandıklan iki ince degnekle yemek için çok uğraştımsa da beceremedim. Nihayet Çinli garsonlar bir çatal vermek mecburiyetinde kaldılar. Bn Çin lokantasında Amerikaulardan geçilml yordn. Çinli âlim eski Türk Çin mtthasebetlerinden bahsettL Çok eski camanlarda ve irice bnrnnlu bir Türk prensesinin bilmem hangi Çin hükümdarile evlendigini, ondan sonra Çin Imparatorluk sülâlesine yeniden ean geldigini, Çin Seddini Çinlilerin Mogollarla Türklerin hücumuna karşı yaptıklannı anlattı. Bir çok Çin şUrlerl okudn. Madam Sun bunlan bize tercüme etti. Bir çokları medlul ve rnh itibarile tıpb bizim eski şiirlerimize benziyor. Nezarette her dildeh teknik lflgat Htablan hazırlanmaktadır. Türkçe için hanrlanan sözlüğün, askerliğe ve denizciliğe aid bazı kisımlannı bir kolaylık olmak üzere ben tercüme ediverdim. Amerikan Harb tstihbarat Nezareti dahilî, harici propaganda itibarile gittikçe büyüyen, artan teşkilât ve faaliyetle çalışmaktadır. Mihver tebliğlerine göre Müttefikler iki >ehri daha işgal ettiler Şimalî Afrika umumî karargâhı 28 (a.a.) Mihver kuvvetlerinin şimdiki hedefi Tunus şelıri olduğu tahmin edilmektedir Bu şehir hücumla ahndıktan sonra Bizerte'in tecrid edilmesi imkânını temin edecektir. Müttefikler dün Taburda'yı almışlardır. Bu şehir Tunusa 25 kllometre mesafede ve Tunusun a nahtan mesabesindedir. Diğer cihetten Vichy'den alınan haberlere göre, Müttefikler Tunusa 16 kilometre mesafede bulunan Cebiedayı İşgal etmişlerdir. A m e r i k a l ı l a r a g ö r e ciddî m u h a r e b e l e r b e k l e t n e k lâzım Washington 28 (a.a.) Albay Stimson, şimalî Afrikada yapılan askerî harekâtın, İaşe, mühimmatm ve mühim miktarda asker kuvvetinin uzak mesafelere nakli lâzım olması yüzünden, zaruri olarak batileşmiş olduğunu söylemiştir. Tunusta 12 ilâ 15,000 Alman vardır. Bunlar, Tunus körfezi üzerinde, 30 İlâ 35 millik arazlyi muhafaza etmektedirler. Bizerte, Tunus, Sfax ve Gabes Almanlann elindedir. 1 inci İngiliz ordusu, halihazırda Tunusta taarruza geçecek olan kuvvetlerin tensiki ile meşgul olmaktadır. Şimdiye kadar karada hafif müsademelerden başka bir şey olmamıştır. Tunusun doğusunda arazinin teşekkülâtı, müdafaaya elverişlidir. Almanlar, iyice tahassun etmişlerdir. Bu sebebden dolayı kuvvetll bir mukavemete ve çetin savaşlara lntizar etmek İcab eder. Berlin 28 (a.a.) Resmî tebliğ: Tunusta hava meydanlarma ve düşman motörlü kuvvetlerine karşı yeniden gece ve gündüz hava hücumlan yapılmıştır. Alman ve İtalyan av tayyareleri harb sahasmda hepsj 20 düşman tayyaresi düşürmüşlerdir. Roma 28 (a.a.) İtalyan tebliği: Şimalî Afrika üzerine yapılan şiddetli muharebelerde düşman hava kuvvetleri 18 tayyare kaybetmiştir. Düşman Siregüzada Filorlda üzerine akın etmiştir. Bir miktar hasar vardır. Ölen ve yaralanan yoktur. Ege denizinde Leros adası da İngiliz tayyareleri tarafından bombalanmıştır. Ahali arasında bir çok ölü ve yaralı vardır. Hasarat ehemmiyetsizdir. Mihverin 9 iaşe ve ihrac gemJsi bahnldı Londra 28 (a.a.) Amirallık dairesinin tebliği: İngiliz denizaltılan İtalyadan harek** ederek Garb Trablusundakl Mihver kıt'alanna takviye ve malzeme götürmek İçin Akdenizi geçmeğe teşebbüs eden düşmanııi 9 iaşe gemisini batırmışlar ve üçünü hasara uğratmışlardır. Denizaltılanmızdan biri bundan başka Oriono tipinde bir İtalyan muhribini de hasara uğratmıstır. İhrac teknelerile tank yüklü orta tonajda bir gemi şimalî Afrika sahili açığında Trablus civannda torpillenmiş ve 24 saat yandıktan sonra batmıştır. tngilizler Reunion adasını işgal ettiler Londra 28 (a.a.) Vlchy radyosu Reunion adasının cenubî Afrika kuvvetleri tarafından işgal edildiğini blldlrmektedir. CUMHURIYET Bu ada Madagaskar adasının şarkmda, Hind denizindedir. Meşhur Rif kahramanı Abdülkerim bu adada menfi bulunmaktadır. İnhisar maddeleri için beyanname verilecek Bütün lspirtolu içkller İle sigaraların satışı dün sabahtan İtibaren durdurulmuştur. Yarın sabahtan itibaren inhisar maddelerinin satışlan tekrar serbest bulunacaktır. Yalnız, içkili lokanta, bar, kazino gibi yerlerin kapalı kalmaması İçin bu gibi yerlere dün ve bugün için satış yapmak müsaadesi verilmiştir. Ancak brunlar hem cumartesi hem de pazar günü İçin birer beyanname vererek ellerindekl mevcudları bildireceklerdir. Libya ve Orta$arkta harekât Kahire 28 (a.a.) İngiliz Ortaşark tebliğl: Kara kuvvetlerlmiz hakkmda kayda deeer bir şey yoktur. Sicilyada Gherbinl hava meydaru 26 27 sonteşrin gecesi bomba tay Fransız ordusn famamile fasfiye edümeğe başlandı Mareşal Petain'in orduya son günlük emri (Baş tarafı 1 inci sahif ede) Vichy 28 (Radyo Sabaha karşı) Vichy radyosu Mareşal Petain'in kara, deniz ve hava kumandanları vasıtasile kıt'alara yaptığı günlük emri neşretmiştir. Bunda Mareşal diyor ki: « Siz ki, fedakârlık hissi içinde orduya bağlısınız Kalbime teessür dolduran bir macerada İmtihan geçirdiniz. Fransa yıpranmış olan birliklerinizi daima hatırlıyacaktır. Fransa muzaffer ananelerinizin kaybolmasına biç bir vakit müsaade etmiyecektir. Subay, er, bahriyeli! Sizi sizin için seven adamın tarafını tutunuz. Bayrağmızı selâmladığınız zaman, kalblerinizde (namus ve vatan) kelimelerini muhafaza etmenizi sizden istiyorum. Fransa ölmiyecektir!» L a v a l i n suKı teşebbüsleri suya düşmiiş Londra 28 (aa.) Toulon'un İşgali Hitler'le Laval arasında müzakere edilmekte olan sulh muahedesini suya düşürmüştür. Dün Londraya gelen haberlerden anlaşıldığına göre bu muahedenin maddelerinden biri Fransanın İstilâsına teşebbüs edildiği takdirde Fransanın Amerikaya ve Ingiltereye harb İlân etmesini tazammun etmekte idi. Halbuki Toulon hâdiseleri Fransız milletinin, ordusunun ve donanmasının bu şarü yerine getirmek İçin Vichy'ye uymak niyetinde olmadığını göstermektedir. Londra 28 (a.a.) Salâhiyettar mahfillerde söylendiğine göre, Fransız filosunun, tahrib edilmesinin en dikkate şayan neticelerinden biri cisbirliğinins. artık mevcud olmadığının Almanlara isbat edilmiş olmasıdır. «İşbirliği taraftarlarl birbiri arkasmda Alman düşmanı olduklannı ispat etmişlerdir. Küçük Fransız ordusunu terhis etmek zorunda kalan Almanlar terhis edilen askere esir muamelesi yapmak tehdidinde bulunmaktadırlar. Almanya şimdi Fransada kuvvetll bir beşinci kol ordusu karşısında bulunduğunu anlamıştır. Darlan hakikî simasile belirdi (Baş tarafı 1 İnci sahif ede) ezmek kararı artık aşikâr olmuştur. Ebedî düşmanlanmızm niyetlerine istiyerek, istemiyerek hizmet edeceklere karşı merhametsiz olacağız. j Toulon'daki Fransız bahriyelileri çıkar başka yol olmadığını görerek donanmanın düşman eline geçmesi gibi en büyük ayıbdan vatanı korumak için gemileri kendi ellerile batırdılar. Fransa, Toulon toplarını, ve son ümidsiz mukavemeti gösteren tüfeklerin seslerini duydu. Bütün Fransa bir elem ve bir infial ürpermesi geçirdi. Bundan evvelki bütün felâketlerine inzlmam eden bu yeni felâket onu tekrar diriltti ve mutavaatin bütün elim neticelerini zaferle silmek azmi etrafında topladı. Yenmek için başka bir yol yoktur. Ve hiç bir zaman da başka bir yol olmamıştır. Kibrite zam yok Dün bazı gazeteler lnhsar maddelerine yapılan zamlardan bahsederken kibrit fiatlarını da bu meyanda zikretmişlerdir. Kibrit Şirketine bu şekille Vekâletten bir emir gelmediği gibi kibrit için beyanname de istenmiş değildir. Pamuklu mensucat satışı serbest Devletçe satışı Yerli Mallar Pazarlarına bırakılan pamuklu mensucat, basma, salaşpur, pijamalık ve gömleklikler Yerli Mallar Pazarlannda serbest olarak satışa çıkarılmıştır. Perakendecilerin kâr hadleri Her nevi ithalât ve dahilî İstihsal ve İSLİhlâk maddelerinin perakende satışlarile meşgul olanlann yapabilecekleri kâr hadlerini tayin ve tesbit e t mek üzere aym birinden itibaren şehHiç birimiz vazifesini yapmakta ar rimlzde yapılacak toplantılar İçin Tiük tereddüd edemez. Bu vazife • şudur: caret Vekâleti muTahhaslan bugün İsAlmanyayı ve İtalyayı ezmek ve vata tanbula gelecektir. Bu toplantılarda tesbit edilecek perakendeci kâr hadleri nımıa kurtannak. Fransız Afrikası dünbütün Türkiye için muteber olacaktır. ya üzerinde bayrağımızın hür olarak Bunun İçin memleketin muhtelif yerdalgalandığı, ordumuzun silâh taşıdığı lerinden ticaret odalarmdan ikişer muve hava kuvvetlerimizin kanadlarını rahhas da şehrimize gelmektedir. kullanabildiği yegâne yerdir. Afrika İstanbul Ticaret odası perakendeci halkı, Fransanın yegâne ümidl biziz. kâr hadleri İçin bazı esaslar hazırlaBuna lâyık olduğumuzu gösterelim.» mıştır. ve Fransız ordusunun silâhtan tecridi sebeblerini izah için, Alman Führeri tarafmdan Mareşal Petaln'e gönderilen mektnbo, tarihî bir vesika olması haysiyetUe bugün aynen neşrediyoruz.) Vichy 27 (a.a.) Hitler'in Fransız Devlet Reisi Mareşal Petaln'e gönderdiği mektubun metni şudur: Ekselans Mareşal, 11/11/1942 tarihinde Almanyanm müttefiklerile anlaşma halinde, zamanında Fransa ve İngiltere tarafmdan bize zorîa tahmil edilen bu harbde Almanyanm müdafaasını temin İçin Fransamn batı kıyılarını işgaie karar vermek zorunda kaldığım zaman, bunu ayni zamanda, yalnız Almanya ve İtalyanın değil fakat bizzat Fransanın da menfaatine olarak memleketinizin dahilî durumunu aydınlatmak ümidile de yaptrnı. Maziye dönerek bir kere daha şunu beyan etmek isterim ki 1939 eylulünde Fransaya ve İngiltereye harbi Almanya İlân etmiş değildir. Fakat ben iktidara geldiğimdenberi, Fransız Alman münasebetlerini Versailles diktatmın keyfî sahasmdan hakikî dostluk ve İşbirliğine intikal ettirmek için hiç bir fırsatı kaçırmadım. O zaman Almanya Fransadan ancak bir talebde bulundu. O da Almanyanm Fransaya uzattığı elin reddedilmemesi talebi idi. Maalesef vicdansız Anglo Sakson entrikaaları ve İlk hatta yahudiler yeni Almanyanm banşma İçin yaptığı her hareketi bir zâf eseri ve her sulh teklifini Almanyanm yakın bir yıkıhşına delll olarak göstermek İstedller. O zaman Almanyada Fransaya karşı' gerek Alman hükumetl tarafından olsun, gerekse nutuklarda ve basında olsun Fransız şerefini ihlâl edebilecek hiç bir taleb ve tazyikte bulunulmadığı halde mes'ul tahrikçiler Almanyanm parçalanmasını, Alman milletlnin esaret altına konulmasını, içtimaî kanunlanmızdaki prensiplerimizin terkedilmesini ve bütün bunlardan maada Almanyada lâyık olduğu halde lndirilmiş olan yahudl ırkının hududsuz yağma hakkının yeniden kurulmasını Pariste taleb edlyorlardı. Ekselans Mareşal, bizzat sizin bu harbci tahriklere hiç bir suretle İgtirak etmediğinizl bihnlyor değilim, fakat bizzat benim de Polonya seferinden sonra daha evvelki beyanatımı tekrarladığımı ve Almanya tarafmdan hiç bir taleb ileri sürülmeksizin ancak Avrupa işbirliğine yanyacak olan bir sulb. teklif etmiş olduğumu bilmiyor * değilim. Fakat daha 1939 senesinin ilk günlerinde olduğu gibi Polonya seferinin hitamından sonra da harbi malî bakımdan istismara menfaati olanlar bu mantığa davet sesinl boğdular ve harbin her ne pahasına olursa olsun uzatılmasını istediler. Böylece o zamankl hükumetlniz t a rafmdan Almanyaya ve İtalyaya tahmil edilmiş olan harb mantıkla halledilecek yerde silâhla halledilmek yoluna girdi. Dünya tarihinde misli görülmemiş bir zafere rağmen, Fransanm şerefini İncitecek hiç bir şey yapmadım ve mütareke hükümlerine ancak herhangi bir halde mücadelenin yeniden başlamasını önliyecek teminatın konulmasını istedim. Bundan sonra bu hükümlere zıd hiç bir talebde bulunulmadı. sabit olmuş olan bir niyette bulunduklarını öğrendikten sonra Toulon'un işgaline hemen tevessül edümesini, gemllerin hasara uğratılmasımn veya tahrib edilmesinln önüne geçümesini ve icab ederse her mukavemetin kuvvet kullanarak kırılmasını emrettlm. Bu, şerefini bilen Fransız subay veya erlerine karşı bir mücadele değil, bugüne kadar kâfi derecede kan akmadığına hükmeden ve felâketi uzatmak ve yaymak için yeni Imkânlar arayan harbin müstakbel canüerine karşı bir mücadele olacaktır. Bundan dolayı bizzat Fransız hükumetinin emirleri hilâfma olarak Almanyaya karşı faal bir mukavemet göstermek hususunda subaylan tarafmdan tahrik edilmiş bütün Fransız ordusu birliklerinin terhis edilmesi emrini vcriyorum. Yalnız ihanette bulunan Amiral ve Generaller yüzünden almağa mecbur kaldığım bu tedbirler dahi, yukanda da dediğim gibi Fransaya ve bizzat Fransız askerine karşı değildir. Müttefikimle beraber beslediğim samimi ümid, Fransaya hiç olmazsa kendi devlet reislerine itaat ve bu suretle devietler arasında vuku bulacak her hangi anlaşma ve muahedeler hakkında bir teminat teşkil edecek olan bir ordunun Fransaay iade edilmesi lâzım geleceği ümididir. Ekslâns Mareşal, bu hal şimdiki anda size ne kadar acı gelirse gelsin, bir devletin disipUni ve itaatli bir orduya malik bulunmadıkça ilânihaye mevcudiyetini devam ettlremiyeoeği hususundakl bedahat sizin için teskin ve teselli edici bir keyfiyet olacaktır ve hatta gene bu sebebledir ki, size tam bir itaat gösterecek bh ordunun, bahriyenin ve hava kuvvelterinin yeniden teşkilâtlandırıl ması Fransa için bir felâket değil, bilâkis bir saadettir. Atmağa mecbur edildiğim bu adımm Fransa ile işbirliği yapmak hususundaki arzumu hiç bir veçhile zayıflatmadığını ve bilâkis bu işbirliğinin gerçekleşmesi için lâzım olan şartı muhtemel olarak ihdas edeceğini bir defa daha temin etmeden bu mektubumu bitirmelc istemiyorum. Bundan maada, Fransaya Anglo Saksonlar tarafmdan gasbedilen müstemlekelerini yeniden almak hususunda yardım etmek değişmez bir karanmdır. Bütün iddialar hilâfma olarak ve Almanyanm elinde bulunan bütün vasıtalara müracaat azmile buna karar vermiş bulunuyorum. Ne Almanya, ne de İtalya Fransız müstemleke imparatorluğunu yıkmak emelinde defüler. Yeniden kan dökülmesine mâni olmak ve bütün taraflara faydası ve tesiri dokunacak bir işbUliği için lâzım çelen şartlan artık gerçekleştirmek hususunda zaruri tedbirler almak şimdi bizzat Fransız devletine düşmektedir. Feld Mareşal Runstet, Alman hareketile ilgili olduğu nisbette bu tedbirleri almıya salâhiyetlidir ve her zaman şahsan emrinize amade olacaktır. Bu mektubumu, bu olaydan dolayı yeni bir iş devresinin açılmış olduğu ümidile bitiriyorum. Bu işbirliğinde Fransadan istenilen tek şey, müşterek mukadderat mefhumunda blr anlayıştır. Şahsî hürmet hislerimin kabulünü rica •dyorum, Ekselans MareşaL Hürmetkânnız ADOLF HİTLER • Binlerce seyircinm alkışladlğl en EÜzel TÜKK filmi MARMARA'da Doğan sinema güneşi MEYVA ya İstanbul halkı dalgalar halinde akın ediyor. Yaratanlar: BAEBARA STANVİCK HENRY FONDA Ayrlca: Bir heyecan mahşeri DEHŞET ADASI Bugün S U M E R Sfrıemasıiida Nüktell ve hareketli mevsimin en parlak komedisi İZDİVAC •••i CİLVELERİ güzel filmi mutlâka gidip görünüz. Baş rollerde: JOAN BENETT FRANCHOT TONE Seyircilerine hoş ve unutulmaz İki saat geçirtiyorlar. f MÜZEYYEN KemarJ HER PAZAR Itf AKSİM'de MATİNE SENAR A S K I R E V Ü NECATİ TOKYAY ve 24 kişilik SAZ HEYETİ Ayrlca: Büyük muvaffaklyetler kazanan E F E N İ N B Ü Y Ü K M İ L L Î j Ç JÇ İ S İ Z MATİNE Ekselans Mareşal, Almanyanm Fransız filosunu ele geçirmek İstediğine veya bu yolda îsteklerde bulunduğuna dalr İngiliz ve Amerikalılar ve başlıca bu harble alâkalı tahrikçiler tarafmdan yayılan bütün haberlerin kasden çıkanlmış uydurma ve yalan haberler olduğunu bilirsiniz. Almanya, Fransa tarafından kendislne tahmil edilmiş olan harbin neticesinde gittikçe ağırlaşan fedakârlıklara katlanmağa mecbur kaldığı bir sırada Fransız milleti, bizzat kendi müttefikleri taBaro bir türlü toplanamıyor rafmdan denizde ve iktısadî sahada kanlı fedakârlıklara uğratılmadığı nisİstanbul Barosu nmimıt heyetl, dün bette sulh İçinde yaşıyabiliyordu. saat on dörtte istanbul adliye daireslnAyni devre zarfında Almanya bir milde avukatların sigorta işi için topla yon 960,000 esirden yedi yüz binini ceste nacaktı. Ekseriyet olmadığmdan, top ceste serbest bıraktı. Bu, zannederim lantı, gelecek haftaya kalmıştır. harb tarihinde misline tesadüf edilmemiş bir harekettir. Eğer bu hareketin Bir katil kararı tesiri, sonunda tedricen azalmışsa bunun Eyübsultandaki evinde, blr gece ka sebebi maalesef memleketinizdeki uzrısı Gülizarla birlikte rakı içen arka laşma kabul etmlyen unsurlarm daima daşı Mehmedi bıçakla öldüren Cemil, hakikî bir işbirliğine mânl olmalarından dün sabah İstanbul ikinci ağırceza ileri gelmiştir. Bir defasmda ekselans mahkemesince on seklz sene ağır hapse Mareşal bizzat siz böyle bir İşbirliği İmmahkum edilmiştir. Ancak, hâdisede kânlarını araştırmak ve bunların esascezayı azaltıcı sebeb görülerek, ceza larını kurmak İçin benimle kendi armüddeti altı seneye indirilmiştir. zunuzla bir görüşmede bulunmak istediniz. Bu arzunuzu kabul ettim ve MonAçıkgöz otel hademesi toire'da bir anlaşmanın esaslannı ataSirkecide Alemdar otelinde yatan Ta bileceğine kanj bulunduğum görüşmeler vas tüccarlarmdan Hasan sarhoş bir hal vuku buldu. de otele gelmiş, yüzünü ve başını su ile Maalesef Fransada harbden menfaati yıkıyarak yatmıştır. Dün sabah elbisele olan. kimseler daha bir kaç hafta geçrini giyerken cebindeki para çantasının meden bu işbirliğini benim İçin şahsan yerinde o'madığmı gören Hasan, otel pek ziyade yaralayıcı olan bir bahane müdürüne giderek içinde 2058 lira bulu ile yıkmışlardır. Benim, Napoleon'un nan para çantasının çahnmış olduğunu oğlunu Parise sizi oraya çekmek ve bu söylemiştir. Vaziyet zabıtaya bildirilmiş suretle Almanyanm eline düşürmek için ve otel hademelerinden Ce^âl sorguya getirdiğimi iddia ettiler. Halbuki o zaçekilmiştir. Celâl evvelâ bir şeyden ha man Versailles'da, yerleşmek için siz beri olmadığını söylemişse de sonra dan ısrar etmiştiniz ve ben hükumetin zan para çantasını geceleyin halâda buldu altında hareket ettiği iddia edilebileğunu ve otelin tavan arasma sakladığını ceğini ileri sürerek bu isteği reddetsöylemiş ve paraları sakladığı yerden çı miştim. Bu tarz benim mütareke hakkmdaki hareket hattuna doğrudan doğkararak polislere vermiştir. ru, a aykırı olmakla beraber, bu yüzden Mahkum olan ekmekçi hiç bir icraata kalkmadım. Çünkü o Dimitro lsminde bir ekmek satıcısı, zaman kanj idim ve şimdi de kani bu600 gramlık bir ekmeği 65 kurüşa sat lunuyorum ki, Fransız milletinin, aramaktan İstanbul birinci millî konınma sında bu manevralara yabancı kalan tnahkemesinde rcuhakeme edilmiş, ne ve barışı diliyen milyonlarca İşçi ve tioede 40 lira ağır para cezaa ödemesine köylü ve çalışkan burjuva vardır. Franve dükkânmın 10 gün müddetle kapatıl sız hükumeti âzasmı nezdime gelmek masma karar verilmiştir. İçin hiç bir zaman davet etmedim, bütün görüşmeler daima Fransız hükumeAçık muhabere: tirdn arzusu ile olmuştur. Keza, Amiral Darlan'la yapılan iki görüşme de ken1908 meşrutiyetinde İşkodra valiliğine disinin, gerek kendi, gerekse sizin adıtayin edilmiş olan erkânıharb livası Ha nıza olarak yaptığı istek üzerine vuku san Bedri Paşanm fotografı, mühim bir bulmuştur. esere ihtiramla konulmak üzere lâzım Fransız şimalbatı ve şimal Afrikaolduğundan, elinde böyle bir resim bu sma. sabit olduğu gibi sayısız hain gelunanların tekrar lade edilmek çartile neral ve subaylann yardımı ile yapı:azetemiz Yazı İşleri Müdürlügüne lut lan Amerikan ve İngiliz çıkarma hafen göndermeleri rica olunur. reketi, o zamandanberl mütarekenln SÜRTÜK 5 inci ZAFER HAFTASI ELHANRÂ'da I Bugün T A K S I M Sinemasında Hoş bir sürpriz: 2 filimden mürekkeb zengin bir program MÖSYÖ, NADAN ve BEBE'i Meşhur 3 komikler BENNY SİNGLİTON ARTHUR LAKE ve CHİC YOUNG Tarafmdan oynanmlş kahkahall ve gayet gülünclü bir komedi 2 Umumî taleb üzerine. SAYIN HALKIMIZA EHEMMİYETIİ İLÂN ALEMDAR MİLLÎ de bütün seanslari görülmemiş bir hücumla ayak ayak üstüne seyredilen dünyanin en yüce denizleri fatlhi BARBAROS HAYREDDİN devrlnin destanlarlnı yaşatan ÜÇ SEYTANLAR f MELEK İ^HI^H BORİS KARLOFF PETER LORE BELA LUGOSİ Taraîından ovnanmlş dehşet ve entrika ve heyecan fflrai. SİNEMASINDA Kahkaha tufanl yaratan EROL FLYNN'in yarattlğı sinema medenlyetinin son azamet tacl DELİ GÖNÜL fllmi devam ediyor. Artistler: DENİZLER ASLANI süper fihninin yalnız bu hafta sall akşamına kadar gösterileceği ve uzaülamlyacağl maatteessüf ilân olunur. GÖRMİYENXER ACELE ETMELİDİRLER. r ALD1RMA Saat 11 ve 13 te tenzilâtll halk matinesi. Yazan: BKREM REŞİD, Müzik: 12 tablo. FANTEZİ BÜYÜK CEMAL REŞİD R E V Ü Bugün saat 16,30 d a İ Ç K İ S İ Z M A T İ N E Revü gece tam 22,30 da başlar. Telefon: 40574 WİLUAM POWELL MYRNA LOY ••^••1 SAIt A Y TYRONE Sİnemaslnda POWER BETTY GRABBLE taraflndan yaraülan İSTANBUL GAZİNOSUNDA TEPEBAŞI Belediye BAHCESİNDE KAHRANANLAR CARDEN SALONU FİLOSU Büyük ve emsalsiz fllminde zaferden zafere koşuyorlar. Her gece saat 23 e kadar ve her PAZAR tam programla 17 den 20 ye kadar VARYETE. DANS. KABARE. Tel: 42690