Katalog

31 Ddncikanım 1940 işgal ediyoruz.» demekte tereddüd edecek mi? Çizüen yol Şu cihete derin jmanmi vardır ki Amerikan milletinin büyük ekseriyeü, ;izdiğim yolun hal için en az tehlikeyi ve istikbal için en büyük dünya sulhu ümidini ihtiva eden yolu teşkil ettiği ü:erinde müttefiktir. Bazı kimseler, mihverin hiç bir zaman garb yarım küresine hücum etmek iyetinde bulunmamış olduğu fikrindedir. Fakat bu, mağlub edilmiş bir çok memleketin mukavemet kudretini mah/eden zihniyeti ayni tehlikeli görüş ve düşünüş tarzıdır. Naziler, bütün ırklann :endi ırklarrnın madunu olduğunu ve jinnetice bütün ırklara emredebilecekle:ini söylüyorlar. Bundan başka en ehem miyetli cihet de şudur ki bizim yarım küremizin geniş gelirleri, bütün dünyaıın en ziyade cazib ganimetini teşkil etmektedir. metinin her hangi bir azası da bir Amerikan seferî heyeti göndermek hususunda hiç bir niyet taşımamaktadır. CUMHURIYET [Başmakaleden devam] Millî siyasetimiz, harbi istihdaf etır.e kan cfkârındaki bu tekâmülün en sarih mektedir. Millî siyasetin hedefi, harbi ifadesini feşkil eylemektedir. Bizce bu IBaştarafı 1 ind sahifede] memleketimizden uzak tutmaktır. Ame uerhale ile Amerikanın f i 1 e n harbe rika Birleşik devletlerinin silâhlanması müdahalesi arasındaki mesafeyi pek u cumhur Ruzvelt önümüzdeki cuma günü kongreye söyliyeceği nutukta yapıve yokluğunu hissettirmiyeceğimiz her zun saymamakta artık hata yoktur. lacak yardımlar hususunda taisilât vereons ve her ton mühimmat ve iaşe madZaten Amerikanın M. Ruzvelt tarafındesinin cephelerde bulunan müdafilere ceği mütaleasmdadır. dan söylenilen kayıdsız şartsız tarzda ve yardım için gönderilmesi, demokrasinin Eliot, nutku hararetle sena etmekte, binnefis Amerikayı m ü d a f a a et(Baş tarau 1 ind saHfede) dünya hakimiyetine karşı mücadelesiReisicumhurun sözlerini kavilden füle mek kanaatile demokrasilere silâh, mübenim için temsil ettiği bütün şeylerin ne büyük nispette yardım etmektedir çıkarmak için Amerikan milletinin canhimmat ve her türü malzeme yetiştirmeidamesi için, sizleri, torunlarımzı »e tove deha büyük nispette yardım etmedan çalışacağını beyan etmektedir. si Amerikanın bugün için yapabileceği runlarınızın torunlarını son harb jukulidir. Isveçin, Rusyamn ve Almanyaya Nutuk ne suretle neşredildi yardınun en mümkün ve en faydalı amerunun dışında tutmaktır.» komşu dğier memleketlerin mihver Vaşington 30 (a.a.) Ruzvelt'in nutku Büyiik tehlike memleketlerine her gün çelik, maden, i şeklini teşkil eder. Cumhurreisi: şimdiye kadar görülmemiş bir dinleyici « Bizim İngiltereye yardım etmemiz « Amerika milleti, 1933 buhraruna petrol ve diğer harb malzemesi gönderkütlesi tarafından büyük bir alâka i'e realizmle karşı koymuştur. Bu yeri buhmesi nasü bitaraflığa muhalif değilse, bir hissiyat meselesi değil, askerî müte takib edilmiştir. Yalnız Amerikada nuthassıslarımızın tavsiye ettikleri basiretrana milletimiziıı emniyetine kaışı bu bizim de böyle hareket etmemiz bitaku dinliyenlerin adedi 80 milyona yaraflığa muhalif değildir. İngiltereye kârane bir askerî siyasettir.» tehdide de, ayni cesaret ve ayni lealizm kındır. Beş yüzden fazla radyo istasyoDedikten sonra şöyle devam ediyor: yardım, bir hissiyat meselesi değil, faile karşı koyalım. James Tovn ve Beşinci kol çalışıyor nu nutku nakletmiştir. Bunlardan başka o Hiçbir diktatör veya diktato'rlük Plymouth Rock'dan beri, Anerikan İnkâr kabul etmiyen şu hakikate göz kat askerî mütehassıslanmızın mütalebirçok istasyonlar da nutku tercüme etmedeniyeti, hiç bir zaman bugünkü ka Jerimizi artık daha fazla yummıyalım: alaruıa dayanan bir realist askerî siya kombinezonu bizi bu yardımdan mene likten sonra kısa dalga üzerinden Av demiyecektir. Mühimmat imaline sanki dar tehlike altında kalmamıştı. Birçok memleketleri yıkmış, bozmuş, set meselesidir.» rupa ve cenubî Amerika Lâtin memîekenHimiz harbde imişiz gibi ayni sür'at Ruzvelt, bundan sonra, 27 eylil 1940 kemirmiş olan fena kuvvetler, şimdiden Millet teslihat faaliyetinin ketlerindeki dinleyicilerine nakletmişltr\e azimle devam etmeliyiz. Amerika Berlin anlaşmasmdan bahsetmiştır. kapılarımızın iç tarafmda bulunuyorlar. dir. Şarktaki bir çok istasyonlarla uzun azalmasıru istemiyor demnkrasilerin büyük bir mühimmat «Bu tarihte, demiştir iki, Avmpah ve Bunların gizli mümessilleri, memlekedalga üzerinden Amerika Lâtin mem'e Roosevelt, bilâhare Hahilî işlerden fabrikası olmalıdır.» bir Asyalı millet, Amerika Birleşik dev timizde ve komşu memleketlerde faaketler için çalışan diğer yirmi istasyon bahsederek sözlerine şöyle devam etNutkun bu kısmında Japonyanın letleri bu üç milletin genişlemeâ prog »iyettedirler. Bu iğtişaşların bir tek hebu nutku ayrıca vermişlerdir. üçüzlü paktla mihvere almmasında ramına engel olur ve yahud bu geniş defi vardır ve bu da milletimizi birbi miştir: Gerçi nutuk Romada « Hükumet, vatandaşların ekoncmik ınündemic ve Amerikaya mnteveccih lemeği bloke ederse, Amerika Birleşik »•ine muhasım gruplara ayırmak. birlidinlenememiş ama... devletlerine karşı birlikte harektte geç ğimizi bozmak ve müdafaa azmimizi yık refahını himayeden hâli kalmıyacaktır. tehdide meydan okunulduğuna elbet Roma 30 (a.a.) D. N. B.: dikkat olunur. En son ve en nıevsuk nıaFakat millet, müdafaa endüstriierinin mek tehdidile, birleşmişlerdir. maktır. Bazı Amerikahlar var ki bunRoma siyasî mahfillerinde beyan egrevler ve lokavtlarla kesikneden va lümata istinadcn mihver devletlerinin lar, aynen nazilerin istedikleri vazifeyi «Mihverle aramızda nihaî bir zifesine devam edeceği fikrindedir. Mil bu barbi kazanamıyacaklarım kat'î bir dildiğine göre, gayri müsaid hava şartçörerek bu gibi ajanlara yardım etmeksulh olmıyacaktır» let, işçilerin ve patronların, lüzumu olan enıniyetle ifade eden M. Ruzvelt'in nut ları dolayısile Roosevelt'in nutku güçAvrupaya hâkim naziler, yabnz Al .edirler. Ve bu Amerikalılardan birkaçı levazımm istihsaüne devam edilmesi için, kunu bitirirken söylediği şu cümle çok lükle işitilmiştir. Nutkun birinci kısmı manyada hayata ve fikirlere Mkmet diyor ki biz mihver devletlerinin dostu aralarmdaki ihülâfları uzlaşma yolile maııidardır: hiç işitilmemiştir. Şimdilik resmî veya mek değil, fakat Avrupanın heyeti u ve şeriki olmalı imişiz ve onların dik veya kanunî yollarla hal ve bertaraf e• Mihver devletleri dünyaya t a salâhyettar kaynaklardan beyanatta bunıamiyesini râmetmek ve o zaman dün tatörlük usüllerini taklid etmeli imişiz. decekleri fikrindedir ve millet bu nok h a k k ü m emellerinden vazgeçme lunulmamıştır. yanın geri kalan kısımlarına Ca hâkim Fakat tecrübe ispat etmiştir ki hiç kim ta üzerinde ısrar etmektedir.» İtalyada işitilebilmiş olan kısımdan dikçe Amerika s u 1 h t a n bahsedeolmak üzere Avrupanın gelirlerinı kul se nazüeri teskin edemez. Hiçbir insan Mühimmat istihsalimiz çok daha ınez.» anlaşıldığına göre Roosevelt yeni bir lanmak niyetinde olduklarını sarih su kaplaaı ehlileştiremez ve kaplanı okşaBu cümleden sarahatle bir daha anlı noktai nazar ileri sürmemiştir. Roosefazla olacaktır! rette anlatmışlardır. Sizlere, Hitlerin, son yarak onu küçük kedi kadar munis yoıuz ki Amerika bugün için harbe filen velt'in harbe iştirak etmemek hususunRoosevelt, hükumetin, endüstrinin ve defa, nazilerin demokrat dün>a ile hiç yapamaz. da fikrini açıkça izhar eden Amerika işçilerin fevkalâde mükemmel işbirli iştirak etmemekle beraber kendisini de«Gaddarlık karşısında teskin!» bir zaman uzlaşamıyacağıra sÖTİemiş olmokrasiler safında olarak harbin içinde efkârı umumiyesi cereyanlarını tesaGaddarlık karşısında teskin, yan ğinden sitayişle bahsetmiş ve şöyle deduğunu haürlatırım. Başka ktlimelerle, ve hatta tâ o r t a y e r i n d e sayı düfen nazarı itibara almadığı da anlagın bombası karşısında mantık ba miştir: bu, mihverin, kendi hükumet felsefesile şılmaktadu. Roosevelt Avruaya askerî yor! • Saat yapan işçiler, ziraat makinebizim hükumet felsefemiz araanda nihaî his mevzuu olamaz. Şunu biliyoruz ki bir heyeti seferiye gönderileceğini kat'î YUNUS NADİ surette boşuna tekzib etmiş değildir. bir sulh olmıyacağmı ilân etnesi de miletler anqak tam teslimiyet bahasına, leri, matbaa makineleri, otomobil, dinazilerle sulh elde edebilirler. Hattâ kiş makinesi ve lokomotif üzerinde çamektir.» İngiltere, harb gayelefini hşan işçiler, şimdi aydınlatıcı fişekler, ilân edecek « Mantıkî bir surette ve kat'iyetle İtalyan milleti dahi nazilerin cüriim §ebomba kasaları, obüsler, tabancalar ve şu cihet teyid olunabüir ki mütecaviz riki olmak mecburiyetinde kalmıştır ve Londra 30 (a.a.) Daily Telegraph tanklar imal ediyorlar. Fakat bugünkü memleketlerin dünyaya hüknetmek ve bugün İtalyan milleti, bizzat kendisigazetesinin diplomatik muhabiri yazınln nazi müttefikleri tarafından hangi gayretler kâfi değildir. Daha fazla gedünyayı fethetmek hususund» her türlü yor: yakın istikbalde ölünceye kadar sıkıla mimiz, daha fazla tayyaremiz, daha fazdüşünceleri terkettiklerine dalr sarih niİngilterenin yeni Amerika büyük ella topçumuz, her şeyden daha fazla yetlerinin gözükeceği gün gelinciye ka cağını bilmemektedir. çisi Lord Halifaks'ın Vaşingtona gider miktarda istihsalimiz olmalıdır. AmeriIbret almmıyan akıbetler dar, Amerika Birleşik devleterinin sulh gitmez Roosevelt'le görüşeceği başlıca Teskin taraftarı Amerikahlar, Çekos kahlar, şimdiye kadar alıştıkları çalışsözlerini teşvik etmesi için hiç bir hakkı (Baş tarafı 1 ind lahifede] meselelerden biri de müttefiklerin harb mak zihniyetini terketmelidirler. Müdayoktur ve bu bahiste hiç bir sebeb mev lovakyanın, Avusturyanm, Polonyanın, 3 Bu yardım dolayısile üçler gayeleri meselesidir. BirkaÇ haftadanNorveçin, Belçikanın, Hollandanın, Da faa gayretleri, endüstri isühsalinin fazcud değildir. paktmı imzalayan devletler Ameri beri İngiliz kabinesi bu mesleyi müzalalaşmasının istikbalde doğuracağı nenimarkanın ve Fransanın akibetlerinin kayı harbe iştirak etmiş telâkki kere etmektedir. Hürriyeti müdafaaya firişenler teşkil ettiği ikazı nazarı dikkate alma ticelerden korkanlar tarafından kötüingiltere ile müttefiklerinin hangi gaederlerse, harbi kabul etmek. Hürriyete karşı birleşmiş kuvvetler, maktadırlar ve bu Amerikahlar, size, rüm bir hale getirilmemelidir. Müdafaa Amerikan sahillerinden uzakta tutulmak mihver her halde kazanacaktır, Ame gayretlerimizin muvaffakiyetsizliğinia JSBu şerait altında, Ruzvelt'in nut yeler uğrunda harbettiklerini açık ve ku, mücadelenin tarihinde en ehem basit bir şekilde izah edecek olan bir tadır. Bu kuvvetler, İngilizler, Yunanhlar rika Birleşik Devletleri nüfuzunu dikte tikbalde doğuracağı neticeler, bugün, miyetli bir merhale teşldl etmekte beyannamenin neşri için yapılan have râmedUmiş memleketlerden kaçan 'edilen bir sulh lehine istimal edebilir çok daha ziyade korkulacak mahiyettedir. Nutkun akislerine fe'elince; İn zırlıklar çok ilerlemiş bulunmaktadır. askerler tarafından abluka halinde tu ve «müzakere edilen bir sulh» tesmiye dir. Amerikanın istikbali hakkında hiç Amerika Birleşik devletleri müttefikgiltere efkârı umumiyesi nutku bütuhnakta, diğer taraitan Japonlara karşı ettikleri bu sulhten en fazla faydalar bir bedbin siyaset, müdafaa için esash yük sevincle karşılamıştır. Maddî lere müzaheret eden başlıca bitaraf devda Çinliler başka büyük bir müdafaaya elde edebilir diyorlar. endüstrilerin derhal genişlemesini tehir yardımdan ziyade İngiliz davasma let olduğu gibi harbsonrası seneîerinde girişmiş bulunmaktadır. etmiyecektir. Sarih surette şunu anlattrlandanın vaziyeti manevî ve ahlâkî muzahereti iti yapılacak olan kalkınma ve her şeyi Bazı Amerikahlar Avrvpa ve Asya« Almanyaya daha yakın diğer iki mak isteyorum ki milletin hedefi, mübarile Ruzvelt'in sözleri İngiliz ma yeniden tanzim işinde de en mühim daki harblerin bizleri alâkadar etmedi yerin atisini tahlil ediniz. Naziler ka dafaa levazımı yapmak için ihtiyacımız neviyatını son derece yükseltmiş rolü oynayacak olan deviet de geııe ğini sanıyorlar, halbuki Avrupa ve As zandığı takdirde İrlanda mukavemet e olan bütün makineleri, tezgâhlan ve fabtir. Amerikadu. Bu itibarla İngiliz harb gayadaki harbleri çıkaranla:ın bizim ya debilecek midir? Hür olmıyan bir âlem rikaları mümkün olan bütün sür'atle inMihver devletleri üzerindeki i e yelerinin Amerikahlar tarafından tamarım küremize götüren Okyanuslarm kon içinde İrlandanm veya Açores adalan şa etmektir.Bunun için insanlarımız varsir hakkında henüz bir haber sız mile tasvib edilmesi lâzımdır. trolunu elde etmemeleri, bizim için en nın hürriyetine hayret verici birer is un, zekâmız vardır, servetİTtüz vardıH , t mamış glmakla berabe/, bu tesjrin hayatî bir meseleyi teşkil eder.» tisna gibi müsamaha edileeek midir? ve her şeyin fevkinde azmimiz vardır. ' tnahiyetini tahmin e t m e t g ü ^ değilEğer tngiltere ezilirse! Pasifik denizinde 1leri karakolumuzdur Endüstri fabrikalan sahiblerini, direkdir. törlerini ve işçilerini, bu mühimmatı « Amerika Birleşik Devletlerile İn diye Hawaiyi düşünüyoruz. Halbuki Asür'atle ve hiç bir tahdide tâbi tutmaNutkun en ziyade halen tereddüd giitere arasında, her ihtilifı sulh yolile çores adaları Havvaiden ziyade sahilledan istihsal için mümkün olan bütün içerisinde bulunan Vişi hükumeti haUedebilecek iki komşu aissiyatı tnev rimize yakındır. gayretlerini sarfetmeğe davet ediyorum. üzerinde büyük bir tesir icra edecuddur. «Yeni nizamın içyüzii» Tayyarelerimiz, gemilerimiz ve toplaceği beklenmektedir. Malum olduHür bir İngiltere en kuvvetli deniz Bu ne budalalıktır... Kanun harici rımız imal olundukça, hükumetiniz, mü(Baş tarafı 1 ind sahifede) ğu veçhile, eski Başvekil Reyno, kurcşumuz kaldıkça, bizirı bir hücum canilerden mürekkeb bir çete sizin cetur. Kıt'alarımız hiçbir zayiata uğraFransanın en müşkül ânlaruıda dafaa eksperlerile birlikte, bunlardan r"an korkmanuza mahal bulunduğunu maatinizi sarar ve yok edilmek tehdidi Amerikaya müracaat etmiştL O za madığı gibi, memnuniyet verici bir şemilletin ve yarım kürenin müdafaası sap.an bir kimse acaba va? mıdır? Mih altında canınızın kurtarıbnası için sizi man Fransızlar, Amerikanuı yardı kilde devam eden hazırlıkları da bir için en iyi tarzda nasıl istifade olunaver devletleri Okyanuslaria komşuları bir cizye vermeğe mecbur ederse, buna rriından emin olsalardı, teslim ol sekteye uğramamıştır. cağuu kararlaşüracaktır. Dışarıya gönmız olursa, bizim rahatta kalabileceğimi müzakere edilen bir sulh mu denir? Sudan Kenya cephesinde devriye mıyacaklardı. Amerikanın bugünkü derilecek miktarla dahilde kalacak mikze ciddî surette inanan kinse acaba var Böyle bir sulh, tarihte misli görülmemiş teminatı şüphesiz Vişi hükumeti faaliyeti devam etmektedir. tar hakkındaki karar, heyeti umumiye r mıdır? muazzam silâhlanma yarışma ve en tah sile askeri ihtiyaclarınuz esasına göre ttalyan tebliği üzerine çok müessir oİ3caktır.» Eğer İngiltere ezilirse, mih^er, Av • rib edici ticaret harbine giden bir mü> jtalyada bir mahal 30 (a.a.) İtalalınacaktır. rupayı, Asyayı, Airikayı, Avustralyayı tarekeden başka bir şey ohnıyacaktır. yan orduları umumî karargâhının 206 İngiltereye daha büyük yardımda ve büyük Okyanuslan kontrol edecektir Naziler, dünyada yeni bir nizmadan numaralı tebliği: bulunacağız O zaman, mübalâğasız der.ebilir ki, biz bahsediyorlar, fakat zihinlerinde düşünBingazi hududu mıntakasında Bardia Biz, demokrasinin büyük tezgâhları(Baştarafı 1 ind sahifede) ler, Amerikada hepimiz, jerek ekono dükleri şey, en eski ve en fena şeklinde etrafında topçu faaliyeti devam etmekru ve mühimmat fabrikalarını teşkil emik sahada gerek askerî sahada, alnı bir zulüm ve istibdad devridir. Çünkü deceğiz. Bu, bizim için, bizzat harb ka rine devam ediyorlardı. Şlmdiki harbde tedir. Müstahkem hatlarımıza yaklaşmıza bir tabancanın hem d; infilâk kur bu tiranhkta hiçbir hürriyeteı hiçbir ise İngiliz hava bombardımanlannın mak teşebbüsünde bulunan makineli dar ciddî fevkalâde bir vaziyettir. Ayağnu£ı günün ehenuniyet kazanan heşunlarile dolu bir tabancönın namlusu dine, hiçbir ümide yer yoktur. Böyle nen sanki harbde imişiz gibi, ayni a defleri üzerinde dolaştırümakta, vazi küçük İngiliz müfrezeleri geri püskürdayanıruş bir halde yaşıytcağız. O za yeni bir nizam. beşer ırkma tahakküm zimle, ayni sür'atle ve ayni vatanper yete göre Almanyada pek içerlere kadar tülmüştür. Birbirini takib eden taarman, bizim kendi yarım küremiz de etmek ve beşeriyeti esaret altma almak verlik ve fedakârlık hissiyatile vazife dalmakta ve yahud daha yakın mın ruz hareketleri esnasında, tayyareleridahil olduğu halde bütün dünyanın ce için ku\rvetin ve hodbinliğin günahkâr miz ufak çapta bombalar atmış ve düşlerimize sarümamız lâzımdır. İngiltere takalarda temerküz ettirilmektedir. bir kuvveü tehdidlerile idare edildiğ: bir ittifakından başka bir şey değildir. manın makineli müfrezelerine mitralye büyük maddî yardımda bulunduk Denebilir ki vaziyetin ehemmiyetini yöz ateşi açmıştır. Birçok makineli veyeni müthiş bir devreye gxmiş olacağız İngiliz milleti bu fena ve günahkâr ve istikbalde daha büyük yardımda buİngiliz bombardıman hedeflerini takib ve böyle bir dünyada hayatta durabil ittifaka karşı faal harb halindedir. Bilunacağız. İngiltereye yardun azmınde etmekle kavramak ve takib etmek ko sait hasara uğratılmış ve tahrib edilmişmek için, kendimizi, daimî surette, harb zim müstakbel emniyetimiz, büyük bir tir. hiç bir durgunluk vukua gelmiyecektir laylaşmaktadır. ekonomisi esasına dayanan bir militaris mikyasta, bu mücadelenin neticesine Cerabub mıntakasında düşmanm bir Hiç bir diktatör, diktatörlerin hiç bir Üç gecedenberi İngiliz hava hücumdeviet haline kalbetmemiz icab edecek bağlıdır. kombinezonu, bu azmimizin tefsirile a ları Felemenk ve Manş kanalı ve Biskay taarruzu geri püskürtülmüştür. İngiliztir. Mücahidlere yardım lâkadar tehdidlerle bu azmimizi zayıf körfezi üzerindeki istilâ limanlarile de ler üslerimizden birkaçını bombardıEğer Okyanuslarm hâlâ emniyet ifade Hali ve istikbali nazarı dikkate ala latamıyacaktır. nizaltı iisleri ve Atlantik dcnlz yolu man etmişler ise de hasar yoktur. ettiğini düşünenler varsa onlara derim rak, doğrudan doğruya Amerikan mil 29 30 ilkkânun gecesi düşman tayyaüzerinde faaliyet gösteren Alman büyük Mihver harbi kaybedecektir ki bu Okyanuslar, yelkenlüer devrlnde letine hitaben şunu diyorum ki mihveMihver devletlerinin bu har bombardıman tayyarelerinin Fransada releri iki dalga halinde Napoli şehrinin olduğu kadar geniş değildir. Hatta bu rin hücumuna karşı kendilerini müdafaa Atlantik sahilindeki iisleri üzerinde üstünden uçarak risaleler ve birkaç gün, biz, büyük Britanyadan yeni Ingil eden milletleriri mağlubiyetine muvafa bi kazanamıyacaklarına inanıyorum şiddetli bir tempo ile yapılmakta de bomba atmışlardır. Bu imanım, en son ve en iyi baberlere vam ediyor. Almanlar bütün çüçlükletereye merhalesiz gidip dönebilecek tay kat edecek, mihverin zaferine muti bir Sivillere aid birkaç binaya isabetler dayanmaktadır. Bozgunculuk için eli rine ve netlcesinin meşkuk bulnnmayarelere malik bulunuyoruz.» tarzda baş eğecek ve bilâhara başka bir olmuştur. Yedi kişi ölmüş, birkaç kişi mizde hiç bir mazeret mevoud değildir sına rajmen istilâya cidden teşebbüs de yaralanmıştır. Hakikati öğrenmek isteyenlerle harbâe bize hücum sırasını bekleye Ümid için çok iyi sebebler vardır. De edecekler midir? cek yerde, şimdiden mihverin hücumAtlantikte faaliyette bulunan denizslkorkmak istemiyenİer! Mnvaffakiyetsizlik halinde uğranacak rin surette eminim ki bugün Amerikan « Bu son hafta içinde, bir çok kışi larına karşı kendilerini müdafaa eden nıilleti, demokrasi im^nımıza karşı teh maddî ve insanca büyük zayiatı ve harb tılarımızdan biri bir İngiliz bombardıman tayyaresini düşürmüştür. milletlere müzaheret için yapabileceğimiz bana, bu akşam vaziyetin vahameti hakdidin önüne geçmek için bütün müda taliinin tamamen aleyhlerine dönmesini her şeyi yaparsak, Amerika Birleşik bile göze aldırarak teşebbüs ederlerse Libya zaferi, Lyon'da eshamı kında bütün hakikati tamamile çıplak îaa malzemeleri istihsalimizi artırmak Devletlerinin bu mücadeleye girmesi lıarb'n çabuk bitmesine yol açılacak yükseltti üzere hiç bir zaman yapmadığı kadar bir surette bildirmemi arzu ettiklerini tır. Ve yahud neticenin uzun sürecek ihtimalleri o kadar çok azalacaktır. Ec Lizbon 30 (a.a.) Trablustaki İngimuazzam bir gayret yapmoga azmetmiş bir yıpranma harbi ile alınmasım beklisöylediler ve kendileri için de hakikati ğer kendi kendimize karşı tamamile nabulunmaktadır. bütün çıplaklığile dinlemek cesaretli aryeceklerdlr. Bu takdirde uzun senelere liz muvaffakiyetlerinin Fransada Lyon muskâr davranmak istersek, takib edeAmerika Birleşik devletleri reisi sıfa kifayet edecek p«trol membalannı tenıin borsasında kote edilen bazı hisse senedzusonu izhar eylediler. Vakıâ küçük bir ceğimiz her yolun bazı muhataraları tile sizlerden bu millî gayreti taleb edi etmeye çalışac^klardır. Çünkü Rumanya lerinin tereffüünü intac ettiği haber aekalliyetin hattı hareketini bildiren bir ihtiva ettiğini kabul eylemekliğimiz lâtelgraf da almış bulunuyorum. Bu ekal zımdır. Fakat şuna imanım var ki mil yorum. Bu millî gayreti sizlerden, sev petroln hem ttalyaya ve hem de Al hnmıstır. Ezcümle. Süveyş kanalı hisse liyet, hastalığın mevcudiyetini kalben letimizin büyük ekseriyeti benim teklif diğimiz ve hürmet ettiğimiz ve hizme manyaya yetiKmiyeoektir. Ve mevcud senedleri 12.000 franktan 16.500 franka bildiği halde ne bunu görmek ne de ettiğim yolun bugün için en az muhata tinde bulunmakla iftihar duyduğumuz pftrol membalanndan nakl'yatı kolay çıkmıştır. Bu yükseliş günde 500 frank olan kısım tercih etmeleri daha ziyade kadar bir fark arzetmektedir. bundan bahsedilmesini işitmek istiyen ralı ve atideki dünya sulhu için en çok bu millet adına taleb ediyorum. Ve bu mııhtemeldir. talebde bulunurken, müşterek gayretiküçük bir ekalliyettir. Bu telgraf şöyle ümidli yol olduğuna kanidir. Bu >ki şıkfan hane:is!nin vnkubulamizin büyük muvaffakiyetle tetevvüc Ankara Borsası 30/12/940 diyordu: Rica ederim bay reis, hakikatcağı 941 seneslnde anlaşılacaktır. «Her?eyi vereceğiz» edeceğine mutlak bir imanla meşbu oleri söyliyerek bizi korkutmayınız. Londra 1 Sterlin 504 Kendilerini müdafaa için ınücadele e larak, milletimizi şahid tutuyorum.» Arnavudluh. cer>h°sir?'i<*; Saklanmakla tehlikeden Nevyork 100 Dolar 130.20 den Avrupa milletleri, bizim kendileri Arnavudluk ceuhps'nde Epirrte Yunan ri kurtulamayız! ordusunun kArsmna di' 'en Klisora boCenevre J00 İsv. Frc. p ^75 için muharebe etmemizi istemiyorlar. Bu o Heder olan millî servet gazının e*r'rınfla "e TeuIelen cenuAçıkça ve sarih bir surette söyliyece milletler, bizden, kendi hürriyetleri ve Atina 100 Drahmı 0,9975 ğim ki bizim için bir tehlike mevcuddur emniyetleri için mücadelelerini mümkün Dün 80,000 çift torik çıkmıştır. Bun bnndakt dagl«rd=ı İtalvan kuvvetlprinin Sofya 100 Leva 1,6225 ve pek iyi biliyoruz ki yatağunıza gir kılacak tayyare, tank, top ve şilep is ların ancak 40,000 tanesini buzlama cek'lmekte oldoÇuna dair olan haber'er Madrid JOOPeçeta 12,9"l75 tahakkuk Merse ceoheden yapılan tamek ve kafamızı yorgamn içine sakla teyorlar. Resmen bildiriıim ki, diğer ğa kâfi buz bulunduğundan ihrac oBelgrad lOODinar 3175 makla, tehlikeden ve bu tehlikenin kor lerinin başma gelen harb felâketlerinin lunmak üzere satılmıştır. Fakat Kara arruzlara H?nıara sim'l'ndeki Tunan Yokoha. 10ü Yen 31,1375 taıyfkımn da tesiri eöri'lmeye baslsdıjıkusundan kendimizi kurtaramayız. Şu ve can çekişmelerinin sizin ve çocukla ağac buzhanesi kâfi buz veremediğin na delâlpt eder. Tenedel<>n ve KHsora Stokholm lOOİsveçK. 3l!oO5O ciheti hatırlatmak isterim ki, akdedilen rınızın başına gelmemesi için, bu silâh den diğer 40,000 torik meydanda kal çnkut ettlfi takdird» >ki büvük dag karESHAM VE TAHVİLÂT ademi tecavüz paktlarına rağmen, bir lan, lüzumu kadar ve oldukça sür'atle mıştır. Balıkçılar cemiyeti bunlarıu bir sıya nkmaktadır. Himaradan yapılan Ergani 19,77 Sıvas Erzurum 3 19,16 rok Avrupa milletleri istilâ olunmuş ve bu milletlere vermemiz lâzımdır. Boz kısmını Darülâcezeye, mekteblere he harekâtın bu cp«in da^lann s»ks»sına Sıvas Erzurum 5 19,16 psaretin yeni şekli altına almmıştır. Bu guncular, çok geç demesinler. Hiç bir diye etmiş, bir kısmı satılabümiş. fa tevpffühü miişkü'p.tı hafinetebllir. Türk Ticaret Bankası hisse Yıınan orclustlnun mütpıradiven hüırilletlerin akıbeti, bize, nazi tabancası zaman çok geç olmıyacaktır ve yarın kat diğer kısmı kalmıştır. Bunların bu senedi A nama 2, 2.20 nın namlusu karşısında yaşamanın ne ancak bugünden daha geç olacaktır. gün denize dökülmesi zarureti hasıl cnmlanna raSmen htrekâtın Uerlemesindeki yavaşlık sebebleri buTi'ardır. demek olduğunu bildiriyor. Askerlik bakımmdan, İngiltere ve olacaktır. ceohenin • di|er kı^ımları da ayıü vazi Çünkü İskenderiyeden 1000 kilometreye Naziier, hareketlerini, dahilde nizamı Britanya İmparatorluğu, bugün dünya yettedir. Ru daSik s»h?lar asıMıktan kadar uzaklaşmak, ikmal bakımmdan Kalb sektesinden öiütn *esis etmek ve yahud bir tecavüze karşı hakimiyetine karşı bir mukavemet kasonra kat'î neticeli zaferlere intizar o ve çölü göz önünde bulundurmak zaruretinden dolayı esaslı bazı hazırlıklara Beykozda Alibey mahallesinde oturan lunabilir. "nimr.ye eylemek için bir memieketi işgal lesi teşkil etmektedir. İngiltere ve Brihlssettirmektedir. Bugün ettikleri gibi sarih yalanlarla hak'.ı gös tanya İmparatorluğu, insan ?ecaati ta ve bez fabrikasmda çalışan Hakkı Arif Lîbvada, garb Trablusunda ihtiyaç kat'i netice şudur ki Mısır eld» edilen için "ermeğe çalışıyorlar. Acaba Almanya, rihinde ebediyyen yaşayacak bir mu oğlu, dün fabrikanm kapısında birden(Bardia) sukut ettiŞi takdirde dahl İtalyan taarruzunun artık varid olmaherhanei bir cenubî Amerika memleketi harebe veriyorlar. Bir Amerikan seferî bire fenalaşmış, düşmüş, ölmüştür. Mu tnelliz ortaşark ordusunun Trablus da ması ve Mısırın kurtnlmasıdır. ne, «memleketinizi Amerika Birleşik heyeti gönderilmesi hakkında hiç bir ayenesinde, kalb sektesinden öldüğüne hilinde pek içerlere prerek esas İtalyan M. S. ordusunu araması zamana muhtaçtır. devletlerinin tecavüzünden himaye için taleb mevcud değildir. Amerikan hiiku rapor verUmijtir. ROOSEVELT MÎHVERE MEYDAN OKUYOR! İngiltereye yardım askerî bir siyasetimizdir Roosevelt'in Nutku Amerikahlar Londraya ağır tnüttehid bir bir taamız kitle halinde! ANKARANIN İNTIBALARI (Baş tarafı 1 ind sahifede) Düşman askerî ehemmiyeti haiz hiçbir (Baş tarafı 1 ind sahifede) hedefe hücum etmeğe teşebbüs etme İngiliz tayyareleri Avlonyayı iki miştir. Londra mıntakasmın sair kısımdefa bombardıman etti arında da yangınlar çıkmış, ticarî müAtina 30 (a.a.) Yunanistandaki esseseler zarar görmüştür. İngiliz hava kuvvetleri umumî karar Londra itfaiye teşkilâtı bütün gece ;âhının tebliği: kahramanca ve muvaffakiyetle çalışDün, bombardıman tayyarelerimiz, mıştır. Zayiat azdır. 21 inci ve 22 nci defa olmak üzere Av Meşhur City'ye pek çok bomba onyaya hücum etmişlerdir. Birinci hüdüştü cumda bombalar, nakliye vasıtalarile Londra 30 (a.a.) Bu gece yapılan rıhtım civaruıda bir yol üzerinde harehava akmı esnsında, Londranın tarihî ket halinde bulunan kıt'alar üzerine mahallesini teşkil eden City mıntaka düşmüştür. Bir binaya isabet vaki olmuş sındaki meşhur tarihî binalardan bir ve büyük bir yangın çıkarılmıştır. çoğu hasara uğramıştır. Ahnan tayyaHücum esnasında tayyare daü topla» relerinin bu mahalleyi, bilerek yakmak rının şiddetli bir baraj ateşile karşılaşılistedikleri muhakkaktır. City, ingiliz mış ve düşman avcı tayyarelerile tayimparatorluğunun ticaret ve malî mer yarelerimiz arasmda 55 dakika süren bir kezini teşkil etmekte ve en güzel abi hava muharebesi ohnuştur. Tayyareleridelerin birçoğu da burada bulunmakta mizden biri düşürülmüş ve müretteba dır. İtfaiye, pasif müdafaa ve sivil gö tından iki kişi paraşütle yere inmişlernüllüler teşkilâtına mensub hakikî bir dir. ordu, saatlerce müddet, yağmur gibi İkinci akın fena bir havada yapılmış yağan binlerce yangın bombası ile mü ve şimaldeki rıhtıma giden yol üzerine cadele etmiştir. Bazan, toplu bir halde tam isabetler vaki olmuştur. Bazı binaladüşen bir bomba grupunun tam hak ra da isabetler ohnuş ve bazı bombalakmdan gelindiği sırada, yaylım ateşine rın, nakil vasıtalan deposile askerî ambenzetilebilecek bir şekilde, diğer bir barlar arasında patladıkları görülmuşçok bombanın ayni zamanda düşmeğe tür. başladığı görühnekte idi. Bütün bu İki şilep, bir ticaret gemisi ve bir krubombalar küçük bir irtifada patlayarak vazör mitralyöz ateşine tutulmuştur. her istikamette saçılıyorlardı. Dönüş uçuşu esnasında, bir düşman Bütün yangın başlangıcları, sabahle bombardıman tayyaresi grupu görüleyin, herkesin bermutad işine gittiği sa rek üzerine ateş açılmıştır. Fakat bu atte söndürülmüş bulunuyordu. düşman tayyareleri, neticeyi tespite vaİstilâ üslerinde tahribat kit kalmadan bulutlar içinde kaçmış Londra 30 (a.a.) İngiliz Hava Ne lardır. zareti istihbarat servisi, istilâ üslerine Birinci akın esnasında kaybolan bir yapılan son bombardıman hakkında a tayyaremiz müstesna olmak üzere bü « şağıdaki tafsilâtı vermektedir: tün tayyarelerimiz üslerine dönmüşİngiliz bombardıman tayyarelerL cu lerdir. martesiyi pazara bağlayan gecenin çok İtalyan tebliği * bulutlu olmasına rağmen, Lorient deİtalyada bir mahal 30 (a.a.) Yunan nizaltı üssüne karşı hücumlarma devam cephesinde düşman mevziî mahiyette etmişlerdir. Bu taarruz oldukça şiddetli bazı harekâta teşebbüs etmişse de ağır ohnuş ve saat 18 den itibaren bir saat zayiatla geri püskürtülmüştür. ten fazla sürmüştür. İki filonun bombardıman ve av teşekPilotlarımız, birçok defa alçakta sey külleri liman tesisatma, istihkâmları ve reden bulutların geçmesini beklemek kıtaata taarruz etmişlerdir. Düşmarun mecburiyetinde kalmışlar, fakat bunu bir deniz üssü olan Prevezede taarruza müteakıb bombaların Lorient havuzla uğramıştır. Bombardıman tayyarelerinin rınm ve fabrikalannın bulunduğu Scorff hücumu neticesinde yangınlar çıkmış, ırmağı kıyılarında infilâklarını gönnü$ liman tesisatı ve malzemesi ve limanda lerdir. bulunan bir vapur hasara uğramıştır. Avlonya dün iki defa bombalandı .İ Alman tebliği Bardia önünde hazırlıklar Berlin 30 (a.a.) Resmî tebliğ: 28 ilkkânunu 29 ilkkânuna bağlayan gece Alman muharebe tayyareleri Plymouthda liman tesisatına hücum etmişlerdir. Bombardıman infilâklara ve yangmlara sebebiyet vermiştir. Gündüzün, şarkî Ingiltare sahili üzerindeki birçok askerî hedefler, bir keşif uçuşu esnasında bombardıman edilmiştir. Cerende büyük bir fabrikaya alçaktan yapılan bir hücum esnasında tam isabetli birçok bombalar atılmıştır. Hanvichin şarkında göriilen bir vapur kafilesine dahil 10.000 tonluk bir ticaret gemisinde bir bomba ile yangın çıkarılmıştır. Southwoldın şarkında mayn döken bir gemiye de isabet vaki olmuştur. .Londonderrynin 200 kilometre şimalinde büyük bir gemi kafilesine yapılan hücum esnasmda atılan bombalardan biri ile bir şileb ciddî surette hasara uğramış ve yana yatarak batmıştır. Avlonyada bahriyenin hava defi ba taryaları dün 29 ilkkânunda düşmanın, bir bombardıman tayyaresini alevler içinde düşürmüşlerdir. Düşmanın bir filosuna hücum eden avcı tayyarelerimiz, iki tayyare düşür müşlerdir. ' Deniz cüzütamlarımız îz'ac edilmeden Yunan ve Arnavudluk sahillerindeki düşman tesisatını devamlı bir bombar » dımana tâbi tutmuşlar ve sarih tahribat husule getirmişlerdir. Almanya Fransadan neler istiyor? (Baştarafı 1 ind sahifede) Peten'in kat'î bir hareketile bu aletin kırılmış bulunması Almanyayı müşkül bir vaziyete sokmuştur. Mütareke, Mareşalı şeref ve metanet mefhumların » dan mahrum bırakmamıştır. Mareşaldaa büsbütün kurtulmak için Hitler tarafından yapılacak her teşebbüs tehlikeli • dir. Çünkü Mareşaldan başka ancak General Weygand Fransada zahirî bir birlik ve şimalî Afrikanın Visi'ye karşı dürüst hareketinin devamını temin edebilir. General Weygand ise Alman bakımından Mareşala tercih edilemez. Daily Telgraph'uı mütaleası da aynî nıerkezdedir. Bu gazete şunlan Uâve ediyor: Bir hafta evvel Hitler, arzularını Vişi'ye cebren kabul ettirmek ve Fransanın işgalini tamamlamak istemişti. Kuvvetle tahmin edildiğine göre, böyle bir ihtimal karşısında Peten ve General Hutzinger, şimalî Afrikaya gidecekler • dir. Orada General Weygand'la buluşacaklar ve Afrika toprağmda yeni bir Fransız hükumeti kuracaklardır. General de Gaulle'ün murakabesi altında bulunan arazide filî otoritesi olduğu tes ; lim olunmuştur. İngiliz avcılannın büyük muvaffakiyeti Londra 30 (a.a.) Bu geceki hava akınının bariz vasfı İngilizler tarafından Alman tayyarelerinin hücumlarmı önlemek için geceleyin avcı tayyarelerinin kullanılmış olmasıdır. Bu avcı tayyarelerinin müdahelesi Londrada hâdiseyi seyredenler üzerinde büyük bir tesir yapmıştır. O ana kadar tayyare dafi topları fasılasız bir surette şiddetle ateş ediyor ve hücum da en hâd devresine girmiş bulunuyordu. Tam bu sırada toplar birdenbire susmuştur. Bu sükunet, İngiliz hava kuvvetlerine mensub avcı tayyarelerinin motörlerinin çıkardığı gürültü ile ihlâl edilmiştir. Bu tayayreler Alman tayyarelerile City üzerinde amansız bir muharfbeye tutuşmuşlardır. Mitralyözlerin ansızın ateşe başlaması, hir an için pasif müdafaada çalışanları korkudan titretmiştu. Çünkü bunlar Alman tayyarecilerinin aşağıdaki insanlar üzerine mitralyöz ateşi açtıklarını zannetmişlerdir. İngiliz avcı tayyarelerinin müdahalesi, Cityyi hiç olmazsa jTİksek derecede infilâk kudretini haiz birçok bombalardan kurtarmıştır. Filhakika bu nevi bombalardan pek az bomba atılmıştır. Halbuki bundan evvelkî son ;akınlarda bu gibi yangınlar bombardıman tayyareleri için mükem.mel birer hedef teşkil ediyor, daha doğrusu dişer hedefleri teşhis etmelerine yarıyordu. Birçok tehlikeleri göze alarak çok ağır vazifelerini fedakârlıkla yapan muvazzaf ve yardımcı itfaiye teşkilâtı mensubları takdirle yadedilmektedir. Bunlar, alevlerin içinde, büyük bir sıcağa mukavemet ederek ve binalardan yuvarlanan taşların altında kalmak gibi bir tehlikeyi göze alarak çalışmışlardır, Bunların bazıları yıkılan binalar altında kalarak ölmüşler veya yaralanmışlardır. Maamafih pek çoğu ölümden kurtulmağa muvaffak olmuştur. Muntazam itfaiye teşkilâtı ile yardımcı gruplara mensub olanlar ve polislerle yaralılara mahsus otomobiller: sevkeden kadın şoförler, o gece çalışan Londrahlardan mürekkeb kocaman bir orduda bilhassa temayüz etmişlerdir. Şehirlerini kurtarmağa çalışan bu insanların fedakârhğı obnasaydı bu geceki hücumun neticeleri hiç şüphesiz daha vahim olurdu. HARB VAZİYETİ Mareşal Petain'in Fransız gencliğine hitabesi Vichy 30 (a.a.) Havas ajansı bildiriyor: Fransız gencliğine hitaben radyoda bir nutuk söyleyen Mareşal Petain denüştir ki: < Halde ıstırab çekiniz, fakat istikbali düşününüz. Hal karanlıktır, fakat mukadderatınıza lâyık olmağı bilirseniz, ati aydınlık olacaktır. Ağabeylerinizin birçoğunun içinde büyüdüğü fena hava onları zevkin çiçekli yolları arasından tarihimizin en büyük felâketine götürmüştür. Genc yaşınızdan itibaren atıldığınız çetin yolda kolay elde edilen zevklere yenilen müşkülâtm temin ettiği heyecanları tercib etmeği öğreneceksiniz.» Mareşal bundan sonra genclere vecizeleştirilmiş şu nasihatleri vermiştir: « Bir meslek intihab edeceğiniz zaman azamî kazanc, asgarî gayret hevesirden kaçınınız. İmar için elzem olan şey infiradcıIığın ortadan kalkmasıdır. Millî inkılâb gencler için ve gencler tarafından yapılmalıdır.» İmar faaliyetine gencliğin nasıl yardım edebileceğini izah eden Mareşal demiştir ki: «^ Esas itibarile içinızde iki heyecan yaşatmalısınız. Hakikat ve hulus.» Mareşal sözlerini şu suretle bitirmiştn: < Mareşalın memleket için yaptığı gibi siz de, vatan aşkı ile Fransa için kendinizi feda etmeği öğreneceksiniz.» va şartlan yüzünden bu gece İngiliz bombardıman tayyarelerinin harekâtı tahdid edilmiş bulunmasma rağmen İngiliz tayyareleri Almanyada bir hedefe, istilâ limanlarına ve işgal altında bulunan yerlerdeki tayyare meydanlarına hücum etmişlerdir. Napoli'ye hem bomba, hem beyanname atıldı! Londra 30 (a.a.) Bu gece İngiliz hava kuvvetlerinin Napoliye hücum ettilderi haber ahnrr>ıştır. IngiUz tayyareleri bombalardan başka beyannameler de atmışlardn. Bu beyannamelerin Çörçil tarafmdan söylenen nutkun metnini ihtiva ettiği zannedil mektedir. Çörçil, mezkur nutkun da Mussolini'yi harbe sürükliyen yegâne adam olarak itham etmisti. A l m a n y a y a taarruz Londra 30 (a.a.) Londrada salâhiyettar bir membadan öğrenildiğine göre Avrupa üzerinde hüküm süren fena ha