Katalog

CTJMHURİYET 19 Nisan Hitler Avusturyadaki orduyu teftiş etti Bu teftişin beynelmilel vaziyetle alâkadar olduğu ve Danzig işinin yakında halledileceği söyleniyor Dış dünya ve biz * ' IBasmakaleden aevarri] *P *i* 1* aldığımız hayat aşkile onu kucaklıyoruz. Harbi, umumî olarak: Maddî, manevî kuvvetlerin çarpışması, Diye tarif ederler. Maddî kuvvetler, bilhassa yirminci asırda mütemadiyen artan bir inkişaf manzarası gösteriyorlar. Düşünün bir kere: Taş baltadan oka, oktan barutlu silâha vanncıya kadar kaç bin yıl geçmişti. Halbuki makinelitüfekle tayyarenin icadı arasmdaki zaman ölçüsü, evvelkilere nazaran nekadar kısadır. Diyebiliriz ki, maddî döğüş vasıtalarının inkişafı artık aydan aya, hatta günden güne hesab ediliyor. Bunîardan mahrum kalan milletler mahvolmuş sayılabilirler. Bunun içindir ki Atatürk Türkiyesi, kuruluşunun ilk günündenberi millî müdafaa meselesini, hayatî davalarınm ön pjânma almış ve bütün kabiliyetile maddî harb vasıtaları bakımından kâfi derecede kuvvetlenmeğe gayret etmiştir. Bugün, sahillerimizi koruyacak toplara, semamızı müdafaa edecek tayyarelere ve nihayet hududlarımız; geçilmez bir kaleye çevirecek silâhlara malik bulunuyoruz. Çemberlayn dün mühim bir beyanatta bulundu [Baştarafı 1 inci sahifedet Amerika Atlantiğe 60 harb gemisi gönderiyor Ruzvelt mesajını Avrupadan aldığı vahim haberler üzerine göndermek lüzumunu hissetmiş ceğimiz topraklarımızdan ufak bir par kucağına atılıverdi. Çünkü ÇekoSlovakBu gazete, bilhassa şöyle yazıyor: I Kent dükü Pariste çasını bile bizden istemeğe kalkışacakların yadâ bir tek ÇekoSlovak yoktu. Bu ismi « Führer, Rayştag'ın içtimaa daveLe Bourget 18 (a.a.) Dük ve Düşes ti gibi mühim bir karan ittihaz etmiş ol vay haline.» oraya yabancılar takmıştı. Orada yaşıyan de Kent, saat 13,57 de Croydon'dan buduğu giin, yepyeni ordular grupunun taLeh işçilerinin tesanüdü ve kendine Çek, Macar, Slovak, Rüten raya gelmişlerdir. Pariste iki gün ka lim ve terbiyesinin derecesini bizzat görüp Katoviç 18 (a.a.) Polonya Silez diyenler arasmda en küçük bir zümre bi lacaklardır. öğrenmek istemistir.» yasının bütün meslekî sendikalarile amele le ÇekoSlovakyaya inanmıyordu. Eğer Çin elçisinin ziyareti Gazete, General List'in terfii keyfiye ve memur teşekkülleri müşterek bir be orada böyle ufak bir varlık mevcud olsayLondra 18 (a.a.) Çin sefiri, bu sabah tinin Hitler'in teftişten memnun kalmış yanname neşrederek halihazırdaki vazi dı hiç olmazsa şerefini kurtarmak gayre Hariciye N^zaretine g.tmiştir. olduğuna delil teşkil etmekte bulunduğu yetin bütün işçilere istisnaî vazifeler tah tile harekete geçer ve elindeki modern simil ettiğini tebarüz ettirmişlerdir. Bina lâhları tecrübe ederdi. nu yazmaktadır. enaleyh Silezya işçileri her türlü dahilî Gazete, yaşısına şöyle netice veriyor: Evet harb, daha ziyade ruhî iradelerin Berlin 19 (Hususî) Hariciye Na«Askerler, Führer'in kendilerine gü kavgalardan ve grevlerden kaçınacaklar çarpışmasıdır. Ve herhangi bir harbde zın von Ribbentrop, Almanyanın eski venebileceğini ispat etmişlerdir. Bugün dır. İşçiler bütün enerjilerini millî müda galibiyet yalnız ve ancak ruhî kabiliyetin Viyana elçisi von Papen'in Ankara bü faa meselelerine tahsis edeceklerdir. Bir üstün bulunduğu tarafa aiddir. Makine elde edılmiş olan netice, budur.» yük elçiliğine tayin edilmesini Hitler'e komite ihtilâflı meseleleri halledecektir. bir dereceye kadar iradeye yardım ede teklif etmiştir. Danzig meselesi hallediliyor bilir. Onun hayata hâkim olduğunu farEstonya ile müzakereler Londra 18 (a.a.) News Chronicle Almanya Devlet Reisi, Hariciye NaVarşova 18 (a.a.) Estonya ordu zetmek hayatın manasını anlamaya gelir. zırımn teklifini kabul ederek, von Papenin gazetesinin tahmin ettiğine göre, AlmanBizim bugün dünya nazarında gördü Ankara büyük elçiliğine tayinini tasvib ya, Danzig meselesdini kendi bıldiği gibi lan başkumandanı General Laidoner, ğümüz rağbet ve itıbar, tam manasile bir etmiştir. halletmeğe hazırlanmaktadır. Bu gazete, dün akşam Varşovaya gelmiştir. Çek topraklarında askerî tedbirler millet olduğumuzu Atatürkün rehberliği Varşovanm azimkârane tarzı hareketine Hitler, bu münasebetle, yeni Ankara rağmen serbest şehrin mukadderatı hak Berlin 18 (a.a.) Almanyanm Bo altında büyük bir kudretle ispat ettiğimiz büyük elçisi von Papcn'i kabul ederek, kında bir karar verilmek üzere Alman hemya ve Moravya protektorasının aske içindir. Yenilmediğimizi, yenilemiyeceği Türkiyedeki yeni vazifesinde kendisine yanın Polonyayı müzakereye davet et rî müdafaasmı deruhde ettiğine dair Hit mizi biliyorlar ve önümüzde hürmetle eği muvaffakiyet temenni etmiştir. tiğine dair ısrarla bazı şayialar dolaşmak ler tarafından neşredilen kararnamenin liyorlar. Bize bugünleri bağışlıyan ebedî Ata Selânik konsolosumuz şerefita olduğunu ilâve eylemektedir. tatbikına geçilmiş ve ordu kumandanı türk, kalbimizde ebediyen yaşasın! Danzig Almanlarımn hazırlıkları General von Brauchitsch, Protektoranın ne verilen ziyafet NADİR bazı merkezlerinde Alman garnizonlan Varşova 18 (a.a.) 20 nisanda Selânik 18 (a.a.) Anadolu ajansı nın hususî muhabiri bıldiriyor: Hitler'in Danzig serbest şehrinin hemşe tesisini emretmiştir. yonda von Ribbentrop tarafından karşı Evvelki akşam Türk Yunan njuha Rayştag'daki Çek meb'usları riliğine tayin edileceği öğrenilmektedir. lanmıştır. denet cemiyeti tarafından konsolosu Hemşerilik diplomasi mumaileyhe Berlin 18 (a.a.) Resmî gazetede Başvekil Çemberlayn, bilâhare bazı meb'uslarm suallerine cevab vererek demiştir ki: (Baştarafı l inci sahifede) emniyet cephesi teşkil etmeğe azmetmiş « Kendilerine karşı askerî taahhüddir. Bu filo, üç zırhlı, 4 ağır kruvazör, 5 bulunan bütün milletlerin arasmdaki tede bulunduğumuz devletlerin erkânı harbiyelerile İngiliz erkânıharbiyesi a hafif kruvazör, 1 tayyare gemisi, 25 sanüdü takviye etmek, rasında askerî müzakereler yapılmak destroyer, 20 tahtelbahir ve bir tayyare 2. Bitaraflık hakkmda kongrenin setadır. muavin gemisinden ibaret olacaktır. Bu mere vermiyen müzakereleri neticesinde İngıltere, Holandaya, İsviçreye ve gemilerden iki kruvazör, 10 destroyer ve yolunu şaşırmış olan Amerikan efkârıuBelçikaya sureti hususiyede teminat 10 tahtelbahir, en son sistem gemilerdir. mumiyesini tenvir etmek. vermiş olmakla beraber, bu devletlerin Bu gemilerden başka 10 tahtelbahir Efkânumumiyenin büyük bir kısmî istiklâllerile yakmdan alâkadardır.» daimî surette Panama kanahnm metha bugün Ruzvelt'in teşebbüsünü takdir etTürk tngiliz müzakereleri linde durmakta ve iki ganbotla iki muh mekte ve bu teşebbüsü sulha azimkârane Londra 18 (a.a.) Türkiye büyük el rib orta Amerika sahillerinin açığmda bir davet mahiyetinde telâkki eylemekteçisi bu sabah tekrar Hariciye Nezare bulunmaktadır. dir. tine g;tmiştir. Bütün gazeteler, donanmanin büyük Haridyenin tekzibi İngiliz diplomatik mehafilinde beyan bir kısmınm Büyük Okyanus'a gönderilVaşîngton 18 (a.a.) Haricîye Neolunduğuna göre, Londra ile Ankara arasında müzakereler faaliyetle devam mesine dair Bahriye Nezareti tarafından zareti, Alman gazetelerinde intişar eden verilen karar hakkında tefsirlerde bulun ve Ruzvelt'in mesajı hakkmda Londra, etmektedir. maktadırlar. Paris ve Moskova'ya evvelce malumat Fransız Meclisinin içtimaı Evening Star gazetesi diyor ki: verilmiş olduğuna dair olan haberleri tekParis 18 (a.a.) Bu sabah Reisicum«Donanmanin avdeti Japonyaya Va zib etmektedir. hur Lebrün'ün riyasetinde toplanan Hitler ve Mussolini'ye gönderilmiş onazırlar meclisinde Başvekil Daladier, şington'un Büyük Okyanusta müteyakumumî vaziyeti izah etmiş, ve bu vazi kız bulunduğunu gösterecek ve bir dere lan telgraflar, cuma günü mahallî saatle yetin icab ettirdiği büyük teyakkuz ü ceye kadar da İngiltere ve Fransanın U saat 9,35 te gönderilmiştir. zakşark hakkmdaki korkularını azaltmazerinde ısrar eylemiştir. Bu telgrafların kopyeleri iki saat sonHitler, bir askerî kıt'ayı teftiş ediyor ğa hazır bulunduğunu işaret edecektir.» ra Amerikanm Paris, Londra ve Roma Hariciye Nazın Bonnet de enternas Fakat asıl kuvvetimiz şüphesiz ruh ta yonal vez.yetin heyeti umumiyesi hakRuzvelt niçin mesaj gönderdi? Berlin 18 (a.a.) Hitler, Berline sefirlerine gönderilmiştir. Münakalât Nazınntn nutku rafımızdır. Bizi biz yapan da işte budur. kında beyanatta bulunmuştur. Vaşington 18 (a.a.) Ruvzelt'in gitmek üzere Stockerau Avusturya garniCumartesi sabahı Haricîye Nezaretî, Varşova 18 (a.a.) Poznan'da kâ İki millet harbettiği zaman tanklar, tayNazırlar meclisi aşağıdaki emirname mesajinm Alman ve İtalyan matbuahnzonundan trenle aynlmıştır. Paristeki Amerikan sefaretini bu mesajı in Ostrov millî birlik kampmda bir nutuk yareler karşılıklı harekete geçerler. Harbi leri tasdik etmiştir: da husule gerirdiği akislerle buraya ge Moskova da dahil olmak üzere AvrupaHıtler, beşinci ordular grupuna gön söyliyen Münakalât Nazın Ulrih, ez kazanan mutlaka tank ve tayyare değilHarb levazımınm, silâh ve mühim en haberler diplomatik mahfillerde hâdermiş olduğu bir emriyevmide bilhassa cümle demiştir ki: daki diğer Amerikan büyük ve orta elçidir. Ferdlerin yüreğinde çarpan vatan matın tâbi olacağı rejim, silâh altında kim olan bedbinliği artırmıştır. kıtaatın talim ve terbiyesinin memnuniyeliklerine göndermeğe memur etmiştir. « Biz emperyalist bir millet değiliz. duygusu olmadıkça bütün o modern ölüm bulunan askerlere gönderilen ve askerRuzvelt'in harekete geçmesine saik ote şayan bir derecede olduğuna sevinc ve İstilâ zihniyeti bizden uzaktır. Biz sulh vasıtaları manasız ve boş bir takım şekil lerden gelen mektublann posta pulun an mülâhazalar arasmda 8 nisanda Av Alman ttalyan cevabı hazırlandı iftiharla kanaat getirmiş olduğunu bil istiyoruz, komşulanmızla ademi tecavüz dan muafıyeti ve Tunus radyo istasyolerden başka nedirler? Berlin 19 (Hususî) Mareşal Gorupa muhbirlerinden gelen raporlar ziklirmiştir. nunun kuvvetlendirilmesi, petrol müşpaktlan imza etmekle şarkî Avrupanın redilmektedir. Bu raporlarda yakın bir ring bugün hususî trenle Romadan Berîşte ÇekoSlovakyanın akıbeti gozünü taklannın ithaline aid mezuniyet, çok Avusturya garnizonlannm teftişini, bu muslihane bir şekilde inkişafına müsaid zün önünde. Versayın yarattığı bu aca çocuklu ailelere yardım ve halka gaz istikbalde vahim hâdiselerin cereyanına line dönmüş ve merasimle karşılanmışbr. teftiş esnasında hazır bulunmuş olan Lo şartlar hazırladık. Fakat sulh arzumuzu yib ve sun'î «millet» muazzam istihkâm maskeleri tevzii ve işçilerin seferberlik mâni olmak için derhal bir teşebbüste Mareşal, Italya ile Almanyanın Ruzvelkal Anzeiger'in hususî muhabni, beynel yanlış tefsir edecek olanların vay haline, tin mesajına vereceği cevab hakkmda larına ve harikulâde silâhlanna rağmen te kullanılmalan hakkındakı 11/7/938 bulunulması tavsiye edilmekte idi. milel vaziyetle alâkalı görmektedir. hiçbir zaman ve hiç kimseye terketmiye bir tek mermi patlatmadan Almanların tarihli kanunun tadili. Mesajm diktatörlüklere bir ihtar ma Mussolini ile uzun bir mülâkatta bulun « hiyetinde oîduğu ve aşağıdaki noktalann muştur. teyıinini istihdaf ettiği gün geçtikçe daAlmanya ile îtalya tarafından verileha iyi anlaşılmaktadır: cek müşterek cevabın tespit edildiği haber 1. Muhtemel yeni taarruzlara karşı bir verilmektedir. İsmet İnönü Hatay Devlet Reisini kabul etti j Yeni Alman elçisi Tayfur Sökmen ve Abdurrahman Melek Ankara istasyonunda Ankara 18 (Telefonla) Dündenberi şehrimizde bulunan ve Türkiya meb'usları sıfatile Büyük Millet Meclisinde tahlif edilmiş olan Hatay Devlet Reisi Tayfur Sökmen ve Başvekil Abdurrahman Melek bugün saat 15 t9 lumhur Reisimiz îsmet İnönü tarafından kabul oltınmuşlardır. . f Köy kâtibleri kursu faaliyetine devam ediyor J Berlinde Danzig nazi partisi şeflerinden bildirildiğine göre Bohemya ve MoravAlbert Forster tarafından tevdi edile yadaki Almanlar Rayştag'da 60,000 cektir. Almana bir meb'us hesabile temsil edıieKuryer Warozawski gazetesînin bil ceklerdir. dirdiğine göre hücum kıt'aları şefi Redies, Meb'uslar Führer tarafından tayin eDanzig hücum kıt'alarınm yürüyüş talim dilecektir. Memel arazisi de Hitler tara lerinde hazır bulunmak üzere serbest şeh fından tayin edilecek olan iki meb'usla re gelmiştir. temsil edilecektir. Danzig şehri halkı, milliyetleri ne olurGafenko Berlinde sa olsun, yeni bir kararname mucibince Varşova 18 (a.a.) Gafenko, ecnebi memleketlerindeki mevduatlarile Beck'le görüştükten sonra Berline haredövizlerini Danzig bankasma yatırmağa ket etmiştir. Romanya Hariciye Nazın mecburdurlar. Buna mukabil kendilerine Gafenko, saat 13,40 ta Berline gelmiştir. tedricen mahallî paralar verilecektir. Burada üç gün kalacaktır. Nazır, istas Hitler'in yıldönümü hazırlıkları Berlin 18 (a.a.) Hitlerin doğumunun yıldönümü şenlikleri münasebetile 19 nisan saat 19 dan 20 nisan saat 20 ye kadar tayyarelerin payitaht üzerinde uçuş yapmaları yasak edilmiştir. Maamafih, muntazam hatlarda sefer eden tayyareler, cenub yolunu takib etmek şartile Tem pelhof tayyare meydanmda karaya ine bileceklerdir. Hitlerin doğumunun 50 nci yıldönümü münasebetile yapılacak şen Üklere iştirak edecek olan Japon heyeti buraya gelmiştir. Heyete Japonyanın Roma ve Burgos elçileri dahildir. muz İdris Çura ve refikası şerefine Medıterane otelinde bir ziyafet verilmiştir. Çok samımî bir hava içinde geçen bu ziyafette, refikalarile birlikte Make donya Umumî Valisi Nazır Kirimis, üçüncü kolordu kumandanı General Politis, umuru siyasiye işlerı müdürü ekkos, üçüncü kolordu kumandanlığı erkânıharbiye reisi General Hrisoohu, General Kavrakos, Belediye reisile Ticaret ve Sanayi Odası reisi, beynelmilel Selânik fuan umumî direktörü, konso losluğumuz erkânı, Türk Yunan Muhadenet cemiyeti idare heyeti azaları ve Köy kâtibleri kursu, tedrisatına dün de devam etmiştir. Yukarıdaki rei Selânik Türk kolonisinin ileri gelenleri simde, kursa iştixak eden kâtiblerden bir kısmını görüyorsunuz. tıazır bulunmuşlardır. Gücenme sakın bana anne; acı, Canımdan çok severim seni an Evet. Demek bu sahada hiçbir kıymet, Affetse de mi? hiçbir hatıra, acı, fazilet tanımıyacaksm, amma hakikat... Bak bir defa aynaya! ne! Ne olursa olsun, ne derlerse desinler Affetse de... Saçların bembeyaz ve alnın buruşuklar vaz geçemem senden! Ayrılamam, her herşeyi yıkacaksın öyle mi, anne? şeye rağmen yüzünü görmeden yaşıya Niçin anne? Evet, kızım, öyle... Hiçbirşey ta içinde... Yazant ESAD MAHMUD KARAKURD Çünkü... nımıyacağım, hiç birşey beni gittiğim Odaya birdenbire ağır bir hava çökü mam ben! Oh, ne olur benim güzel, Kadm susuyor, kekeliyor, söyliyemi yoldan çeviremiyecek! Çünkü benim içm yor. Kadının, hiddetle başını kaldırdığmı melek anneciğim! Köpeğin olayım, a< 44yaklannın türabı olayım; yuvamızı daondan daha büyük, daha mukaddes bir görüyoruz: Kız, pencereye doğru yürüyor. Par Ayaklarına kapanalım. Elini yüzünü ö yor: ğıtma, ocağımızı söndürme, bizi öksüz Çünkü... kıymet yok ki durabileyim önünde! Kâfi Nevin; daha fazla görüşmek maklarını açarak, avuclarım, ıslak cam pelim. Dizlerimizi bükerek, başlarımızı bırakıp gitme anne! Ya ben? Şu yirmi bir yaşındaki, istemiyorum bu mevzuu seninle! Nevinin, olduğu yerde zangır zangîr ların üzerıne yapıştırıyor: ığerek, gözlerımızden iki sıra yaşlar aAteşler içinde yanan vücudünü birdenboyun kadar gelinlik kızın? O da mı se Fakat anne! Senin bu kadar bedbaht olduğunu kıtarak, ağlıyarak ondan af diliyelım! titrediğini görüyoruz. O çok san başı öne bire annesinin kollarmdan kurtararak ayanin için bir kıymet değil, onu da mı dü Yeter, diyorum sana! bilmiyordum anne! Acıyorum şimdi sa Kim bilir, nihayet insandır, belki affeder! doğru düşüyor. Dudaklarında acı bir güşünmiyeceksin; o da mı seni durduramılümseme: Kız, yüzünü çeviriyor. Artık tek bir ğa kalkıyor. Şaşırmış bir haldedir. Perina. Fakat ne yalan söylıyeyım; babama Belki, bu akan gözyaşlarımıza, şu içimizyacak anne? kelime söylemiyor. Ellerini şezlongun şandır. Birden, şöyle etrafma bakmıyor, Anne; ayıb! Çok ayıb birşey bu daha çok acıyorum. Ona dünyanın en den kopup gelen feryadlara dayanamıya Maatteessüf, evet, Nevin; yirmi kenarına dayıyarak, ayağa kalkıyor ve ve sonra, ellerini yüzüne kapayarak: büyük ıstırabını verdin! Koskoca adamın rak, unutmağa çalışır... Haydi anneci anne! Yarabbi! Canımı al da kurtar be Ayıb olduğunu, ben, her gün ve bir yaşındaki, boyum kadar gelinlik kızı ağır adımlarla kapıya doğru yürüyor. demin şurada, ihtiyar gözlerinden iki sıra ğim, kalk! Müsaade edersen babamm odası ni bu işkenceden! mı da düşünmiyeceğim. O da beni duryaşlar boşanarak nasıl hüngür hüngür Kadın, sert bir harelcetle, birdenbire bilhassa senden daha iyi biliyorum NeDiye, deli gibi haykıra haykıra, ağlavin! Buna zerre kadar şüphe etme! Fa duramıyacak! Şimdiye kadar hayatın na gideyim! Kim bilir, zavallı şimdi ne ağladığına şahid olduk. Ben yirmi bir ya ellerini kızınm avuclarından alıyor: ya ağlaya, tutup kendini kapıdan dışarı kat hayatta bazı öyle ayıblar var ki, öy yalnız acılannı ve azabmı çektim; bun büyük bir ıstırab içinde kıvranmaktadır. şmdayım, babamm gözlerinde daha ilk Asla! diye haykırıyor. atıyor. Nereye istersen oraya git. le garib şeyler oluyor ki, insan, icabında dan sonra da biraz saadetini görmek isdefa bu gece yaş görüyorum! İçi dumanlı gözlerinin hiddetle parla* * * Kız yürüyor. Kapının önüne kadar getiyorum! Kâfi artık! Nihayet, bir insanı bütün mukaddesatını unutuyor; mukad Ben de çok ağladım, Nevin!.. dığını, dudaklarının acı bir burkuluşla desatı bile unutmak ayıb olmuyor. diri diri mezara gömmeğe kimsenin hak liyor, fakat o sırada birdenbire duraklar Biliyorum anne! Fakat ne fayda kıvrıldığını görüyoruz. kı yoktur. Şimdi beni anlıyan, beni isti gibi olduğunu, ince, muntazam ayakları Beni de mi anne? Asla! Ben artık babanla bir dam sı var? Gözyaşları, işlenen günahları silgörüyoruz. yen, düşünen bir adam buldum. Bu anuı üzerinde sendelediğini Hatta, seni de, kızım! altında yaşıyamam! nıiyor ki! Ertesi gün... Sür'atle geri dönüyor ve sonra kollarmı dam... Demek bu kadar seviyorsun? Yağmur devam ediyor. Islak bulutlu Kız, şaşırmış bir haldedir. Büyük bir Nevin! açarak, deli gibi: Bunları sana söylemekten, hicab Kız derhal, lcadının sözünü lcesiyor: Kız birdenbire annesini bileklerinden heyecan ve hayretle annesinin yüzüne ba duyuyorum. Fakat mademki istiyorsun, Anne, anne! Anneciğim! Affet bir hava... Beyoğlundayız. Caddenin bo Buna emin misin anne? zuk, çamurlu kaldırımlanndan, sekerek, kıyor. yakalıyor. çekiyor: söyliyeyim: Evet, zannettiğinden, tahmin Leylâ, bir an şaşırmıştır. Bulanık göz beni, ne söylediğimi bilmiyorum! Haydi, kalk, anne; seninle şimdi Diye, kendini kadının kucağına atıyor. Taksime doğru ilerliyoruz. Nevin önü Babamla bir dam altında yaşrya ettiğinden daha çok! En azı hayatım ka lerle kızmın yüzüne bakıyor: varl elele tutujarak babamın odasma gidelim. maz mısıns» Sarılıyorlar ana kız birbirlerine şimdi. dar, senin kadar seviyorum Nevin! Ne demek istiyorsun Nevin?, KADIN SEVERSE ... Korkunc bir karşılaşma