Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
18 Eylul 1938 CTJMHURtTET IBastaraîı 1 ind sahifede] Bu müddet zarfında Başvekil Çem berlayn da Amerikanm Londra elçisi Kenedi'yi kabul etmiştir. Elçi Amerikan kabinesinin dünkü müzakereleri hakkında malumat vererek, Japonyanın harbe ' iştirak ettiği takdirde Amerikanm takib edeceği hattı harekete dair Vaşingtonda verilen kararlardan îngiliz Başvekilini haberdar etmiştir. Bugün Londrada iki taMücadele devam ediyor Bursa kaplıcaları günden raflı konferans yapılıyor güne inkişaf ediyor BURSA MEKTUBLARI: tir. Siyasî ve diplomatik mehafilde, bu nutuk, derin bir alâka ile beklenmektedir. Londra matbuatımn mütalealart kat'i İngiliz kabinesinin dünkü müzakereleri Londra 17 (a.a.) Çemberlayn'm dün akşamki mülâkatı hakkında İngiliz mahfillerinde gösterilen ketumiyet bilhassa Hitler ile yapılan görüşmeğe dair evvelâ Kral'a ve kabineye malumat verilmesi lüzumundan ileri gelmektedir. Kral uzun bir mülâkat esnasında Çemberlayn tarafından verilen izahatı dinlemiştir. Başvekil bugün bütün nazırlara Hitler ile yaptığı mülâkat hakkında malumat verecektir. Akşam nazırlara Berhtesgaden mülâkatı hakkında Strang tarafında ka leme alınmış birer hülâsa tevzi edilmiştir. Yarınki meclis içtimaından sonra parlamentonun ıkinci Çemberlayn Hitler mülâkatmdan evvel toplanıp toplanmıyacağı ağlebi ihtimal anlaşılacaktır. Çemberlayn Hitler'in tasavvurlarını bildiği ve Lord Rünciman'da Beneş'in kanaatlerine vâkıf olduğu için dün akşama doğru aktedilen nazırlar meclisinin toplantısı esnasmda hazır bulunanlara vaziyet olduğu gibi izah edilmiştir. Lord Runciman kabine içtimaından evvel Başvekâlette Çemberlayn'la uzun boylu görüşmüş, sonra saraya giderek Kral tarafından kabul edilmiştir. Hükümdar, Lordu yemeğe alıkoymuştur. Geçen pazartesi günü îngiliz nazırlarının plebisit yapılmasına itiraz etmiş ol dukları malumdur. Emniyet vadisinde temin edilecek menfaatlerin hükumeti bu tarzı hareketten vazgeçirmeğe kâfi gelip gelmiyeceği keyfiyeti suale şayan görülmektedir. Bugün bu hususta sarih malumat alınması kuvvetle muhtemeldir. Londra 17 (a.a.) Bütün gazeteler, kuvvet istimali suretile meselenin halline teşebbüs edildiği takdirde bir harb patlı yacağını ve İngilterenin de bu harbe sürükleneceğini tahmin etmekte müttefiktirler. Times gazetesi, başmakalesinde zöyl yazıyor: «İngiltere hükumetinin çifte hedefi tam bir sarahatle taayyün etmiştir. Adilâne bir hal şekli bulmak fakat cebir istimaline teşebbüs edildiği takdirde bütün kuvvetile buna mâni olmağa hazır bulunmak. Çekirge, Bursa için en mühim bir gelir kaynağı olmuştur ve sür'atle imar edilmektedir (.Baştarafı 1 tnci sahtfede) muş ve otomobildeki bayrak yırtılmıştır. rettiği beyannamede, partinin Çek mille Fakat otomobildekilere hiçbir fena muatile adalete müstenid bir tarzda Alman mele yapılmamıştır. lann hayatî haklannı temin için sarfettiği Salâhiyettar mehafilde, bunun mües gayretlerin iktidarda bulunan Çeklerin sif bir hâdiseden ibaret olduğu beyan ouzlaşmak istememeleri yüzünden akim lunmaktadır. kaldığını kaydediyor ve diyor ki: Almanyaya iltica eden Südetler «Prag hükumeti, bolşevik unsurlar Berlin 17 (a.a.) A l m a n istihbarat karfismda vaziyete hâkim değildir. Be bürosunun Dresd'den alıp neşrettiği bir neş, son ümidini bir Avrupa felâketinde habere göre Almanyaya geçen Südetlerin bulmaktadır. Beneş, bolşevik sürülerini miktarı 23 bin kişidir. silâhsız Südet milleti üzerine saldırıyor. Presburg'da vaziyet fena On binlerce Südet, hududun öte tarafına Budapeşte 17 (a.a.) Presburg'dan iltica etmeğe mecbur kalmışhı ve milyon buraya gelen haberlere göre, Çekler talarca Südet de ecnebi zulmüne maruz rafından alman askerî tedbirler üzerine, bulunuyor. Bütün devrelerde tatbik edi bu şehirde heyecan gitgide artmaktadır. len milletlerin kendilerini müdafaa hak Mahkemeler, işlerini tatil etmişlerdir. kını taleb ediyoruz. Silâha sarılacağız ve Mektebler kapanmıştır. Çek memurlarıgönüllü Südet Almanlan müfrezeleri nın aileleri ekseriyetle şehirden ayrılmışlardır. Hâdiseler çıkmasından korkul teşkil edeceğiz.» maktadır. Henlein ve arkadaşları gizli çaltşıyorlar Eger 17 (a.a.) Südet Almanları partisi erkânının Almanyaya kaçtığına dair Çek radyosunun iddialarına rağmen, merkezini Eger'e nakleden Südet Al manları partisi merkez bürosu, bütün parti rüesasmm Südetler mıntakasmda bu lunduğu ve ancak kolayca anlaşılacak sebebler dolayısile ikametgâhlarını gizli tuttuklan bildirilmektedir. Gerek Henlein gerek muavini Frank, Kalkenau ve Hodau mıntakalarım giz lice gezmişler ve partinin muhtelif teşki lâtlarile temas etmişlerdir. Keza, Südet partisine mensub birçok âyan ve meb'usar müteaddid mahallî teşkilâtlarla da temas etmişlerdir. Almanyadaki Çekler tevkif edildi ^ Bir Çek nazırı tayyare Londraya gitti ile Londra 17 (Hususî) Son dakikada Pragdan bildirildiğine göre, Çekoslo vak kabinesi azasından Neykas bu akşam tayyare ile Londraya hareket etmiştir. z, Nazır, Çekoslovak hükumetinin noktai 4 Ingilizler, bizden ayrılmak iste nazarlarını Londra kabinesine izah ede diklerini söylemiyorlar, cektir. 5 Italyanlar ihtirazî kayıdlar derSüdet partisinin feshi, Londrada meyan ediyorlar. fena tesir yaptı Fransızların, nihayet birleşip kahra Londra 17 (a.a.) Südet Alman manlık göstcrmenin zamanı geldiğini anpartisinin feshi, salâhiyettar îngiliz mehafilinde pek iyi bir tesir bırakmamış oldu lamaları için fazla birşey söylemeğe lü ğunu D. N. B. ajansı istihbar etmekte zum yoktur.» Oeuvre gazetesinde Mme. Tabouis, dir. Çemberlayn'in buhrana muslihane bir şöyle yazıyor: « Gece geç vakit Londrada söylentarzıhal bulmak için çahştığı bir sırada, Çekoslovak hükumetinin bu kararı mü diğine göre Lord Runciman, Beneş'ten nasebetsiz telâkki edilmektedir. Vaziye plebisiti kabul etmediğine dair bir mek tin çok fena bir şekilde vahimleşmesinden tup getirmiştir.» korkulmaktadır. Manchester Guardian, plebisitin Çe koslovakya'nın mahvolması demek olduğunu ve Çeklerin kendilerini müdafaa etÇekirgeden bir manzara meden topraklarının elinden gitmesine Bursa (Hususî muHabirimizden) kulaklarımızda kalan son canlı hatırahiç bir zaman razı olmıyacaklarını yazı Buraya, sıcak maden sulannın bollu larıdır. Bu hamama bir memur girip yıhor: ğile müstesna bir mevki ve şöhret te kanırsa memuriyetinden azledildiği bimin eden Çekirgenin, profesör Prost le ağızlardan ağızlara sürüp gelen huFransız gazetelerine göre tarafından yapılacak yeni plânda vazi rafelerdir. Paris 17 (a.a.) Petit Parisien gayeti ne olacaktır, henüz bilmiyoruz. BuBugün Çekirge evlerinde ve otellerinzetesi, Rotna'dan ve Berhtesgaden'den nunla beraber eski ve yeni kaplıca gide tuzluklann daima kunı kaldığma baaîdığı malumata istinad ederek Hitler'in, bi tarihî bir kıymet taşıyan hamamlann karak oranın rütubetsiz bir mıntaka olÇekoslovakya hakkındaki projesini üç muhafaza edilmesi tabiî görülmektedir. duğuna hükmedenler haklıdırlar. Ha noktaya dayanarak izah ettiğini tahmin Bilhassa bunlardan yeni kaphcanın Mi vasında bile sıcak maden sularından fışmar Sinanm eseri olduğu son günlede kıran radyo aktivitenin bol bol mev tmektedir : 1 Almanların ekseriyette bulun anlaşıldıktan sonra bunun böyle olma cud olması dolayısile bunun insan ha duğu mıntakaları, plebisiti müteakıben sına muhakkak nazarile bakılmaktadır. yatiyeti üzerinde müessir bir rol oyna Bazıları Çekirgenin baştan aşağı yıkı dığını söyliyen doktorlar çok doğru söySüdet belediye reislerinin kontrolu altınlıp oraya yepyeni ve modern bir Çekirda «serbest hükümlere» tâbi tutulması. genin yapümasım, bazıları da eskisinin lemektedirler. Elhasıl havasile, sıcak sularile ve 2 Südctler'le Çekler'in karışık bu aynen muhafaza edilip bambaşka bir bunlardan başka yemyeşil ve engin bir lunduklan muhtelif kontonlarda Çekos lekirgenin kurulmasını muvafık buluovaya bakan fevkalâde zengin neza lovak Cümhuriyetinin çerçevesi içinde fe yorlar. retile bir tablo halindeki yeni Çekirge, deratif bir sistem ihdası, Çekirge, Bursanm artık hakikî bir Bursaya yaraşan enfes bir pırlantadır. 3 Bir komisyon tarafından tahdid mesiresi ve banliyösü olmuştur. Ondan istifade etmeye koşan Bursalı edilecek olan yeni Çekoslovak hudutlan Pazar günleri Çekirgedeki otellerin ların çoğu vakit ve hali yerinde kimsenın Almanya da dahil olmak üzere beş bahçeleri bir taraftan îstanbullu aile lerdir. Pazar günleri, çoluk çocuğunu .erle dolup taşarken, bir taraftan da giydirip kuşatan aileler Ulucami yanmbüyük devlet tarafından zâman altına aBursadan gezmeye ve hava alıp eğlen dakai otobüs durağında, sabahtan ak lınması.» meye gidenlerle büsbütün kalabalık bir şama kadar daimî bir kalabalık teşkil Epoque gazetesi diyor ki: hal almaktadır. Eskiden üzerinde yalnız ederler. Çekirgeye on dakikada bir yol«Gözlerimizin önündeki hakikate so fayton ve talika arabaları işliyen ve kö cu taşıyan otobüsler, renk renk elbiseli, ğukkanhhkla bakalım: tü bir şose ile Bursaya bağlanan Çe boy boy insam bir hamlede Çekirge so1 Hitler, Südet memleketini fet kirge hakikî bir köyden farksız; harab kaklarma boşaltıyorlar. Eski Kaplıca ve çerden çöpten yapılmış bir yığın bi meydanından sağa, sola ve yukarıya dahetmek istiyor, nadan ibaretti. Sokakları hayvan güb ğılan bu kalabalık eskisi gibi nevaleleri2 Çekler, buna mâni olmak istiyorrelerinden geçilmez bir halde, otelleri ni götürmiyen kimselerden mürekkeb lar, basit bir han gibiydi. dir. Onlar, otellerin bahçelerinde yiyip 3 Biz Çekoslovakya'nın müttefiki Çekirgenin on beş yıl evvelki halini içecek kadar paralı insanlar olduklarınbilenler için bugünkü manzarası ta nınmıyacak derecede büyük bir deği şiklik arzetmektedir, dense yeri vardır. O zamanlarda arabalar insanı Çekirgeye bugünkünden daha pahalı gotürü yorlardı. Bunun için de bir insana Bursadan Çekirgeye gitmek ancak senede birkaç defa nasib olurdu. Düğünlerde, bayramlarda eski Kaplıca, Kaynarca ve Armudlu hamamlannda yapılan âlem leri de bunlara katarsanız bir Bursalı nihayet senede üç beş seferden başka Çekirgeye gidemezdi. Halbuki bugün öyle mi ya? Canı sıkılan. hava almak istiyen Allahm her gününde ve istediği saatte otobüse sekiz kuruş verip mü kemmel bir asfalt yol üstünden soluğu Berlin 17 (a.a.) «Havas» Çekoslovakya orta elçiliği dün ve bu sabah Alman Hariciye nezareti nezdinde iki teşebbüste bulunarak, Almanyada birçok Çekoslovak tebeasının tevkifini pprotesto etmiştir. Bu tevkif edilenlerin nerede hapsedildikleri belli değildir. Kendilerine elçiliklerile görüşmeğe müsaade edilme mektedir. Almanya iktısadî tedbirler aldı Londra 17 (Hususî) Almanya, Çekoslovakyaya karşı ekonomik zecrî tedbirler almağa başlamış ve ilk tedbir olarak Çekoslovakyaya ihracab yasak etmiştir. Südetler gönüllü teşkilâtt yapıyorlar Amerikadaki 100.000 Südetin Henlein'e telgrafı Nevyork 17 (a.a.) Amerikadaki Südet Almanlan federasyonu, yüz bin Südet Almanı namına Henlein'e gönderdiği bir telgrafta, doğduklan memleketin anavatana iluhakını istemiştir. Flanden, Fransa milleti harbe * girmiyecektir, diyor Londra 17 (a.a.) Eski Fransız Başvekili Flandin, Evening Standart gazetesinde, Südetler meselesini tetkik ede• rek Fransız milleti, kendisine sulhu kurtannak için olduğu masalı anlatılsa bile, harbe girmeğe muvafakat etmiyecektir.» demektedir. Pravda gazetesi gene çatıyor tngiltereye . Musolini bugün mühim bir nutuk söyliyecek ^ Roma 17 (a.a) Yarm (bugün) Mussolini büyük bir siyasî nutuk söyliyerek îtalyanın büyük Avrupa meseleleri karsısındaki vaziyetini tasrih eyliyecek Londra 17 (Hususî) Pravda gazetesi îngiliz Başvekili Çemberlay'nın Almanya seyahatine tahsis ettiği başma kalesinde, Çemberlayn'm Çekoslovakya aleyhine Almanya ile pazarlık yapmak üzere Hitler'le görüştüğü kaydederek ezcümle diyor ki: « Fransa azimkâr siyasetine devam ettiği takdirde, Çekoslovak hükumeti Hitler'in tehdidlerine karşı boyun iğmiyecektir. Fransa îngiltereyi takib ederse, Prag hükumeti yalnız kalacak ve îngil terenin şahsî mnfaatlerine kurban ola caktır.» ekirgede alabiliyor. On beş yıl evveline kadar sürüp ge len bir âdet vardı: Yalancı dolmalarını ve armud turşularmı sefertaslarına yerleştirip Armudlu ile Kaynarca ve diğer bazı hamamların içini lokantalara çe viren kadmlann kma hamamları pek meşhurdu... Bugün bu âlemler artık tariHe ka rıştıktan sonra şimdi Çekirgeye bam başka bir gözle bakabiliyoruz. Hele o (Çekirge Sultan) hamamma eski zaman larda adak adayanlar yok mu? Çocuk ları olmıyanlara çocuk ihsan etmesi için kapısmda horoz kesip kanını yerlere bulayanlar, karı koca geçimsizliğinin 5nüne geçmek için karanlık hamama gidip yıkananlar, eski devir Çekirgesinin meni fstiyorum Fikret. ' Anladım. Gene geçen Kafta yaptığın gibi yapacaksm. Evvelâ bana yemin ettireceksin. Sonra «haydi beni dudak lanmdan öp!» diyeceksin değil mi? Hayır, hayır bu değil. 5u halde yanağından? Londra 17 (Hususî) Berlinden ahnan mütemmim malumata nazaran, Henlein'in emri üzerine Südet mıntakalan civarındaki Alman hududunda Südet gönüllü teşkilâtı vücude getirilmeğe başlanmıştır. Prag hükumeti tarafından feshine karar verilen Südet partisinin mat buat şefi Sebetovski bugün Berlinde şu beyanatta bulunmuştur: « Südet mıntakları civarındaki Alman hudud boyunda gönüllü teşkilâtları vücude getirmekteyiz. Gönüllülerimiz, Çekoslovakyadaki vatandaşlanmızı kur tarmak için icabında yardımlarına koşa caklardır. Çekoslovkyadan Almanyaya fltica e den Südet Almanlan gencleri bugün kâdan yanlarmda ağırlık taşımaya lüzum milen gönüllü teşkilâtma kaydolunmuş ~ görmüyorlar. Bir kısım kalabalık Ha lardır.» vuzlu parka aynldıktan sonra mühim Südetlerin silâhlart toplamyor bir kısmı da Çekirgenin üst tarafındaki bahçeli otellere akın eder. Buralarda Prag 17 (a.a.) Silâh taşımak ve serin gölgeli ağaclarm dibindeki şez silâh ve mühimmat bulundurmak yasağı longlara yaslanarak gözün alabildiğine ki 16 eylulde Südet mıntakaları için ilân zümrüd gibi yeşil bir ovaya bakmakla dilmişti bugün Macar hudud mmtakabir haftalık yorgunluklarım geçirenler larına da teşmil edilmiştir. pek çoktur. Prag 17 (a.a.) Bugün Praga ge îstanbullular ve memleketin diğer len haberlerde, bütün Çekoslovakyada köşelerinden banyolara gelenler ise, aysükun ve asayişin tam olduğu bildiril rı bir yekun teşkil etmektedir. Diyebi mektedir. Südet partisi merkezlerinde yalirim ki; burada bazan memleket aşın pılan araştırmalar, hâdisesiz devam et tanıdıklar tesadüfen otellerde buluşu mektedir. Keza, halkın silâh teslimleri de yorlar. Günü gününe şerîrimize gelenleri devam ediyor. kaydeden Bursa gazetesine bakıyorum da memleketin her tarafından Çekirge otellerine yüzlerce insanın geldiğini anlıyorum. Bu manzara ve vaziyet karşısında Çekirge, Bursanm istikbalini tayin eden en mühim bir gelir kaynağıdır. Gerek Bursalıların ve gerek memleket iç ve dışmdan gelenlerin uğrakları olan Çekirgeye imar için ne dökülse verimli olacaktır. MUSA ATAS Çekler Polonya hududunu kapadılar Varşova 17 (a.a.) Çekler, Polonya Çekoslovakya hududunu birçok noktalarda kapamışlardır. Çekoslovakya elçiliği, Çekoslovakya yolu ile seyahat etmek istiyen birçok kimselere vize vermemiştir. Berlin gazeteleri «Benes ve devleti ortadan kalkacakttr» diyorlar Berlin 17 (a.a.) Havas ajansının muhabiri bildiriyor: Bu sabah çıkan bütün gazeteler, Beneşc ve Çekoslovak demokrasisine şiddetle , hücum temekte ve son derece tahkirâmiz bir lisan kullanmaktadırlar. Volkischer Beobachter gazetesi, Be neş'in Avrupa sahnesinden çekilmesi vaktinin geldiğini ve başında bulunduğu devletin de Avrupa haritasından silinmesi lâzım geldiğini yazmaktadır. Polonyada nümayisler Henlein'e dair takibat kararı Prag 17 (a.a.) Çeteka ajansı a şağıdaki tebliği neşretmiştir: «Cümhuriyetin korunmasma aid kanunun Cümhuriyetin emniyetine karşı en trika ve tehdid hakkındaki birinci ve üçüncü maddelerine tevfikan Henlein aleyhinde takibata başlanmıştır. Henlein hakkında bir tevkif müzekkeresi isdar t> diîdiğine dair \erilen haber asılsızdır.» Varşova 1 7 (a.a.) Cieszyn Silezya dan Pat ajansına bildiriliyor: Çekoslovakya'daki Polonya partileri nin tanzimine memur komite dün Cümhuriyet arazisindeki vaziyet dolayısile Çe koslovak Silezyasında yaşıyan Polonyalıların Çekoslovakya'daki milletlerden birine bahşedilen hukuk, müsaadat ve hürriyetlerinin kendilerine de veriltnesini istediklerini beyan etmiştir. Komite, bütün Polonya teşekküllerinin yardımile eylulün 19 uncu pazartesi günü Katovitz'de «Silezya'daki kardeşlerimiz» parolası altında bir nümayiş tertip ede cektir. General Brauchitsch şarki Prusyaya gitti Königsberg 17 (a.a.) Kara ordusu kun.andanı General Fon Brauchitsch, Yohannisburg'da avlanmak üzere şarkî Prusyava bu gün hareket etmiştir. General müteakıben birinci ordunun manevralarında hazır bulunacaktır. lere beraber inanmalı, aldanmalı idiler. Koca, karısını biraz da bir taş bebek ve » karı, kocasmı kurulunca işliyen bir oyuncak otomobil gibi görmeli, sevmeliydiler. Aşk için muhakkak surette böyle bir çocukça dekora ihtiyac vardır. Birdenbire aklına geldi. O, Sabahati hayatında ilkönce kısa ve plili beyaz bir eteklik ve kısa kollu beyaz bir fanilâ ile görmüştü. Bacaklan cıplaktı ve ayaklarına Romen biçimi ayakkabılar giymişti. Bu kıhğile sirkte oynıyan bir genc kız rolünün provasını yapıyordu. Muhakkak ki onda kalbini alevlendiren şeyler meyanında, Sabahat kadar, onun güzelliği kadar o beyaz, plili kısa etekliğin, o Romen biçimi ayakkabılarm da rolü vardı. O, biraz da çocukluğu hatırlatan bu şeyleri sevmişti. Sonra, meselâ o, kansının boyanmasını, makyaj yapmasını istemiyordu. Halbuki kadını bu hususta serbest bırakması ve çocukça bulduğunu Sabahate hatta biraz da sert ve soğuk bir lisanla ibtar etmiş olduğu bu gibi meşguliyetlerin, kadmı oyalıyacak en güzel ve masum meşgaleler olduğunu düşünebilmesi lâzımdı. Kadm daima güzel olmak ister. Güzel kadın da bittabi daha güzel... İArkasî varf Her gün kaç para sarfettiğini b:l nin bayrağını ytrttılar miyen tasarruf edemez. Prag 17 (a.a.) Almanya elçiliYurddaş! ği matbuat ataşesi ile diğer bir memuru Hesabını bil, tasarruf et. bu sabah otomobille Eger'e giderken, SüUlusal Ekonomi ve Arttırma kurumuı det mıntakalarında otomobilleri durdurulmişler gibi cereyan eden hayatları, gene tiyatroda olduğu gibi bir facia ile bitmeliydi. Sona ermeliydi bu facia... Kapanmalıydı perdeler! Şimdi tamamile Otello'yu oynarken bulunduğu hâleti ruhiye içinde idi. Dudaklarından gayri ihtiyarî: Dezdemona! Kelimesi döküldü. Başka hiçbir şey, hiçbir şey düşünmüyordu. Sadece, sadece bu facianın bitmesini ve kıpkızıl dekorlar arasında perdenin büyük bir gürültü ile inmesini istiyordu. Bekliyordu. Kulisler arasında, Dezdemona'yı boğacağı sahneye çıkmak üzere rejisörün işaretini bekliyen Otello gibi bekliyordu. Siyah boysdan yüzünün yandığını, burnuna sakalım derisine yapıştıran tutkalm kokusunun geldiğini hissediyordu. Haydi, hâlâ vakti gelmemiş miydi? Ne vakit yanacaktı şu kırmızı ampul? Daha nekadar bekliyeceklerdi. îşte, kansının, Dezdemona'nın sesi gene işitildi: Sözlerime mutlak surette itaat edeceğine yemin et! Mukaddes aşkımız namına yemîn ediyorum ki ne dersen derhal yapacağım. Öyle dolambach yemin istemem. Vallahi de. Vallahi! Sabah^t ellerini çırptı: Aferin... Simdi sözlerimi dinle. Eğer itaat ettiğine, sözünden çıkmadığına kanaat getirecek olursam sana bir paket çikolata alacağım. Amma ben, hndıkh çikolata isterim. Olur. Şimdi dinle beni çocuğum! Ne tuhaftı şu sahne! Daha doğrusu ne gülüncdü. Şımarık iki çocuk rolü yapıyorlardı sanki... Sabahat, eğer sözünde durursan sana çikolata alacağım diyor, o da arsız arsız fındıklı çikolata istiyordu. Nekadar soğuk, nekadar şımarık jestlerdi bunlarl Kudret, hayatında kadmı, daha doğrusu kad:n denilen muammayı daha yeni yeni anlamağa başladığmı hissediyordu. Karı ve koca biraz çocuk gibi olmalı idiler. Çocuklaşmalı idiler. Sevişme, küçük çocuklann oynadıklan oyunlara biraz benzemeliydi. Karı ve koca yekdiğerlerine haddizatmda manasız ve gülünc de olsa çocukça şevler söylemeli, çocukça tekliflerde bulunmalı ve bu manasız şey Çekler, Alman sefareti otomobili Güldüremiyen Komik Murad Sertoğlu Ah ona niçin Faust, niçin Otello gibi, niçin onlar kadar kuvvetli ve kudretli gorünmüştü. Niçin ona hakikî çehresile, hakikî hissile, hakikî ruhile görünmemişti? Niçin ona, kendisi için beslediği o muazzam zâfını bütün çıplaklığile ve bütün azametile belli etmemişti? Niçin bundan çekinmiş ti? Evet, onlar mütemadiyen yekdiğerlerine karşı rol oynuyorlardı. Sanki hayatlan uzun bir tiyatro idi. Ona, hislerıne, duygulanna asla uygun olmıyan telkinlerde bulunmuştu. Kendisine, onu çılgın gibi seven bir koca gibi değil, bir babanm kızma, bir muallimin takbesine karşı beslediği, sevgiye benzer bir şefkat göstermişti. Halbuki ona karşı böyle hareket etmemeli idi. Ona kendisini herşeyden fazla sevdiğini, o olmadıkca yaşıyamıyaca^ını itiraf etmeli, kendisini kıskandığını, rli 'bi kıskandîğın. söylemeli, ayaklarına düşüp yalvarmah idi. Halbuki o, karısına san'ati, kendisinden daha fazla sevmesini telkin etmişti. Ona karşı ağır başlı, ciddî, hatta biraz da soğuk, hissiz ve asabî davranmışh. Zaman zaman üzerine gelen kalb krizleri de olmasa hayatları tamamen hissiz, mutlak bir sükun içinde ve hareketsiz geçmiş olacaktı. Şimdi düşünüyordu. Tiyatro ve fiîim provalarında karısı Fikret ve Fikret gibi genc ve züppe erkeklerin kollan arasında dururken, o, tam bir soğukkanlılıkla kendisini seyretmek için nekadar büyük bir cehd sarfederdi. Ve içinde isyan eden duygulardan dolayı kendisini san'at namına nekadar ayıblardı. Niçin böyle hareket etmişti? Niçin evlenir evlenmez, bu sefil muihtten ve bu aşağılık ruhlu insanlardan kaçmamıştı. Sabahatin yenideı. konuşması, Kudreti daldığı düsüncelerden uyandırdı: Fakat sozlefîme mutlaka itaat et Tefrika : 7 Degil... Boynundan? Hayır canım... Anladım. Kulağunı ısırmak isti yorsun. Öyle mi? Yok canım öyle şeyler degil. Istediğim şey, büsbütün başka! ' Kudret o anda, şu sözleri duymaktansa, idam kararını dinliyen bir mahkumun yerinde olmağı nekadar tercih edecekti? Artık çok oluyorlardı. Niçin kendilerine bu kadar küstah, bu kadar cüretkâr olmaları için meydan verrnişti, ve meydan veriyordu? Daha ne bekliyordu? Aşklarınm bu çirkin tezahürlerinin daha ne dcreceye kadar ileri gitmesini müsamaha ile karşılıyacaktı? Herhalde daha fazla beklemesi doğru değildi. Hatta bu kadan bile fazla idi. Artık konuşturmalı idi elindeki tabancasmı ve bitirmeliydi bu faciayı! Böylelikle, sankl bîr tîyatro îçinde i