Katalog

ö iKinciteşrin 1938 CUMHUB1VET Bulgarlar da hududların Hitler mühim bir Ingiltere Kralı dün bir nutuk irad tashihini mi istiyorlar ? Nutuk, büyük edecek nutuk irad etti ehemmiBulgar irad Meb'usan Meclisi Reisi, bir nutuk ederek Bulgaristanın kaybettiği arazinin iadesini istedi yeti haiz görülüyor (Ba$tarafı l inct sahiîede) tanın mevcud sulh muahedesinin tadilini taleb eylemesi ihtimali üzerinde konu şulduğu zannolunuyor. Sofyadan gelen bir habere göre, Yugoslavya ile Bulgaristan arasında bir gümrük ittihadı yapılması meselesi de Niş'te ileri sürülmüştür. Konferansın başlıca maksadı Bulgar ve Yugoslav milletleri arasındaki sıkı dostluğun bir kat daha amelî bir şekilde ifadesini temin olduğu zannediliyor. Bulgaristanın sulh muahedesinı tadil etmek iddiası Bulgar millî meclisinin reisi Muşanof tarafından geçen pazar mevzuu bahsedilmişti. Münih konferansından sonra Bulgar efkârı umumiyesinin sulh muahedesini değiştirmek lehindeki arzusu çok büyümüştür.» *** Deyli Ekspres, Sofyaya gönderdiği hususî muhabiri Hessel Tietman'dan aldığı şu malumatı neşretmiştir: «Bulgar parlamentosu reisi Muşanof 31 teşrinievvelde irad ettiği bir nutukta, Umumî Harbden sonra Bulgaristanın kaybettiği arazinin iadesini ve Bulgaristanın bugünkü hududlannın değiştiril mesini istemişti. Mumaileyhin bu hareketi resmen hoş görülmemiştir. Fakat gayriresmî olarak Bulgaristan politikacılarından en ihtiyatkân sayılan Muşanof, hükumet hesabma uçurduğu balonun çok muvaffakiyetli olmasından dolayı tebrik edilmektedir. Bulgaristan hükumeti bundan sonra atacağı adım için Muşanof'un söylediği nutkun haricde yapacağı akisleri bekli yecektir. Diğer taraftan zabıta Muşanofun nutkundan hududların tadiline aid kıs mın matbuatta neşredilmesini menetmiş ve bu maksadla Sofyadaki bütün gazetecilere geceyarısı zabıta tarafından ihtar yapılmıştır. Hükumet mehafilinde hududlann tadili mes^lesinin şimdi ortaya çıkarılacağı fikri inkâr edilmektedir. Erkândan olan bir memur bugün bana dedi ki: « Bulgar politikasının değişip dc ğişmiyeceğini ve hududların tadili meselesinin ileri sürülüp sürülmiyeceğini ancak Başvekil söyliyebilir.» Başvekil Köse İvanof teşrim'saninin birinci günü akşam saat sekizde hususî biı trenle gizli olarak Sofyadan Niş'e hareket etmiştir. Burada Yugoslavya Başvekilile görüşecektir. Hududların tadili meselesinin ortaya atılmasında, bütün dünyayı iknaa çalıştığı gibi Bulgar hükumetinin bihaber \e masum olmadığı neticesini istihrac edecek deliller €İde ettim. Şöyle ki bir hafta evvel Bulgar parlamentosu hariciye encümeni hususî bir içtima akdetmiştir. Bu toplantıya bütün meb'uslar davet edilmiştir. Burada Başvekil, Bulgaristanın haricî politikası hakkında uzun beyanatta bulunmuş ve işin kahvelerde söylendıği veçhile hemen yarından itibaren haricdeki Bulgar ekalliyetlerinin ana vatana kavuşacaklan doğru olmadığını ve bu gibi sözlere ehemmiyet verilmemesini rica etmisrir. Başvekil sözüne devamla şunları da söylemiştir: « Bu iş hakkmda hükumet herkes ten ziyade vukuf ve malumat sahibidir. Vaymar 4 (a.a.) Hitler, pazar günü öğleden sonra Türing m.ntakası IBattaraîı 1 Inci sahttede\ beyanatma devam eden Sir Samuel nasyonal sosyalist kongresi münasebetıle Kral sözüne devam ederek şöyle söy Hoare, alâkadar servislerin halihazırda Hududlann tadili meselesini ortaya çı Vaymar spor sahasında yapılacak nümalemiştir : daha mütekâmil bir sığınak sistemi hakartnak için münasib zamanı bekliyor ve yiş esnasında bir nutuk söyliyecektir. « Bulunan sureti tesviye dört hüku zırladıklarını kaydettikten sonra hava Nutuk, siyasî ehemmiyeti haiz kolluyoruz. Bu işi hükumete bırakınız. Berlin 4 (a.a.) Thuringen Nazı met şefine umumun takdirini kazandıran müdafaa işlerinin pasif müdafaa için dcŞu zamanda gayri mes'ul beyanat, ; bir vakarla kabul edilmiştir. Milletlerin vamlı surette 500,000 kişinin kullaml komşularımızı ürküterek emellerimizin ta partisi kongresi münasebetile Hitler' n geharbe sürüklenmemek hususundaki arzu ması icab ettirdiğini ve bunlara da bu sılecek pazar günü Veimar'da irad edeceği hakkukunu güçleştirebilir.» nutuk, Berlin'de söylendiğine göre, büyük su aşikâr ve manidardır. Her yerde ka fatla yevmiye verilmeöi lâzım geldiğini Belgrad'da mevsuk malumat sahibi bir siyasî ehemmiyeti haiz olacaktır. Hit dınlar ve erkekler, benim gibi, tehlikenin söylemiştir. olanlar şu fikirdedirler: bu suretle uzaklaştırıldığından dolayı bahNazır, ingilterenin sivil halkın tahli 1 Muşanof nutkunu evvelce Başve ler Viyana'daki Alman îtalyan hakemtiyardırlar.» yesi için hazırladığı plân sayesindc Lonkilin tasvib ve muvafakatini almaksîzın liği de dahil olmak üzere Avrupada son îngiliz îtalyan münasebetlerinden bah dradan 500,000 çocuğu tahliye etmek zamanlarda cereyan eden bütün hadısesöylemiş olamaz. seden Kral, irilâfın meriyete girmesi sa imkânı hasıl olduğunu kaydetmiştir. 2 Bulgaristanın hududların tadili ler hakkında etraflı izahat verecek^ir. yesinde iki memleket arasındaki iyi müNazır, pek müessir bir teşkilât vücude hakkında Romanyaya ve ihtimal YugosHitler, cumartesi günü öğleden sonra nasebetlerin bir kat daha kuvvetleneceğini getirmek için hükumetin bütün gayretlerilavyaya birtakım taleblerde bulunacağın; Veimar'da bulunacakır. söylemiştir. Kral İspanyol ihtilâfının ec ni sarfedeceğine dair meclise teminat verbu nutuk göstermektedir. nebi muhariblerin geri ahnması sayesinde mistir. Buradaki hıssiyata. göre Macaristan, aldığı şekilden dolayı memnuniyetini beBundan sonra Anderson iş programı Çekoslovakya müzakeresile meşgul bulun(Baştaralı 1 inct sahifede) yan etmiş, Çin Japon ihtilâfının da yakın hakkında Avam kamarasına izahat verduğundan Balkan hududlarının değiştirilYugoslavya Naibi Prens Pol, bugün da biteceğini ümid ettiğini söylemiştir. miştir. mesi hakkında ilk hareketin yapılması Bükreş'e vâsıl olacaktır. Prensin Kral KaKral dahilî siyaset, vergiler, millî müBir suale cevab veren Sir John Simon Bulgaristana bırakılmıştır. rol tarafından bir av partisine davet edildafaa, sosyal ve iktısadî siyaset sahala da geçen eylul ayındaki buhran dolayı Muşanof'u yakından tanıyan bütün diği ilân edilmekte ise de zannedüdiğine rında alınmış olan tedbirleri sayarak nut sile alınan hususî tedbirlerin kendi n«zagöre Kral ile Prens Pol, büyük bir ehemBulgarlar şu fikirde müttefiktir: kuna son vermiştir. retine 975 milyon franga mal olduğunu Bu ihtiyar siyasî pek yüksek bir ma miyet atfedilen Romanya Kralının Lon Lordlar Kamarası, Kralın Lord Şansösöylemiştir. kamdan doğrudan doğruya emir a!ma dra seyahatinden evvel beynelmilel vazi liye tarafından okunan nutkunu dinledikMuhaliflerin takriri reddedildi dıkça hududlann tadili gibi gayet nazik yet hakkında bir fikir teatisinde bulunacak ten sonra yeni toplanh devresinin resmen Londra 4 (a.a.) Avam kamarası, ve korkulu bir sözü ağzmdan kaçırmaz. lardır. açılması için salı günü toplanmak üzere amele fırkası tarafından verilen ve «harb Fakat Muşanof'un sözleri bugün res Avrupa vaziyeti tetkik edilecek dağılmıştır. tehlikesi pek yakın olduğu sırada sivil aBükreş, 4 (a.a.) Havas ajansı mumen tanınmamaktadır. Çünkü Bulgaristan Çemberlayn'in hastalığt halinin himayesine memleketin hazırlançok ihtiyatla hareket etmek mecburiyetin habiri bildiriyor: Londra 4 (a.a.) Dündenber! hafif mamış olduğu suretindeki itiraf» muva Romanya hükumet merkezine yapacağı dedir. Bugün Bulgar ordusunun mevcudu bir soğuk algınlığmdan mustanb olan cehesinde kamaranın endişe hissetmekte ihtiyatlarile birlikte takriben 80,000 kişi seyahat hakkında Yugoslavya Prensi Pol, Çemberlayn, bugün daha iyidir \e hafta bulunduğu seklinde olan takririni 130 redir. Bu ordunun modern teçhizatı da kâfi ağlebi ihtimal Kral Karol ile, İtalya ve tatilini geçirmek üzere yarın Çekers'e gıt ye karşı 355 reyle reddetmiştir. Almanya Hariciye Nazırlarınm Viyanadeğildir.» mesi muhtemeldir. Avam kamarası, muhaliflerin tevbih da Macaristan lehinde verdikleri karar neAvam Kamarasında müzakereler takriri üzerine hükumet tarafından veriticesinde hâsıl olan vaziyeti tetkik edecekLondra 4 (a.a.) Avam kamara len tadil takririni reyi işarile kabul et tir. Kral Karolun Londrayı ziyaretinden sında pasif müdafaa meselesi hakkında miştir. evvel yapılacak olan bu mülâkat, zanne[Bastarafi 1 tnct sahtfede] düdiğine göre, iki memleket için pek büihtiyat ordusu teşkilini derpiş etmekte yük bir ehemmiyeti haiz olacaktır. dir. Bundan başka plânla askerî tayya Romanya, Karpatlar mıntakasım [Baştaran l tnct saKUede] dan aynlmıştır. Kendisini istasyonda von reler miktannm arttırılması, tayyare istiyor nakalâttan mütevellid müşkülât yüzünden Ribentrop uğurlamıştır. meydanlan ve hangarlar inşası ve es Varşova 4 (a.a.) Havas ajansınm bu topraklann tamamile iadesi 11 teşrilâha ve mühimmat satm almması da Almanyamn müstakbel plânlart muhabiri bildiriyor: derpiş olunmaktadır. nisaniden evvel ikmal edilemiyeceğinden Paris, 4 (a.a.) Paris gazeteleri ViYugoslav Naibi Prens Pol'un, Kral tesellüm muamelesi bizzarure mezkur taMısırda inşa edilecek silâh ve mü yanada verilen karar hakkında tefsirlerde Karol'u ziyareti Polonyada büyük bir rihe kadar temdid olunmuştur. himmat fabrikalannm plânlarını hazırlamak üzere hükumet tarafından îngi alâka uyandırmaktadır. Yapılan anlaşma mucibince cumartesi bulunmaktadırlar. liz mütehassıslar angaje edilmiştir. Hükumet matbuatı Ukranya Karpat günü Tuna üzerinde iki köprü kurulacak Epok gzetesinde Donnadieu yazıyor: Diğer taraftan îskenderiye limanınm larının Macaristana ilhakı icab ettiğini «Çekoslovakya dikenli yolunun son ve Macar kıtaatı bütün Tuna mıntakasınbüyütülmesine müteallık bir plân ihzar fakat bundan evvel Romanyaaın. bu ada altı teşrinisanide bu topraklardan ge meıhalesini kat etmiştir. Tesis edilen yeni edilmektedir. İskenderiye, bu suretle razinin ırk bakımındarı Romanyaya aid nizamm neticelerini görmemek kabil deçerek umumî işgale başlıyacaktır. mühim bir üssü bahrî haîine gelecektir. olan kısmına dair taleblerde bulunması ğildir. Fakat bu dünyada hiçbir şey ebedî Son işgal edilecek şehirler Mevzuubahs isler, bir milyon îngiliz lilâzım geldiğini yazmaktadır. rasma mal olacaktır. Budapeşte 4 (a.a.) Burada öğre değildir. Almanya Versay ve başka yerler Muhafazakârların organı olan«Czfls» nildiğine göre, Bratislava'daki askerî de kurulan binaları yıkmak saatini sabırla gazetesi ise Macaristan Viyana konfe Profesör Prost Bursada eksperler konferansındaki son anlaşmalar beklemiştir. Biz de kuvvetlerimizi toplaransının kendisine verdiği araziyi işgal Bursa (Hususî) Şehrimizin imar neticesinde, 9 teşrinisanide Leva ve Ber yarak kendi saatimizi bekleyelim. Bu sene plânmı vapacak olan profesör Prost bu eder etmez Polonya ve Macar diplomat gesaz şehirleri etrafmdaki araziler de da başlıyan büyük «parti» henüz tamamile raya gelmistir. Profesör, yanına Bele lannın Karpatlaraltı Rusyası hakkında hil olmak üzere Macaristana terkedilecek oynanmamıştır. Bu mıntakadaki hayat Ald:yemizm Başmühendisi Hulusi Kara enerjik bir teşebbüste bulunacaklannı arazinin büyük ekseriyeti işgal edilmiş o man ve îtalyan menfaatlerinin tearuz etdayıyı alarak otomobille şehrin ana yol kaydetmektedir. memesine imkân yoktur.» lacaktır. larını, karakteristik noktalarını ve tariPrens Romanyada nekadar Petit Jurnal gazetesi yazıyor: hî abidelerini gezmistir. Profesör şeh 10 teşrinisanide, ayni son gün ise Munkalacak? «Yeni değişiklikler ne zaman vukuburimizde tetkikatını ikmal edince tstan Bükreş 4 (a.a.) Havas ajansı bil kaes, Uungvar ve Kassa şahirleri işgal lacak? Hitlerin bütün Ukranyada, yani bula dönecektir. îlkkânunda da Bursaedilecektir. diriyor : nın havadan foto&raflan almacaVtır. Çekoslovak Ukranyasında, Polonya UkYugoslavya Naibi Prens Pol'ün RoRibbentrop Berlin'e dönâü ranyasında, Rus Ukranyasında geniş bir manya seyahati hakkında henüz resmî hiçTemsil Viyana, 4 (a.a.) Hariciye Nazırı tahrik hareketi vücude getirmek için Balbir tebliğ verilmemiştir. Bununla beraber, Beyoğlu Halkevinden: Fon Ribbentrop saat 1 1 /45 de Viyana tık sahilinde tahrik ocaklan hazırlamak taPrensin saat 16 da Bükreş'e varacağı ve 1 Evimizin gösterit şubesi kış progsavvurunda olduğunu düşünmek belki doğdan tayyare ile hareket etmiştir. ramını 5/11/938 cumartesi gününden Romanyada üç gün kalacağı anlaşılmakru olur. Bu tahrikâtın hareket noktasına tadır. Prens Pol, Bükreş'te kalm.yacak Kont Ciano ile Mareşal Göring'in itibaren tatb'ka başlıvacaktır. Karpatlar Ukranyasının sahanlık olması mülâkatı 2 Temsiller, haftanm cumartesi ve derhal Kralla birlikte Arad bölgesinde muhtemeldir. günleri saat 21 de, pazar günleri saat ava çıkacaktır. Komnen de bu ava »şlirak Viyana 4 (a.a.) Kont Ciano, MaÇekoslovak Cumhur Reisi ne 14 30 da verilecektir. edecektir. Yugoslav Naibi ve Kral bu reşal Göring'le birçok görüşmeler yap zaman seçilecek? 3 Temsillere 5/11/938 cumartesi münasebetle umum politik vaziyeti tetkk mıştır. Alman mehafili, bunların teşrıfat günü saat 21 de «Bir kavuk devrildi» edeceklerdir. Prag 4 (a.a.) Bugün temerküz icabı yapılan ziyaretlerden başka birşey komedisıle başlanacaktır. partileri reisleri arasmda yapılan Sir göPrens Pol, Bükreş'e vâsıl oblu olmadığını beyan etmektedirler. Yalnız 4 7 . 15 yasındaki çocuklar için avrüşmeden sonra, bir Reisicumhur seçmek Bükreş 4 (a.a.) Yugoslavya Kral bu görüşmeler saatlerce sürmüştür. nca her avın ilk pazar günü saat 11 de üzere, Miassamblenın, Macaristana veriNaibi Prens Pol saat 18 de burava geltemsil verilecektir. Kont Ciano Viyana'dan ayrddı lecek arazinin iadesini müteakıb 10 teşri5 Temsil salonumuz. Bevoğlu İstik miş ve istasyonda Kral Karol ile V»!iahd nisaniden biraz sonra toplantıya davet oViyana 4 (a.a.) Kont Ciano, Itallâl caddesi Nurziya sokak Parti bina Michail ve hükumet azası tarafından karyaya dönmek üzere saat 22 de Viyana lunması karar altına alınmıştır. şılanmıştır. sındadır. îdare âmirleri arasında Yeni nakil ve tayinler alâkadarlara bildirildi Ankara 4 (Telefonla) Açık oîan Çankırı mektubculğuna Muğla mcktubcusu Hayreddın, Edirneye Tokad mektubcusu Sadeddin, Sıvasa Seyhan mektubcusu Agâh, Seyhana Eruh kaymakamı Nihad tayin edildiler. Majeste Jorj, İngilterenin haricî ve dahilî siyaseti etrafında izahat verdi Vali muavinleri arasında Malatya Vali muavini Kudret Seyhan Vali muavinliğine, Bahkesir Vali muavini Ekrem Malatya Vali muav:nüğine, Seyhan Vali muavini Refik Bahkesir Vali muavinliğine tayin edildiler. Kaymakamlar arasında Prs. Pol Bükreşte Mısır hükumeti müdafaa tedbirleri alıyor Macar askeri bugün eski topraklarma giriyor Açık olan Avanos kaymakamlığına Çiçekdağı kaymakamı Rahmi, S'Uçıiler kaymakamlığına Gebze kaymakamı Nami, Gebzeye Şarköy kaymakamı Fazıl, Geyveye Korkudeü kaymakamı Said, Orhaneliye Finike eski kaymakanv Kadri, Ulukışlaya Pötürge kaymakamı Adnan, Vizeye Nüfus Umum Müdürlüğünde Hukuk mezunu Tevfik, Uluborlu kaymakamlığına îstanbul maiyet memurlanndan Muzaffer, Seferihisara Çine kaymakamı Cevdet, Çineye Akçeabid kaymakamı Fuad, Eruha Eceabad kaymakamı Hikmet, Eceabada îstanbul maiyet memurlarından Asım, Egil kaymakamîığına Tunceli maiyet memunı Sakıb, Bozkır kaymakamlığına Meclis Bütçe Encümeni memurlarından Lutfi, Vize kaymakamlığına Aşkale kaymakamı Esad, A>ka!eye Nusaybin kaymakamı Necati, Ürgübe Araç kaymakamı Kemal, Arabsuna eski nahiye müdürlerinden Tevfik, Hopaya Posof kaymakamı Necmeddin, Posofa Tavas kaymakamı Fazıl, Tavasa Hacılar nahiyesi müdürü Avni, Çıldır kaymakamlığına Marmaris kaymakamı Şefik, Marmarise Çıldır kaymakamı Rifat, Şıvnak kaymakamlığına Kavak kaymakamı Fazıl, Kavağa Şıvnak kaymakamı Basrı, Göleye Söğüd kaymakamı SalâhpJdm, Söğüde Göle kaymakamı Yusuf, Diyadine Hayrabolu kaymakamı Sülty man, Hayraboluya Diyadin kay makamı Abdullah Zeki, Arda hana Bayburd kaymakamı Hâmıd, Bayburda Hopa kavmakamı Sabri, Akçaabada Ardahan kayamkamı Cemal, Seyidgaziye Pirlerkondu nahiyesi müdürü Fehmi, Besiriyeye Kandıra kayma kamı Sekib, Nusaybine Soma kaymakamı Sabri, Kandıraya Bodrum kaymakamı Fehmi, Sasona Genc kaymakamı îz zeddın, Genc kaymakamlığına Sason kavmakamı Cemal tavin edildiler. Ankara Borsası 4/11/938 K A P A N 1 Ş Açılış Kapamş 5.98 1 tngiliz lirası 5.98 100 Oolaı 125.615 125.615 100 Fransız frangı 3.345 3.345 100 Liret 6.61 6.61 100 İsviçre frangı 28.4925 28.4925 100 Holanda 68.3725 68.3725 florini 100 Rayhişmark 50.305 50.305 100 Belçika frangı 21.255 21.255 100 Drahmj 1.0925 1.0925 100 Leva 1.5325 1.5325 100 Cekoslovak 4 3225 4.3225 kronu 100 Pezeta 5.98 5.98 10(1 Zloti 23.6275 23.6275 100 Pengo 24.7875 24.7875 100 Ley 0.9125 0.9125 100 Dinar 2.8075 2.8075 100 Yen 34.9125 34.9125 100 tsvec kronn 30.8025 30.8025 100 Ruble 23.72 23.72 E S H A I ve T A H Vt L AT M T. B. I peşin 19.70 19.80 Ergani 19.15 19.15 dan ağlamağa başlıyordu. Göz yaşları arasında, derin kuyularm ışıklı karanlığını andıran bakışlarile genc askerin ruhuna sokulduğunu ve bu ateşli bakışlarla içinde binbir umud yıldızmı tutuşturduğunu hissediyordu. O zaman gönlünün göklerinde binlerce meş'ale sanki birden tutuşuyor, hayatı, ucu bucağı buluntnaz ışıklı bir yol gibi gözlerinin önünde uzanmış görüyordu. Her gece yatağına girerken ruhunun sevdiği adamı çağırdığını hissediyordu: « Gel, bir kere daha gel. Gecelerin karanhğı içinde gene bir şimşek gibi çak. Bomboş hayatımm ısıklarını birdenbire tutuşturan bakışlarınla gene gönlümün göklerini ısıldat. Ve gene varlığımda bir rüzgâr gibi es, diyordu. Gel, Ahmd gene gel...» Geç vakitlere kadar onu düşüne düşüne yatağmda uykusuz yatıyor ve çok defa rüyasında da onunla buluşuyordu. Bazan savaş meydanında vurulup, bir damla su diye inlediğini duyuyor; ona koşmak için çırpınıyor, bazan bu korkunc günlerin bittiğini, her işin yoluna girdiğini ve sevdiği adamla mes'ud bir yuva kurduklannı düşünüyordu. (Arkasi vari Tefrrka : 19 ATEŞTEN DAMLA Yazan: MÜKERREM KÂMİL SU Mürşide Hanım oğlunun çocukluğundan, temiz duygularından, fedakârlıklarından yana yana bahsediyor, onu konuşmakla derin hasretine göğüs verebileceğini sanıyordu. Ve gene onu anlatır, içli yüreoini, muğlak ruhunu bu güzel genc kıza tanıtırsa, saadetlerine yardım eder sanıyordu. *** Günler, haftalar geçti. Genc kız iş yapar, herhangi bir mevzu üstünde konuşur, düşünür ve hatta uyurken hep Ahmedi düşünüvordu. Doktorun *dost bakışlan zaman zaman kalbinin göklerini bir bulut gibi sarmasa, bu h'"in tut"şan bir orman gibi varlığmı yakıp kül etmemesine imkân yoktu. Duygularını havaya yayılan bir gaz gibi Ahmedin hasref! ne kaphrınca, doktorun içli bakışlan yo!unu şaşıran gemilere ışığını uzatan bir kıv\ feneri gibi içini tanyor, o zaman bir korkulu rüyadan uyanmak ister gibi derin bir ~cı ile kendine gelmiye çalışıyordu. Niçin gelmisti? Hiç beklenilmiyen bir zamanda bir fırtına gibi ruhuna dalmaktaki maksadı ne idi? Onu niçin görmüş, heyecan veren sesine, kalbi çekip sürükliyen bakışlarına varlığmı niçin açık tutmuştu? Onun savaş hatıralarını dinleyip sesile sarhoş olacağına, bakışlan karşısında titreyip eri yeceğine odasına çekilip kapanamaz mı idi? Hayatına az çok karışmış sayılan bu iki erkek yaşadıkça, saadete tam manasile ulaşmasının imkânı yok sanıyordu. Doktor tarafından kuvvetle" seviliyordu. Ve bir gün onu sevebileceğine, onun kansı olacağma söz vermese bile kat'î bir hayırla itirafınm önüne geçmediği için mes'ul sayılabilirdi. Herhangi bir aşk itirafını dinliyen, herhangi bir gönül isteğini kat'î bir şekilde reddetmiyen kadın... dar da olsa, kapalı gibi de görünse gene açık bir umud yolu bırakmış demektir. Doktorun savaş bittikten sonra bu hissin hesabını sorması, bağlandığı umudun kuvveden fiile çıkmasını istemesi onun pek tabiî bir hakkı olabilirdi. Ona, o zaman sizi sevebileceğimi sanmıştım. Fakat sonra arkadaşınızı gördüm. Bu lcarşılaşma üzerimde tabiatin üstünde yaşıyan bir kuvvet gibi tesir yaptı. Ona çok kısa bir an içinde deli gibi bağlandım. Sizinle evlenemem, mi diyecekti? Sonra işin en müşkül tarafı bu iki erkeğin kuvvetli dostlukları değil miydi? Doktor bir taraftan sevdiği kızdan olurken, diğer taraftan cok sevdiği, dostluğuna güvendiği arkadaşmı da kaybetmiyecek mıydi? Gerçi anlaşrmş iki insan gibi aynlmış değillerdi. Son dakikada Nafizde derin bir kırıklık ve umudsuzluk görünüyordu. Fakat olsun. Ne belli ki bu ayrılık günlerinde hayali daha kuvvetli işlemiyecek, ruhu birdenbire arkadaşına doğru kayıp giden genc kızı tekrar varhğına bağlı imiş gibi düşünmiyecekti. Ona yazmak, gönlünün bir boraya tutulduğunu anlatmak lâzımdı. Bu ka rarla doktorun yazı masasının başına geçen genc kız, çok geçmeden derin bir utanc içinde elinden kalemi bıraktı. Arkada kalanlar için kanını veren, ölüme atı lan ve her dakika korkunc bir akıbetin dehşeti içinde yaşıyanlara böyle zalim bir mektubu göndermek kalbsizlik, hatta biraz da alçaklık değil miydi? Onlar, başlarını belki bir taşa dayıyarak birkaç dakika uyuyor; henüz yorgunluklannı dinlendirmeden ya bir baskınla karışan meydanlarda, ya beş on dakika içinde kan ve kemik yığınına dönen dağ eteklerinde kendilerine geliyorlardı. Doktorun buralardan uzaklarda geçen hayatı kim bilir nekadar acıklı idi. Her dakika inliyen, acı çeken, ateşler içinde yanan, bacağını, kolunu kaybeden, sakat kalan insanlarla uğraşıyordu. Kim bilir kaç ateşli hastanın, sevdiğinin hasretile açık kalan göz kapaklannı kapıyor, kim bilir gözlerini, vücudünün herhangi bir uzvunu kaybeden bir bahtsızın ıstırabı karşısında eli kolu bağlı kalıyordu. Onun içli yüreğini açık bir kitab gibi okumak mümkündü. Derdleri dindirmek için bütün kuvvetile çalışacağma, binbir acı içinde bunalırken son bir teselli gibi kendisini düşündüğüne inanıyordu. Ha yır, hayır... Onun ümidlerini hiçe indir meğe lüzum yoktu. Şimdi umumî bir felâket içinde çırpmıyorlardı. Ileride ne olursa olsun elbet bir hal çaresi bulunabilirdi. Nihayet sava§ dönüşü, iki kişinin sa adeti yolunda biri yere vurulacaktı. O kadar... Fakat şimdi doktorun tam bir kudret olan çalışması, hastalanna, işine sonsuz bir enerji ile bağlı kalması için bu müthiş sukutu hayale uğramaması lâzundı. Serab çok iyi biliyordu ki, en büyük işleri başaran, kahramanlıklar yapan, tarihin akışını değiştiren ve yürüyen hayatın önüne geçmek için hamleler yapan üstün erkeklerin hayatında daima bir kadın vardır. Bu kadın ister yüreği şefkatle yanan bir ana, ister bakışlan yaşlı bir kardeş, isterse aşkın büyüsünü varlığında taşıyan bir sevgili olsun. Doktorun hayalinde olduğu gibi kal mağa ve ona işler düzelmeden, savaş neticelenmeden kalbindeki kanşıklıktan, yolunu şaşıran hislerinin alevinden bahsetmemeğe karar verdi. Böyle yalnız kendi hislerini önde tutarak ilerideki saadetini düşünürken bir gün birdenbire Ahmedin kalbini gözden geçirmenin de elzem olduğu aklına geldi. Kendisi böyle çılgın bir sevgi ile yanıp yakılırken onun bu bağlılıktan haberi var mıydı? Hislerinin karşılık bulacağını ne suretle sezmişti? Bu »orunun kıvılcımı sıçnya sıçnya benliğinde dolaşırken yüzü yanıyor, elleri buz kesiliyor ve ıstırabm