Katalog

CUMHURİYET 23 İkinciteşrin 1938 Feld Mareşal Lord Iki Fransız gazetesinin Birdvoord'un beyanatı ATATÜRK VE AVRUPA Cumhurreisinin sözleri Lord, İnönüne Majeste ismet Inönü dün ecnebi aziz Şefimiz hakkında Jorj'un şahsî taziyet gazetecilere mühim mesajnı takdim etti dikkate şayan makaleleri beyanatta bulundu Metaksas'ın beyanatı «Şef i için ağlıyan vatanın manzarası cidden müellimdir » Ankara 21 (a.a.) Yunan Başvekili Ekselâns Metaksas, Türk matbuatına aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: c Ankaraya üçüncü defa olarak yaptığım bu ziyaret acı hislerle meşbu oldu. Kemal Atatürkü şahsan tanımak fırsatını bulmuş ve kendisile uzun görüşmelerde bulunmak şerefine nail olmuştum. Atatürk, yalnız Türk tarihinin en büyük bir siması değil, ayni zamanda büyük adamdı. Onun yeni Türkiyeyi yaratan eseri asırlara intikal eden bir abide olarak kalacaktır. Şefi için ağlıyan bütün bir milletin arzettiği manzara, hakikaten muazzam, hakikaten dokunaklı ve müellimdir. Türk milletinin acısına, ona sıkı ve çözülmez bağlarla ba.ğlı bulunan Elen milletinin acısını katıyorum. Ankaradan aynhrken Türk milletinin mukadderatım kendisine tevdi ettiği şefin, ölen Büyük Adama lâyık bir halef olduğu tesellisini götürüyorum.» Kemal Atatürkten sonra Tarih en fazla Atatürkü Kemalist inkilâb takdir edecektir Yazan: MAURICE PERNOT Paniste çıkan L'lllustration mecmuası, iAtatürkün vefatı münasebetile nejrettiği bir makalede diyor ki: «Kemal Atatürkün yaşıyacağı günlerin sayılı olduğu aylardanberi biliniyordu. Henüz elli sekiz yaşmda ve hayata son derece \bagh bu metin adamı, mağlub edilemez bir hastahk, için için kemiriyordu. Her metnleketin en salâhiyettar doktorlan çağınlmış, kendisi muayene ettirilmişti. Savarona yatıada bulunduğu sırada, birkaç gün evvel, halinde vahamet peyda oldu ve bütün ümidler kesildi. Kendisini Dolmabahçe sarayına naklettiler ve Atatürk, teşrinisaninin onuncu günü sabahm saat 9 unda, orada vefat etti. Onun vefatile, harb sonrası devlet reislerinin ilki kaybolmuş bulunuyor. Mussoüni ve Hitler Ondan sonra gelirler. Bu üç adam arasında bir büyüklük mukayesesi yapmak beyhude olur. Her üçü de memleketlerini derin surette değiştirmiş ve ıslah etmiş, her üçü de memleketlerinin nüfuz ve kudretini artırmışlardır. Fakat, kıymetlere uzaktan bakarak onlan daha bitaraf muhakeme edtebilen tarih, yeni Türkiyenin banisini en fazla takdir edecektir. Onun karşılaştığı vaziyet en ümidsiz vaziyetti. Kınlmaz bir enerji ile başladığı ve neticelendirdiği eser, müşküllerle en fazla dplu olanı idi ve faşizmi de, bizzat Hitlerizmi de şümul itibarile geride bırakır. Mesele, yalnız bir milleti siyaseten yükseltmek, ve ona, milletler manzume sinde, yeniden itibarh bir mevki kazandırmaktan ibaret değildi. O milleti, asırIık uykusundan uyandırarak ruhunda degisiklik yapmak icab ediyordu. Eğer Mustafa Kemal yalnız Avrupaya karşı mücadele etmek mevkiuıde kalmış olsaydı bile, bu is başlı başma fevkalbeşer sayılabilirdi. Zira, Türkiye, Büyük Harbin ferdasında, uğradığı mağlubiyetten dolayı hemen hemen muzmahil bir halde idi. Halbuki, Atatürk, tasarladığı hedefe varmak için içtimaî bir çerçeveyi kırmak, bir teokrasiyi imha etmek, âdetleri altüst etmek, ortaçagdanberi yer etmiş an'aneleri ve batıl akideleri kökünden sökmek mc^urivetinde kalmıştı. Ölüm, yeni Türkiyenin Yaratıcısını milletinin sevgisinden ayırdığı gün, Avrupada, bir dıktatörün ölümünden sonra mutlaka ortaya atılan şu sual, gcne soruldu: 1935 tenberi Atatürk adı verilen Mustafa Kemal Paşanın başardığı eser kendisinden sonra yaşıyabilecek midir ve bu esere kim devam edebilecektir? Bu ikinci sualin cevabmı, Gazinin yerine, Cumhur Reisliğine, Onun başlıca mesai arkadaşı olan Ismet înönünii ittifakla getirmek suretile, Büyük Millet Mecli131 vermiştir. Esasen beklenen bu ın tihab haklı olduğu kadar da makuldür. îlk sualin cevabmı ise, sarih ve kat'î şekilde ancak ati verecektir. Bununla beraber Kemalist inkılâbm, inkılâbcıdan sonra da yaşıyacak gibi görünmesinin sebebini, şurada izah etmeğe çalışacağım. Eğer, hakikaten «millî» adı verilmeğe lâyık siyasî bir ihtilâl varsa, o da 19191920 Türk ihtilalidir. 19 martta Samsuna ayak basan adam için olduğu kadar, hemen hemen insiyakî bir tarzda derhal Onun arkasında toplanan millet için de, o tarihte, bir tek ve ayni sual mev cuddu: Yann gene bir Türkiyenin yaşaması için ne yapmak lâzun? İhtilâl hareketinin ilk saikı, yabancı istilâsı altmda kalan toprakların müdafaası ve kurtanl ması olmuştur. Mustafa Kemal, bunun için, Türklerin yurdseverlik duygulanna, askerî meziyetlerine, gururlarına müracaat etmekle, onlardan beklediği bütün fedakârlıkları ve bütün gayretleri temin etmis oldu. Zafer elde edildikten sonra da, Türkiyeyi kurtaran adamın, memleketi nasıl isterse öyle idare etmek hakkına sahib olduğunu inkâr eden bulunmadı. Atatürkün cenaze merasiminde îngiltere Kralı Majeste Altıncı Jorj'u temsil eden Feld Mareşal Lord Birdvvood kendisine tahsis edilen hususî trenle dün sabah Ankaradan şehrimize dönmüştür. Lord Birdvvood Haydarpaşa garında merasimle karşılanmış ve bir müfreze asker resmi selâmı ifa etmiştir. Muhterem misafirimiz, Haydarpaşadan motörle îsHâdiseleri naklederken, TürkiyeAnkara 22 (a.a.) Reiskumhur tanbula geçerek, doğruca Ingiliz sefaretînönü bugün saat 18 de Ankarada bu nin hakikî manzarasını tam surette hanesine gitmiştir. Cumhur Reisimiz yabancı matbuat mümessillerine Türkiyenin haricî siyasetinde hiçbir değişiklik olmıyacağını tekrar etti aksettirmeniz için sizlerden temsil eylemekte olduğunuz memleketler efkârı umumiyesine, büyük yasınııza bu derece dostane bir surette iştirak eden bütün dünya milletlerine karşı burada gördüğünüz kuvvetli minnettarlık tezahürünü bildirmenizi ve bu agır kederinde son derece tesellibahş bir dostlukla ihata edlmiş olan Türk milletinin duygulu teşekkürlerine a y n ayn herkes nezdinde tercüman olmanızı bilhassa rica ederim.» Mareşalın beyanatı Mareşal Lord Birdwood dün In giliz sefaretinde bir muharririmizi kabul ederek aşağıdaki beyanatta bulunmuş tur: « Türkiyeye geldiğim dakikadan itibaren bana kajşı gösterilen fevkalâde alâka ve hüsnü kabulden son derece mütehassis oldum. Pazartesi günü Cumhur Reisi îsmet tnönü saat 16 da köşklerinde beni kabul ettiler. Kendilerine, Majeste Altıncı Jorj'un şahsî bir taziyet mesajını takdim ettim. Cumhur Reisi İsmet Inönünün bana karşı gösterdiği son derece nazik ve dostane hüsnükabul, beni bilhassa mütehassis etti. İsmet İnönü, benim Çanakkalede Kemal Atatürkle çarpıştığımı ve harbden sonra mütekabilen yekdiğerimizin husu3İyetlerini takdir ettiğimizi bilmektedir. Uç sene evvel îngliz eski muhariblerile eraber îstanbula geldiğim zaman, Atatürk bana şahsî bir mesaj göndennek ve General Fahreddin Altayı beni karşılamağa memur etmek lutfunda bulunmuştu. Atatürkün elim üfulü karşısında Türk milletinin gösterdiği asil vakar ve tertib dilen muhteşem cenaze merasimi bende unutulmıyacak derecede derin bir tesir urakb. Atatürk gibi Büyük bir asker ve va tanpervere yapılan son ihtiram vazifesinde Majeste Kral Jorj'u ve Ingiliz milleini temsil etmek şerefine nail olduğumdan dolayı kendimi bahtiyar addediyo rum.» Mareşal Lord Birdwood dün akşamü ekspresle Londraya hareket <etouş,tir, stasyonda bir müfreze asker resmi selâmı ifa eylemiştir. Mustafa Kemal, Türkiyeye Cumhurivet şeklini verdi. Çünkü padişahlık, boz"İrunluğun yükü altında yıkılmtştl. On dan, lâik bir devlet kurdu, çünkü hilâfet Pürk Dadi=ahlarına verilmiş bir tesadüf, ereriydi. Ve Türk milleti, aristokrasinin ve proletaryanın ne olduğunu hiç tecrübe etmediği için, O devleti, demokrat bir devlet olarak yarattı. Nihayet, Mustafa Kemal, Türkiyeyi modern bir devlet, yani garb organizasyon şekillerini kendi O, on sene içinde, Türkiyeyi beş altı ihtiyaclarma uydurmağa muktedir bir asır ileri götürdü. Buna rağmen, tek badevlet haline getirmek istedi. 1923 te, şına denilecek kadar yalnız çalışıyordu. Mustafa Kemalin, bana söylediği sözle Başkalan gibi, büyük bir millî hareket ri, maksadının Avrupayı taklid etmek de Onu sürüklemiş değildi. Türk devletinğil, onun terakki vasıtalarmdan istifade de, maddî ve manevî sahalarda, hareket etmek ve icabında, kendisini ona karşı kudreti gösterebilecek nekadar kuvvet müdafaa etmek için ondan silâh almak varsa hepsi Onun aleyhine çalışıyordu. olduğunu izah edişini şimdi gene işitir gi O, azmi sayesinde bütün müşkülleri yenbi oluyorum. di. Etrafına, sayısı git gide artan tarafHilâfetin ilgasını, dinle devlet işlerinin tarlarını topladı, milleti teshir etti, ona ayrılmasını, kıyafet, harf, saat ve takvim kendi heyecanını, kendi imanını telkine inkılâblarını, kadınlann serbestisini ve muvaffak oldu.» Muharrir, bu izahattan sonra, Atatürmecburî tahsil usulünün ihdasını, bu sukün tercümei haline ve Samsuna ayak basretle izah edebiliriz. Gazi, ferdî, ailevî ve içtknaî hayatm tığı tarihten itibaren askerî ve siyasî saher safhasını murakabe eden eşr'î kanun hada yaptığı mücadelelere, büyük inkı ların yerine başka bir kanun ikamesi için, lâblarına dair malumat vererek yazısını 1924 te en müşkül eserine başladı. Bu şöyle bitiriyor: «Mustafa Kemalin başardığı işler haken müşkül eser, adlî inkilâb işi idi. îsviçkında, hulâsatan olsun bir fikir vermeğe, renin medenî kanunu, Italyanın ceza kanunu, Almanyanm ve Avusturyanm tica şu birkaç satırlık yazı kifayet etmez. ret kanunlan alındı. Bu Avrupa kanun Hayret uyandıracak sebebler bakrmın larınm metinleri tercüme edildikten son dan çok bereketli olan yaşadığımız devra, bu şark memleketinin hususî şeraitine ııu, bu hususiyetine rağmen, en harikunn. uygun bir hale konuldu. 1927 de i§ bit lâde adamlarından biri olan Atatürkün hatırasını, Onun şahsiyetine karşı borclu miş, büyük inkilâb başanlmıştı. Biri, Sakaryada, înönünde ve Izmir olduğumuz takdir ve hürmetle selâmlıyade Yunanlılara karşı ihraz edilip memle lim.» ketin kurtanlmasile biten askerî cephedeki zafer, diğeri, Lozanda, bütün Avru milletini süratle sevkettiği terakki yolu üze paya karşı kazanılıp yeni Türkiyeyi rinde aşılması icab eden bir merhale gibi garb devletlerinin mümasili derecesine göstermiştir. îsmet înönü hükumet Reisçıkaran diplomatik sahadaki zaferden liğinde kaldığı müddetçe ayni usulü tatibaret çifte muzafferiyeti müteakıb, Ga bik etti. Fakat, o daha ziyade memlekezi, kendisine minnettar kalan millete, ar tin iktısadî organizasyonile alâkadardı. zulannı kolayca kabul ettirebilmişti. Fa Yollar ve şimendiferler inşaatına büyük kat, Atatürkün kendisine hâs dehasmın bir ehemmiyet verdi. împaratorluk za asıl tezahür ettmi noWa., milletin gayret manmda hiçbir zaman meşgul olunmıyan ve faaîiyetini tehlike geçikten sonra da dört şark vilâyetile ciddî surette meşgu aza oldu. Türkiyenin yeni Cumhur Reisinin idame etmek, hareket zevkini eylemek ve bu yeni vecibelerin her biri ziraî ıslahat, fakir köylülere toprak tevsine, mukavemet edilemez bir cazibe ver zii, yol ve şimendifer işlerinin inkişafı, sa mek hususunda kullandığı vasıtalardır. nayi teşebbüslerinin artınlması siyasetin Bu cihetin mantıkla izahına imkân yok takib edeceği, bütün bu işleri, millî mü tur; bu, Onun şahsî sırrıdır. Atatürk, dafaa ihtiyaclarma nakisa iras etmiyecek insan olarak mütehakkimdi; fakat ne hatta onlarla birlikte yürüyecek sıkı bi şiddet taraftanydı, ne de kudret ve satve devletçilik kadrosu dahilinde yapacağ: tin zâhirî alâmetleri sayesinde hürmeti tahmin edilebilir. Çünkü, Kemal Atatürk, yeni Türki celbetmek merakındaydı. O, iktidar mevkünin realitelerini sever, görünüşünden yeye, kumanda makamı merkezde olmak ve etraf, kuvvetli bir disiplin için zarur ve boş süsünden hoslanmazdı. * * * bulunan mutavaat halinde kalmak aşrti .371, Paris 22 (a.a.) Hükumet tarafından neşredilmiş olan kararnamelere proesto maksadile bazı grev hareketleri yapıldığı ve bazı fabrikaların işgal edilmiş olduğu görülmüş olduğundan Başvekil, bütün Departmanlar Prefelerine bir ta mim göndererek amelenin fabrikalan işBugün n'zi kabul ederken, şunu ilâve al etmelerine karşı şiddetle mücadelede bulunmalarını emretmiştir. eylemek isterim: Yunanistanla Türkiye arasındaki ittiNümayifler haztrlanıyor fak pakb imzalandığı zaman, iki memParis 22 (a.a.) Roubauc kimyevî leket zimamdarlan tarafından hazırla anayi fabrikalanndan diğer ikisinin ekipnan, imzalanan ve tatbik edilen bir vesi eri de kararnamelere karşı nümayiş ol • ka idi. Bugün ise, iki millet tarafından mak üzere grev ilân etmişlerdir. hükumetlerine bir vazife olarak tahmil Şimendiferler sendikası direktörlük bîedilen bir pakt olmujtur.» nası, kararnameleri protesto hususunda Londra Sefirîmiz de Ingiliz Umumî îş Konfederasyonu sendikalari matbuattna beyanatta bulundu birliğine iştirak etmiştir. Devlet Demiryol» Londra 22 (Hususî) Türkiyenin annın bütün amelesi, birlik tarafından 26 Londra büyük elçisi Fethi Okyar bugün kinckeşrinde Umumî îş Konfederasyonugazetecilere beyanatta buhınarak şunlan nun yapacağı nümayişe iştirake davet »• dilmişlerdir. söylemiştir: « Türkiye ile Ingiltere arasmda mevcud münasebatta hiçbir tebeddülât Balipaşa camii tamir ediliyor Atina piskoposunun intihabı olmryacaktır. Müşterek menfaatlere istiFatihte, Edirnekapı civarında Kanunl nad eden Türk îngiliz münasebah son devri eserlerinden olup hicrî 910 tarifeshedildi derece sağlam ve dostane olup bu mahi hinde inşa edilen ve büyük bir mimarl Atina 22 (a.a.) Atina ajansı bilkıymeti haiz bulunan (Balipaşa camii)] yetini daima muhafaza edecektir.» diriyor: bir müddet evvel Evkaf idaresi tara • Atina Başpiskoposunun intihabının fesfından esaslı bir surette tamir ettiril • hine müteallik olan Şurayi Devlet kararımiştL . nın esbabı mucibesi şudur: IBajtnakaleden devam] ' karya boğuşmasından sonra Türk ordusu Bu defa da, camiin dış öıata duvar «tntihab günü olan 5 ikinciteşrinde in nazar nüfuzu ile arayıp taramakta eşsiz gene yetmiş sekiz bin kişilik bir mevcuda annın yeniden yapılmasma başlan ihabata yetmiş bir rahib iştirak etmiştir. bir kudret gösteren Atatürk gene bu yol malik bulunuyordu. mıştır. Bunlann arasında bir mahkumiyet dola da ferah ferah bir iki asır takib olunabiîhata duvarlannın Ikmalinden sonra Yirmi üç günlük Sakarya meydan muyısile vazifesinden uzaklaştırılmış olan camiin dış avlusu tarh ve tesviye edilen ir. Onun nur huzmelerile ışıklanan saha harebesinde 5060 bin kadro harici ver•ek, park haline getirüecektir. Metropolit Diryinopoulos da bulunuyorardan yeni yeni nice hakikatler çıkanl' diğimiz kabul edilse Türk milletinin bir du. Mumaileyhin bu iştiraki gayri kanumak şartile. îçtimaiyatçı Ataürk devri uçuk ayda yirmi üç bin kişilik bir ordunî addedilmiştir. 5 ikinciteşrinde yekdiğe1938 yılı îlçe kongrelerinin mizin en kuvvetli yapıcı ve yaratıcı bir yu yüz elli bin kişiye yaklaşan bir mikrini müteakıb üç defa reylere müracaat gün ve saatleri nkılâbcısıdır. Hulâsa bize şimdi Atatür ara çıkanvermiş olduğu görülür. Dünya suretile yapılan intihabm neticesi şudur: İlçelerln Kongre Günü SaaU Şahsan intihabata iştirak etmiş olan Met kü eserlerinde ve prensiplerinde derinleş arihi hiçbir millet için bu kadar büyük adı tarihl 26/11/938 Cumartesl 14 kaydetmemiştir. Kartal ropolit Corinthe'e 31 rey, Patrikhaneye :irerek tetkik ettirecek ve Onun prensip bir hayat kabiliyeti 26/11/938 Cumartesi 15 erine bütünlüğünü verdirecek bir Kema îşte size bir mevzu ki aylar ve yıllarla Sarıyer mensub olduğundan dolayı intihabata iş26/11/938 Cumartesl 15 izm Enstitüsü lâzımdır. Bir milletin diri üzerinde durarak çok engin hakikatlere Beyoğlu tirak etmemiş olan Trabzon Metropolitine 20 Be^iktaş 26/11/938 Cumartesl 11 Bakırköy 27/11/938 Pazar 30 rey. Muhtelif rahibler ve Atina'nın iş ve yükselişinde insanlığa hizmetin en erersiniz. Ejmb 11 27/11/938 Pazar muhtelif ruhanî dairelerine mensub birçok yüce örneğini vermiş olan Atatürkü, asla Eskişehir Afyon hattında bir îngiliz Beykoz 27/11/938 Pazar 14 siviller tarafından intihab tarihinin yeni tesadüfî olmıyan, harika ve mucize ile askerî heyeti karşı tarafın tahkimatıni Adalar 15 27/11/938 Pazar 17 den tetkiki için bir müracaat yapıltnıştır. hiç alâkası bulunmryan eserlerinde ve gözden geçirdikten sonra eğer Türk or Kadıköy 27/11/938 Pazar 14 28/11/938 Pazartesi Diğer taraftan Hydra, Caryotias ve Cor prensiplerinde mütalea etmeğe ve Ata dusu taarruz ederse alb ayda bu tahki Yalova ŞUe 14 29/11/938 Salı dynos Metropolitleri bu müracaatin a türk hakikatlerini millete ve insanlığa matm yalnız telörgüler kısmmı geçemez Üsküdar 29/11/938 Salı 17 14 leyhinde müdafaada bulunmuşlardır. Şu maletmeğe mecburuz ki biz bunu ancak Çatalca 30/11/938 Çarşamba diye rapor vermişti. Hatta buna istinaden Silivri 14 30/11/938 Çarşamba rayi Devlet, zikri geçen müracaati tasvib bu maksadla tesis olunacak «Kemalizm 18 günlerde bize iki hasım taraf arasında Eminönü 30/11/938 Çarşamba ederek intihabatı feshetmiştir.» Enstitüsü» nde yapabiliriz. 30/11/938 Çarşamba 20,38 Fatih 30 kilometrelik bir bitaraf mıntaka tesis Sakarya ve Dumlupınar harblerini olunarak sulh için bir müzakere yapılmayin yeni baştan yapılması icab eden bir misal olarak alırsak ve bu iki misal üze sı ve bu müsellâh ihtilâfa sulhan bir hal lecek nesillere rehberlik edecek nice nics memlekette, bu usul, herhalde tatbikı rinde Atatürkün sözleri ve fikirlerile de çaresi bulunması için bir teklif yapılmıştı. hakikatler çıkacaktır. mümkün yegâne usuldü. Ve henüz yapılnurlanarak durursak istikbalimize destek Bu teklifin asıl mahiyeti ve hakikî makBu iki misal de bile siyasî, îçtimaî y« mış hiç birşey bulunmadığı içindir ki inkilik edecek muazzam hakikatlerle karşıla sad ve hedefi ne olabilirdi?... millî çok kuvvetli esaslar saklıdır. Va lâb kolayca başarılabilmiştir ve devamı şırız. çok kuvvetle tahmin edilebilir. Dâhi Kumandan elinde Türk ordusu bunlar sadece iki misalcikten ibarettir. Düşman kumandanı, Afyon Eskişe nun taarruzile beş altı gün zarfında Atatürkün hayatı bunlann her çeşidden, İsmet İnönünün, bu merkeziyet usulühir hattmdan mağluben ricat eden Türk tahkimattan ve hatta karşı taraf kuvvet her sahaya müteallik binlercesile doludur, nü bir müddet için zarurî fakat günün birinde terkedilmesi icab eden bir merha ordusunun aslım yüz bin kişi hesab edi lerinden eser kalmamış olduğu malutn ve bütün bunlann vesikalannı Atatürk \Âle telâkki etmesini hiç hayretle karşıla yordu. Ayni kumandana göre AfyonEs dur. Bu nasıl işti? Bu bir harika veya ze bırakmıştır. Atatürkün kütübhanesi gayet kıymetmam. Onun siyasî idaresinde, şahsmda kişehir hattı muharebelerinde bu yüz bin mucize miydi> lidir. Son olarak orada meselâ dünya işolduğu gibi, çok şayanı dikkat bir çevik kişinin üçte biri kadro harici çıkmış, üçte Gazi Mustafa Kemal Mecliste vazılik ve bir yumuşaklık vardır. Onu, zarif biri silâhlarmı da beraber alıp gitmek yeti izah eden nutkunda harika ve muci lerinden Çin Japon harbinin AtaturK ve sade giyinişile, Meclis kürsüsünde, şartile dağılmış, geriye yalnız üçte bir, ze mubalâğalannı reddetti, ve geçilemez gözile nasıl takib olunduğunu Atatürk Lozanda imazladığı muahedeyi, oldukça yani yallah yallah otuz beş bin kişi kal denilen karşı tel tahkimatıni Türk nefer elile işaretlenmiş hartalar üzerinde goregürültülü bir muhalefet zümresine karş mıştı. Bu hesabı yapan kumandan Anka Ierinin nasıl geçtiklerini kendi ayaklan biliriz. Yorulmaz ilim âşıkı Atatürkün müdafaa ederken tekrar görüyorum. So; okuduğu kitablardaki notlar bile o sayraya kollarını sallıyarak girmesine hemen nın biraz fazla açılmış adımlarile: eli cebinde, sağ eli, arasıra, mühim bir falara aksetmiş fikir nurlandır. Atatürhemen hiçbir mâni kalmamış olduğunu îşte böyle geçtiler! cümleyi noktalamak için hareket ediyor, kün dosyalan gayet kıymetlidir. Bütün bütün bir emniyetle söylüyordu. Diye anlattıktan sonra ilâve etmişti: Bir mevzudan diğer bir mevzua geçme bunlar Kemalizm Enstitüsünün bitip tüHalbuki düşman kumandanının he« Efendiler, bizim işlerimizde hari den evvel, îsmet Paşa duruyor, birka< kenmez hazneler halinde ilk elemanlannı dakika, sessizce, ufak bir ceb defterine sabı yanlıştı. Aslmda dediği miktardan ka ve mucize kabilinden âdet ve tabia teşkil edecektir. göz gezdiriyor, sonra nutkuna, ayni sakin aşağı olmıyan Türk ordusu Sakarya sağ harici hiç birşey yoktur. Biz ne yaptıksa Türk milleti namına, şimdiki ve gelesahiline yalnız 23 bin kişi olarak ricat en ufak teferruatına kadar evvelden yapve muntazam sesle devam ediyor, görü cek Atatürk âşıkı Türk gencliği namına nüşte hiçbir yorgunluk hissetmeden iki etmişti. Türk milletinin gösterdiği fevka tığımız hesabların tatbikatıdır. Hesabları saat söz söylüyordu.. !âde bir kabiliyetle yirmi üç günlük harb mızı sağlam yaptık, neticeleri kat'î olarak Cumhuriyet hükumetinden bu «Kemalizm Enstitüsü» nün derhal tesisini rica Ve onun şu sözünü hîçbîr zaman unut fasılasında bu miktar yetmiş sekiz bi: elde ettik.» ediyoruz. Alm size bir mevzu daha ki bütün •nadım: «Türk olmak için, Türk olmağ kişîye baliğ oldu, ve dünyanın en uzun YUNUS NADİ ve <zp kâfidir >: rrıpvdan muharebesi olan 23 günlük Sa elemanlarının ta unan ecnebi gazetecilerini kabul ederek aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: « Son gimlerde, bütün bir milletin Ebedî Şefinin cenazesi önündeki müheyyic kederine şahid oldunuz. Atatürk aşkındaki bu birlik Büyük ölünün kurduğu rejimin remzidir. Kemalizmin hususî vasfı devamlıhğında mündemicdir. Türkiye, dahilî siyasetinde olduğu gibi haricî siyasetinde de, hattı hareketini olgun düşüncelerden ve bunun, milletin menfaatlerine en uygun olduğu kanaatini getirdikten sonra tanzim eylemiştir. Işte bunun çin, dünyanın en salâhiyettar mümessilleri önünde hiç tereddüd etmeksizin diyebilirim ki, Türkiye • nin haricî siyasetinde sulh davasına sadıkane bağhlık, Kemalist reiminin birbirini takib eden hüku • metleri tarafından şimdiye kadar atbik olunageldiği sekilde anlaş • ma ve beraber çalısma zihniyeti, dostluklarına ve ittifaklanna huus ve sadakat, ve sulhun muhafazası emrinde gösterilen itinanın en büyük muvaffakiyet sanslarile ihaasını mümkün kılan kuvvet seviresinde kendisini mütemadi tut mak kaygusu hâkim olmakta devam edecektir. Nizam ve terakki amili olan Tür îiye, gayretlerini size bildirdiğim bu prensipler yolunda sarfetmeğe devam eyliyecek ve dünyada eulhu muhafaza maksadîle kendisine her müracaat vukuunda (onevcud» cevabmı vermekte kusur etmiyecektir. Bununla beraber, bu yoldaki müsaraainin bu asil davaya hiçbir zâf sebebi olmaksızın samimiyetle bağhlık gibi hakikî manasında tezahür eylemesine itina edecektir. Hariciye Vekilimizin, Yunan ajannna beyanatı Ankara 22 (a.a.) Hariciye Ve kili Şükrü Saracoğlu, Atina ajansının hususî muhabirini kabul ederek kendisine aşağıdaki beyanatta bulunmuştur t « Bajvekil Celâl Bayar, Yunanistana karşı olan hissiyatmı birçok defa şahsan bildirmişti. Ben de, Hariciye Vekâletini deruhde ederken, Basyekil Metaksas'a gönderdiğim telgrafla, kendi hissiyatrmı bildirdim. Fransız amelesi fabrikaları gene işgale başladı J Kemalist Türkiyenin, Kemalizm Enstitüsü