Katalog

CUMHURtYET 16 İkinciteşrin 1938 Umid Soğuk ve karlı bir kış sabahı idi. Genc muharrir kâbuslu geçen ağır bir uyku ile yorulmuş gözlerini uğuşturuyordu. Aç olmasına rağmen, vücudünün hararetini alan yataktan kalkmak istemiyordu. Uzun müddet düşündü. Pencerenin dış tarafmda birikmiş kar yığınını, komşu evin beyaz damını görünce, içi ürperdi. Aç ve yorgun vücudünü bu soğukta nereye, hangi dostun yanına sürükliyebilirdi? Evin kirasını bugün vermezse, akşama, aylardanberi duvarlarma ıstırablarını birer kabartma gibi işlediği bu odadan mahrum kalacak. Eğer, bakkala olan borcunu bugün ödemezse, hayatmm çıkmaza giren kara günlerini sona erdirmek için bir tek çare kalacaktı. Partal hale gelmiş elbisesinin taksit borcu, terzinin ısrarlarına rağmen, hâlâ ödenmemişti; artık, kefile haber vermek lâzım gelecek. Karnmı doyurmaktan âciz kaldığı bu anda, uyuşmuş kafası, bu meselelerin uzak ve yakm hiçbir hallini bulamıyacak haldeydi. Nihayet, bir gayretle yatağından kalktı. Gardrobun önünde durdu. Aynaya bakü. Kendinden korktu. A vurdlan çökmüş, gözlerinin alb çürümüş, yüzünde gönlündeki derdler kadar çok çizgi belirmişti. Içinin kendini bütün çıplaklıgile dışarıya vermesinden, sırlarını ifşa etmesinden ürkmüş gibi, teessür duyarak ellerile yüzünü kapadı. Hemen musluğa koşru. Yüzünü bu manasından temizlemek için yıkamağa başladı. Ağır ağır giyinmeğe başladı. Yapacak hiçbir işi, yaşamaktan beklediği hiçbir kârı yoktu. Ayaklarmın ucuna basarak odasından çıktı, koridoru geçti. Hiç kimseye görünmeden sokak kapısına yaklaşınca, saadete benzer bir his duydu. Büyük suç işlemiş bir insan gibi, süratle merdivenleri inerek, sokağa fırlamak, soğuğa bürünerek de olsa, kendini hürriyete kavuşturmak istiyordu. Maamafih, birkaç günlük hayatını, aşkm çılgın arzularına benzer bir saadetle sarmaladığı bir tek ümidi vardı: Belki gazetede bugün yazısı çıkar. Karlara bataçıka mahallenin küçük kahvesi önüne geldi. Günlerdenberi kahveciye para vermediğini hatırladı. Fakat, şimdi, kendisini oraya girmekten meneden utanma hissini göğüsliyecek kadar kuvvetli idi. Ve eğer, yazısını koymuşlarsa, kahveciyi, ev sahibini, bakkalı, terziyi, ve ilâh..ı alacağı para ile susturabilecek miydi? Ne gezer. Bu kadar az bir para ile ancak bir günlük hayatını sahn alabilirdi, karnını doyurabilir, ruhiyatma isyan halinde olan aç gözlü vücudünü doyurabilirdi. Biliyordu ki, yaşamak ahlâktan da, şereften de, izzetinefisten de büyüktür; hayatını kurtarmaktan âciz kaldığı şu anda, izzetinefsinin, kahveciye karşı duyduğu utanma hissinin üstünde idi. Anî bir kararla kapıyı açtı, içeri girdi. Masalann üstüne Kız talebelerin askerlik dersleri Genel Kurmay, mühim bir tamim^ gönderdi Genel Kurmaylık, kız talebenin göreceği askerlik dersleri hakkmda Kültür Bakanhğına şu tamimi göndermiştir: 1 Liselerde gösterilen nazari dersIer, genel bilgiler mahiyetinde olduğundan erkek okurlar için olan ders programlannın kızlar için de aynen tatbikı. tedrisatm kolaylığı noktai nazanndan uygun görülmüştür. Lise, yüksek okul ve Üniversite programlarında yardımcı ve geri hizmetlere aid yapılacak değişiklikler aynca tamim olunacaktır. 2 Geçen ders yılmda olduğu gibi bu vıl da kızlara kamp yaoılmıyacaktır. 3 1938 39 ders yılmda kız okurlara programlar şu suretle tatbik olunacaktır: A 7 ve 8 inci sımflar: Bu smıflara ır^hsus kız programları. B 9 uncu sımflar: Erkeklerin 9 uncu ^nıf Drogramı. C 10 ve 11 inci sımflar ve yüksek okullarla Üniversite kız okurlanna 9 ve 10 uncu sınıf programları bir arada göste r 'lecektir. 4 Bu ders yılında lise mezunlarile d^ha yukarı sımflardaki kız okurlara. 11 inci sınıf profframı okutulmıyacaŞınd^n ta^ı phlivatnomo TroTiirnîvecektir. P^kan h"l'»"ır«^a'»1armın ücü Londrarla Londra, (Hususî) Daily Telegraph ga'etesi yazıyor: Yunanistan Kralı Jorjun Londrada buluMuğu bir sırada Romanya Kralı da gel'yor. Kral Joriun Londrada daha bir av kadar kalacağı zannolunuyor. Bu ay r h a y e t m e doğru Yugoslav Naibi Prens Pol de İngiltereye gelecektir. Prens Pol Kral Karolla Londrada karşılaşamıyac?ksa da. Kral Jorjla buluşacaktır. Balkanlı üç hükümdarm bir ay zarfmda İngiltere payitahtını ziyaretleri müftim siyasî meselelerle alkalı olmadığı #öylenemez.> IBastaran ı mc% sahtjeaei lan Türkiye Cumhuriyeti Riyasetine Ge cek mümtaz ve kıymetli bir şef nazarile yük bir enerji ile Cumhuriyet rejimini eseri devam ettirecek olan adamm intiha neral İsmet înönü Büyük Millet Meclis bakılacakrır.» kurmuş olduğunu hatırlatmaktadır. bmda Meclisin müttefik bulunması, Ata tarafmdan intihab edilmiştir. Kristelig Dagblat gazetesi şunları yazDrita gazetesi, yazısının sonunda Türtürkün tesis ettiği rejimin, her türlü siyasî maktadır: Meclis, ittifakla rey vermiştir. Müşa kiyenin refahı hakkmda temennilerde bukaynaşmalara karşı koyabilecek kabiliyet rünileyhin seçilmiş olması, Türk milleti lunmaktadır. «Atatürk, Türkiyeyi bir harika gibi te sağlam temellere istinad ettiğini aişkâr nin hissiyatma makes olmuştur. Türk Shtşpti gazetesi, İsmet înönünün in yaratmış, milleti için hiçbir fedakârlıktan surette gösterir. Eski Osmanlı imparator milleti, bu metin, tecrübekâr ve sükutî tihabı hakkındaki haberleri ncşretmekt çekinmemiştir. O, hazırlanan her kompluğunun, harbin neticesinde yıkılmasını ta asker devlet adammı millî kahramanın ve birinci sahifesinde büyük başhklar al loyu da amansız bir surette ezmesini bilkib eden kanlı mücadelelerden yirmi sene zaten mukadder halefi addetmekteydi. tında Türkiyenin yeni Reisicumhurunun miştir. «Kılıc kullanan kol ancak hakimiyet ve Cumhuriyetin teessüsünden on beş sene Millî kahramanla yeni Cumhur Reisi ge tercümeihalini yazmakta ve yüksek me asasını elinde tutmağa liyakat kesbeder.» sonra, Türkiye hakikaten siyasî bir istik rek harb, gerek sulh zamanında tam yir ziyetlerini saymaktadır. dövizi bozkurdun şiarı olmuştur.» rar bulmuştur. Bu da, Atatürk tarafmdan mi sene arkadaşlık yapmıştı. Bulgaristanda National Tidence gazetesi diyor ki: tam muvaffakiyetle tatbik edilen maneLozan muahedesile ismet înönü so «Atatürk, şahsiyet ve kabiliyetin dev Sofya 15 (a.a.) Bulgar telgraf avî, siyasî ve içtimaî inkılâb sayesinde olğukkanlı ve muannid bir diplomat nam jansı tebliğ ediyor: gibi bir timsali idi. O, Yirminci asrın en muştur. ve şöhreti kazanmazdan evvel, Türkiye Gazeteler, Atatürkün ölümüne ve muazzam vakıasını yaratan adamdır. FilBütün mevcudiyeti, asırlarca müddet, haricinde de, bir asker olarak askerler yeni Reisicumhur îsmet înönünün inti hakika vücude getirmiş olduğu eser, yan en sıkı islâm an'anelerile idare edilmiş bir tarafmdan tanınmıştı. habına uzun makaleler ve haberler tah şarklı olan ve halifenin şahsile, dini ycmemleketin, bu derece sür'atli ve bu der* îsviçrede bu muahede etrafmda cere sis etmekte berdevamdırlar. gâne kuvvet olarak tanıyan bir milleti ce tam bir inkılâb geçirdiği tarihte görülmodern, lâik ve millî bir devlet haline yan eden uzun müzakereler müşarünileyFransız lisanile intişar etmekte olan memiştir. Büyük bir askerî mazisi bulu hin bir devlet adamı olduğunu göstermiş haftalık «La Parole Bulgare» gazetesi, getirmesidir. Hakikatte, şarkm ruhuna nan Mustafa Kemal 1920 senesinde Anti. 1932 senesi birinciteşrininden geçen müteveffa Reisicumhurun fevkalâde me kök salmış sembollerin atılmasmı ve yeni karada yerleşip de ilk Büyük Millet Meckışln iptidasına kadar İsmet İnönü kısa ziyetlerini tadad ettikten sonra müşarün bir hayat için radikal bir degişmeyi ifalisini kurduğu zaman, İstanbulda lâfzı de ediyordu. murad muhafaza edilen imparatorluk re bir fasıla müstesna olarak daima Başve ileyhin bilhassa haricî siyaset sahasındaAtatürkün dış politikası, larihte, bir ki meziyetlerine işaret etmektedir. jimine karşı amansız bir cidal açtnakla killik etmiştir. imtisal nümunesi olarak kalacakhr. DostBu makamda muktedir bir idare adakalmamış, belki, Türkiyenin istiklâlini, siBu gazete, ezcümle şöyle demekte ça anlaşmalarla haricî borclar meselesinî mı evsafını haiz olduğunu ispat etmişti. dir: yasî ve iktısadî inkişafını tahdid etnıeğe düzeltmiş, Boğazlan tekrar tahkim et yeltenen bütün temayüllerle de mücadele Cumhur Reisi Atatürkün baj arkadaşı «Dahilî vaziyeti tarsin etmiş olan genc miş, kan dökmeden Hatay davasmı haletmeğe balşamıştı. Yirmi sene geriye gi ve muavini olarak onun geniş mikyastaki umhuriyet, mümtaz Reisinin altında si letmiştir. decek olursak bu mücadelenin hakikî bir ıslahat programını icra mevkiine koyup yasetini bütün memleketlerle anlaşma yoBirçok ıslahat arasında işçiye yeni bîr millî destan mahiyetini taşıdığı ve Musta tatbik etmişti. luna doğru sevketmiştir. Çok basiretkâ hayat standardı temin etmiş olan Ata * Bugün umduğun saadete erişemi fa Kemalin, millet namına kendisine veriHakikaten yılmaz ve cezrî Atatürkün rane olan bu siyasetin semeresi, Türkiye türk, arkasmda, manen ve maddeten yeceksin! diye haykırdı. hakkile erkânıharb reisi idi. Büyük a nin komşularile ve bülün devletlerle olan kendi izi üzerinde yürüyebilecek kudretlen Gazi unvanına istihkak kesbettiği göBu ses o kadar kuvvetli idi ki, kahve rülür. damlarm mahir ve muktedir bazı muavin münasebatının birer harika olan eserleri te teçhiz edilmiş bir Türkiye bırakmı? dekiler de işitti mi? diye etrafına bakınlerine benzemeyip kendi dost ve liderinin ni hayranlıkla takib eden Bulgaristan, 18 tır.» O, 1920 den 1923 senesine kadar gedı. Kimsede hareket görmeyince, işitilpolitikasına aid teferruatı, millî menfa birinciteşrin 1925 de Türkiye ile bir da Letonyada çen zaman zarfında, eski Osmanlı impamediğine inandı. 3imdi, derin bir korku atlerin açık söylemeği icab ettirdiğine ka imî dostluk, 6 mart 1929 da bir bitarafhissediyordu. Kahveden nasıl çıkacak, ratorluğunun, hepsi tazyik altında millet naat hasıl eyle^iği zaman, tenkidden çeRiga 15 (a.a.) Letonya ajansi ık, uzlaşma, adlî müzaheret ve hakemakşam eve nasıl dönecek, iki gündür uğ lerden mürekkeb halita ile hiç münase kinmezdi. bildiriyor: ik muahedesi akdetmiştir. O zamandanramadığı bakkaldan hangi yüzle ödünç beti olmıyan mütecanis bir yeni Türkiye Atatürkün ölümü münasebetile CumLâkin esaslı işlerin hepsinde ikisi de beri iki memleket arasındaki münasebetolmuş ve biraz peynir, biraz ekmek istiyecek? Bu vücude getirmeğe muvaffak hur Reisi Ulmanis Büyük Millet Meclisi ler, müsaid bir şekilde inkişaf etmiştir. sesi susturmak istedi, onu yalanlamak ar Anadoluyu tamamen elde edip Yunanlı arkadaşça ahenk içinde ve birlikte çalışBaşkanı Rendaya telgrafla taziyelerini zusunu duydu. Sahifeyi çevirmek için, Iarı küçük Asyadan çıkardıktan sonra, mışlardır ki bu çalışma Süleyman Ka Balkanlılarm teşriki mesaisi fikrine azim bildirmiş, Dış Bakanı Munters Türkiya gene bir hareket yaptı. Fakat zayıf ve bidayette alelâde asi bir general sanılan bu nuninin Viyanayı zapta muvaffak ola kârane merbut olan Kemal Atatürk, Dış Bakanhğına taziyet telgrafı gönderdermansız elleri titredi. Sanki, bu hafif adam, bir millî kahraman hüviyeti almış mayışındanberi Türk tarihinin en kat'î Türkiye ile Bulgaristan arasındaki dost miştir. uğun takviyesine kuvvetle yardım etmişkâğıd birden kocaman bir taş kadar ağır tır. O zaman, devlet adamı Mustafa Ke ve en mühim bir devrini teşkil eder. Büyük Şefin ölümü dolayısile bütün tir. Filvaki Atatürk, Türklerle Bulgar laşıvermişti. Masa baçında doktorundan mal, muhteriz bir tekâmülün her türlü Atatürkün muvaffakiyetlerini dünkü gazeteler sütunlar dolusu makaleler nejmucizevî kudret bekliyen bir hasta va darei maslahat yollanm bir tarafa bıra başmakalemizde saymıştık. Bunların bir ların yapacaklan mesai birliğinin Balkan retmektedirler. ziyetindeydi. Elleri titriyor, kalbi çarpı karak, kuvvetle kendini gösteren bir ihti çoğunda yeni Cumhur Reisi îsmet înö yanmadasmda sulh için en iyi zaman Yanresmî Briva Zeme gazetesi, bü • yor, gözleri kararıyor, nefesi daralıyor, lâl ruhile işe girişti. Önce, her türlü dinî nü mühim bir rol oynamıştır. Bilhassa ardan biri olduğu mütaleasmda idi. tün bir sahifeyi Atatürke tahsis etmiştir* görünmiyen bir el sanki boğazını sıkı esire karşı radikal bir aksülâmel tatbik Anadoluyu geniş mikyastaki yol ve de Bundan dolayı Bulgar milleti, şöhretşiar «Asırları aşan adam» başlığı altında çıyordu. ederek manevî sahada inkılâb yaptı. Son miryolu şebekesile teçhiz etmek için ta 5lünün naaşı huzurunda derin minnettar kan bu uzun yazıda, deniliyor ki: Bu sahifeyi çeviremiyecek kadar ra, yeni bir rejim tesis ederek siyasî inkı hakkuku tamamlanmak üzere olan proglık ve teessür hissile eğilir.» «Atatürk, zamanımızdaki devlet a • kuvvetsiz miyim? diye düşündü ve delice âbı tahakkuk ettirdi. Ve nihayet, cemi ram, ismet inönünün kendi eseridir. Zora gazetesi, İsmet İnönünün şahsi damlarının en büyüğü ve modern şeflik bir hareketle sahifeyi çevirdi. Baktı, yette her türlü sınıf farkını kaldırmak, Kemalist ıslahabnm bütün netice ve yeti hakkmda yazmış olduğu bir maka prensipinin en dikkate şayan mümessili idL baktı, uzun nıiiddetbaktı^.Kendi malı >ne hâlk kütîefertne 'tam serbeSti vermek, matesirle'rrhin Türkiye Cumhuriyetinin her ede müşariinileyhin insanî, askerî ve si O, tasvirine bile imkân olmryan bir inkıbir kelimeyt, ne bir isme Tasladı: Yazısı rifi en geniş inkişafa mazhar kılmak ve abla millet ye d.evlet hayatmda kuvvetli arafında hissedilebilmesi için daha ya asî meziyetlerinden bahsetmfiktedir. nı koymamîşlaf r Gazete sahifesi derhal kadınları, milletin umumî hayatına tam Danimarkada ve durendiş bir şahsiyet yaratılabileceğipılacak birçok işler bulunduğu şüphesizönünde dibi görünmiyen korkunc bir u serbesti içinde iştirak ettirmek suretile içni ispat etmiştir. O, Avrupadan ayn kaldir. Bilhassa çoktanberi ihmal edilen ve Kopenhag 15 (a.a.) Danimarka mış olan Türkiyeyi «Avrupa medeniyet çurum gibi derinleşiverdi. Bu manzara imaî inkılâbı yarattı. Mustafa Kemal, dan evvelâ gözleri karardı, sonra yaşardı. eski bir milleti ve eski bir memleketi nor kseriya gezilmiyen şark vilâyetlerinde jansı bildiriyor: seviyesine yükseltmiş ve ona modern bir Bu sabah çıkan gazetelerin hepsi Ata devlet şekli vermiştir. Bunların hepsi o Ve hıçkırarak, sendeliye sendeliye ayağa mal tekâmüllere hâs safhaların hiçbirisin yakm zamana kadar muvasala yollarmın kalktı. Kahveciye birşey söylemeden, den geçmeden birkaç sene içinde asrileş fıkdanı terakkiye ciddî bir engel teşkil ürkün ölümünden bahsetmektedirler. kadar kısa bir zaman zarfında olmuştur müşterilerin şaşkın bakışları arasında irmek mucizesini göstermiştir. Bidayette, etmişti. Berlinske Tidende diyor ki: i, bunu, evolüsyondan ziyade stçrayi} kahveden çıktı, soğuğa, korkuya, ıstıraba böyle bir teşebbüsün, beşerî imkânlar haLâkin yeni Cumhur Reisinin seciye «Atatürk, ömrünün en mükemmel ça diye ifade etmek daha doğrudur.» bürünerek ve ayaklarını karlar üstünde ricinde olmasından ve çok şiddetli aksü ve mazisi, Cumhuriyetin terakkisi husu ;ında ve başında iken ölmüştür. Fakat Memleketin en yüksek trajlı gazetesi sürüverek oradan uzaklaştı. lâmeller tevlid etmesinden korkulabilirdi. sunda rehber olabileceğine dair tam bir nun hayatmdaki eseri, tarihte kahra Ian Jaunakas Zinas. «Ankaranın büyük Bu korku tahakkuk etmedi; zira, Gazi, :mniyet ve itimad telkin etmektedir. Bii manlığın çift destanı olarak yaşıyacak kurucusu» başlığı altında Atatürkün biejimini, kudretli, mükemmelen tensik ün mazisi; iftitahî nutkunda yaptığı vadi tır. Eserini O, bir muharib ve bir de dev ografyasını neşretmektedir. Büyük ölü yerine getireceğine ve vatanını istibdad et adamı olarak meydana getirmiştir. nün fotoğrafını matem çerçevesi içinde Tefekkür Eski Darbhane müdürü edilmiş, kuvvetli disiplin görmüş, haricî ve Kılıc sayesinde iktidar mevkiini kuran neşreden Rts, Atatürkün eserinin ebedimerhum Hafız İhsanın eşi annemiz Ba dahilî her türlü ihtknallere göğüs germe veya teseyyübden koruyacağına şüphe larm birçoğundan tamamile farklı olarak, eşmiş olduğunu kayıd ve bırakmış ol yan Fatma Fermetin ölümü münase \t muktedir bir orduya istinad ettirmiş bu bırakmamaktadır. betile gerek cenaze merasimine lutfen unuyordu. Derin inkılâblar esasına müsîsmet İnönünün muktedir muavinleri O, zaferi kazandıktan sonra kılıcını çek duğu şeylerin, Türkiye Cumhuriyetine miştir. Atatürkün askerlik eserini iyice her devirde millete, gittikçe daha güzel teşriflerile bizi minnettar bırakan, ge tenid herhangi siyaseti karıştıran neviden de vardır. anlıyabilmek için Cihan Harbinden son ve daha mes'ud bir istikbalin kurulmasına rek yazı ve sözlerile elemimize iştirak temevvüclerin önüne geçilebilmesi, KeDoktor Arasm kabine haricinde bırabuyuran zevata kıymetli gazetenizin malist rejimin sağlam bünyesini teşkil e kılmış olması bir derecede hayreti mu raki Türkiyenin vaziyetini hatırlamak lâ mkân verecek olan en emin bir temel otavassutile alenî şükranlarımızı arze den şeyin ordu olması sayesindedir. zımdır: îzmihlâl etmiş bir devlet, inhiza lacağına işaret etmektedir. Rits, bundan cibdir. Lâkin Millî Müdafaa ve Dahilidivoruz. Kabullerini dileriz. ma uğramış bir ordu, bitkin ve yeis için başka, Türkiyede son on beş yıl içinde Atatürkün otoritesi ve bütün milleti na ye Vekilleri kendi Başvekâleti altında Oğullan: Maliye Vekâleti hukuk müde olan bir millet... yapılan ilerilikleri izah ve tebarüz ettirzarındaki şahsî nüfuzu, hiçbir diktatöre kendisile uzun seneler çalışmış tecrübeli şavir muavini Hâmid Çiftçioğlu, Fes Buna rağmen Atatürk, karşısına çıka mekte, Atatürkün eseri olan genclik terhane şirketinden Sadullah Çiftçioğlu, nasib olmamış derecede bulunduğundan, devlet adamlarıdır. ılmış olan bütün orduları ezdikten son biyesine işaret ederek, yeni CumhuriyetDamadları: Divanı Muhasebat azalığın kendisi sahneden çekildikten sonra eseriİstanbul muhabirimizin iş'arına göre, dan mütekaid Hasan Zeki Apak, Son nin ne olacağı suali varid görülebilirdi. yeni Cumhur Reisi, Başvekâletten çekil a, Lozanda 1923 haziranında mağlub te, gencliğe tahayyül edilmesinc imkân Posta sahiblerinden Selim Ragıb Emeç. Ötedenberi Başvekil ve Hariciye Vekili dikten sonra geçen on iki ay içinde, ingi ara millî Türkiye devletini dikte etmiş olmıyan bir hayat bahşedildiğini yazmakbulunduğu zamanlar İsmet Paşa adile ta lizceyi selis bir surette konuşmağı öğren tir. Atatürk, hududlannı çizmiş olduğu tadır. nman İsmet İnönünün ittifakla Cumhur miş ve İngilterenin iyi bir dostu olmuş Türkiyenin ona, öncekinden daha büyük Latvijas Koreivisleta adındaki ordu Teşekkür Nisaiyeci doktor profevazifeler yükliyeceğini müdrikti. O, ar Riyasetine seçilmesi keyfiyeti, bu sualin tur. azetesi de Atatürkün resmini basarak, sör Bay Ali Esad, refikamın sıyaneti kasında garblılaşmış bir modern devlet cevabını teşkil eder. Yeni Cumhur Reisi, hakkmda uzun yazılar yazmaktadır. İsmet inönünün, gerek haricî, gerek •ırakmıştır. hayatı namına bütün bilgi ve vukufile Mustafa Kemalin eserine, gerek siyasî, Finlândiyada mütehassısı olduğu fenne muktazi icabdahilî işlerde Türkiyeyi Avrupada ve Şapka giymek, Arab harflerini atıp erek askerî bakımlardan sıkı surette bağları yapmış ve kendine has fezailile hasHelsinski 15 (a.a.) Finlandiya A; bulunmuştur. tstiklâl harbinin bütün Yakınşarkta sulh ve istikrar amili yapan izzat hocalığını yaptığ; yeni Türk harftasma en büyük ihtimam ve şefkati safahatına geniş mikyasta iştirak etmiş, siyasetin hututunu takib edeceğini hertür lerini kabul etmek gibi tamamile zevahir jansı bildiriyor: göstermiş ve iki muhterem ve müte Yunanlıların nihaî mağlubiyeti ve îzmiri ü delâil göstermektedir. den sanılan yenilikler Türklerde ezeldenBütün Finlandiya gazeteleri, Atatürke hassıs eşin yedi kudret ve ihtimammı Mümtaz ve meşhur selefinin zıyamı beri mevcud olan muharib ruhu bugün de ;eniş sütunlar tahsis eylemektedir. erketmelerile biten muharebede, birinci da en modern bir şekilde idare edilen görmekten bütün dünyanın duyduğu te aşamakta olmasına rağmen, kurulan yeSvenska Pressen, başmakalesinde di Marmara kliniği de hastasınm sıhhat ve derecede askerî rol oynamıştır. Hariciye Vekili olunca, Türkiye namına, muahe essür, yeni Cumhur Reisi İnönünün riya ni devlet sulh politikasının en sağlam mes yor ki: huzuru uğrunda bütün varlığını sarfetseti altında yeni Türkiyenin müessis ve nedi olmuştur. mek g:bi büyük ulüvvü cenabî göster deyi Lozanda müzakereye o memur ol«Bütün diktatörler arasında, Atatürk, banisinin göstermiş olduğu yoldan asla miş oldukları için ihtısas ve kudreti il muş ve yeni devletin dahilî ve haricî siyaAtatürk, Musul ve Hatay meselelerinî memlekette vücude getirdiği inkılâb eser tahaffüf miyesile iftihar edebileceğimiz doktor seti esaslarını, Atatürkün tesbit etmesine inhiraf edilmiyeceği kanaatile halletmiş, memleket içinde enerjik bir su lerinin büyüklüğü bakımmdan çok mühim mkân veren fevaidi Türkiye Cumhuriye edecektir. Bay Ali Esad ve müesseseyi, şefkat yurette ıslahat yapmış, endüstri ve demir bir mevki işgal etmektedir. vası denebilecek yüksek bilgi ile ida ine bu cnuahede bahşetmiştir. Fethi Be Arnavudlukta yolları kurmuştur.» Hufvud Stadbladet diyor ki: re eden operatör Suad ve Gıyasa içten yin muvakkat kabinesinin iktidar mevkiinKopenhag 15 (a.a.) Danimarka «Atatürk, fevkalâde bir devlet adami, Tiran 15 (a.a.) Alba ajansı tebgelen bir minnettarlıkla teşekkürleri de bulunduğu birkaç aylık fasıla müstesajansı bildiriyor: harb sonrası dünya tarihinin en mühim sina olmak üzere, 1923 ten beri Başvekâle iğ ediyor: mizi sunarım. Atatürkün ölüm haberi üzerine, Social malarından birisi idi. Atatürk olmasaydı, ti muhafaza eden înönü BaşvekilliŞe CeCavid Nail Kubalı Türkiyenin yeni Reisicumhurunun inâl Bayarın nasbı tarihi olan geçen sene tihabı hakkmda mütalealar yürüten Drita Demokraten gazetesi yazdığı bir yazıda yeni Türkiye mevcud olmazdı.» diyor ki: ye kadar o mevkide kalmıştır. azetesi şöyle diyor: Helsingin Sanomat diyor ki: v «Türkiyenin Şafi Atatürk, bütün dev«Türkiyenin yeni Reisicumhuru İsmet Bütün bunlar, İsmet İnönünün, Ata«Atatürk zamanımızın büyük adamlaVefat Baylar Aram ve Serkis Hanetlerin hiç beklemedikleri birşeyi gerçek rı arasında çok büyük bir mevkie maliktir. ürkün en samimî ve binaenaleyh, Gazi İnönü, zıyaı Arnavudlukta şiddetli acı ciyan ve Bayan Minni Hanciyan, Touyandırmış olan yeni Türkiye banisinin eştirmiş ve Hasta Adam diye anılan Askerî meziyetleri ve memleketinin inkı katlıyan, Çerkezyan, Alyanak, Büker arafından yaratılan eserin ayni şerait daTürkiyeden güçlü, kuvvetli bir memleket lâbı içindeki muazzam mesaisi çok bü ve Dr. Sakız aileleri sevgili anne, hem hilinde idamesi hususunda en salâhiyettar eserine devam edecektir.» mesai arkadaşı olduğunu anlatmağa kâfiYeni Türk Reisicumhurunun yüksek yaratmıştır.» şire ve akrabaları dul Bayan, yüktür.» Börsen gazetesi de, Kemal Atatürk dir. mezjyetlerini hatırlatan bu gazete, şöyle HAYKANUŞ HANCIYAN'ın Usi Suomi, bu büyük inkılabçinin *** Sevr porselen diktasını kırarak, vatanını devam ediyor: vefatını teessürle bildirirler. Genaze büyük şahsiyetini tebarüz ettirdikten sonLondra ia münleşîr Taymis ga«Arnavud milleti, Türkiye Büyük 18 yıl içinde yeniden kurmuş ve yeni merasimi 16/11/938 bugünkü çarşamba zeiesi 12 ieşrinîsanî tarihli sayısmda Millet Meclisinin karannı büyük bir Türkiyeyi yaratmıştır. demekte, Mustafa ra diyor ki: günü saat 14 te Beyoğlu Balıkpazan Er«Atatürksüz, Türkiye büyük bir dev aşağıki başmakaleııi ne$reimekiedir: memnuniyetle karşılamıştır. Burada îs Kemalin «Askerler ilk hedefiniz Akdemeni kilisesinde icra edilerek Şişli aile kabrine defnedilecektir. Kemal Atatürkün vefatile münhal ka met înönüne Türk siyasetini idame ede nizdir.» emrini ve ondan sonra da bü let olamazdı.» Yazan: Şerif Hulusi dikkatle bakryor, sandalyalar arasında yürürken, sağda solda, mütemadiyen büyük ümidini doyuracak gazeteyi arıyordu. Ocağa yakm masalardan birinin üstünde gazetenin başhğını görünce, kalbi kuvvetle çarptı; kendini tutmasa, aç bir kurd gibi kâğıd parçasının üstüne atıla cak, sahifeleri açacak, açacak, ve eğer yazısını koymuşlarsa, delice bir sevincle karlı caddelerde matbaaya kadar koşa caktı. Fakat, güçlükle masanın sağındaki sandalyaya oturdu. Gazetenin birinci sahifesine dikkatle bakıyor, lâkin hiçbir harfi, hiçbir cümleyi okuyamıyordu. îçinde büyük ümidle beraber, kuvvetli bir inkisar beraber yaşıyordu. Korkuyordu. Önünde duran bu gazeteye Inanamıyacaktı. Beklenmedik bir kaza yazısını konulması mutad sahifeden silmiş olabilirdi. Birinci sahifeyi ağır ağır, teessür duyarak ve kalbi çarparak çevirdi. Ikinci ve üçüncü sahifelerde iğribüğrü bir takım büyük harfler, uzun suratlı, koskocaman burunlu biçimsiz resimler görüyordu. Gözlerini uguşturdu. Eğer, dümdüz, her zaman okumağa alıştığı yanyana konmuş iki muntazam kelime görse, okumadan evvel sevincden kanatıncıya kadar du daklarını ısıracaktı. Üçüncü sahifeyi çevirmek için, bir hareket yaptı. Fakat, içinden, kendisine aid olmıyan bir ses: J Atatürkün vefatıve dünya matbuatı Teşekkürler j Olüm J