Katalog

Bugün 1 2 sahife 2 ncjde t Dest Yugoslavyadaki son buhran Mehmed Süleymanpaşlç 3 üncüde: Uzakşarktaki ezelî davanın içyijzü 5 incide : Pedagojik meseleler Haydar Tolun Tayyare piyangosunda kazanan numaralann listesi Ondördüncu yıl sayı: 4759 umhuriyet ISTANBUt CAĞALOĞLU n.rcomha 10 Aflncfoc 1QQ7 Telgraf ve mektub adred: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 248 rBlŞcfnuc \L AQUSIUS loul Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrlı heyetd: 24298. İdare ve matbaa tasvaı 24299 24290 Dün limanda vuku bulan infilâktan Dünya muharrîrlcİHııden Tercilmeler seıfisldO S. l Yetkin ve Sabahgddin Rahmi REMZi KiTABEVi Fi. 50 kr. GECEYARISİ iTıRAFI Georges Duhartiel « Pravda » nın bir makalesi ve Limanda dünkii infilâk Türkiyenin haricî siyaseti Yeni Boğazlar rejimini tanımak hesabına kimseye verebileceğimiz en küçük taviz tasavvuruna dahi imkân yoktur! Akdenizin emniyetinde atâkamız çok sıkıdır Sulhu çok »everiz, fakat icab ederse harbin daniskasını yapmakta da gözlerimiz hiçbir tehlikeden korkmıyacak veçhile pek tir. Işte Türkiye haricî siyasetinin hulâsası budur Eğer Balkanlar üzerinde yürüyen faşizm hareketleri varsa.., Bunlar rejim olarak değil, siyasî kombinezonlar şeklinde mütalea edilebilir sonra itfaiye yangını söndürmeğe çalışıyor (Yazısı 7 ncı sahıfededir) İzmirlilerin Büyük Şeften ricaları Şehrimîze gelen îzmir Belediye reisi doktor Behçet Uz dün akşam Atatürk tarafından kabul edilmiş ve ; Ulu Öndere îzmirlilerin sonsuz *tiyak ve tazimlerile halkm fuar nasebitle Büyük Şefin Izmiri şeretlendirmesi istirham ve ümidinde olduğunu arzetmiştir. Çinde büyük ve kanlı muharebeler başladı 27Japon gemisi Şanghayda toplandı Japon kıtaatının Tiençin'de İngiliz Fransız imtiyaz mıntakalarına da tahakkümü protesto edildi. Nankin hükumeti sıkışırsa şehri boşaltacak ovyetler siyasetinin tercüman Türkiye Hariciye ve Dahiliye Vekilleri, son defa Moskovayı ziyaretlerinde, lanndan biri olan Pravda gaM. Litvinof ve Ankara sefiri M. Karski ile bir arada zetesi, Ajans telgrafile geniş bir hulâsası bu sayımıza konan son bir makalesinde faşist memleketlerin siyasetlerine karşı Türkiyenin vaziyetini mütalea ederek kendisince farz ve tahmin olunan ileri geri bazı mütalealar serdet mektedir. Büyük şimal komşumuzca pek iyi bilinmesi lâzım gelen ve çünkii bil hassa Sovyetlere karşı gizli kapakh hiçbir tarafy bulunmıyan Türk haricî siyasetini bu vesile ile bir daha izah etmeği muvafık buluyonız. Bu izahm yalnız Moskova 1 \ (A.A.) Pravda ga i&e <3r"rjru"liâ1 faşistlerin Türkiyedeki bükomşularımız için değil, kendilerîle müzetesi Yakınşarkta faşist yayımı hakkın tün entrikalanna tamamen sed çekeme nasebette bulunduğumuz bütün memle di. Hiç şüphe yok ki Akdeniz paktının ketler için faydalı olacağı anlaşılmakta da neşrettiği bir makalede diyor kir Türkiye ve Balkan devletlerinin iştirakile «Türkiye Balkanlar ve Akdeniz iizedır. rînde şarka doğru ilerliyen Alman ve akdi keyfiyeti Roma hükumeti tarafından Türkiye Cumhuriyeti hükumeti daha İtalyan yayımınm yollan üzerinde bu şarkî Akdenizdeki vaziyetini sağlamlaş • ilk Türkiye Büyük Millet Meclisi idarelunduğundan dolayı Berlin ve Romada tırmak için değil, fakat İtalyanın cephe si zamanında iken ilk haricî dostluk siyadevamlı bir itina ile takib olunmaktadır. arkasını ve lspanyada yaptığı müdahalesetini Sovyetlerle kurdu, ve onun rejimIskenderun meselesinden doğan Fran nin inkişafı esnasmdaki serbestisini temin ler hakkındaki açık noktai nazarı daha sız • Türk ihtilâfı hallolunduktan sonra etmek maksadile teklif edilmiştir.» 9 zaman bu ilk dostluk mukavelesine sa[Arkası Sa. 1 sütun 3 te\ rahat ve kat'iyetle dercedıldi. Galiba ta Türkiye ile Fransa münasebetleri iyileşti rihi 16 mart 1921 olan bu ilk mukavekde Sovyetlerle Türkiye hükumetleri [Herkesin rejimi kendisinin. Hiç bir taraf diğer tarafta rejim propaganda«ı yapmıyacaklar. Ve mütekabilen rejimlere aleyhtar şahıs veya teşekküllere sığınak olmıyacaklar] demişlerdi. Bunun kat'î manası şu idi ki biz komünist Rusyanın Türkiyeye sirayet etmiyen bu KJimi kendi dahiline münhasır kalmak şartile pekâlâ kendi dahilî bir işi olduğunu kabul ediyorduk, Sovyetler de sarahaten milliyetçi olan Türk rejimine hürmeti kabul ediyorlardı. Rusya ile münasebetlerimizde o zaman ve şimdi vazıyet aynidir, ve mütekabilen hürmet olunan rejim farkları iki memleketin dostluklarına ve hatta bu dostluğun ınkişafına asla mâni olmamıştır. Niçin? Pravda ne diyov ? Başvekilin neıdinde Behçet Uz dün Heybeliye giderek Başbakan İsmet İnönü tarafından kabul olunmuş ve İzmir enternasyonal fuannm Başbakan tarafından açılmasını kendisinden rica et miştir. Behçet Uz, Başbakana fuar hazırlıkları hakkında izahat vermiştir. «Hayatî menfaatleri mütecavizin taarruzları karşısında, Türkiyeyi, bütün kuvvetlerini sağlamlaştırmağa mecbur etmektedir.» Elim bir Meşhur âlimimiz Übeydullah dün vefat etti Tiençin'in bombardımanından sonra halkın vaziyeti Londra 11 (Hususî) Japon kıtaatile merkezî Çın hükumetinin orduları arasında ilk ciddî çarpışma bugün Pe kınin 50 mil cenubu garbinde cereyan etmiştir. Bu ilk resmî muharebenin fev kalâde kanlı olduğu ve birçok şehirlerin kâmilen tahrıb edıldiği haber verilmek tedir. Bu mıntakada Japon tayyareleri yangın bombaları kullandıklaruıdan bir çok şehirlerde yangm çıkmıştır. duğu kadar yakm bir zamanda harbe gi« rişilmesini ve müzakerelere ancak Çin ordularının kat'î mağlubiyetinden sonra başlanılmasmı arzu etmekte olduğu zannedilmektedir. Yunan Erkânıharbiye heyeti yarın geliyor Yeni bir muharebe Tokyo 11 (A.A.) Gazetelerin Tiençin'den öğrendiklerine göre Japon kuvvetleri, cumartesi günü Jehol eyaletinın bir kısmını işgal etmiş olan Çinlileri saatlerce muharebeden sonra tardetmiş • lerdir. Trakyada hazırlıklar ilerlemekte, Sarayda büyük askerî resmigeçid için tribünler yapılmaktadır Bu sualin cevabı faşist rejimlere karşı olan vaziyetimizi de tenvire kifayet eder. Çünkü biz dahilî rejimlerin dünyaya şamil ideolojik bir hâdise olabıleceği iddiasmdan hem kendi hesabımıza, hem başkaları için daima uzak kalmışızdır. Atatürk Türkiyesi de kendi ülkesinde bir inkılâb, hatta inkılâblar yapmıştır. Fakat biz hiç bir zaman kendi işlerimiz için tuttuğumuz yolun bütün dünyaca kabul ve tatbik edilmek lâzım gelen cihanşümul bir inkılâb olacağmı ne düşündük, ne de söyledik. Başkalarının bu yoldaki iddialannı da doğru bulmıyarak bilhassa bizim münasebetlere taalluk ettiği zaman bunu açıkça ifade ettik. Olsa olsa komünizm cihanşümul bir iddia sahıbi olabilirdi. Bizim buna inanıp inanmadığımızı mevzuu bahsetmeğe bıle hacet olmaksızın Sovyetlerle münasebetlerimizi tesis ederken sağlam dostluk açık sözle olur, biz Türkiyede sizin rejiminize aid söz ve hareket istemeyiz ve buna asla müsaade edemeyiz dedik. Hiç değişmiyen bu kanaatimiz şimdi guya ideolojıleri çarpıştıran kavgalar karşısmdaki vaziyetimizin ne olduğunu ve ne olacağını göstermeğe kâfidir. Zemin ve zaman itibarile Fransız inkılâbı kadar kuvvetli fikir hamlesi olmasın. O bile kendi kabuğuna çekilmedi mi, ve hâlâ dünyada Trenle naklolunan bataryalarunız Büyük manevTalarda hazır bulunacak olan Yunan Erkânıharbiye Reisi General Papagos ile ikinci reis General Melisi mos ve erkânıharb zabitlerinden mürekkeb heyet yarm öğleden sonra Romanya vapurile şehrımize gelecekler ve Galata nhtımında merasimle karşılanacaklardır. Yunanlı misafirler, Perapalas oteline misafir edileceklerdir. Hazırlıklar Saray (Hususî) Büyük manevralar münasebetile burada hummalı bir faaliyet devam ediyor. Resmigeçidin yapı lacağı Sarayla Büyük Manita köyü arasmdaki Menteşedere mevkiinde tribünler de yapılmaktadır. Bu hazırhklara kasaba da iştirak ediyor. Şoselerin tanzimi bitmiştir. CiNCi HOCA Pek yakında ((Cumhuriyet)) te Osmanlı Rasputini: YUNUS NADt TArkası Sa. 7 sütun 2 de] Tokyo 11 (A.A.) Ashi müstesTahaşşüd eden Çin kuvvetleri na olmak üzere bütün Japon gazeteleri, Tokyo 11 (A.A.) Askerî meha Merhum Ubeydullahın son hükumetten «süratle Çinlilere hadlerini fil, hedefleri Pekin ve Tiençin olduğu resimlerinden bildirmesini, taleb etmekte ve Domei A anlaşılan Çın merkezî hükumeti ordula • (Yazısı 7 ncı sahifede) jansı da Japon ordusunun Çinlilerin tek rının harekâtile ciddî surette meşgul ollıflerine asla kanmıyacağını, çünkü Çin maktadır. Kendi kendimizi tenkid: lilerin bu teklifleri yaparken münhasıran Merkezî Çin hükumetinin Luiyuau • meselenin hallini tavık etmek gayesini ta Pekin demiryolu boyunda tahaşşüd etmiş kib etmekte oldukları mütaleasında bu olan kuvvetlerinin miktarı 70,000 tahmifl Dün bir gazete, diğer meslektaşlanr. lunduğunu ilâve eylemektedır. olunmaktadır. dan şikâyet ederek bunlan düpedüz iıSiyasî Japon mehafilinin mümkün ol[Arkası Sa. 7 sütun 5 te\ tica ile iihama kadar ileri gitmekten kendım alamamıştır. Çünkü son günlerde İstanbulda Kırkçeşme suyunun kapatılması ve saire gibi bazı inkılâblar olmuş da gazeteler guya muhajazakâr bir ruhla ve dolambaçlı yollarla bundan şikâyet etmışlermiş ve bu koyu bir irtica zihniyeti göstermekten başka bir şey değilmiş. Gazetelerin kusursuz olduğunu iddia edecek değıliz. Fakat kendilerine yapılan uluorta hücumun bu kadarı fazladır. Hem ufak tefek belediye tedbirlerine bir inkılâb payesi vermekte çok mübalâğa vardır. Bunlara inkılâb dersek sonra asıl inkılâb işlerine başka bir ad bulmağa çalışmak icab eder. Herkes, Kırkçeşme suyunun kes'üdiğinden değil, susuzluktan şikâyet edi yor. Su tijo getiriyorsa, susuzluk da başka hastalıklar getirir. Yağmurdan kaçarken doluya tutulmanın manası var mı? Belediye işlerini de inkılâb hare ketleri sayarak gazetelerin ağzına su • Sakarya denizaltı gemimiz kut mührü mü vurmak istiyoruz? Doğrusu bu kadarı cidden jazla inküâbct Hükumetimiz Almanyaya dört deniz edilmiş olduğundan bu ilk Türk denizaltı lıktır, ve masum birkaç mütaleadan doaltı gemisi sipariş etmişti. Bu gemilerden gemisinin omurga vaz'ı merasimi önü layı matbuatı irtica ile itham etmekte ölgüye gelmiyen ve tartıya sığmıyan bir iksi Almanyada, ikisi de Halic tersane müzdekı cumartesi günü yapılacaktır. Vaz'ı esas resmine Başvekil İsmet jazla gayret çehresi, yani yeni bir dine sinde bir Alman grupu tarafından inşa ihtida edenlerin yersiz yurdsuz aşın edilecekti. Almanyada yapılacak olan İnönü, Millî Müdafaa Vekili General taassub ruhu sıntır. Bundan sakmmak ların inşasına başlanılmıştır. Memleke Kâzım Özalp, Donanma Kumandanı lâzımdır. timizde inşa edilecek iki denizaltı gemisi Amiral Şükrü Okanla diğer bir çok Ve zaten ne olursa olsun matbuatın için de Kasımpaşa tersanesinde hazırlık deniz ve kara subaylan davet edilmiş hürriyeti asıldır. * * lar yapılmakta idi. Bu hazırlıklar ikmal lerdir. Japon gazetelerinde şiddetli neşriyat Kırkçeşme inkılâbı! Denizaltı gemilerimiz Memleketimizde inşa olunacak ilk denizaltı gemisinin omurga vaz'ı merasimi cumartesi günü yapılıyor