Katalog

29 İkincikânun 1937 CUMHUEİYET ASKERLIK BAHISLERI Dört yüz senedenberi bir aîlenin erkekleri yirmi bir Siyasî icmaller Sabahlayaşında ölüyorlarmış rı jimnastik dersleri Mahirane diplomasi müzakerelerinden sonra Geçenlerde, Dick Sheridan îsminde Bando mızıka bir Ingiliz muharriri, Cezayirde, 21 yaRadyo bir mem Almanya, Kongo'da verilen araziye mukabil şında olduğu halde apândisitten vefat eteketin konuşan meHazerî Türk ordusu, 10 kolordudan ve 60 piyade, mişti. Çok meşhur bir heykeltraş olan an deniyetidir. Radyo Fas üzerindeki iddialarından vazgeçti nesi, oğlunun cenazesini, İngilteredeki muzu bugün rad 6 dağ, 24 süvari, 36 topçu alayından, 16 dafi aile kabristanına nakletmek için Cezayire Yazan: Eski Fransız Başvekillerinden Joseph Caillaux yolann hiç olmazsa itmiş ve Paristen geçtiği sırada, kendiv a s a t seviyesinde tayyare bataryasından mürekkebdir sile mülâkat yapan gazetecilere, oğlunun (Bundan evvelki yazıda Almanyanm örmek her Tür vefatile alâkadar saydığı çok garib bir Fas meselelerine müdahalelerinden ve ı iün temiz bir arzuefsaneyi hikâye etmiştir. nihayet Panler harb gemisini Agadire Milletler Cemıyeti yıllıgına göre Asırlardır devam eden garib efsane Halka soruyoruz: Türk ordusunun teşkilâtı ve kuvveti Radyodan neler istiyorsunuz? Nihayet içtinabı güç bir harbin önüne geçilmişti AGADıR HADiSESiNiN MAHiYETi Trakya manevralarında diizüneleAe geçen tanklarımızdan bir kısmı Ordu teşkilâtı Milletler Cemiyeti tarafından neşre dilen Askerî Yıllığın son sayısmda, Türk Kolordular ve askerlik daireleri ordusu hakkında, gördüğümüz malumatı Türkiye arazisi, on kolorduya tekabül aynen alıyoruz. Bu malumatın bazı yan eden on askerlik dairesine aynlmıştır. Bu lış tarafları varsa da düzeltmeğe kendı kolorduların merkezleri şu şehirlerdedir: mizi mezun addetmiyoruz. 1 inci kolordu merkezi Afyon 2 nci » » Çorlu Umumi malumat 3 üncü » » Eskişehir Mesahai sathiye 5 inci » » Konya Türkiyenin genişliği 763,000 murabba 6 nci » » Kayseri kilometrodur. Bunun 24,000 kilometrosu 7 nci » » Diyarbekir Avrupada, 739,000 kilometrosu Asya 8 inci » » Tokad dadır. Bu yekunda 1,170 murabba ki 9 uncu » » Erzurum lometro tutan bataklıklarla 8,434 mu Merkezi îstanbulda bulunan kolordu rabba kilometro genişliğinde olan göller «îstanbul Kumandanlığı» adını taşır. Henüz asıl musiki ne olduğunu bil dahil değildir. Büyük Birliklerin leşkilâtı miyen genc bir talebeye bir veya yarım Nüfus Sulh zamanında en büyük birlik kolaathk garb klâsik musikisi dinletmek o1935 te yapılan tahrire göre, Türkiye ordudur. İstanbul Kumandanhğile bera nu garb musikisinden erkenden usandırnin nüfusu 16,201,000 dir. Bunun ber mevcud on kolordu, yukanda tafsil mak olacağına en basit çocuk psikolojisi 1,251,000 kişisi Rumelide, 14,950,000 edildiği gibi üç müfettişliğe taksim e e pedagoji prensiplerinden biri olduğu kişisi Anadoludadır. dilmiştir. İstanbul Kumandanlığı Birinci malumdur. Bundan başka radyoda hiçMurabba kilometro başma Rumelicie Müfettişliğe merbut olup iki piyade fırbir plâk dinlettirmemek hem radyo ida52,1, Anadoluda 20,2 kişi düşmektedir. kasından müteşekkildir. resini zarara sokabilir, hem de halkı haKara ve deniz hududları Her kolordu, iki piyade fırkasından, kikaten mükemmel parçalardan mahrum Biz de bu işte hak kazandık. nnsl Türkiyenin kara hududlan şu uzun bir süvari alayından, bir ağırtopçu ala Annesi Clare Sheridan, oğlunun ma ılabilir. Almanya Fastan çekilmekle beraber, luktadır: yından (kolordu top"usu), bir istihkâm Yani şu neticeye varmak isterim ki ruz bulunduğu tehlikeye bütün safiyetile adedilen tavizatı istiyordu. Bir çok taBulgaristanla 219 kilometro taburundan, bir nakhye taburundan ve nanmış ve onun, araziden bir parçasını radyomuzu ve radyo idarecilerimizi böyhhüdler altında bulunduğumuz için bun» Yunanistanla 172 bir motörlü nakliye taburundan mürek satmamakta taannüd etmesi üzerine bu le, tatbikı oldukça gayrimümkün ve dan kaçınamazdık. Alman Hariciye Na» 602 Sovyetlerle kebdir. tehlikenin vuku bulacağına büsbütün ka memleket için verimi müphem olan nasiın Fransanın, sözünde durmıyacağın » İranla 370 Bu dokuz kolordudan ayn olarak aynaat getirmiş olduğu için tam 21 sene, hat ve isteklerde bulunmıyalım. dan korkuyordu. Fakat, 1911 deki Fran» Irakla 389 nca 5 süvari fırkası (üçü muvazzaf, ikiazab ve işkence içinde hayat geçirmiştir. ıız kabinesi vadini tuttu. Almanyaya, is Bana kalsa, meselâ sabahlan saat 7 » 665 Suriye ile si ihtiyat) ile 3 dağ livası ve bir kale topediği araziyi verdı. Bu arazi, 1895 seDick Sheridan, uzun boylu, gürbüz, veya 7,5 ta diğer memleketlerin çoğun2417 kilometro çu livası vardır. Yekun nesinde bizzat Almanyadan alınmış olan yakışıklı bir adamdı. Vücudünün eski at da olduğu gibi yarım saatlık bir jimnasO zaman Alman Başvekili olan Her piyade fırkası, 3 piyade alayı ve Deniz hududlan 3,455 kilometrodur. opraHardı, ve belki de Almanya bu topetlerin vücudünü andıran bir güzelliği tik seansı yapılırsa, idare ve memleket Von Blotv 1 sahra topçu alayından mürekkebdir. Demiryollart akları bize verirken, günün birinde oravardı. Beş yaşında iken, Amerika or için çok iyidir. Halk musikisine progra Her süvari fırkası, 4 süvari alayı, 1 da, gayet muğlak şerait dahilinde başla dan Nile doğru yol bulup İngılizlerle 1935 senesi sonundaki demiryollarının manlannda, malaryaya yakalantnış, b mın dörtte üçünü vermeyip te bunun makinelitüfek bölüğü ve 1 süvari topçu dı. Müttefiklerimiz mütereddid bir mü karşılaşmamız gibi gizli bir maksad besuzunluğu 6500 kilometro idi. ümden güç kurtulmuştu. Bundan sonra mühim bir kısmının yerine genc ve güzitakımından (?) mürekkebdir. (Halbuki aheret gösteriyorlardı. Hatta ingiltere, emişti. anrresile beraber Amerikaya, Türkiyeye, de Türk bestekârlarımızın eserleri çalınKara ordusu >ir aralık, Agadiri ve hinterlândını Al1934 Yıllığmda daha doğru olarak her Arabistana seyahat etti. Yalnız başına sa halkın millî musiki terbiyesini yükseltEsasen bu arazi işlenmemiş, çorak, Kumanda ve askerî idare leşkilâtı manyaya terketmemiz teklifinde bile busüvari fırkasmda 2 veya 3 bataryalı bir Avustralyaya seyahat ettiği esnada bü mez mi? Türk millî musikisi de yalnız hatta uyku hastalığı yüzünden gayrimesTürk teşkilâtı esasiye kanununun süvari topçu taburu bulunduğu yazı undu. Almanya, parçalanması imkânı yük bir deniz kazası geçirdi. Geçen se halk türkülerinden ibaret değildir. 40 ıncı maddesine göre, Reisicumhur, hydı.) olmıyan bir kütle gibi sert ve haşin dav kun yerlerden ibaretti. ne de, gene büyük bir deniz kazası ge Işte bunlar, benim nazanma göre şim ranıyordu. 28 temmuzda, Berlin elçimiz Bu 4 teşrinisani 1911 muahedesinin Büyük Millet Meclisi namma askerî Her dağ livası, 3 piyade alayile dağ çirmiş, ıssız bir adada günlerce aç ve su dilik kabili tatbik ve istifadeli dilekler M. Cambon'la, Alman Hariciye Nazm Almanyada uyandırdığı hoşnudsuzluğu başkumandanlığı temsil eder. topçusundan mürekkebdir. (Burada, gaden ikisidir. Elbette bunun sonrası da M. De Kiderlen arasında, Berlinde şid hatırlatmağa lüzum var mı? Müstemle* Sulh zamanında, müsellâh kuvvetlerin liba bir tertib yanlışı var; dağ livaları 3 suz kalmıştı. Bütün ömrünü üzüntü ve korku için var. Ancak bir adım atıldıktan sonradır detli bir münakaşa cereyan etti. Her ikisi kât Nazırı M. de Lindequist istifa etti. kumandanlığmı Genel Kurmay Başkanı değil 3 alaylı olsa gerek; çünkü aşağ,da (Büyük Erkânıharbiye Reisi) ifa eder. dağ kıt'alan hulâsa edilirken 9 alay ye de geçiren annesi, papazın bedduasında ki, onu ikincisi takib eder ve edecektir.» de kendi noktai nazannda ısrar gösteri Agadir Alman meb'usan meclisi Başvetayin ettiği mühletin artık geçtiğine ve oğRadyo amatörü B. Orhan yordu. Vaziyet çok fena gidiyordu. Ni kile ve M. de Kiderlene şiddetli hücumHarb zamanında Heyeti Vekile tarafın rine 6 alay olarak gösterilmiş.) lunun, bu kadar kazadan sonra, ölüm dan inha edilen zat, Reisicumhurun tas «îstanbul radyosunda yapılabilecek tekim, sonralan anlaşıldığına göre, Al arda bulundu. Veliahd, mecliste anlaşma Piyade tehlikesini tamamen atlattığına inanma ıslahat hakkında (bir radyo merakîısı manya, o zaman harbe girmeği bile der aleyhinde coşan nasyonalistleri alkışlara dikile başkumandan olur. Hazerde, Türk ordusunun piyade ğa başlamıştı. Fakat Dick Sheridan, m olmam sıfatile) şu şeyler yapılsa çok iyi piş etmişti. Hatta, birkaç gün evvel İkin boğdu. Kara, deniz ve hava ordularının sevk kuvvetleri şu kadardır: laryanın, kudurmuş dalgalann, tayfun olur! ci Guillaume Alman donanmasını sefer O muahede ile büyük bir Avrupa harve idaresi Genel Kurmay tarafından ya60 piyade alayı lann elinden kurtulduktan sonra, basbaber etmeğe bile karar vermişti. binin önüne geçilmiş olduğunu birçok ve* pılır. 1 Eski Türk musikisini bize yaşa6 Dağ alayı yağı bir apandisit yüzünden, yatağında Uçurumun kenannda idik; fakat düş saikle isbat etmek kabildir. Bunlardan / Millî Müdafaa Vekâleti tan Türk musiki heyetini idame ettırmeHer piyade alayı 4 bölüklü 3 tabur ölmüştür. medik. Sefaretimizin, mevcud temayül en belli başlısı, Romanya ricalinden M. liyiz. Keza Münir Nureddin gibi yük Millî Müdafaa Vekâleti üç müsteşar dan mürekkebdir. Bölüklerin biri ağır Annesi, bu vaziyet karşismda, papa sek bir san'atkânn hiç olmazsa haftada ler hakkında verdiği malumata istinad e Take Jonexo'nun, şahsî dostu olan M. hğa ayrılmıştır (Kara, Deniz Hava makinelitüfek bölüğüdür. zın lânetine inanmaktan ve oğlunun, büderek Alman hükumetine, Fransa için de Kiderlen ile 1911 senesinin sonlanna 2 defa sesini işitmeliyiz. Müsteşarhklan). Vekâlette bu üç müs Süvari tün ecdadı gibi o uğursuz yaşta ölmesini doğru yaptığı bir mülâkattır. O mülâ teşarlıktan başka askerî bütçeler, teçhizat 2 Radyo programında çocuklara tamamen şayanı kabul olmak şartile, bir Türk süvarisi 29 alay olup şu birlik bu bedduaya hamletmekten kendisini akatta, Alman devlet adamı, Fransa p a r ve levazım, tekaüd maaşlan, askerî fab lerden mürekkebdir: da yer ayırmalıdır. Radyoda masal söy anlaşma yapmağa hazır bulunduğumu lamamaktadır. lementosu muahedeyi reddettiği takdirde rikalar ilâ işlerile meşgul olan müdür lendiği gibi aradasırada Karagöz de oy bildirdim. Vaziyette muvakkat bir sükun 12 Muvazzaf süvari alayı derhal harb ilân edileceğini söylemiştir. husul bulabildi. natılmalıdır. lükler vardır. 8 İhtiyat süvari alayı Ben yapacağım teklifleri uzun uza Çünkü bu muahede, onun, Alman milleği hulâsa yanlıştır, çünkü biraz daha yu3 Radyonun iyi taraflanna da te2 Cenel Kurmau 9 Kolordu süvari alayı. dıya teemmül etmekle meşgul olduğum tine sunabileceği azamî imtiyazı teşkil e* Genel Kurmay (Büyük ErkânıharbiHer süvari alayı 4 atlı bölükten, ağır karıdaki malumata uymuyor. Nitekim mas etmeliyiz: Spıkerimiz Mes'ud Ce için, Berlin sabırsızlandı ve hiddet gös diyordu. ye) doğrudan doğruya Başvekâlete bağ makinelitüfek bölüğünden ve bir süvari daha yukanda her kolorduda birer mu mil cidden iyidir. Kendisi diğer Avrupa Hulâsa, Fas Fransanın olmuştu. Her habere, birer nakliye ve birer de motörlü spikerlerile ayni derecededir. Sakin met terdi. Bana müracaat eden yarı resmî lıdır. Bilhassa şu şubelerden müteşekkil topçu takımından mürekkebdir. murahhaslara biraz yüksekçe tekliflerde şey den evvel ve her şey den mühim olan nakliye taburu olduğunu söylediğine gö ronomun vurması bittikten sonra neşriyadir: Topçu bulundum. Yüksek Alman makamatının da, dünya sulhunun kurtarılmış olması Harekât, İstihbarat, Muhabere ve Türk ordusundaki topçu kuvvetleri re, 10 muhabere, 10 nakliye, 10 motörlü ta başlanmadan evvel bir fasıla husule nakliye taburumuz olması lâzım gelmez geliyor. Velev pek az bir müddet için de hiddeti arttı. Bir kısım Alman efkârı bu idi.» muVasala, Askerî talim ve terbiye, As şöyle taksim edılmiştir: mi? Halbuki Yıllık, rakamlarda yanlı olsa buna meydan verilmemelidir. Çün suretle, bir muhasama istikametine tevecJoseph CaillauK kerî tarih, Zat işleri ilâ... 9 Alay kolordu ağır topçusu cüh etti ise de, Fransanın itidal ve sekiyaptıktan başka, kıt'alann cinsinde de kü dinleyiciler üzerinde hiç iyi tesir yap3 Yüksek Askerî Şura 18 Alay, fırka sahra topçusu netle hareketi sayesinde bu halin önü yanlışlık yapıyor, section'lardan bahsedi mıyor. Yüksek Askerî Şura, ordunun teşki 7 Alay, ağır kale topçusu Yunanistanda grip salgını alındı. yor. Section, askerlikte takım demektri. 4 Radyomuzda yapılacak yeniliklâtına, teshhat ve teçhizatma ve saireye 2 Alay, müstakil ağır topçu 24 ağustos 1911 de tesbit edilen iti Yukanda tabur, dedikten sonra aşağıda lerin belki en mühimi de aşağıda arzede Atina 28 (Hususî) Başvekil Meaid bütün mühim meselelerle meşgul o 16 Batarya hava dafi topçusu lâfname projesi iki kısımdan mürekkebdi. taksas gripe tutulmuş ve dündenberi e hulâsa ederken taburlar takım olur mu ceğim noktadır: lur. Bu şura, istişarî mahiyettedir. Şura3 Süvari topçu takımı (?) Bu projenin birinci kısmında, Fransanın hiç? Almanyada mızıkanm radyoda büyük vinden çıkamamıştır. ya Cumhurreisi riyaset eder. İstihkâm Tanklarımızın kaç tane olduğunu bil bir yeri vardır. Orada her şehirde kışla 4 Ordu müfeitişlikleri Türk ordusunun istihkâm sınıfı beheri Yunanistanın pek çok yerlerinde grip miyoruz ve bilsek te Genel Kurmay mü lardan muntazaman nakıl verirler ve sizdir. Nakiller ya Şehir bandosundan Üç ordu müfettişliği vardır. Rumelin 3 bölüklü 9 taburdur. ve kızamık hastalığı salgın halindedir. de ve Anadolunun şimali garbisindeki Ayrıca 4 kale istihkâm taburu da var saade etmedıkçe neşretmeyiz amma, ik halk ta bu mızıkadan çok istifade eder. yahud da İstanbulda bandosu olan kıt'a yıldır, Trakyada yapılan manevralara iş Bizde de halkın ruhunu en çok okşıyan ların bulunduğu kışlalardan yapılabili Soğuklann şiddetinden grip salgını teves* kıtaat Birinci Ordu Müfettişliğine bağ dır. tirak eden tanklarımızın herhalde 3 tane askerî mızıkadır. Aradasırada raslanı ve pek az külfete mal olur. Bu iş bizim sü etmektedir. Bu sebeble Serez vilâyetilıdırî merkezi Ankaradır. İkinci Ordu Muhabere, nakliye ve lank cikten ibaret olmadığını gören göz gör lan bir bandoyu ta uzaklara kadar ta nin bütün mektebleri kapatılmıştır. için elzemdir ve bir an evvel yapılmalı Müfettişliğinin merkezi Konyadır; A Türk ordusunda 9 muhabere takı nadolunun cenubu garbisindeki kıt'alar mı ( ? ) , 9 otomobil takımı (?) ve 3 tane müstür. Gazetelerde çıkan resimlerini de kıb eden halkın ona ne dereceye kada dır. Tahranda Yunan sefareti Milletler Cemiyeti Askerî Yıllığı tahrir rağbet gösterdiğini herkes takdir eder. 5 Mühim maçlann neticeleri eski bu müfettişliğe merbuttur. Üçüncü Ordu de (?) hafif tank vardır. Atina 28 (Hususî) Yunan hükuŞu halde radyomuzdan da her vaki1 si gibi gene bildirilmelidir. Müfettişliğinin merkezi Erzincandır, (CUMHURlYET Milletler Ce heyetinin görmesi lâzım gelirdi amma Radyomuz için son temennim muvaf mti Tahranda bir elçilik tesisine karar Türkiyenin şarkındaki kıtaat bu müfet miyeti Yıllığınm ordumuzun muhabere bayların uykuda olduklan anlaşılıyor.) bando konserleri dinlemeliyiz. Bu ışi vermiştir. malî ciheti de hemen hemen ehemmiyet fakiyettir.» Sonu var tişliğe bağlıdır. nakliye ve tank kıt'alan hakkında verdi Sheridan ailesinde, nesilden nesle inikal edip gelen bu efsane şudur: Bundan takriben dört yüz sene evvel, Sekizinci Henri İngiltere Kralı bulun duğu zaman, Catherine d'Aragon ile olan nikâhınm feshine muvafakat etmiyen Papalığa karşı mücadeleye girişmişti. Bu a" rada, îngilteredeki manastırlar kapatıl mağa, mallan musadere edilmeğe ve papazlara işkence yapılmağa başlandı. Dorset'te zengin bir manastır vardı. O tarihte Kralın zabitanından olan Sheridan, bu manastıra geldi ve papazlan manastırdan kovarak, mallannı musa dere etti. Papazlar etrafa dağıldılar; içerinden en yaşlısı, o zamana kadar içinde yaşadığı manastıra dönüp son bir dea daha baktıktan sonra, gözyaşlarını zaptedemedi ve elinden alman tarlalara, ağaclara, korulara bakarak şu beddua da bulundu: «Ey mel'un toprak! Sana sahib olacak olanlar, bize zulmedenin âbbetine uğrasın ve genc yaşta ölsünleri» Fılhakika Sheridan, bir müddet sonra öldü; oğlu da, tam 21 yaşına geldiği zaman hayata gözlerini kapadı. Bundan sonra, Sheridan ailesinin her batmdaki erkek evlâdlan, bu bedduanın esbit ettiği yaştan fazla yaşıyamamış ve 21 yaşına gelince mutlaka ölmüştür. En son ölen muharrir Dick'in babası, Harbi Umumide, Fransaya gelen îngiliz kıtaatında zabitti. 1915 senes'nde harbde vurularak öldü ve bu ölüm vak'asmdan beş gün sonra da Dick dünyaya geldi. Dick sinni rüşde geldiği zaman, an nesi, onun tevarüs ettiği lânetli toprak an elden çıkarması için oğluna yalvardı. Delikanh bu ricayı kabul etmekle bera ber, ecdadının ebedî uykuya dalmış buunduğu kabristanı ihtiva eden ufak bir köşeyi satmağa bir türlü razı olamamıştı. udur. Radyomuz hükumete geçtikten sonra dinlemek istı yoruz: B. Bedrı VassaJ 1 Siyasî bir muharrire her yedi îünde bir, haftanın mühim siyasî vak'aarının bir icmalinin yaptınlması, 2 İsmail Habibe edebî konferansar verdirilmesi, 3 Haftada bir saat salâhiyettar bir ağızla bayanlara dünya moda hareket erı hakkında malumat verilmesi, 4 Plâk neşriyatında alaturka ve halk havalarına fazlaca yer verilmesi, 5 Avrupanm bellibaşlı merkezle inden ve Ankaradan sık sık nakiller yapılması, 6 Stüdyo orkestrasına her gece muayyen zamanda dans havalan çaldı rılması, 7 Haftanın enteresan adliye haadislerinin röportaj şeklinde ve eğlenceli bir tarzda anlatılması. Diş tabibi B. Taranto «Radyomuzda neler dinlemek istiyor>unuz? anketiniz cidden şayanı tebrik tir. Fakat bu kadar mütenevvi fikirler arasında münasib olanları seçmek biraz güç olacağını zannediyorum. Zira iler lenen fikirlerin çoğu pek doğru iseler de bütün bunların birden tatbikı gayrimümkün veya pek zor olacaktır. göndermesinden bahsediliuordu. Bugün hâdisenin devamını anlatan kısmı dercediuoruz.) Bu şiddetli muamelenin, Fransanın haysiyeti bakımından bu derece çirkin hereketin sebebi ne idi? Bugün biliyo ruz ki, bu hareket aylardanberi tasmim edılmişti ve «Panther» Agadir istikametınde yola çıktığı zaman Alman Hariciye Nazırının cebinde bütün bir plân hazırlanmış bulunuyordu. Bu zat, Kongo müstemlekemizin, Sangha nehri ile deniz arasındaki kısmın yani Hattüüstüva Afrikamızın hemen hemen heyeti mecmuasını zaptetmek arzusunda idi. Fazla olarak, Fasın cenubu garbisinin bir kısmmı, ekonomik imtiyaza bağhyarak muhafaza etmek tasavvurunda bulunuyordu. Al O vakitki Fransız Başvekili manya bizi, Fasta ancak bu şartlarla haM. Joseph Caillaux reketimizde serbest bırakmak niyetinde Fastaki himaye rolü mufassalan mündeidi. riç bulunuyordu. İkinci kısmı Kongo'daAlmanyanm bu emellerinden nasıl ki imtiyazlara müteallikti. vazgeçebildiğini ve Kongo'da birkaç kiAlmanya, siyasî himayeyi kabul et lometroluk bataklığı almakla nasıl iktifa mekle beraber, asıl maksadlannı açığa ettiğini anlatmak uzun sürer. Sadece, o koyan mukabil bir teklif dermeyanından tarihte memur edildiğim müzakeratın baş da geri durmadı. Fasın cenubundaki şilıca safhalannı anlatmakla iktifa edece mendiferleri ele almak istiyor. Geniş bir ğim. mıntakayı önce ekonomik bakımdan istisBen, Agadir hâdisesinden birkaç gün mar etmek, sonra siyaseten zaptetmek evvel Başvekâlete tayin edılmiş bulunu maksadım güdüyordu. yordum. Müzakerat, temmuz iptidasm Berlinde fırtma kopmasma ramak kal* dı ve şayed malî bir buhran patlak vermemiş olsaydı, kopacaktı da. Almanlar, u buhranın, Fransız Başvekili tarafın an hazırlanmış bir şey olduğunu iddia ttiler ki, buna belki de pek haksız deillerdi. Esham fiatları düştü; mevduat sahiberi bankalardaki paralarını çektiler; ifâslar birbirini t takib etti ve halk telâf a düştü.