Katalog

CUMHURfYET J 7 Şubat 1936 Cenub vilâyetlerimizde imar ve îhya faaliyeti Urfada, genc bir Belediye reisinin gayretile vücude getirilen işler bu şehre mamur bir çehre verdi Futbolcular, gezmeğe gidiniz fakat maç yaomaşra... asla! Futbolculara bir tavsiye... Dünyanın görünmez hâkimi: Mikrob Onlar kanlı muharebe yapmakta beşeri geride bırakırlar Mikroblar hayatın esasını teşkil ederler ve onlarla bir yurda tamamen çullanacak şekilde mikrob harbi yapmak imkânsızdır 2*] Fenerbahçe ve milli ta.kivn.xn eski sol açiklanndan meşhur Bedriyi jut bol meraklılannın hemen hepsi ta • nırlar. Bedri, olimpiyadlardaki futbol Bakterilcr, zaman geçtikçe, antiseptik turnuvasına Türk maddelerin tesirinden yılmaz olurlar; bu takımının da işti • hususiyetler, uzviyetlerinde, nekadar iprak ettirilmesine tidaî olursa olsun değişiklıkler husule gelkarar verildiğini diği fikrini vermektedır. Dünyaya geldıköğrenir oğrenmez k ı m l n e s k i s o l leri gündenberi ıklımlerin değişiklıklcrine fikirlerini yazıp btBedri uymuş olan insanlar gibi, onlar da te ze göndermiş. Biz de hiçbir mütalea ilâve etmeden aynen kâmül etmektedır. Fakat bu tekâmül için Urfada Halilürrahman camisi ve önündeki gölü vücudü zarurî olan mikrob neslinin bir dercediyoruz: Urfa (Hususî) Bol suları, yemyeşil ta ve bu yüzden birçok hastalıklar mey«Türk futbolcularmın olimpiyadlara hafta zarfmdaki sayısı, Hazreti Âdem ve gönül açıcı mesire yerleri, geniş Ha dana gelmekte idi. Belediye, suyun mec iştirak kararım okur okumaz hayretten den bugüne kadar dünyayı doldurmuş oran ovası topraklarmdaki bağ ve bah rasmı tamamile kapatmış ve camilerin dondum kaldım. lan beşer neslinin sayısmdan çok daha çelerile <Yeşil> adını alan Urfa, Cum su ihtiyacmı temin etmek maksadile de Başka sporlar hakkında söz söyleme fazla olduğu için, değişikliği gözlerimizle huriyet hükumetimizin devamlı him birçok şadırvanlar kurulmuştur. ğe ihtisasım müsaid değildir. Fakat fut görmek fırsatını bulabiliyoruz. met ve alâkalan, Beledive reisi ömerin Ankara, tstanbul ve İzmir gibi bü bol için birkaç satır yazmakhğımı vicdevamlı çahşması sayesinde bir jeni şe yük şehirlerimiz müstesna olmak üzere danım bana emretti.. Fen âleminde yapılan pek çok tecrübehir olmak yolunu tutmuştur. Son yıllar Türkiyemizin hemen hiçbir yerinde eşi Bir kere olimpiyadlarda halk ve spor ler neticesinde anlaşılmıştır ki, bu göze zarfında vücude getirilen tesisat bu va olmıyan ve her türlü konforu haiz bu cular nasıl maç seyrederler? görünmezler dünyanın içinde, ancak birtan parçasına pek mamur ve şirin bir lunan çok güzel bir otel ve 500 küsur Türk futbolcularmın iştirak ettiği kaç saatlık ömür süren mahluklar olduçehre vermiştir. kişi alabilir genişlikte bir sinema yap 1924 Paris ve 1928 Amsterdam olimpi ğu gibi, açbiilâc bir ampul içine kapatılÖmer, Belediye reisliğine seçildiği tırılmıştır. Sinema sesli tertibatını havi yadlarına ben de gitmiş ve şunları gö dığı halde uzun seneler ölmemiş mahluk933 martında Belediyenin varidatı 45 ve çok zengin dekora malik bir sahnesi rerek öğrenmiştim: lar da vardır. Görünüşe göre, bunlar, bübin liradan ibaretken bugün 120 bin li vardır. Otel ve sinema önünde plânlı Bir milletin en mühim propaganda tün kışı hiç birşey yemeden geçiren dağ raya fırlamıştır. Varidatı artırmak için bir park vücude getirilmiştir. Bu park vasıtası bu gibi beynelmilel spor temasfaresi gibi, bir nevi uyuşukluğa gömül akar elde etmek lüzumu hissedilmiş ve ta her akşam büyük hoparlörlerle hal larında oluyor. Orada muhtelif millet mektedir. Belediyeler Bankasından 50 bin Hra is ka radyo dinletilmektedir. lere mensub uyanık, zeki bir halk kütModern fennin kat'î surette reddettiği tikraz edilerek işe başlanmıştır. lesi ve neş'eli, alaycı bir sporcu genclik Eski Mevlevihane Hususî îdareden isbüyük bir hata vardır ki o da soğuğun, önünde imtihan olunuyor. Gayrifennî mezbaha verine 19400 H timlâk olunarak burası esnaf birlikleriraya modern bir müessese vücude geti ne tahsis olunmuştur. Beledive, birlik Uruguay adını bile bilmezken binler daha doğrusu buz dolablannın husule gerilmiş, 935 senesi nisamnda açılmıştır. ler üzerinde fazla mesai sarfetmekte ve ce halk on bir ovuncusunun gösterdiği tirdiği mutedil soğuğun bakteri tohumlaPek iptidaî bir halde ve dağınık, mik birlik sandıklanmn teessüsüne çalış liyakat ve muvaffakiyet yüzünden Pa rını öldürdüğü zannıdır. Mikrob, soğukriste göğüslerinde Uruguay bayrağı ta ta da uyuşukluğa gömülür ve inkişafına rob ve hastalık yuvası olan eski kasab maktadır. şımağa başladı. dükkânları kaldınlarak 57 dükkânh ve Urfa müdafaasmda şehid düşmüş oengel olan bu vaziyetten kurtulur kurtulelektrik, musluk tertibatını havi bir et lan kahramanlarımız için güzel bir a Uruguay milleti herkesin nazannda maz, sanki kaybettiği zamanı kazanmak büvüdü, büyüdü. Hali yapılmıştır. ister gibi, muzır faaliyetine eskisinden dabide yapılmıştır. Ötede ise paniğe uğrıyan bir takımı Halk, bu sayede pis koku duymaktan Umumî caddelerde iki yıl içinde altı seyirciler alaya almasım da biliyor. Ta ha şiddetle devam eder. Buz dolabları, kurtulmuştur. Kasab çarşısına bitişik bin metro parke kaldırım ve yeni Hü kım sahada bocaladıkça seyircilerde a mikrobun mazarrahnı durdurur, fakat çüolmak üzere bir sebze halinin inşasına kumet caddesinde 3900 metro murabba Iay ve eğlence artıyor. Bu zavallı ta rüyebilir maddeleri hiçbir zaman takim başlanmış, bitmesine çok az bir zaman mdan ibaret asfalt bir bulvar yapılmış kım olimpiyadm bitmesine kadar her etmez. Şarbonlu bakteri «spore» leri sıkalmıştır. tır. Bütün caddeler ağaclandınlmıştır. kesin nazarında küçülüvor. Sokaklarda fırdan aşağı 90 derece hatta bazan 180 Yalnız Türkiyemizde değil, dünyada Ağaclann haricî temastan masuniyeti bile eğlence mevzuu bu oyuncularm derece soğuğa kadar mukavemet ederler. eşine nadir raslanacak kadar güzel bir için demir mahfazalar altına alınması formalan olmuş oluyor. Zira oraya ayni Buna mukabil, sıcak, tehlikeli basiller mesire yeri olan Aynizeliha, Evkaftan da unutulmamıştır. zamanda eğlenmege, alay etmeğe gelmiş den birçoğunu mutlaka mahveder, fakat lstimlâk edilerek Cumhuriyet parkı a Asrî ve fennî mezarlığa üç ay evvel ateş gibi bir genclik var. Fırsatı kaçır en asağı yüz derece hararette... dile büsbütün süslenip güzelleştirilmiş başlanmış, henüz bitmemiştir. Bu ayın mıyorlar. Aman vermiyen muharibler tir. Bu efsanevî gölden çıkan sular şeh sonuna kadar bitmiş olacağı tahmin etşte 1928 olimpiyadlarmda Türk futrin 34 muhtelif yerinde açıktan akmak diliyor. bolcularmın hali bu haldi. Profesör Kalmetin çok şayanı dikkat Halbuki şimdi? bir sözü vardır: «Mikroblar, der, kimbilir O zamandan bu zamana kadar futbo kaç yüz milyon sene evvelindenberi yaşaIumuzda müthiş bir gerileme vardır. Bu maktadırlar. Hayvan devrinin cedleri ogün dünya üzerinde olimpiyadlara iştilan nâim mahluklar bile ortaya çıkmadan rak edecek her hangi bir takıma çok mühim gol farklarile pani^e uğrıyarak çok evvel denizlerin ve karaların ilk sakinleri mikroblardı. Seyyaremiz, henüz mağlub olmamız yüzde yüzdür. Sporda mağluibyet ve galibiyet ara ilk devirlerin buharlan içine gömülü iken, onlar bu seyyarede yaşamağa başlamış nılamaz. Bir tim mağlub da olabilir, galib bulunuyorlardı.» de gelebilir. Maksad orada bir spor te Mikroblann nekadar süratle çoğaldıkması yapmaktır, deniliyor. Iannı yukanda söylemiştik. Bu tenasül Ancak paniğe uğramamak, alay mev berektile bu mahlukların dünya yüzüne zuu olmamak, kücük düsmemek şartile. serpildikleri devrin eskiliğini birleştirince, Ben Coban Mehmedin karşısma çıkıp: mikrob milletinin bugün nekadar azametli c Seninle güresece§im> desem ve binlerce halk önünde bu işe girişsem bir miktara yükselmiş bulunması Iâzım gebenim vaziyetim gülünç, komik olur, sa eceği kolayca tasavvur olunabilir. Bereket versin ki, mikroblar, insanlann yaptıknırım. Olimpavadlara gidecek futbolcular. lan harbleri solda sıfır bırakacak dereceBelediyenin yaptırdığı Asri sinema binası bana inanmız... Bizim dünva futbolun de kanlı muharebeler içinde yaşarlar. Edaki şimdiki vazivetimiz buna benzer. ğer onlar, biribirlerini böylece yiyip biHderseniz şayet, bunu size zaman gös tirmemis olsalardı, dünya çoktanberi onterecektir!.. *] Makalenin ilk kısmı dünkü sayımızda Şimdi. senelerce bu sahada beden ve cıkmıştır. kafa patlatmıs eski bir futbolcü arka daşınız sıfatile; Olimpiyadlara iştirak kımları arasmda yapılmıs ve Acar fd edip te kavaklarda olduğu gibi he manlılar bire karşı iki sayı ile maçı kazimete uğradığımız zaman, «evvelce, zanarak devrenin birincisi olmuşlardır. Devlet Demir gitmeden neden sustunuz. Bizde her iş Beyoğlu Halkevinin spor Kız talebeler hakkmda Maarif idare yollan Haydarpa olduktan, vapıldıktan sonra coşulur..» since yeni bir karar almmadığı gibi demeyiniz diye sövlüyorum. gecesi şa İşletmesinde yol mekteb müdürlerine ve talebe velileriidaresi birinci şuBeyoğlu Halkevi spor şubesi bu cu Çok arzu ettinizse, gezmek için gine de yeni bir tebligat yapılmadıjını diniz.. Lâkin aman sakm müsabakalara martesi akşamı için bir spor gecesi habe şef muavini mü hendis Fahri salı zırlamıştır. dünkü nüshamızda yazmıştık. Buna rağ girmeyiniz.> günü Gebze Dil is Atletik oyunlar, jimnastik gibi birçok men dün gene bazı gazeteler böyle bir BEDRt kelesi arasmda bin ğlenceli programdan sonra Halkevi tebligin yapıldığından ısrarla bahsetti Atletizm hakpm knrsunda diği drezinden bir Basketbol turnuvası birincisi olan Ga ler. Bunun üzerine dün Maarif müdürü İstanbul Atletizm heveti tarafından Iatasarav, tstanbul muhtelitile bir maç kaza neticesinde Tevfiğe müracaat ettik. Maarif müdürü acılan atletik sporlar hakem kursu düserek ağır su yapacaktır. bu mesele hakkmda, bize aynen şunları Mazhar, Adil Girav. Şinasi Reşid. Rarette yaralanmış uf, Ali Rıza, Cemil, Musa Kâzım, Melih, Peter, Yunan güres takımını ve nakledildiği Cer Merhum mühendis söyledi: « Kız talebenin mekteb dışmdaki îhsan, Fuad, Hüsameddin. Zeki. Receb, hazırlıyacak rahpaşa hastane Fahri sinde yapılan ameliyata rağmen, kur tavır ve hareketlerinin tesbiti için bazı Mehmed Nuri. Haldun, Talât. Firuzan. Üç ay evvel konturatı feshedilen Gütulamıyarak dün sabah saat altıda goz gazetelerin yazdığı gibi, ne bir toplantı Hilmi, Mufahham Naili. Suad, Cihad, reş Federasyonumuzun antrenörü Ma yapılmıs, ne de yeni bir karar verilmis Talât. Sudi. Yusuf, Talât, Semih, Sa car Raul Peter, Yunan spor teşkilâtile lerini ebediven kapatmıştır. Fahri 1316 senesinde İstanbulda doğ tir. Talebenin mekteb dışındaki tavır id ve Ömer Besimin istirakile bir top bir konturat yapmıştır. Yunanlı güreşçileri Berlin olimpivadmuş ve tahsilini Avrupada ikmal ettik ve hareketleri, mekteb talimatnamesile lantı yaparak hareket âmiri, müsabaka ten sonra 1341 de Devlet Demiryolları muhtelif tarihlerde, Vekâlet tarafından kâtibleri, saha mühendisi, ve komiser lan için hazırlıyacak olan Petere Yu na yol fen heyeti ressamlığile intisab et verilmiş emirle tesbit edilmiş olduğun ler hakkmda görüşmeler yapmışlardır. nanlılar Atinada bir de ev hediye et ; miş ve muhtelif vazifelerde bulunarak dan yeniden bir karar verilmesini icab Olirrmiyadlara yelkencilerimiz mişlerdir. daima muvaffakiyetten muvaffakiyete ettirtecek, her hangi bir hftdise de geç le eükrimörlerimiz de iştirak İngiltere lik maçları koşmuş, çok deŞerli bir şimendiferci idi memiştir.» îngiltere lik şampiyonasmm otuzunedecekler ; Genc yaşmda ölümü kendini tanıyan cu haftasında Arsenal takımı likte ye On birinci Berlin olimpivadlarmda , ları ve bilhassa meslektaslarmı derin teÜNÎVERSÎTEDE vapılacak olan eskrim ve velken yarış dinci olan Partsmouth takımına 3 2 r essüre boğmuştur. maglub olmuştur. lanna Türk takımlarımn da iştirak et Cenazesi bugün saat 10 buçukta Cer Yusuf Akçora ihtifali 30.000 kişi önünde yapılan bu macta tirilmelerine karar verilmiştir. I rahpaşadan kaldırılarak Kadıköy iskeArsenal ilk devreyi 2 1 mağlub bitir Geçen yıl ölen büyük mütefekkir ve Eskrim takımı olimpiyadlardan bir [lesine getirilecek, namazı Osmanağa caprofesör Akçora oğlu Yusufun ölümü buçuk ay evvel Pesteye giderek müte mistir. imisinde kıhndıktan sonra Karacaahmed Likte başta giden Sanderland takı \ mezarlığında, şehidlikte aile kabrista • nün yıldönümü münasebetile Edebiyat madiyen antrene edileceklerdir. mı 46 puvanla gene basta, Arsenal 31 fakültesi talebe cemiyeti tarafından bir |nına defnedilecektir. Bursada lik maclan puvanla beşinci vaziyettedir. anım günü hazırlanmaktadır. Anım güAilesine ve Devlet Demiryolları ida Bursa (Hususî) Bu hafta lik maç Lik maclarında bütün ümidini kesmis ^resine tazivetlerimizi sunanz. Allah nü martın on beşinden evvel yapıla larının birinci devresi bitmistir. Son olan Arsenal, Kral kuoası için büyük ihmet eylesin. caktır. mac: Acar İdmanla Akınspor birinci ta, bir gayret sarfetmektedir. Bir lâboratuarda mesai lann elinde can verir, en korkunc salgın hastahklarla sapır sapır dökülürdü. Hamdolsun ki böyle bir hâdisenin vukuuna imkân yoktur. Basiller ve bakteriler, dünyanın hayatına hatime çekmek şöyle dursun, bilâkis arzî hayatın esasını teşkil ederler. Onlar olmasa, nebatlar, hayvanlar ve insanlar mevcud olmaz ve dünya, üzerinde tek ot bitmiyen kasvetli bir boşluktan ibaret kalırdı. Mikrob dünyanın asıl hâkimidir. mikroskoplarm kuvveti, aydınlaticî işıklann mahiyeti itibarile mahduddur. Işık, ha* vada, küçük dalgalar halinde yayıhr. Bu aydınlık dalgalannm çukurlannda kay a bolacak kadar küçük olan mikroblar gözle görülemez. Bunlar o kadar küçüktür ki, kömürlü filitrelerden geçerler ve kendilerine süzülen Virus denmesinin sebebJ de budur. Mikrob mthram anlamaz Dünyaya tesahüb Şimdi, tabiatin, bu kadar zararlı bir unsura, bu derece geniş yer vermesindeki hikmeti düşünelim: Bir bakteriyolojist, böyle bir suale herhalde gülümser, çünkü, stratosferin en yüksek mıntakalanndan, yeraltının ateşli mıntakası civarına kadat mevcud bulunan milyonlarca cins mikrob arasında, tehlikeli cins mikrob, ancak bir iki düzincden ibaretrir. Bütün diğer cins mikroblar Jıayat için elzemdjr. Fakat, ıs ter korkunc toksinler neşretsin, ister faydah işler görsün, mikrob her tarafa yayılır. Mikrob bir millet veya kalabalık kütleleri değil, ölçüsü olmıyan, aklın kabul edemiyeceği, hududsuz bir kaynaşmadır. Mikrob, sahhlara yayıhr, vücudünün son derece inceliği sayesinde vücudlerin içine nüfuz eder. Çünkü bir insan cildinde, bir kâğıd tabakasmda yahud bir ağac kütüğünde, mikrobun kendisinden çok daha büyük menfezler vardır. Kömürü de yapan mikrob! Feci bir kaza Kız talebe için Hiçbir tebligat yapılmıs değildir Genc bir mühendisimiz yaralanarak öldü Mikrob, havayı işba eder, denizlerin dibinde yüzer, volkanlann içinde, kapalı, binlerce yıl yaşar. Üç dört yüz bin sene evvel tahmin edilen üçüncü devirdenberi, yere batmış ormanlann ağaclannı yemekle meşgul olsalar gerektir, bu ağac kütüklerini kömür haline getirenlerin de mik roblar olduğu tahmin ediliyor. Bütün aldığımız gıdalar onların eseridir. Mikroskop altına konulan bir topluiğne başının dörtte biri büyüklüğünde bir damla tükürük, canavarlarla dolu hakikî bir yabani ormanı andırır. İnsan ve hayvan yavrulan doğmadan evvel bakteriden ve basilden kat'iyyen salimdir. Fakat dünya eşiğinden içeri adım atar atmaz, her renkten, her cinsten tabur tabur mikrob, av beklemek için içinde pusuya yattıklan hava mmtakalanndan, bu yavrulann üzerine pürsilâh hücum eder. Birkaç dakika içinde, çocuğun uzuvlan, akla gelebilen çeşid çeşid hastalıkların tohumlarile dolar. Bu tohumlar, artık onun vücudünde kalacaktır. Bu mikroblann en kuvvetlisi, en faali, vücudü zayıf, sahayı müsaid bulur bulmaz, hastahk meydana rıkar. Mikrob harbi lâkırdısı ortaya çıktığındanberi, mikrob bir korku mevzuu olmağa başlamıştır. Halk, gaz harbi fikrine az * çok alıştı. Bundan korunmak için hiç olmazsa, maske var. Fakat, bu canlı ve göze görünmez mahluk, her tarafa sokulan ve en müthiş hastalıklan aşıhyan mikrob insanlara daha korkunc geliyor. Onun ifa* de ettiği tehlike, zihinleri daha fazla bulandınyor. Gökten inen bir tek bomba, bir irmağa atılan bir tek damla kültürj bütün dehşetile gelen bir salgın hastalık ordusu demektir. Geçen sene, Pariste, Alman casusla • rının, Metropolitendeki hava cereyanla « rile mikrob saçma tecrübesi yaptıklan id* dia edilmişti. Almanlann, zararsız mik * roblarla yaptıklan bu tecrübenin muvaffakiyetli neticeler verdiği söyleniyor. Tec* rübeyi yapanlar, az bir müddet sonra, uzak bir noktada, serptikleri mikroblann bininci neslinden efrad bulmuşlar. Ancak ortada şüpheli bir nokta varsa, o da, bu mikroblann bu kadar uzun bir seyahatten sonra, gene öldürücü tesirlerini muhafaza edip edemiyecekleridir. Bazı bakteriyologlann iddiasma göre, mikroba, harbin kendisinden beklediği zararlı işi gördürmek zannedildiği kadar kolay birşey değildir. Mikrob cinslerinin çoğu, toksik kabilîyetlerini muhafaza ederek inkişaf etmek için, müsaid muhitte kalmak isterler. Meselâ, harbin çok işine yarıyabilecek olan veba mikrobu sari bir afettir, farenin vücudünde yaşar ve insanlara pire vasıtasile geçer. Şayed pire, fareyi ısırdıktan sonra insanı da ısmrsa hastahk kana gider. Fakat mikrobun, böylece doğrudan doğruya ve kısa bir zaman içinde nakledilmiş olması Iâzımdır. Mikrob harbi ufak gruplar, muayyen kütleler üzerinde tesir yapabilirse de, fennin bugünkü bilgj hududlan, onun bütün bir memleket üstüne, bir mikrob bulutu gibi çökmesini temin edecek derecede geniş değildir. Fazla olarak, gaz maskeleri, mikroskopla görülebilen mikroblara karşı da müessirdir. İnsan ciğerlerine ancak yukanda bahsettiğimiz süzülen cinsten ürtravirüşler nüfuz edebilir. Son bir ihtimal de, müdafaa vasıtası olarak bacteriophage denilen «mikrob yiyen mikrob» u kullanmakhr. însanlann biribirini öldürmek merakının, alabildiğine küçük mahluklar âlemine kadar sirayet etmesi ve göze gorün miyen bu âlemde kendi hesablanna bir kıtal yaratmalan hakikaten pek meraklı birşey olurdu. Fakat insanlar öyle budaladır kî... CLAUDE BLANCHARD Gizli mikrob Yeryüzünde yaşamış olan herşeyi çürümeğe, içinden tekrar hayat doğacak olan gaz ve madde halinde ademe kanş mağa mecbur eden tabiat kanunu, ancak mikroblar, fen bakımından bizi çok geride bırakan bu hakikî kimyagerler elile işler. Malumdur ki, her madde zerrelerden ve bu zerreler de atomlardan terekküb eder. Atomlar, alabildiğine taaddüd eden kombinezonlarla, akla gelebilen bütün mad delerin husulünü temin ederler. Bu zerrenin içinde mevcud atomlann cinsine, sayısına ve şeklinç göre meselâ yün, sünger kâğıdı yahud parmaklarımızın ucundakı tırnaklar vücud bulur. Niçin mi? Işte, bu, pek yakmda halledilemiyecek gibi görünen bir muammadır. Alimler, göze görünmelerine îmkân olmıyan ve nekadar büyültülse gene görülemiyen bir takım mikroblann mevcudiyetini çoktanberi bilmektedirler. Filhakika, ECNEBİ MEHAFtLDE 4 Fransız pilotu geldi Er Frans şirketi pilotlanndan Truselye, Kurtuva, Martine ve Deverno tay yarelerile şehrimize gelmişler ve TokatIiyan oteline inmişlerdir. Fransız tayya recileri bugün Yeşilköyden havalanarak Beyruta gideceklerdir. Avrupa uçuj servisleri yakında başlıyacaktır.