Katalog

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî İcmal ^m Amerıka ve Sovyetler. 3 tincü sahifemizde: Hâdiseler kar • şıtında Ahmed Ağaoğlu. 6 ncı sahifemizde: Tarihten yapraklar M. Turhan Tan. 7 nci sahifemizde: Yirminci asnn Neronu, Habeş taarruzlarının hedefi ne ılabilir? S3fl! 4İ0U umhuri • J1Qn İSTANBUL • CAĞALOĞLU ^ „ ... ., „ ...„« Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, Istanbul Posta Kutusu: İstanbul, No 246 UIH113 U iKlllCIIOnilll 1000 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 ratırir rıeyeti: 24298. Idare ve matbaa fcısmile Matbaacılıfc ve Neşnyat Şirketi 24299 24290 Memleketlerimir arasında bir ademt tecavüz misakı yapsak? Kime karşı ? J Balık bolluğundan Çektiğimiz zorluklar! ok balık tutmaktan korkar hale geldiğimizi gazetelerde okuyorsunuz tabıi. Balık çok çıkınca fiatlar masrafı korumıyacak kadar düşüyor. Bazı seneler îstanbulda palamut bahğının, hatta toriğin yok pahasma denilecek fiatlara maskara olduğunu bılmiyen kimse yoktur. Geçen sene kayık kayık palamutlan denize dökmüştük. Kalori itibarile fazla azotlu en kuvvetli gıda maddesi olan balığm zaman zaman îstanbulda uğradığı bu hezimet şaşılacak birşeydır. Hatıra şu gelir: Çok çıktığı zaman yok pahasına satılan ve hatta denize dbkülen bu balıklan muhafaza edecek bir usul bulunsa da fakir halk bundan bol bol tedarik ederek her zaman ucuz fiatla harcıyabileceği bir gıda maddesini elinde bulundurabilse?.. Olmıyacak şey midir? Herhangi balık başta ruzlamak ve tütsülemek olmak üzere herhangi bir fabrikasyon ameliyesile uzun müddet dayanacak hale konamaz mı?.. Çifti sekiz on kuruşa palamut demek, kilosu nihayet 1 0 1 2 kuruşa et demektir. Bu, işin dahilî istihlâk tarafıdır. Bir de ayni işin belli bir millet zenginliğini kıymetlendırmek tarafı vardır. Daha mütekâmil, daha usulünde bir fabrikasyon piyasanın taze ihtiyacından fazla balıklan türlü ameliyelerle dahilde, haricde herkesin her zaman seve seve değer pahasile alacağı bir meta haline koyabilir. Her türlü kutularda müstahzar ton balıklan bütün dünyanın tanıdığı, aradığı bir maldır. Sardalyanın her çeşidi her yerde her zaman geçer bir metadır. Karadenizde tarlalarımıza gübre diye kullandığımız ham^i balığının ançuez adını alan fabrika*yt>n şeLIi çok nefis ve çok zevklı olduğu kadar n«k mükemmel de bir gıdadır. Halbuki Is:anbulda balıkçılanmız bugünlerde çifti on beş kuruşa kadar düşen Lonkleri bu kepazelikten kurtarabilmek için aralannda fazla balık tutmamağı kararlaştınyorlar. Bir çıit torik en aşağı 3 kilo et demektir. Trabzon taraflannda ise fazla hamsi tutmak çok kere fuzulı bir külfet sayılıyor. Italyanlar cenubda IngilizFransız askerî birliğini Danan şehrini aldılar temin eden bir anlaşma yapılıyor Trablusta yerli bir İtalyan kıt'ası isyan ve Yukarı Fransada hava irtibat noktaları kurulacak Harb çıktığı takdirde İngiliz tayyarelerinin hemen Fransaya yetişebilmeleri için şimdiden hazır kuvvetler bulundurulacak Mısıra iltica etti. İsveç Kızılhaç revirinin bombardımanı Avrupada infial uyandırdı Akdenîzde harb çıkarsa... Habeş harbi kızışıyor \ Torpil kullanan ağtr tngiliz tayyareleri harekete haztrlantyor Londra 2 (A.A.) Bazı gazetelerin tahminine göre, süel yardım hakkmda yürütülen Fransız ingiliz görüşmelerı ehemmiyetli bir şekilde inkişaf etmiş' bulunmaktadır. Nevvs Chronicle gazetesinin Paris aytan bilhassa şunlan yazmaktadır: «Muhtelıf teklifleri arasında Fransa, Fransız piyade ve tayyare kuvvetlerinm cenub hududunda toplanmalan ıhtimali karşısında Fransanın şimal ve şarkında IngıJiz Fransız havaî irtibat uokUtları kurulmasını teklif eöniştir. Bunun için ılk önce hava malzeme ve .efradı hazırlana caktır. Bu suretle, Akdenizde bir harb çıktığı takdirde, İngiliz hava fıloları Buna mukabil piyasalarımızda her za Manşı derhal geçebıleceklerdır. Kara man balığm ucuz olduğu söylenemez. Zaman zaman yok pahasına kadar inen ba hklar bazı nevilerdir: Palamut gibi, torik gibi, uskumru gibi, hamsi gibi. Bugünlerdeki perakende fiatı 150 ile 320 kuruş arasında olan barbunyanın Istanbul piyasasında 100 kurustan asağı &ıptüğü görülmemiştir denilebılir. Kefal 60 ile 120 kuruş arasındadır. Levrek 100 ıle 200 arasında yüzer durur. Çinakop, lupez, izmarit gibi bazı neviler azçok ucuz da olsalar her nedense miktarca çok değillerdir. Lüfer 60 120 den aşağı düsmez. Bundan anlarsınız ki bazan tutulmasından korkulacak kadar çokluğuna rağmen Türkiyede balık piyasası her zaman fakir halkın yanasabileceği bir piyasa değildir. Müstahsili olduğu kadar müstehliki de memnun etmiyen bu tezad larla dolu durumun sebebi nedir? kuvvetlerine gelince, Fransa, bir îngiliz Lavalin ttalyan elçisile mülâkatı seferî kuvvetinin Fransaya gelmesini tekParis 2 (A.A.) Laval Cerutti lıf etmemektedır. Bununla beraber Fran mülâkatı, hususî bir siyasal mahiyeti haiz sa hükumeti, anî bir ihtiyac karşısmda, değildir. Italyan büyük elçisi, mesai arderhal nakledilebilecek bir ihtiyat kuv kadaşlanndan ikisini, Lavale takdim etvetine malik olup olmadığını lngiltereye mek için gelmişti. sormustur. Daily Mail gazetesi diplomatik aytannın tahminine göre, her iki taraf, şimdiki ihtiyaclara tamamile tekabül eden bir anlasmaya varmıstır. Cepheye giden ihtiyar Habesler, Jmparatora sadakatlerini izhar ediyorlar Habeşistandan harb harekâtı hakkın ve Italyanlarla beraber hareket eden Oda dün gelen haberler, gene hayli kan gaden kabilelerinin Danan kasabasını şıktır. Bununla beraber, cenub cephe ele geçirdıkleri anlaşıhyor. Danan çok (Arkası 8 inci sahifede) sınde epey şiddetli bir muharebe olduğu aPetrol ambargosu gayrikabili içtinabdır» Popüler gazetesinde M. Blum: «lsveç kızılhaç hastanesinin bombarciımanı, llalyaya kar^ı, vaktıle Lusıtan Renotun tskenderiyeye gitti yanm torpillenmesi üzerine Almanyamn Cebelitank 2 (A.A.) Renown a uğradığı ayni aksülâmelleri doğuracaktır. dındaki muharebe kruvazörü îskenderi kanaatindeyim, diyor. M. Musolıni ile yedeki fıloya iltıhak etmek üzere, Cebe dünya vicdanı arasındaki esasen pek dehtanktan hareket etmiştir. (Arkası 7 nci sahifede) Gene vakti ahara talikî Ticaret Odası bankaların sorduğu mühim bir kredi meselesine dün yaptığı fevkalâde toplantıda da cevab hazırlıvamadı Dün Kahirede talebe polisle çarpıştı İki taraftan yaralananlar var. Hükumet halka, bu galeyanın Mısır aleyhinde olabileceğini ihtar etti. Tıb Fakültesi kapatıldı Mühendis mektebi talebesi için verilen kararlar Bir talebe tardedildi, birkaçı da nihariliğe çıkarıldı Ankara 2 (Telefonla) Yüksek Mühendis mektebinden bazı talebelerin yemekleri beğenmemek suretile çıkardıklan hâdisenin tahkıki tamamlanmış, ka bahati görülenler muhtelıf şekilde cezalandırılmıstır. Nafıa Vekâleti bu kararDün yeni müsademelere sahne olan Kahireden bir manz<ıra lan verirken bu gibi işlerin tekerrürünü Kahire 2 (A.A.) ElEzher Üni den bir kiji ağır, polislerden sekiz kişi haönliyecek tedbirler almakla beraber büyük bir şefkatle de hareket etmiş, sade versitesine mensub binlerce talebe bu sa fifçe yaralanmıştır. Abbasiyede talebe ile polis arasında ce mektebden bir talebe çıkanlmış, bu bah gösteriler yapmıştır. Polisle talebe (Arkast 7 nci sahifede) talebenin de vaziyeti mükerrer tecrübe arasında musademeler olmuştur. Talebeıııııııııınıı ııııııııınıııııı nmııııııınıiHiıiMiııııııııııııııııııııııııııııımıııııııııııııııınııııınııııııımııımıııııiHiınııımıımımıııııınııımtıii lerle yaraşık almaz gözüktüğünden bu şiddetli cezanın tatbıkına maalesef kat'î mecburiyet hasıl olmuştur. Nafıa Vekâleti diğer taraftan Yük sek Mühendis mektebi için yeni bir tali(Arkası 7 nci aahifede) Bunu bir hamlede hulâsa etmek müm kündür: Türkiyede balık ve balıkçıhk sanayiinin yokluğu. Doğrusunu isterspn'7 balık tutma islerimiz pek geri olmasa bilp çok ileri degildır. Sonra tutulan balıklan devamlı surette kıymetlendirecek esaslı Dünkü toplantıdan intıbalar: SoHa heyeti umumıye, ve ileri sanayiden mahrum bulunuyoruz sağda seçim yapılırken Halbuki dünyanın en bol olmasa bile en Yeni sene münasebetile Ticaret Odaİntihab işleri bu suretle bittikten soniyi balık sanayii ancak Türkiyede kuru sı umumî heyeti dün öğleden sonra saat ra müzakereler başlamıştır. Ilk olarak Iabilir. Deniz balıklarının en güzelleri üçte fevkalâde bir içtima akdetmiştır. söz alan Emin Ayni demiştir ki: bizim sulanmızda bulunur da onun için. Muvakkat kongre riyasetine Murad Fur« Geçen celsede Ticaret Odası Kimsenin hatırına toz konmamak iize tun seçildikten sonra riyaset dıvanı intı memurlarının Tekaüd Sandığı meselesı re kaydetmiş bulunalım ki Türkiyede ba habı yapılmış ve birinci reisliğe Mıthat mevzuu bahsolurkan «sandığı istiyenle lık sanayii hiç yok değildir. Istanbul Ja Nemli, ıkinci reisliğe Ziya Taner, bi rın eksenyeti teskil edip etmediğı ve sançiroz yaparız, Gelıboluda ve Marmara rinci reis vekillığine Ahmed Kara, ikin dığın şahsiyeti hükmiyesi olup olmadığı» adalannda sardalye tuzlarız, Trabzonda ci reis vekilliğine Said, hesab müfettiş şeklinde iki sual sormuştum. Ilk sualime yunuslardan yağ çıkarırız. Bu islerin kıv liğine Hüseyin Sabri, muamelât müfet «sandığı istiyenlerin ekseriyeti teşkil emet ve şerefini kabul ile beraber hep bır tisliğine Hılmi Naili. kongre murahhas denler» olduğu ve ikinci sualime de likte itiraf edelım ki yapılacağın büvuk lıklanna Hasan Vafi ve Said seçılmiş «sand:5m şahsiyeti hükmiyesi oiduğu» lüğüne göre bunlar küçük ve iptidaî sey tir. Bundan sonra idare heveti intihabı şeklinde cevab verildi. Halbuki meciislerdir. Hamsiyi gübre diye tarlaya dök da yaDilmıs ve Denizyollan Umum Mü ten çıktiktan sonra vazivetin tamamile mek hiç yoktan iyi birseydir amma çok dürü Sadeddin. Şerefeddın Alemdar, aksi şekilde olduğunu öğrendim. Nite iptidaî birseydir. Hamsiyi gübre diye kul Osman Nuri, Murad Furtun ve Bedn kım ertesi gün cıkan gazeteler de bu melanmak için bile bu balığı unufak toz ha Nedim idare heyeti azası olmuslardır. (Arkan 8 inci sahifede) line koyan bir fabrikasyona ihtiyac var llllllllllllHlllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinilllllllllllllllllllHMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII dır sualı buna göre tekrar soralım? Enstıtünün çok ağır yürüdüğünden şikâBalık diyince hep denizler hatınmı/a Peki ne olacak, ne yapmalı? yet edebılıriz. Meselâ Türkiye sulannın geliyor. Ya nehirlerimiz çavlarımız. Cumhuriyet hükumeti bu suali çoktan tahlili yapıladursun, şaşılacak bir çokgöllerimiz? Onlara temas etmek şövle sorarak cevabını da bir Balıkçıhk Enstı lukla ortada olan suüstü balıklarımızın dıırsun, görüyorsunuz a, balıktan bahse tüsü teşkil etmek suretıle vermisti. Beş se sanayiıni kurmak için sittin sene beklederken balık zenginliğinin bu çok kıymet nedenberi faaliyette bulunan Enstitü îs mekhğimize mahal yoktur. li alanlannı hatırlamıyoruz bile. tanbulda Baltalimanındadır. Gerek baYüz binlerle tona varacak haydi haNe olacak? lıkçıhk, gerek balık sanayii üzerinde zır mevcudun sanayii üzerinde şimdiye Bu suale cevab vermek için Türkive memleketi tenvir edecek ola*ı EnstıtU kadar çoktan bir karar alabilmiş olmalıyde tutulan balıkların tutulabileceklsre henüz araştırmalarile meşguldür. dık. nisbetle % 10 raddesinde var yok birşey llmî çahşmanın hiçbir şekline itiraz olduğunu da kaydetmiş bulunalım, ve o etmek akhmızdan geçmez. Olsa olsa YUNUS NADl Şark demiryollatında yapılan tetkikler Fransa, Italyaya silâh veriyor! İtalyaya gönderilmek üzere Hamburga gelen tayyare makineleri Kat'î vaziyet tesbit edildikten sonra hattı satm almak için müzakerelere başlanacakbr Deyli Herald yazıyor: Alman hükumeti, îngiliz hükumetine yaptığı gayri resmî bir müracaatte İtalyaya gönderil mek üzere Fransadan Hamburga gelen bir tayyare makinesi aksamı üzerinde yapılacak muamele hakkında fikir sor muştur. Milletler Cemiyeti tarafından ttalyaya verilmesi menedilen esliha ve harb malzemesi listesine tayyare makineŞirketin Sirkeci istasyonundan bir görünüş leri dahildir. Fransız limanlannda bu makine parçalan hakkında îtalyaya göndeŞark Demiryollarının satm ahnması Ali Çetinkaya müjdelemişti. Bayındırhk rilecektir diye beyanname verilmis olsay zamanınm geldığini Dıyarbekir hattının Bakanmın bu müjdelemesini müteak 1 (Arhan 6 nct sahifede) (Arkan 7 nci sahifede) açılış törenınden dönüşte Nafıa Vekili