Katalog

CUMHURİYET İS tkincikânun 1936 936 olimpiyadına hazırlık Berlinde muazzam tesisat yapılıyor Esas saha 100,000 kişi alacak. Olimpiyad kasabasını Aîrnan ordusu hazırlıyor Havacı yetişmek için fırsat bekliyen Türk kızları!. • Yıldız, paraşüt tecrübelerini anlatıyor İngilterenin En Meşhur LORD KİTCHNER Efsanelere Bürünmüş Hayatı Ve Esrarla Dolu Olümü Yazan: Winston Churchill [ingilterenin Umumi Harb başlangi cmda Bahriye Naztn olan maruf Tİcalinden \V Churchill Ingiliz gazetelerine «Asrımızm Büyük Adamlart» adile bir makale sîlsilesi yazmağa başlamışltT. İlk yazısmı Lord Kitchnere hasreden W. Churchill bu meşhur askeri çok yakmdan tantmaktadır. Yazısımn bu itibarla da son derece şayani dikkat obnam ioab eder.] Kitchner imparatorlugun en talihli adamı Yddtz Ankarada paraşutle yere inerken îzmir (özel) Türkkuşu, bizde Bu kruvazöriin yolculan arasmda kaLos Angelesdeki olimpiyad oytmlan GarmikhPartenkirchende 6 şubattan genclerin yalnız ha marasmda istirahat etmekte olan Lord henüz bitmişti ki, Almanya, 1936 sene 16 şubata kadar yapılacak olan dördiin va sporu yapma Kitchner de bulunuyordu. Rus ordulan sinde Berlinde yapılması kararlaşan on cü kış olempik oyunlanna aid hazırlıkla lannı ve havacı Ş tefessüh etmek üzere, Petrogradda entribirinci oyunlara hazırlanmağa başlamış ra da ayni derecede itma gösterilmekte lık terbiyesi alma kalar son haddini bulmuş, ve Düveli ıtilannı değil, ayni ve şimdiye kadar yapılan bütün olem dir. lâfiye davası öyle elim bir safhaya gir zamanda Türk kı& pik törenlerini azameti ve akisleri rtiba Almanlar, ilk defa olarak, Herşeyi bir lannın da yepyenl miş bulunuyordu ki gündengüne ağırla rile geride bırakacak şekilde himmet sar noktada toplamak ktemişlerdir. Olem şan bu vaziyetin önüne geçmek çok müşbir sahaya atılma fetmeğe koyulmuştu. pik oyunlarda pek çok tenevvülere şahid lannı, kımıldama kül bir hal almıştı. Bu teşebbüsün güçlüklerini hulâsa o olacağız. lannı temin edi Işte Kitchnerin vazifesi yıkılmak istiIarak anlatmağa ve on beş günden fazla Biiyük tramplen altı ay içinde inşa e yor. Lord Kîtchn&r dadını gösteren bu binaya bir destek bulsürmiyecek olan bir spor şenliğine hazır dilmiş, 1934 tenberi tecrübesine girişil Dün bir tesadüf, mak ve onu gene ayağa kaldırmaktı. O uhde etmesî, bilhassa harî> zamanında dar srkı surette merbut bulunuyordu ki lanrnak için dört senedenberi metodi^ bir m j ş v e ş a y a n ı m e m n u n i y e t nerice vermiş bana, îzmirde bir Yudızın portresi nun Neva sahillerinde de itibarı yüksek imkân haricinde birşeydi. Bunun için harbin ilk on ayı hemen hemen hergün tarzda devam eden dıdinmenin sebeble tir. Geceleri aydmlatılan Norveç modeli çok gene kızlann ti. Belki tngilterede olduğu kadar ora Feld Mareşal Kitchnere Mr. Asquit ra Lord Kitchner ile buluşuyor, konuşuyor, rini izah etmeğe çalışacağız. üzerine yapılmış olan küçük pistte, ka ve bu arada şimdi lisede okuyan kız ta larda da tanılıyor, seviliyordu. O cepherafından Harbiye Nezareti teklif edildi fikir teati ediyorduk. Almanlar, mevcud teşekküllere bir ranlığa rağmen atlamalar yapılıyor. At lebenin tayyarecılık öğrenmek üzere de harbeden askerler arasmda nekadar ği vakit o, bu makamda gözü olmamakBurrun için 1915 mayısında bahriye on birinci olimpiyad komitesi ilâve et letin karanlıklardan çıkarak projektörle Türkkuşunun mekteb açmasını bekle meşhursa Neva sahillerinde de o kadar la beraber teklifi kabulde mustar kal den çekildiğim zaman, kabine arkadaş mişlerdir. Bu komite, sade yüksek sporcu rin ışığı altında havayı aşması ve ziyadar dıklerini öğretti. Bunu bana söyliyen. lanmdan bana bir reda merasimini diriğ mîştı. şahsiyetlerden ibaret değildir. Bunlann bir piste doğru inmesi çok güzel bir man memleketin ilk tayyareci kızlarından meşhurdu. etmiyen yegâne arkadaşın Lord Kitch Yıldızdır. Soy adı olarak Uçmanı almaBuna rağmen vaziyetin pek te müsaarasmda Berlin şehrrnin ileri gelenleri ve zara teşkil etmektedir. ner olduğunu düşünerek hâlâ müteellim ğı düşunmektedır. Onun ne İzmirli, ne id olmayışına sebeb muhterem Lordun salâhiyettar zevat ta bulunmaktadır. Bütün tesisat, en modern tekniğe uy de İzmire yakın köylü bir kız oldu Benim Lordla ilk hakiki münasebe olmaktayım. Onun ayni zamanda bahrialtmışıncı yaşına basması ve yorgun bir Çünkü, spordan başka, olimpiyad o gun olarak yapılacaktır. ğunu biliyorduk. Dün kendisile konu halde bulunmasıydı. Baştanbasa faaliyet tim Ümmüdermanda vaki oldu. O za yeden çekilmekliğimin candan aleyhtan yunlan hazırlıklanna mimarî, artistik, Haya tahavvüjlerinin tesirine mâ^ni p1 şunca kendısi anlattı: man 21 inci Lancers alaymda birinci olduğunu biliyordum. ve sergüzeştle dolu geçen bir hayat, onu ekonomik, ve sair bakımlardan birçok < Ben, dedi, Cumaovalıyım. Orada yıprandırrhış, yormuş ve azçok bezğin bir mülâzim olarak hizmet ediyordum. Va Lord muhakkak ki çok işe boğulmuş meseleler de karışmaktadır. zife icabı kumandana bir gün taarruz et bulunuyordu. Esasen Harbiye Nezaretiannem ve amcalarım var. Çıftçılık ya hale getirmişti. Olimpiyad oyunlannın yapılacağı başmekte olan Derviş ordusunun harekâtı parlar. Tayyareciliğe karşı içimde, an hca sahada 100,000 kişilik yer vardır. Ayni zamanda kabine arkadaşlarına hakkında malumat vermek lâzım geldi. ni deruhde etmesini müteakıb üzerine yılatamıyacağım kadar büyük ve taşkın ğılan iş, ve mes'uliyet o kadar fazlaydı Diğer tesisat o şekilde yapılmıştır ki, kabir sevgi vardı. Düşününüz ki, ilk defa olan itimadmı da kaybetmişti. 1914 te Fakat müşarünileyh daha bidayette, ki bunu bir adamm kaldırmasma ben labalık az olsa bile, boşluk hissi verme Eskişehırdeki alâkadar makamlara bile kendisine verılen vâsi salâhiyetlerın bir benim Sudan harbine gönüllü olarak yakendi hesabıma imkân göremiyordum. mektedir. Muhtelif stadlara veya salonbaşvurdum. Bittabi bu, olacak şey de çoğu elinden alınmış; belki de işbaşında zılmaklığım aleyhinde bulunpnuş ve bu lara girilmek üzere 3.400,000 kart basHepsi de memleketin hayatî işlerile ğildi. Fakat arzum, beni gayrimakul te bulunmasına isminin yarattığı sihırden ilk mülâkat bu itibarla Başkumandanın alâkadar olmak üzere üzerinde o kadar tınlacaktır. şebbüslere bile sevkediyordu. îstanbul başka hiçbir sebeb kalmamıştı. hiddetini mucib olmuştu. Bana buralarda çeşidli iş vardı ki bunlann altmdan kalkTertib heyetinin seyirci kalabalığm: da Vecihınm Tayyare mektebine ne aradığımı kızarak sormuştu. gittim, fakat kapanmıstı. Talih yardım mak harikulâde denecek kadar güçtü. nekadar fazla tahmin ettiğini anlamak i Acaba denizin dağlara çıktığı bu fır Bundan evvel Başkumandan hakkın Bilhassa harbin bütün şiddetile devam etti. Türkkuşu açıldı. Eylulde mektebe çin, oyunlann devamı müddetince 80C yazıldım. Muallimimiz, Rus mütehasısı tmalı seferde Lord Kitchner ne düşünü da iki cild yazı yazmış ve mümkün oldu ettiği bir zamanda bu kadar büyük işleri kontrol memuru çalışacağmı zikretmels Anohindir. Şimdiye kadar on defa pa yordu. Muhakkak ki bu işin sonu ne ola ğu kadar bu tercümeihal yazılannda bi bir adamm tek başına başarmasına im kâfidir. On dört lisan üzerinden basılar \ raşütle atladım » cak dıye endişe içindeydi. Işte o bu sua taraf kalmağa gayret etmiştim. kân yoktu dense yeridir. ve her ay neşredilen olempik basm serİİP cevabını arastınrken kruvazör yediği visi 18,000 nüsha olarak basılmakta • Kendisile ikinci mülâkatım birincisin | Yıldız Uçmandan, ilk paraşüt tecrü Lord Kitchner harbin en elim gün içinde den tam on sene sonra vuku buldu. Lor lerinde iş başında bulunmuştur. Askerî jbesini yaparken nasıl bir heyecan ge kahir bir darbe ile suların dır. i çirdığini sordum. kayboldu. Stad oyunlan için zamrî olan 3,000 da takdim olunmak serefine nail oldum. terbiyeden külliyen mahrum bir millet aKruvazbrün batmasından biraz evvel Bu ikinci mülâkat (1910) da ordu ma rasından büyük bir ordu çıkarmak ve yekadar oyun aletinin herbirini ayn ayn | Her halde korku değil, dedi. Se saymağa imkân yoktur. Şu kadar söy jvincle dolu, bambaşka bir heyecan!.. güvertede gözüken Lord fırtınaya, kö nevralan esnasında vuku buldu. tiştirmek vazifesi de onun geniş omuz « j Arkadaşlanm, benım buna cesaret ede püren, kuduran denize sakin bakıslarla liyelim ki, bu oyunlar için, 150 cirid, 30 1912 de Lordu Malta konferansı es lanna verilmiş bir yüktü. Bu orduyu teç1 mıyeceğımi, etsem bile muvaffak ola gözlerini kırpmadan bakıyordu. top, 60 tane kronometro, boksörler için Biraz nasında biraz daha yakmdan tanıdım. hiz etmek, karnını doyurmak için eldeki Yiizme havaztt kenartnda mıyacağımı sövlüyorlardı. Muallim ba sonra birdenbire bastıran karanhk için360 çift sargı, 16 barfıks Iâzımdır. Bundan sonra her buluşuşumuzda mıllî vesaıt ise kat'iyyen kâfi değildi. atlama yeri na sorduğu vakıt: Oyunların tertibi için bütün Alman de, şimalin enğin ve derin denizlerinin müdafaa meseleleri üzerinde uzun uzun Bu üç vazifeyi birden, bir adamın o Hazırım. dedim, derhal. milleti çalışmaktadır. Elli milletin spor mak üzere, Almanlar, sun'î bir buz stadı dıbine inen sefine, İngilterenin en pneş müdavelei efkâr ederdık. Bu fırsatlar ne muzlanna yüklemek ancak İngilterede Bunun üzerine nazarî dersîeri bir iki hur askerini de beraber ademe sürükle ticesi şuna kail oldum ki Lord Kitchner culannı iskân etmeğe mahsus olan o vücude getirmişlerdir. Bu sahanın buzlu görülür birşeydir. Fakat bunlan deruhde limpiyad kasabasını inşa eden Alman or sathı, hararet derecesinin değişikliklerin gün tekrarladı. Sıhhî muayenem yapıl miş bulunuyordu. Büyük muharib, gene insana ilk yaptığı tesirlerden uzak bir edecek kadar cesur ve kendinde bu müşdı ve ertesi gün, mektebimiz sahasın harb yolunda can vermişti. den kat'iyyen müteessir olmamaktadır. dusudur. sahsiyetti. Ne o kadar sert, ne de dik külleri ıktıham edecek kadar kuvvet göBu saha, geceleri 89,000 mumluk da muallımımle beraber uçtuk. Tayya Bu kasabanm, en modern konfor ve ren insan da hakikaten bulunmıyacak kare havalanmadan evvel, paraşütün bir Kitchnerin ölümü yalnız îngilterenin kafahydı. projektörlerle aydmlatılacaktır. hıfzıssıhha kaidelerine uygun surette indar nadirdir. iki tecrubesıni de yaptık. Ankaranın büyük şehırlennde değil, İmparatorlu Almanların yukandanberi tarif etti üstünde ıdık. Bın metro irtifada bulu şa edilmesi için emir verilmiştir. Boyu ğun en uzak ve tenha köşelennde bile Lord Kitchner belki bir adam olarak ortadan fazla olan atletler için, şimdi ğimiz şekilde vücude getirdıkleri bu teşnuyorduk. Anohım: Harbe tekaddüm eden hafta zarfmda derin akisler uyandırdı. den 2 metro boyunda yataklar hazırlan kılât, tahakkuku çok büyük bir azim ve Lord Kitchner ile üç defa birlikte yemek bir general olduğundan daha büyüktü. Yıldız, dedi, hazırol!. Denızlerden Some cephesine kadar or yemiştik. Harbin ne suretle inkişaf etmek Hayatınm kısmı azamını şarkta bin türlü himmete bağlı, muazzam bir eser olmuştnıştır. Ve yerimden kalktım. dikmelere tu du ve donanma onun ölümıle müteellim Olimpiyad oyunlannın açılısı esnasın tur. ihtimalleri olduğunu uzun uzun konuş tecrübelerle geçirmisti. Gerek sivil idaretunarak tayyarenm kanadınm üstune de, gerekse kücücük dinecek kadar ufak oldu. Şark milletleri bir ilâhın ölümünde tuk. da 10,000 kisilik bir heyet Bethovenin Dağcılık olimpiyadına çıktım. Ankara, aşağıda hayal meyal kuv'vayi seferiyelere bizzat kumanda etolduğu gibi afalladılar. Fransızlar 1871 dokuzuncu senfonisinin finalini teganni eBu mülâkatlarda fikirlerini yakmdan gorunüyordu. Sağ elımi paraşutun çekgönderilecekler decektir. me halkasına geçirdım O dakıkada, e de daha çocukken Fransa için harbeden öğrendığim Lordun Harbiye Nazın ta mekte, hem ıdareci, hem de dıplomat bir Almanyada yapıla<*k dağcılık olimgence; ve bundan tam 43 sene sonra kumandan olarak temayüz etmiş bulunuSıhhî imdad heyetinin, tam zamanında piyadına istırak etmek üzere Vedad A sasen tayyarenın gazi kesılmışti ve u Fransız askerlenle yanyana çarpışan İn yin edilmesi beni sevindirmişti. İlk za yordu. ve icabı şeklinde yardıma koşabilmesi çağımız, suzulur gıbı ucu\ordu Mualmanlarda da kendisile çok dostane bir bud, muallim Ekremle Hıkmet Üstün çın herşey düşünülmüştür. lımın ışaretıle haşüstü atladım ve hal giliz ordusunun tecrübeli kumandanına surette anlaşmış bulunuyorduk. En ufak Fakat Kitchner büyük mikyasta harbdağın gönderılmesine karar verilmiştir. kaj'i çektim, paraşüt açıldı Tayyare çok acındılar, gözyaşı döktüler. Spor haricindeki meseleler arasmda, bir meselede bile benimle müzakereden ler için tetkıklerde bulunmuş bir adam Bunlar pazar gunü Istanbuldan hareket de uçmak çok güzeldir Fakat paraşütartistik müsabakalar ve eğlenceler tertibi çekinmezdi. Bilhassa işinin politikaya te değildi. Ordu erkânıharbiyesinden ve oedeceklerdır. le iniş daha zevklı. Rüzgâra gore ıstı de vardır. Mimarî, resim ve heykeltraş Hampshirein denizin derinlıklerine gö mas eden kısımlarını her zaman için ba nun teşkilâtmdan Avrupa ordu kuman lık müsabakalan için, yabancı memle Fransızlar Macar amatörlerini kamet aldım ve yavaş vavaş mdım. Neş'eli, sevınclı ıdım, kabıma sığamı mülduğu akşamla bugün arasmda aşağı na sorar, ayni zamanda askerlik kısım danlan mertebesinde de anlamıyordu ketlerden birçok eserler, Polo oyunu için yendiler Ingiliz ordusu teşkilâtı hakkındaki mayordum. Aşağıda arkadaşlanm ve top yukan yirmi sene geçmiş bulunuyor. A lanp> aid olanlardan da istifade ettiğini 400 beygir, yanşlar için 200 kano gönGeçen pazar günü Liyon şehrinde lumatı da sade umumidir, denılebilirdi. lananlar beni seyredıyorlardı Bılâhare rada gecen zaman zarfmda harbe aid söylerdi. derilecektir. Bütün bu kıymetli eşyanın karşılaşan Fransız ve Macar amatör mıl(Arkası var) Almanyaya kadar naklıne büyük bir dik lı takımlarınm maçmı Fransızlar 21 ka bu hareketi dokuz defa daha tekrarla birçok gizli malumat bugün ortaya çık Bahriye ile ordu îgleri biribirine o kadım.. tı, o zaman ifşası muvafık olmıyan bir kat ve itina gösterilecektır. izanmışlardır. Paraşüt tahsilimi bitirdım. Bir sene sürü vesaik elımize geçti. [ de tayyarecılik ıhtisasımı yapacağım. Butün bunlara rağmen Lord Kitchner Sonra, memleketimin başka yerlerın hakkında yazı yazarken elımdeki kalem de Türkkuşu mektebı açılırsa oralarda bıraz guç hareket edıyor. Çünkü Lord vazıfe almağa çalışacağım. Meslegım Kitchner hakkında bir hüküm verebil j den memnunum. Annem bıraz endışel', mek, onun devlete olan hızmetlerini hakı fakat amcalarım benım gıbı sevmcde kıle tetkik etmek için şahsiyeti etrafına J îzmirde birçok arkadaşım ve tanıdığım toplanan hurafelerden hakikati ayırd Türk kızları mektebın açılmasını bek • j liyorlar. Göreceksiniz; kızlarımız, gok etmek hakıkaten güç birşeydir. Büyük Harb başladığı zaman lngil lerde de muvaffak olacaklardır > tere Asquit Yıldız Uçman, daha bırkaç gun ka Harbiye Nazırlığını Mr. hp Ankaraya dor.ecektır. Kendısi ev J yapmaktaydı. Mumaıleyhın uzun za velce muze müdurluğunde, Tayyare ce m a n b u ' ? ı n başında kalması muvafık o miyetınde çahşmış, muallim vekıllıgı ae Icimıyacağı muhakkaktı. Çünkü nihayet 100,000 kişi alacak olan aahanu± azaktan görünüşü yapmıştır. Lise tahsüi vardır. I bir başvekilin muhtelif vekâletleri der Hampthin Muazzam stadm btr köferi Şimalden çok kuvvetli «en rözgSra rağmen Hampshire sefinesl dalgalann arasından cesur bir yüzücü gibi a h p gi diyordu. Kruvazöre refakat eden iki muhrib havanın fenahğmdan geri çevrilmiş, Hampshirede gene ayni sebebden rotasını değiştirmeğe mecbur kalmısb. Lord Kitchnerle nasıl tanıştım? Fırtınalar içinde Bahriyeden ayrıldıktan sonra Hurafe ve hakikat