Katalog

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî îcmal Suriye ve Filistin. 3 üncü sahifemizde: Türkiyede bir Jeoloji servisi kurulmalıdır. 5 ind sahifemizde: Görülmemiş bir rezalet 6 ncı sahifemizde: Spor haberlerl. Can boğazdan mı gelir? A. T. ü17C İSTANBUL CAĞALOĞLU . n , 4İI0 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul . Posta kutusu: İstanbul, No 246 PaZarîeSI uö Telefon: Başmuharrlr ye evi: 22368 Taorir heyeti: 24298. tdare ve matbaa fcısmile Matbaacüık ve Neşnyat Şirketi 24299 24290 umhuri I9d5 Italyanın Habeşlstana noel hediyesl Meselenin Fransız Meclisinde Konuşulmasmdan sonra ngilteredeki buhran Fransadaki durumu ateşlemiş olduğundan îtalyanHabeş anlaşmazlığmdan dolayı M. Laval hükumetinin meb'uslar medisi 6nünde geçireceği imtihan büyük alâka ile bekleniyordu. îtalyan Habeş anlaşmazlığında vaziyeti oldukça kanşık olan memleketlerden birinin Fransa olduğuna şüphe yoktur. Geçen 935 yılı ikincikânununun 7 sinde îtalya ile Roma anIaşmasını yapmış olan M. Laval ttalyan dostluğuna kıymet vermekten hali bulunmadığı cihetle kendisi îtalyan Habeş anlaşmazhğının iyi bir surette ve her halde îtalyayı memnun edecek bir şekilde bitmesini istiyor görünen bir siyasa güdüyordu. Genel bir redle karşılanan son Paris sulh teklifleri daha ziyade M. Lavalin bir marifeti farzolunıryordu. Hatta bundan dolayı tngilterede Sir Samuel Hor bükumetten çekildikten sonra binnefis Fransada açıktan açığa: n Laval bir fırtına daha atlattı! D Kabine uzun münakaşaHabeşler AbbiAddiyi lar sonunda 43 rey fazlası Cenaze perşembe günü bir hücumla zaptettiler kalkacak ve yakında Habeş ile itimad kazanabildi yeni Patrik seçilecek umumî membalarından gelen haberler, bugünlerde 1 bir taarruzun başlıyacağını bildiriyor M. Laval Habeş işindeki rollerini açıkça anlattı, Fransız Başbakanmın Meclisteki muvaffakiyeti üzerine Roma düğün, bayram yaptı! Gazetemizin çrsmadığı bayramuv ikinci ve üçüncü günleri zarfında siyaset âleminde, bilhassa îtalyan Habeş meselesinde göze çarpacak büyük bir değişiklık olma mıştır. Günün en mühim siyasî hâdi sesi, Fransız Baş vekili M. Lavalin, cuma günü akşamı, meb'usan meclisinde söylediği nutuk la cereyan eden müzakerelerdir. Rum Patriği Fotyos dün vefat etti Cephelerde kanlı muharebeler başlamak üzere Fransız hükume tmin îtalyan Ha beş işinde takib et tiği siyasanın tasvi bini temin eden bu nutuk, gerek arsı ulusal vaziyeti hu lâsa etmek, gerek Fransız kabinesinin bu işlerdeki rolünü açık surette göstermek itibarile dik kete şayandır. Frannz Meclisinde mühim bir fırtına daha M. Laval, mec « Burası doğrudur, ve bunun böyle oldu lisin dış siyasa hakatlatan Basbakan M. Laval ;unu İt^kâBİauda kab ılmazsâ Samuel Hoarun ıshrasını ve Hane? h.> gündenben vehamet kesbettığını, huk sahneleri müzakere masalanna geçerdi. kumetinin sulh tekliflerine verdiği red (Arkası 7 nd sahifede) Ancak Italyanlar çabuk cevab vermemekte kendılerini mazur gösterecek sebebler buluyorlar. Nasıl ve niçin Paris sulh teklifleri yapılmışhr? M. Laval bunun bir cinayet olmadığma kanidir. îki tarafm kabulünden sonra Cemıyetin de tasdikına bağlı olan bot !e bir teklifı yapmak için Fransız ve înguiz Dış îşleri Bakanlan Milletler Cemiyetinin bu iki devlete vermiş oldugu vekâletten istifade etmek istemişlerdır. Nihayet petrola ambargo konulması düşünülıiyordu. Bu tedbirin pek tehlıkeli akıbetler doğurabilmesi ihtimali vardı. Daha ağır olan bu adımı atmadan eğer imkânı varsa işi sulh yolu ile bitirmeğe bir Saat on olmalı. Tramvay caddesi bomçare aranmak istenmiştir, o kadar. boş... Hafıf yağmur serpiyor, hava ol Ya M. Laval, o ne olacak ve o nasıl yerinde kalacak? Diyenler çoğalmıştı. M. Laval meclis huzurunda kendisinin güttüğü siyasayı mümkün oldugu kadar açık ve herhalde bu defa daha açık anlabnıştır. Bu siyasa bilinenden başka türlü değildir. M. Laval Ingiliz Fransız elbirliğine kuvvetle bağlı oldugu kadar Italyayı kırmağa da taraftar değildir. Milletler Cemiyetinden alınmış olan kararlara rağmen eğer işi bir uzlaşma sulhuna bağlryabilirse kendisini bahtiyar sayacaktır. Son Paris sulh teklifleri işt bu zihniyetten doğmuştur. Bazı Fransız gazeteleri gibi M. Laval de Italyanın bu tekliflere çabuk ve açık olarak bir kabul cevabı vermemiş olmasım hatalı saymaktadır. Italyanın böyle bir cevabı işi ister istemez sulha götürürdü... Müteveffa Rum Patriği Fotyot Urun zamandanberi hasta bulunan Rum Patri&i Fotiyos dün oğle üzeri ölmüştür. İkinci Fotiyos adıle 1929 yılının birinciteşrininde Fener Patrıklığine seçıldiğine göre Patrıklıği altı sene iki ay 23 gün sürmüştür. İkomenık patriklerin 265 incisidir. Fotiyos 1874 tarıhinde Büyükadada doğmuştur. Vaftiz adı Dimitriostu. Rahibliğe girdiğinden Fotiyos namını almıştır. İlk tahsilini Büyükada ve Beyoğlu Rum ve Alman mekteblerinde yaparak Atina Üniversitesi ilâhıyat ve felsefe kısımlannı bitirdıkten sonra Monakoda ıkmali tahsil etmiştir. Dessie sokaklarında ttalyan bombaları böyle kayu ve hendekler açmif Bayram gunlermde, Habeşistandan 27 tarihli İtalyan teblıği de gene Ai gelen habe: > :r arasında, mühim yeni gagada bir İtalyan müfrezesinin Ha bir şe> yoktur. 28 tarihli ve 82 numa beşlerı tardettiğini ve düşmanı ağır zaralı bir İtalyan tebliğine göre, bir İtal yiata uğrattığını bildirmekte idi. Bu yan keşif kolu Ta^kaze nehri üzerinde muharebede, İtalyanlara göre, 6 İtalyan Afgaga boğazının cenubu garbisinde ve 3 Eritreli ile 4 zabit ölmüş, 9 İtalyan Habeş çetelerile küçük musademelerde ve 37 Eritreli yaralanmıştır. bulunmuştur. (Arkası 7 nci sahifede) Kondilis hükumete ağır hücumlar yapıyor Venizelos, eski Kondilis kabinesini şiddetle itham etti. Eski lider Giride geliyor Diine nazaran nasıl yaşıyoruz? Atinadaki maç Beşiktaş, Apollonla 2 2 berabere kaldı Atina 29 (Özel) Buraya gelen Be şıktaş takımı bugün Apolİon takımile ilk maçı yapmıştır. Maç çok kalabahk bir seyirci önünde oynanmış, Turk spor culan büyük alkışlarla karşılanmışlardır. Türk takımı, ellerinde Yunan bayrağı olduğu halde sahaya çıkmışlardır. Oyunun ilk devresıni Beşiktaş bir sıfır galib olarak bitirmiştir. İkmci devrede oyun çok hararetlen miş, Apolİon iki gol, Beşiktaş ta bir gol atmışlardır. Müsabaka bu suretle 2 2 beraberlikle bitmiştir. Şoför bedbin, «Müşteri artık zümrüdüanka diyor «180 kuruş kazancdan şoför mü alacak, sahibi mi, çoluk çocuk mu geçindireceğiz yoksa Belediyeye ceza mı yetiştireceğiz?» Kral yakında Maltayı zîyaret edecek Gazeteler Veni Atina 29 ( Ö ' zelosun seçimden zel) Bura ga sonra memleketi o zeteleri birçok ga lan Giride gelerek zetelerin Paris mu Kaleba kasabasın habirlerine Venize daki çiftlığinde ya losun verdiği beya şıyacağını yazıyor natı neşrediyorlar. lar. Venizelos Kon dilis kabinesini Yu Kondilis nanistanın en kötü hiddetli bir tahhsizliği eseri * . i ı ı 29 ^ Ö olarak milletin ba r* Kendi k* şma geçmiş bir dik bincsJ ıamanm«5« tatörlük diye tavsif çıkarılan bazı mu Kondilis ve Venizelos ettikten sonra îngilvakkat kanunlann terenin Yunanistanı alâkadar eden me ilgası üzerine Geıeral Kondilis gazeteleselelerde aldığı durumu takdir etmekte re yazdığı makalelerde hükumete pek (Arkası 5 inci sahifede) bulunmuştur. ııııııııııııııiııiııııııııınııınıııııımııiıouııııııınnıııııııılıııııııııııııııtııııııııııııııiınıııııııııııııııııııiııııııııııııııııı ıııııııııııııııuııııııııııınıın Petrol ambargosunda Fransa İngiltere ile beraber yürümiyecek miydı?.. M. Laval açık söylüyor ki böyle bir mesele yoktur. Fransanın daima İngiltere ile beraber yürüyeceği şüphesizdir. Ancak petrol ambargosu yalnız Fransa ve îngiltere meselesi değildir. Böyle bir tedbirin yürüyebilmesi için Milletler Cemiyetinde bulunmıyan diğer bir memlekelin karan bilinmek lâzımdır: Şimalî Amerika Birleşik Cumhuriyetleri devletinin. Amerikan kongresi petrol meselesine yalnız önümüzdeki ikincikânun içinde karar verebilecektir. Hem sonra?.. Hem sonra böyle bir tedbire müracaat etmek için bazı ihtiyat tedbirleri alınmağa liizum vardır. Fransada umumî ve hatta kısmî seferberlik ilânı için millet meclisinden salâhiyet almak lâzım gelirdi... Şu Habeş meselesinde Fransanın 1talyaya karşı aldığı bazı taahhüdler var mıdır? Geçen sene ikincikânununda yapılan Roma anlaşmalannda Habeş işi konuşuldu mu konuşulmadı mı? Konuşulduysa ne konuşuldu ve nasıl konuşuldu?.. M. Laval ilk defa olarak bu meseleye azçok açık olarak dokunmuştur. Geçen sene ikincikânununun 7 sinde bağlanan Roma konuşmalannda Fransa Habeşistanda Italyaya bütün meydanı açık bırakmıştır. M. Laval diyor ki: Fransa burada îtalya lehine olarak bütün ekonomik menfaatlerinden feragat etmiştir. Tıpkı 1925 İngiliz îtalyan anlaşmasma benzer birşey. Bununla beraber Fransa îtalyaya var git te Habeşistanda harb yap dememiştir. Bilâkis bilâhare müteaddid defalar M. Musoliniye Fransanın dostlarını ve ittifaklannı feda edemiyeceğini bildirmişimdir. İşte bütün Habeş isinin en zayıf noktası galiba buradadır. Romada Habeşistan Bir müddettenDeri şehrimizde bulu • nan Gümrükler Umum Müdürü ile Teftiş Heyeti reisi ve gümrük müfettisleri kuvvetle tekrarhyor: Bir muharririmize derd yanan gümriik memurlannı sıkı bir teftiş ve (Arkası 7 nci sahifede) şoför, araba&ı başında... kontrolden geçirmektedirler. Memurla ıııııııııııııııııııııııııııııııııâıııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııııınııııııııiıııııııııııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ra servetleri hakkmda suallerle bilhassa üzerine bazı konuşmalar olmuş ve Fran le geldıği gözlerden kaçamıyor. Nitekim bu kördüğüm Fransız meb'us apartımanı olup olmadığı sorulmaktadır. sa îtalyaya orası senindir, buna bizden mümaneat olunacak değildir demiştir. M. larını da şasırtmış olacağı içindir ki M. Bu sorgu geçenlerde Kamutayda cere (Arkası S inci sahifede) Laval ben böyle dedimse git te orada Laval bu imtihandan yalnız kırk numara harbet demedim a diyor. Anlaşılıyor ki ile, yani bu kadarcık rey fazlasile zarzor îtalya Fransadan bu salâhiyeti aldıktan bir smıf geçmesi elde edebilmiştir. 100 sonra kendisince Habeşistanda gidilebile numara ile geçilecek bir smıfın yalnız 40 cek en iyi yolun harb olacağma kani ol numara ile geçilmesi zayıf ve vaziyeti Stefan Zıveigin bu çok meskuk bir talebe halidir. mus ve öyle de yapmıştır. güzel ve çok kuvvetli Bazı mümeyyizlerin sualleri çok kuvM. Lavalin Fransız millet medisi öküçük romam üstad nünda buraya kadar hulâsa ettiğimiz vetli idi. Fransanın ne şiş yansın, ne kesözlerinden sonra îtalyan Habeş anlaş bab diyen ve her tarafa maval okuyan Ercümend Ekrem Tamağlızmdan doğan arsıulusal meselede vurdumduymaz siyaseti taarruzu ve harbi lunun kalemile türk. Fransanın durumu şöyle olmak lâzım ge teşvik ettiği kadar Milletler Cemiyetinin çeye çevrilmiştir. Onliyör: Milletler Cemiyetine bağlıhk, în müşkülâtını artırmıştır. Bu kanaattir ki da derin bir ruh tahligiltereye bağlıhk ve İtalyan dostluğuna M. Lavale zarzor 40 numara kazandırali de bulacaksınız. bağlıhk. Ayrı ayn hepsi pek güzel mü büen müskül bir vaziyet hazırlamıştır. Bu vaziyete göre Fransada buhranın dafaa olunabilen bu üç bağlıhğın her üü bir araya getinldiğinde taraflan biri bitmedığine hükmetmek yanlış olmaz. YUNUS NADt )irlerine yan bakan garib bir halita husu dukça serin. Buğulu camların üstündeki, su dam lalarının menşurundan geçen bakışlanm, kapısınm önünde bekledığim bu kahve nin müşterilerini, bana bir başka âlemin insanlan gibi alelâcayib gösteriyor. Tramvay yerindeyim. Yanımdaki iki arkadaşımdan başka iki kişi daha tramvay bekliyorlar. Ve biraz ileride kimbilir nasıl bir ihtiyacm veya ahlâkî tereddinin kurbanı olan güzel yüzlü, lâcivert mantolu ve her akşam ayni yerde gördüğüm genc kadın, gene bu akşam da ertesi gün buluşmak üzere bir erkeğe söz veriyor. Yukandn doğru gelen bir otomobil, bizim hizamıza gelince yavaşlanıyor. Pencereden dışarı, kafasıru çıkaran bir şoför yamağı: Taksim elli kuruş! diyor... Aldıns etmediğimizi görerek, daha Apartımanm var mı Şimdi gümrükçülere bu sual soruluyor! Bayram neşeli g^eçti Havanın güzel gitmesi halkın bol bol gezmesine yardım etti. Resmî daireler bugün açılıb yarın senebaşı tatili için tekrar kapanacak Leoperella Bugün 5 cide Şeker bayramı bu sene adeta bir ilkbahar havası içinde geçti. Günlü, güneşli bir sema altında halk Gç gün bol bol gezmiş ve eğlenmiştir. Ancak kışa tesadüf etmesi dolayısile bayram yerleri pek azdı. Maahaza gene çocuklar merkeb, at ve arabalara binerek istedikleri gibi bayram yapmışlardır. Havalann güzel gitmesi kapalı yerlerin iş yapmalanna mâni olmuştur. Bundan hatta tiyatro ve Bayram yerinde ve sokaklarda sinemalar bile zarar görmüşlerdir. Yal bayramm tadını çıkaran çocuklar nız bayramm ay nihayetine tesadüf et resmî ve malî daireler bugün tekrar işe mesi, maaş sahiblerinin fazla para sarfı başlıyacaklar, yann öğleden sonra se nebaşı tatilini yaparak perşembe günü na meydan bırakmamıştır. tekrar faaliyete geçeceklerdir. Daireler açılıyor Memur maaşlan da perşembe gün;i Bayram dolayısile üç gün tatij olan vcrilecektir.