Katalog

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî lcmal . Şark ve Tuna misakları. 4 üncü sahifemizde: Hikâye. 5 înci sahifemizde: Korkmağa mahal yok! 6 ncı sahifemizde: General Esada aid hatıralar Abidin Daver. Spar haberleri. uıl naut umhuri J1OO İSTANBUL CAĞALOGLU Hayat Ansiklopedisi 91 jfll Sayi. «HZö Telgraf *e mektnp adresl: Cumhuriyet, tstanbu] . Posta Kntttsu: tstanbul, No. 546 rSZflF 1U İiCİriCITBŞrffi 1 9 3 5 1(| , inci cüzü çıktı Teiefon: Başmnharrlr re ert: 22368 Tahrtı heyeö: 24298. tdare n matbaa tasmlle Matbaaeüık re Neçrlyat şıriceu 2429a 2429a Ingiliz siyasası ve Milletler Cemiyeti Prensipi ğer Italyanın zannettiği gibi şu Habeş davasım içinden çıkılmaz bir berzaha sokan kuv,vet Ingiliz siyasası ise bu siyasanm yalnız bu işte bile göstermiş olacağı çok yüksek kudret kabiliyetine şaşmak lâzım gelecektir. Çünkü ortada hasım rolünü oynıyan bir Ingiliz siyasası yoktur. Baştakan Baldvin ve Dış Işleri Bakanı Sir Samuel Hor ikide bir Italyan dostluğu ile yanıp kavrulduklannı söyleyıp duruyorlar. Onlara göre mesele Milletler Cemiyeti misakının bozulmuş olmasından dolayı Cemiyetin harekete geçmesinden ileri gelmiştir. Ingiltere diğer mıl'etler gibi Milletler Cemiyetinde azadır, ve onlar gibi pakta sadakatle bağlıdır. ltalya aleyhindeki Cemiyet kararlanna tam elli tane millet iştirak etmiştir. lngiltere onlardan yalnız bir tanesidir Binaenaleyh ortadaki hâdisede ltalya tarafmdan bütün yükün îngiliz omuzlarına yükletilmesi mahalsizdir. Bilâkis lngiltere şu an'asmamazlığın iyi bir surette ortadan kalkmasını bekliyor, îtalya ile eski dostluğuada bütün samimiyetile devam etmek icin. Ve îngiliz Dış İşleri Bakanı hemen ilâve ediyor: Ancak barış üç ilgili larına uygun Habeşistanın temin olunacak anlasma ve tarafın her üçünün de şartolmak gerektir: Ilalyanın, ve Milletler Cemiyetinin... îtalyanlar bütün cephelerde Taşkömür fiatleri ton başına 130 kuruş ilerilemeğe devam ediyorlar tenzil ediliyor Habeş ordularının mukabil taarruza geçmek üzere olduğu bildiriliyor Makalle bir harabe halinde, Habeşler şehri terkederken evlerin duvarlarına «Yakında tekrar geleceğiz!» cümlesini yazmışlar Şark cephesindeki Italyan ordusu demiryolunu tehdid ediyormuş ŞtMAL CEPHEStNDE: Londra 9 (A.A.) Royter bildiriyor: îtalyanlar, Makalle, Dolo ve Azbiyı aldıktan sonra istirahate çekilmemişler ve cenuba doğru ilerlemelerine devam etni'şlerdir. Ufak Habeş sonculan ile küçük vuruşmalar yaparak bir miktar esir almış bulunan Italyan piştarlan Makallenin otuz kilometro cenubunda bulunmaktad.r, Bu suretle îtalyanlar, muhasamatın bafangıcındanberi Habeşistkna yüz elli kıometro bir derinlikte girmiş bulunmak tadırlar. AmbaAlaji hattının şimalinde hiçbir mühim Habeş kuvvetinin mevcu diyeti haber verilmemektedir. Italyan sağ cenahı da Amhara eyaletinde Tsana gölü istikametinde ileri harekete başlamıştır. Hükumet kömür havzasının bir elden idare edilmesine karar verdi Şimafde Itolyanların yeni hedefi olan eski Habeş payitahtı Gondar Ingiliz Italyan dostluğunun filhakika boş bir lâf olmadığını siyasal tarihi yakın zamanlara kadar takib edenler pek iyi bilirler. Ancak bu dostluğun şu Habeş davasından dolayı pek fena bir halde sarsılmış olduğu da ortadadır. ltalya bunu Makalle bir harabe halinde açık görüp açık söylerken öteden Italyan dostluğundan basheden salâhiyetli Ingiliz Roma 9 (A.A.) Dün sabah îtalağızlan bu inanı bir parça şüpheye tfiîşS yanlar Makalleye girdikleri zaman, jehir bir virane manzarası gösteriyordu. lüyorlar. îtalyanlar içlerinden: Italyan gazete aytarlarının bildirdik Acaba, diyorlar, acaba sahi mi? erine göre, Italyan ordusu gelmezden Ve basında şöyle bir manevra iîe işin önce, bütün Habeş kuvvetlerile, şehir haliçyüzünü görmeğe çalışıyorlar: kının büyük bir kısmı kaçmış bulunuyor Eğer îngilterenin îtalyaya kar$ı ardı. dostluk iddiası doğru ise bu sözde bıraEvlerin çoğu soyulmuş ve yahud ki ya]cılmıyarak filiyatla gösterilmek lâzımkılmıştı. Kral Janın türbesile Merycm dır. kilisesi de soyulmuştur. Ras Cuksanın Ingilizler bu filiyatı da gösterecekler sarayı tamamile tahrib edilmiş, eşya naamma ne çare ki iş kendi ellerinde değ:I, mına ne varsa parçalanmıştı. Duvarlann Cemiyetin elindedir. Vaziyet biraz daha üzerlerine: «Yakında tekrar geleceğiz» inkişaf etmedikçe bir anlaşma bulmak ibaresi yazılı idi. imkânı da kolay görünmemektedir. Ve Italyan askerleri, şehre girerken, bir işte böyle böyle içinden çıkılmaz bir v\çok uçaklar da Makallenin üzerinde, allaşmazlık karanlık bir geleceğe doğru, çaktan uçmakta idiler. Kalelerin ve Ras hemen hemen diyebiliriz ki, gelişigüzel (Arkan 7 nci »ahifede) sürüklenip gitmektedir. Her üç tarafı da memnun etmek şartile kavıdlandınlan CEPHELERDEN MEKTUBLAR: anlaşmanın ne zor hallolunur bir dava olduğunu uzunboylu izaha bilmeyiz ki hacet bile var mıdır? îtalvanm Su isten nasıl memnun çıkabileceği belli. Zaten dava onu memnun edebilecek neticenın başkaları tarafmdan hoş görülmemesinden çıkmıştı. Bu çıkmaz her üç tarafı memnun edecek bir sonuca varabılmek için herşeyden önce Italyanın daha az memnun olmağa katlanmağı göze alması lâzım görünüyor, bu bir. Milletler Cemiyeti İtalyayı avni aile îçinde bulunan kardeşi Habeşistan üzerine saldırıcılık etmiş olmakla itham etmiş ve elindeki kanun mucibince bu ifte adaleti yerine getirrneğef kalkısmıştır. Acaba nasıl bir hal sureti bulunabilir ki Cemiyet bununla kendisini memnun savabilsin, ve basladığı isleri durdursun? Burada bir tek devletin maddî sahsiyeti değil, elli milletin manevî şahsiyetleri mecmuu var olduğunu daima gözönünde bulundurmalıdır. Kaldı ki Cemiyet bu işte adı Habeşistan olan ve saldırıya uğrıyan üçüncü tarafm bulunacak herhangi bir hal suretin memnunivetle hüsnü kabul edip eımediğine dikkat etmek zorundadır da. 3ulunacak herhangi bir hal suretini Habeşistan kabul etmezse dava bitmis olmaz. Cemiyet binnefis kendisinin saldırıya ugramıs olduğunu ilân ettiği Habeşistan kendi haline bırakıp bu işten elini eteğin çekemez. Bu şartlar icinde harbin hangi davav nasıl halledebilmek umudu ile devam et mekte olduğuna kim akıl erdirebilir? Büyük bir iyilik olarak şimdiki halde harbin Avrupaya sirayetinin önüne geçilmiş gibidir. Fakat dunım çıkmazdadır Bunu harble herhangi bir sonuca gö'tür meğe çalışıldıkça öteki tehlike ortadan bütün bütün kalkmış sayılamaz. Mısır Bingazi hududunda hazırlıklar devam edîyor! îtalyanlar Derneyi muazzam bir uçak deposu haline koydular, Ingilizler de müdafaa tertibatını bütün M&&. hududuna teşmil ediyorlar. Kahire 9 (A.A.) Havas ayta îdi ve Delta barajları için de ayni tedbirler alınacaktır. nndan Süel çevenlerin, şimdiye kadar, batı, çölünün kuzey kısmına inhisar eden faaliyeti, şimdi güney cihetinde, Gellal bölgesi hududlanna kadar uzanmaktadır. Sellum ve Mersa Matrukda yapılanlar gibi Asuan kuyuları civarında da tahkimat yapılmaktadır. îyi kaynaklardan haber alındığma göre, resmî makamlar, Mısınn güney bölgesinde, Nil üzerinde yapılmış su hazinelerini tahrib ederek, ülkeyi suya boğabilecek hava hücumlan tehlikesine karşı bu hazineleri koruyacak tertibat alrrağa karar vermişlerdir. Asiyut, Nagha Tuz ve şekerden sonra fiati ucuzlatilmak istenilen en önemli milti metaimız kömürdü. Avrupada umumî hayat pahası üzerinde büyük tesiri olan madcnkömürünün bizim memleketimizdc dahı ehemmiyeti günden güne arimakta idi. Kömür fiatleri üzerinde icra edilebilecek tenzilâtın bizde dahi umumî hayat pahasmı ucuzlatmakta büyük faydalan olacağında şüphe yoklur. Ceçen senedenberi üzerinde inceden inceye telkik^er yapıl Başbakan trmet Inönü Ve Ekonomi makta olan bu meselede hiikumetçe "f Bakanı Celâl Bayar, komür havzasınhauet bu aym 15 inden itibaren şimdılik da yapttklan tetkik »eyahatinde 130 kuruş gibi mühim bir miktar tenzilâl genelgesile maden idaresine ve ilgili Va~ icra olunabileceâi netice^ne vanlmtş ve liliklere bildirilmiştir. Anadolu Ajamı keyfiyet dün Ekonomi Bakanlığının bir (Arkan S inci »ahifede) Habeş Imparatoriçesi de cepheye gitmek istiyor Italyan ordusu erkânı endişede: Zecrî tedbirler yüzünden benzinsiz kalacaklarından korkuyorlar Mısır gazetelerinin haber verdiklerine göre köy ihriyarlan, 1925 tarihindenberi terhis olunmuş ihtiyat efradın birer lis tesini yapmak ve bu efraddan her birinin kabiliyetleri hakkında da vazih şerhler vermek emrini almışlardır. Bu haberi ihtiyatla karşılamak gerektir. Yalnız, malum olan bir şey varsa, o da bu mes;le Memleketin hemen her tarafında, son nin dün, Sü Bakanhğında görüşülmüş ol bir buçuk ay zarfında, her gün biraz masıdır. Ancak bu görüşmenin sonucu daha önem kazanan un ve buğday meileride belli olacaktır. selelerini incelemek ve bu hususta bir Londra 9 (A.A.) Royter ajansının rapor hazırlamak üzere hükumet mer kezinde ilgili dairelerden çağırılan de husus! muhabiri yazıyor: legelerin istirakile bir komisyon kurul(Arkan 7 nci »ahifede) muştur. Komisyon, dün öğleden sonra Ziraat Bakanlığında toplantılarına başKENDİ KEND1M1Z1 TENK1D lamıştır. Komisyonun mesaisini kolay laştırmak üzere Ziraat Bankasından memleketin buğday durumu ve buğday mahsulü hakkında bir de rapor istenilmiştir. Rapor dün sabahleyin komis yon başkanlığına verilmiştir. Hükumet madenkömürlerimizin fJaydarpaşada buğday nakliyasarfıyatımızdaki fiatleri üzerinde bu a Istanbul şehri namma komisyona iştitından bir görünüş yın on beşinden başlamak üzere şimdi rak edecek olan Belediye Ekonomi DiKomisyon, buğday ürünümüz hakkınden beher tonda 130 kuruş gibi mühim rektörü Asım Süreyya, evvelki akşam bir miktar tenzilât icra edilebileceği ne trenle Ankaray gitmiş ve komisyonun da yapacağı incelemelerden sonra bir (Arkan 4 üncü tahifede) dünkü içtimaına yetişmiştir. ticesine vararak bunu karar altına al ıiMiııımııııııııııııllınııuıııııııııııııııllııııııınıııi"iııı»»""»""»iH mış ve bu karannı dünden itibaren il ııııııiHtıııııııımımıııııiNitıııııııııııııımııııiıımnııı gililere bildirmistir. Bu münasebetle Ekonomi Bakanlığının bildirifc genelgesini bu sayımıza aynen koyuyoruz. Her şeyden evvel bu bildirifcte yazılı hesab inceletmelerinin pek dikkatli ve pek temelli yapılmış olduğunu memnuniyetle kaydetmeli ve bu hesab üzerinde çalışmıs olan mütehassıslarımızı tebrik ey lemeliyiz. Ankarada bir buğday komisyonu toplandı Fiatler dün 20 para daha düştü. Ekmeğin bir kuruş yükseleceği söyleniyor. İkinci nevi ekmek tetkikalı yarın akşama kadar bitirilecek Madenkömürlerimizin ucuzlatılması Göçmen naklinin iç yüzü sanıldığından daha acı! Habeş tmparatoriçesi Adisababada yaraldar için sargı yapan genc kızlara nezaret ederken Deyli Telegrafm Adendeki muha biri yazıyor: «Bugün, Habeşistanın şimalindeki I talyan ordulannı besliy^n, onlara bütün ihtiyaclarını yollıyan, susuz, kurak Musavva limanında, benzin ve petrol, her şeyden daha kıymetlidir. îtalyan kumanda heyeti, zecrî tedbirlerin tatbiki üze rine, Italyan ordusunun en hayati ihti yacı olan benzin ve petrolu tedarik edememekten bihakkin endişe etmekted'r. Onun için en küçük petrol veya benzin hamuleleri bile büyük bir süratle tahliye edilerek menzillere sevkedilmekte ve yeniden benzin tedariki çarelerine baş vurulmaktadır. Musavvadan buraya gelen bir Ineiliz YUNUS NADİ (Arkan 3 üncü »ahifede) Bildiriğin dayandığı bütün tetkikler ,'ok iyidir. Türkiye denizlerinden qeçen Romanyadan memleketimize göç eden' ımpurlara Türkiye limanlarından ihra kiye olarak verilecek kömürlerin her yurddaşlanmızın taşmması işinde goze türlü resim ve tekliflerden azade tu çarpan müşkülât ve ağırlıktan dünkü sayıtulmak hususunda tıpkı dısarıya çıka mızda bahsetmiştik. nlan kömürlerimiz gibi muamele görGöçmenleri taşıyan Türk armatorlar mesi icin alınmts olan kararı nihayet dan biri dün bir yazıcımıza bu iş hakkınmantıkın bir zaferi gibi telâkki ederiz. Bildiriğin söylediğine göre eğer kö da şunlan söylemiştir : « Bu iş zannedildiğinden çok daha mür istihsalâtımızda bazı rasyonel ted önemli ve acıklıdır. Bu yıl, göçmenlerin birler alınırsa şimdiki tenzilâtın yalnız 130 kurusta kalmıyarak zamanla 240 taşınmasına başlanırken nakline beş vakurusa kadar çikarılabileceği anlaşıl • pur tahsis edilmiştir. Bunlar Nazım, maktadır. Bursa, Adana, Adnan, Hisar vapurlan Her tarafı ivi olan bu işte biz yalnız idi. Deniz Ticaret Müdürlüğünün ar bir noktanın önemle gözönünde tutul matorlarla yaptığı mukavelelere göre, ması lüzumuna işaret edeceğiz: Kö göçmenler Köstencede toplandıkça bu mürlerimiz ucuzlatılırken müstahsille vapurlar sıra ile bunları müretteb mahalre en ileri derecede her türlü yardım yapılmalıdır. Bu fiat indiriltşinden dola lerine taşıyacaklardı. Halbuki işler o ka yt onlann ziyanlanna meydan verilme dar bozuk gitti ki vapurlann muntazam Bize mekte ulusal ekonominin üzerinde büyük seferlerine imkân bırakılmadı. «Köstenceye gidin» dediler. Gittik. Rıhhassasiyet ve büyük hüsnü niyetle du racağı büvük ulusal menfaat vardır. tımda binlerce göçmen toplanıyordu. FaAksi takdirde bu iş için kurduğumuz kat bunlann muameleleri bir türlü biti plân kendıliğinden suya düşer. rilemediği için alıp hareket edemiyorduk. Bir armatör «Biz denizde, göçmenler rıhtım üzerinde günlerce emir beklediğimiz oluyor» diyor (Arkan 7 nci »ahifede) (Arkan S inci »ahifede) Köstence rıhtımında bekleşen göçn\enlerden bir grnp