Katalog

TARAMA İİ DERGİSİNİ alınız. Tevzi merkezi: Türk Kitapçılığı Limited Şırketi Oz türkçe öğrenmek için umhuriyet S6ne NO. 3 7 9 5 Telgraf ve mektup adresl: Cumhurlyet. îstanbul . Po«ta katusu: tstanbul, No. 246 TB matbaa tnsmiie Matbaacılık ve TÜRK DİLİ BÜLTENİNİN 89Sayılan TEVZi MERKEZİ t Istanbul Türk Kitapçılığı Limited Şirketi bir arada çıkmıştır Clima 7 BİrİnCİkâniffl 1 9 3 4 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366, Tabrir heyetl: 24298. tdare Neşriyat Şlrketl. 24299 24290. Oz türkçe Soyumuz Bay Recebe Bulutları delib geçse çok mu bir gün oyumuz Kaç bin yıhn gövdesmden kopub gelmiş soyumuz! Nece nece yüz yılları biz devîr • miş yikmışız Nec« ünsüz kuru bası kovuklara tıkmısız. sarmış, düsün • cemiz gökleri Varlıklardan öbür yanda bu ulusun kökleri! yıldızlara bakmısız Geçmislerden öç almışız, geleceğe akmışız! Dört bir yana akın etmis Türk Atası durmamıs. Nerde otağ kurmuşsa o bos bosuna kurtnaıms! Takmif yayi Yele*ini Ululuğun arkasuıa çelikten bir ay gibi! yele vermis kişneyen bir tay gibi! Denizleri dinlemişiz, Kollanmız yeri Türk kadınının sevinci Ankara kadınîarı dün Atatürke ve büyüklere teşekkür için Halkevinde bir toplantı yaptılar, bundan sonra Millet Meclisine gittiler Bugiin de İstanbul kadınîarı Beyazıdda ve Taksimde toplanacaklar, en büyük haklarının tanmmasmdan ötürü duydukları sevinci ortaya koyacaklardır Ankara 6 (Telefonla) Türk kadınına meb'us seçmek ve seçil mek hakkının verilmesi münasebetile kadmlar bugün Halkevinde büyük bir toplantı yaptılar. Toplantıda basta Bayan Afet olnıak üzere memleketin okurous kadınlan bulundular. Denizli meb'usu Necib Ali top • General Ismet inönünün seyahati Başbakan, Istanbuldan geçerek Trakyaya gitti Başbakanm seyahati en çok üç gün sürecek, Edirnede bir eün kalması beklenivor Intihab hazırhkları her yerde hararetlendi Ankara 6 (Telefonla) Dr.hüi • ye Bakanlığımn dünkü tamimind'n sonra memleketin her tarafinda meb'us seçmi hazirlığı hararetlenmistir. Birçok yerlerde »eftiş heyetleri seçilmistir. Burada yeni Mrclisin si masi hakkinda muhtelif tahmin'er yapilmakta, herkes bu bahse siddetli bir alâka göstermektedir. Şündiden mcb'usluğa namzedliği • ni koyanlar vardir. Firka merkezinde namzedler için bir büro vücude ge brrlikte Büyük UIus gîdildi. Kurultayına tirifanektedir. Namzedlik müracaat • leri hakkinda bir teblig yapilmasi bekleniyor. Meclisin karart Ulanbula da bildirildi Büyük Millft Meclisince intihabm yenilenmesi hakkinda verüen karar dün İstanbul Vilâyetine tebliğ edil • mtştir. Vilâyet bu karar dahilinde derhal faaliyete geçılmesini uab edenlere bildirmiştir. meb'us seçilmek, seçilebilmek haklarının tanınmasından ötürü duy • duklan büyük sevinci ortaya ko • yacaklardır. Bu toplantıda kadın sözenler tarafından nutuklar söylenecek, İstanbul • kadınının büyük heyecanı, sevinci, saygıları ve duygulan, anlatılacaktır. Toplantıda Atatürke, Büyük Millet Meclisi Başkanına, Basbakana ve C. H. F. genel yazganına tel yazı lan çekilmesi de kararlajtırıla caktır. tstanbul umumi meclisinin kadın azasile, bütün tesekküller, birlikler ve lümreler namına aynlmif k a • ^ıniar Beyazıttaki toplantıdan sonra Taksim meydanına giderek Cumhuriyet abidesine çelenk koyacak[Mabadi alttnct sahifede] bağlannı o olmus ilk baglayan Güzellige gönül veren, ülkii için çağlayan! o göstermis en an öğüt gibi înceliğe o titremis narin bir sö ğüt gibi! Nece bin yil çelmemizi dalgalara takmısız Enginleri çiğnemisiz, simsek o lub çakmısız! Gorülmemts tek bir tepe, bu «oy ona çıkmasın Duyulmamıs tek bir engel, bu soy onu yıkmasın! Gene bugiin yalazlarla, köpük • lerle doluyuz Bu ak soyun oğluyuz biz, bu ulusun kuluyuz! FAZIL AHMET CUMHURİYET Bay Fazıl Ahmeain incc buluşlan, sevimli yazı lan ötedenberi herkesce bilinir ve zevkle okunur. O kadar ki öz türkçe denemelerde de en çok sevilen yazılar onunkilerdir. «Cumhuriyet» bu sütunlarda her gün onun bir yazısını basacaktır. Doğruiuğu Büyük Ulus Kurultayında *stan6ul kadınlarım bugünku top lanttya çağtran Ittanbul Umumi Mecluindeki kadın azalar lantının maksadım kısaca anlattıktan sonra, toplantıya Bayan Afetin başkanlığı altında devam olundu. Çok alkıslanan nutuklarla yeni Türk kadınlığinın vaziyeti anlatıldı. Atatürke ve büyüklere Türk kadınlannın ^ükraniarının blidiril mesine karar verildikten sora, hep Ulus Kurultayının dinleyici lo calan, Halkevindeki toplantıda bulunanlara kâfi gelmediğinden, ka • dınlar meb'us sıralarındaki bos sıralan da doldurdular. Celse açılınca ruznameye geçilmeden evvel, Türk kadmlığı namına gelen bir teşekkür mektubu sürekli alkıslar arasmda okundu. Necib Ali de bu münasebetle söz aldı ve çok alkıslandı. Ankara kadınîarı, bundaiı sonra Meclmn mi«ak«relerini dinlediler. Basbakanımız General İsmet ln» onü, Sıhhiye Bakanı Refîkle beraber dün Ankaradan Trakyaya gitmek üzere tstanbula gelmiştir. Bas bakanı daha ekspres Pendikte iken Kadın Birliği ve başka tesekküllerin başmdaki kadın aza karsıla mıslardır. Kadmlar, Basbakana bir buket takdim ederek kadınlara Başbakan Haydarpaşada trenden indikten sonra meb'us seçmek ve seçilmek hakkının verilmesinden dolayı duyduklan sevinci ve tesekkürlerini bildirmtf lerdir. Basbakanı getiren katarı Haydarpasa istasyonunda büyük bir kalabalık karşılamıstır. Bu arada ts tanbulda bulunan saylavlar, Vali IMabadi uçüncu sahifedc] Kara cübbelerden siyasal mesele roi çıkıyor? M. Çaldaris beyanatta bulundu, M. Maksirnosun çekildiği şayiası var, Istanbuldaki papazlara gelince kanunu memnuniyetle karşıladılar Ruhani kisv* lerin yalnız ma • bedlerde giyiune • si hakkinda ver diğimiz karar munasebetile Yunaı gazf telerinin yap • Ukları aleyhtara • ne neşriyat An • karada oldugu gibi Îstanbulda da derin bir hayret uyandirmişbr. Aldığimiz malumata nazaran bu k a nun dolayisile sehrimizdeki Rum Patrikhanesi, Sen Sinod meclisi üç defa toplanmiş, her üç içtima • da da «kseriyeti teskil eden genç tstanbulda İstabul kadınîarı bu sabah on buçukta Beyazıdda toplanacaklar, Marsilya faciası ve Mületler Cemiyeti ((Atatürk)) soy adı Başkaları tarafından kullanılmaması için verilen kanun lâyihası Kocaeli say • lavı Ibrahim Süreyya Yiğit, Atatürk soy adınm tamamen Büyük Şefe hasrile bu • nun evvel ine ve sonuna baska. sözler ilâvesile de başkalarınca kullanılmaması lüzumuna dair bir kanun lâyihası vermiştir. Bu tek Ibrahim Sureyya lifin esbabı mu cibesinde deniliyor ki: «Türkler, yurda hizmet edenle IMabadi ikinci sahifede} lürk kadını Büyük Miüet Meclisinde urmadan yürüyen Türk inkılâbı büyük bir adım daha attı: Türk kadını meb'us seçecek ve meb'us seçilecek. Bu tarihî kararile tarihe geçecek olan dördüncü Büyük Millet Meclisi, inkılâbın yüce Önderi Atatürkün, kafes ve peçenin karanlıklanndan çekib manen ve maddeten güneşe, ışığa kavuşturduğu Türk kadınına, en büyük hakkını ve en mühim vazifesini yapmak salâhiyetini de verdi. Bir çok ileri garb milletleri kadınlannın, henüz. bu haklarını elde edemedikleri düşünülürse, Cumhuriyet devrinde, Türk kadınının ne büyük mutluluğa eriştiği kendiliğinden anlaşılır. Türk kadını, General İsmet İnönünün, Büyük Mıllet Meclisinde, pek güzel anlattığı gibi, eski Türk hayatında erkeğin yanında idi. Onunla beraber çalışır, onunla beraber yürür, onunla beraber savasırdı. Sonralan Türk kadını kafeslerin arkaeına çekildi. Bereket versin ki kadın, yalnız şehirlerde hareme kapanarak köylerde, erkeğin j'anında kaldı; erkeğin yardımcısı olmakta, hatta ondan daha çok çalışmakta devam etti. F. R. Atayın dediği gibi «yurdun temeli köyse, Anadolu köyü kadınsız düşünülemez. Köz anası orak başında doğurur, yavrusuna döğen üstünde süt verir. İlk gün ışığında yuvasından çıkar; karanlığa kadar beli doğrulmaz; alınteri dinmez. Eker, biçer, öğütür, pişirir. Kerpiç yoğurur, taş yontar. Anadolu, yarıyanya kadın emeği üstüne dayanmaktadır. KurtvJuş savaşında köy kadını askerlik etti. Ateş boyuna giden yollar kağnı süren analarla doluydu.» Bu analar, cephede dö Yugoslav muhtırası ruznameye alındı Macaristan, Yugoslavyanın Macar tebaasını hududlarından cıkarılmasını Cenevrede protesto etti Cenevre 6 (A A.) Dün sa bahleyin M. La val İle M. Eder. yeniden görüş • müslerdir. Bi görüsmenin e • sash mevzuu • hiç süphesiz Yu> goslavyanm • i> tedenberi Ulus • lar Cemiyeti dı • sında yapılaı gönismel e r d e baslıca mevk tutmus olan müracaatidir. Son günlerde sayani dikkat içtimalara tahne olan tstanbul Rum Patrikhanesi men, Yunanistanda bu işin Türk Yunan dostluğunu kökünden sarsacak ve [Mabadi altmcı sahifede] ıııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııınıııııımıııııııııııııuııııııııııııııınııııiMiııııııııııııııııiııııııuıııııııııııııııııııııııııııııiMiııuiMiıııııııııııııııııı papazlar kisveler hakkmdaki kanunun çok muhik olduğunu, itiraza mahal bulunmadığinı söylemişlerdir. Buna rağ Iran Irak hududu Milletler Cemiyeti binan masi ittifakla kararlaşmıştır. Bu mesele Macaristanın dileği veç • hile hemen müzakere edilecektir. Macaristanın protestosu Budapeşte 6 (A.A.) Macar hükumeti, Yugoslavyadan Macar tabaasınm scrgu suale çekilmeden [Mabadi dorduncu sahtfede] le yanyana ve erkek gibi çalışıyor. Görülüyor ki münevverlık ve işçilik bakımmdan da Türk kadınının Türk erkeğinden farkı yoktur ve kadının, erkek gibi, meb'us beçmeğe de, seçilmeğe de hakkı vardır. İnkılâbın son adımile Türk kadınına reva görülegelmiş oW bir haksızlık ortadan kalkmış oluyor. Avrupanın birçok milletlerinin hâlâ kadından kıskandıgı bu hakkı, biz Türk kadınına vermekle demokraside nekadar ileri bir millet oldnğumuzu göstermiş oluyoruz, ki bu da, ayrıca iftihar edılecek birşeydir. Şimdiye kadar, Büyük Millet Meclisinde, milletin yarısının, iradesi tecelli ve t°merküz edivordu. [Mdbadi ıkınci sahifede} Krupp ile anlaşma Krupp Sümer Banka demir sanayiini kurmak için 9 milyon liralık kredi açtı Ankara 6 (A.A.) Maliye Vekâletile Krupp konsersiyomu ara sındaki konuşmalardan sonra Siıroer Bank ile bu konsersiyomun mümessili arasindaki müzakereler ne ticelenmis ve bir protokola bağlanmıştır. Protokola göre konsersiyom de • mir sanayii için Sümer Banka 9 milyon liralık bir kredi mektubu açmıstır. Bu anlasma tesisatın Krupp konsersiyomundan alınması kaydin« tâbi değıldir. Kredi, Krupp konsersiyomunun banka tarafından kabul ve tatbik edilecek tesisat projele rine en müsait fiat teklif ettiği takdirde kullaınlacaktır. Bnka, zamanında, alâkadar diğer müesseseler den de fiat teklifi istiyecektir. Aldığımız Malumata göre mü tehassıs bir heyet demir sanayiinin kurulma yeri etrafında tetkikatlarına devam etmektedir. Yaz başlannda insaata baslanması kuvvetle umulmaktadır. tethiscilik Konsey huzurunda meselesinde tnazbata muharrirli ğine en kuvvetli namzed olarak M. Edenin ismi iieri sürülmektedir. Cenevre 6 (A.A.) Uluslar Kurumunun dünkü gizli toplantısmda, Yugoslavyanın Macaristana karsı vaki ithamlarının ruznameye alınvüşen Türk erkeklerine erzak, silâh taşıyorlardı. Türk kadını, kağnılar almayınca topçu cepanesini omuzlarına yükleniyor, bir elile yavrusunu sürükliyerek yağmur, çamur, kar, sıcak dinlemeden yürüyüb gidiyordu. Böyle fedakâr ve kahraman kadma meb'us seçmek ve seçilmek hakkı verilmez olur muydu hiç? Bu hak, okumamış diye mi kadına verilmiyordu? Bu bakımdan köylü erkeğin köylü kadından büyük farkı mı vardı? Şehirli kadına gelince, inkılâbın kafesten ve peçeden kurtardığı Türk kadını, her meslekte, erkeğin yanında erkek gibi, yürümektedir. Erkek nekadar okuyorsa ve okumuşsa o da, o kadar okuyor ve okumuştur. Şehirlerde, iş hayatında, fabıikalarda, tezgâh başlannda kadın erkek Irak, Iranı Uluslar der neğine şikâyet etti ııııııııııııııııııtıııııııııııııtıııııııııııtıııııiHiııiHiııııııııııııııııııııııııııııtıııiıııııntıııtıııııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııınıııııııııııınııııııııııııııııııı İran Irak hududvnu gösterir harita Cenevre 6 (A.A.) Irak Hariciye Bakanı uluslar derneği genel kâ • tibliğine gönderdiği bir mektubta, Irakla İran arasindaki »ımrin tran yönünden sürrkli bir surette bozulmasindan ötürü Irakin meseieyi gelecek uluslar derneği konseyinin müzakeresine konulmasinı isttneğe mecbur kaldığmı bildirmektedir. Sümer Bank Umum MüddrL Nurullah Esad Sumer le yeni bir mukavele imzahyan Krupp fabrikası direktörü M. Bambergar dün sabah Ankaradan 'stanbula gelmiş ve akşamki ekspresle Almanyaya gitmiştir. Bugiin 3 tîncü sahifede Avrupa yolundan notlar Serçe ve Y erhn Ismaıl Habıb Krupp fabrikası direktörü A'manyaya döndü ABtDİN DAVER S inci sahiEede Sınema 11 milyon liralık simendifer malzemesi vermek üzere hükumetimiz