Katalog

Yeniden açılan' Beyog'a, Ingilız sefarethsnesi yantnda N, 6~S Imperyal Oteli BUYUK Temiz ve Halice bakan odalar Süslü Salonlar Banyo daireleri Teshinat Mutedil fiatler OnbİrİtiCİ NO. 3 8 0 6 umhuriyel Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet" Istanbul . Posta kntusu: tstanbuî. No. 248 ve matbaa kısmile Matbaacılık ve En iyi Tiirk kumaşı ((YÜNİŞdir. Satış deposu: Yenipostahane caddesi, Tayyare piyangosu karşısında 1 Telefon: 204* ? Sdfl I 8 BİrİnCİkâniM I 9 3 4 Telefon: Başmuharrlr ve evi: 22366. Tahrir heyetl: 24298. Idare Neşrlyat Şırketi. 24299 24290. Denizcilerin Yarınını Diişünelim evlet Penizyollan işletme • sinde, Akayda, Havuzlarda • çahşan denizcilerin bir ta • salan var. Onları tasalandıran kendileri için yeni yapılan oturak ya •ası taslağı (tekaüd kanunu lâyi hası) dır. Bu taslağa göre 25 yıl çalıstıktan sonra işten çekilen bi • rinci boy (sınıf) gemi kumandan • lan 115 lira yerine 67 lira alacaklar; demek ki ayda 46 lira eksik. tkinci boy gemi kumandanlan 92, 86 lira yerine 55 lira, üçüncii boy gemi kutnandanlan 76 lira yerine 46 lira, blrinci boy ikinci kaptanlar 68 yerine 46 lira, mülâzim kaptanlar 29 yerine 17 lira, birinci boy makine basmühendisi 92 lira yerine 55, ikinci boy makine mühendisi 72 lira ye • rine 46, üçüncii boy makine mühendisi 57 lira yerine 40, birinci boy doktor 45 lira yerine 35 lira ala • .caklar. Gemilerde değil orumda (merkezde) çalışanlardan basdok • tor 57 lira yerine 40, güverte ens • pektöru 9b yenne 55, makine enspektörü 86 yerine 55 lira alacaklar.. Göruıüyor ki yeni yasa taslağı denizcilerin îşten çekildiklerinde alacaklan ayhklan azaltmaktadır. 25 yıl çahştıktan işe yaramaz, p\ra kzanamaz bir çağa geldiktea sonra eline geçecek paranm aza lacağını görüp te kim kaygıya düsme7 ki... Herkes, kocayacağı yıl lan önceden düsünmeli, o günlerde nasıl yasıyacağını gençliğinde sağ • lam kazığa bağlamalı değil midir? Onun için denizcilerin düsüncele tini, tasalarını pek iyi anlıyoruz. Yeni yasa taslağı, 10 liradan 46 liraya kadar oturak (tekaüdlük) aylıklarını azalttığı için denizcile • rın bundan kaygulanmalan doğru» dur, yerindedir. Yeni yasa taslağının, denizciler için 2248 numarah yasanın 10 nuncu maddesindcn.daha iyi olduğunu ileri «ürenler de varsa da böyle düşünenler yanılıyorlar. Çünkü yukanda gösterdik ki bu yasa taslağı bütün denizcilerin işten çekildikleri yıllardaki aylıklarını kısmaktadır. Geçenlerde gazetemizde c>kan •e yeni taslağı beğenen bir yazıda denizcilerin aldıklan paraların çok yüksek olduğu söyleniyordu. Bu deyiş (iddia) doğru değildir. Deniz ciler içinde en yüksek aylık alanlar funlardır: Birinci boy kumandan, aylığı 200 lira; eline geçen para 144 liradır. Ondan sonra güverte «nspektörü gelir ki aylığı 180 lira ise de, eline 130 geçer. İkinci boy kumandan ile birinci boy makine basmühendisinin 160 sar lira ayhklan vardır, 118 alırlar. İkinci boy kumandanlar ile makine enspek • törü 150 ser lira alırlar. Ellerine 111 lira geçer. Bu ayhklar, denizcilerin en ile • ride gelenlerine verilir. ötekilerin daha küçüklerin ayhklan 50 den 120 liraya kadar değişir. 50 lira ayhkh 39 lîra 120 lira aylıklı da 90 lira alırlar. Yıllarca çalıstıktan sonra 200, 160, 150 lira aylığa geçen birinci boy gemi kumandanlarına üç dört yüz bîn liralık bir gemi ile yUz binlerce liralık yük, üstelik de değeri para ile biçilemiyecek olan birkaç yüz yolcuyu ısmarhyoruz (emanet ediyoruz). Denizcilerin aldıklan parayı na • sıl kazandıklarım düşünürsek gö • rürüz ki onlara veril&n ayhklar, hiç te çok değildir. Denizcllik, u zaktan güiiindüğü gibi, kolay iş değildir. Gemilerde çalışanlar, caıılarını dişlerkıe takarak enginlerde açılrrlar. Gecenin karanlıkları, hızlı akıntılar, dar boğazlar, sipsiv ri burunlar, dağ gibi dalgalar, mavi suların altına sinsi sinsi gizler.en korkunç kayalar, sönüp görünmi yen fenerler, göz gözü görmiyecek kadar kahn sisler, denizin üstünce dolaşan bulut gibi puslac, birden bire bastıran çıîgın boralar, evini zin kiremidlerini kuru yaprakîar gibi savuran, ağaçlaırı söken, tah ta perdeleri yıkan, koca vapudarı ceviz kabuğu gibi saliayıp sallayıp kıyılara fırlatan korkunç kasıcgalar denizcilerin göğüs gerdikleri bin bir şur (belâ) dır ki onlardan ge misfcıi kurtarmak için kaptan olmak gerektir. En değerli kaptanlar bile kumanda köprüsünde ne buz gibi soğuk terler dökerler. Bir kaza kav nıakamı 200 lira ahyormuş diye bir vapur kumandamna 200 lira çok görülür mü? Türkiyede yüz lerce kaza kaymakamlığı vardır. 200 lira alan gemi kumandanı ise 6 tanedir. Kaza kaymakamlarının ileriy açıktır. llbaşi (vali) olabilir Mecliste hararetli bir celse Sivil ve asker 520 kişi I Yunan Başbakanı müşterek meseleferle ekalliyet ı yakalandı, 6 sı derhal Bilhassa muallim ve imtihan meseleleri konuşuldu, leri için bir teşkilât yapılmasına muvafakat idam edildi ; Bakanm izahatından sonra kanun kabul e4 ldî ettjğimizi söyledL Dış Bakan geliyor Atina 17 (Telefonla) Bulgairstanda hükumet aleyhine ihtilâl hazırhyan bir komünist teskilâtı meydana çıkanlmıs, 350 sivil, 170 zabit ve asker tevkif edilmistir. Bunların muhakemeleri yapılmaktadır. llk muhakeme edilenlerden altı kisi bugün derhal idam edilmistir. Atina 17 Başbakan Çaldarisle Hariciye Bakanı Maksimos dün pazar olduğu halde Türkiye Dış Bakanile konuşmalanna devam etmişlerdir. Gazetelere göre konuşulan işler için Türkiye Dış Bakanı Ankaradan talimat beklemektedir. Misafir Bakanm bu akşamki vapurla hareket etmesi muhtemeldir. Hükumete mensub Vradini gazetesi konuşulan şeylerin çok ehemmiyetli olduğunu yazıyor. Atina 17 (Hususî) Başbakan Çaldaris gazetecilere bugün demiştir ki: « Türkiye Dışbakanı ile müzakerelerimiz büyük bir samimiyet içinde geçmekte, iki taraf ta bütün mevzular üzerinde tam bir anlaşma arzusunda bulunmaktadır.» Hükumet raraftarı Proiya gazetesi «bu konuşmalarda Yunan hükumetinin konuşulan işler için ek bir anlaşma imzasını arzu etmesi üzerıne Türkiye Dış Bakanı Ankaradan talimat istemek mecburiyetinde kalmıs 1 tır»' diyor Ankaradan gelen talimat ve Çaldarisin beyanatı Atina 17 (Gece telefonld) Türkiye Dış bakanı bugün, Ankaradan bekl'diğı tahmatı almıştır. Bu cevab'n Yunan hukume tincs arzu edilen ek anlaçmaya uyar mahiyette olduğu zannediliyor. (Arkası 5 tnci sahifede) Tedrisata dair lâyihalar çok münakaşalı oîdu Bulgaristanda bir ihtilâl sebekesi Atina müzakereleri Yeni bir ek anlaşması yapılacak Ruhanilere aid kıyafet yasası Dün söz söyliyen saylavlar: Soldan sağa Hasan (izmir), Refik Şsüket Ince (Manisa), Mükerrem (tsparta, Hact Mehmed (Eskisehir) Ankara 17 (Telefonla) Büyük Muallim vekilliği maaşı Millet Medisi bugün saat 3 te Esad Muallim vekHliğine tavin olunacak (Bursa) nın baskanlığında iki saat sümemurlara verilecek vekillik maaşı lâren bir toplantı yapmışbr. îçtima so • yihası da uzun münakaşalara yol aç • nuna kadar hararetli olmuştur. mıshr. Müzakere müddet meselesine Ruznamede mevcud mübadil, gay • gelince R'fik tnce (Manisa) hüku • rimübadil, muhacir ve saireye kanunmetin teklifmde müddet mevzuu bablanna göre tefviz edilen emvalin ta solmadığı halde encümence komılmapuya raptına dair olan kanunun 6 ncı sının doğru olmadığını, kavdin kaldı • maddesinin tefsin'nde Maliye Bakanı nlmastnı ist'miştir. Kültiir Bakanı, Retefsirin bir defa da Maliye ve Bütçe fik tncenin bu tek'ifine siddetle tarafEncümenlerincp tetkikini ileri sünnüş, tar olmus, Maliye Bakanı ise bütçe müHacı Mehmed (Eskisehir) de Iskân lâhazasüe aksini ileri sürTiüştür. Kül Encümeninin bu tefsire vanrken Mahkemei Temyiz kararlanna 'stinad et > tür Bakanı bir aralık Maliye Bakan'nm yanma giderek bir müddet görüsmüş • tiğini bildirmistir. N'b'cede Mbkerrem tür. Neticede Refik tncenin takriri re(tsparta) tefsirin Bütçe Eneüırenine ye konmus, Maarif Bakanı da bu takhavalesini istemiş, teklif oldukça gü rire îstirak etmis, Maliye Bakanımn rültüye sebeb olmuş, neticede başkan noktai nazan kabul olunmıyarak raüdtefsiri Bütçe Encümcnine havale et • «niştir. Urkast besinct sahifede) Rumen matbuab kararımızı alkışlıyor Bükreş 17 (A.A.) Anadolu ajansınm hususî muhabiri bildiriyor: Türkiyede, ruhanilere aid kıyafet yasasının kabul edılmesi, Roruanya matbuatında hiçbir suretle gayrimüsaid bir tesir uyandırmamıştır. Hatta, en mühim gazetelerde çı kan bir sıra makale ile, Türkiye hükumetinin aldığı bu kararın isabeti' üzerinde devamh neşrîy3t yapılmıştır. Italyan Habeş hâdisesi Italyanın Habeş notasına cevabı Cenevreye geldi Roma hükumeti, mesuliyeti Habeşistana yükletere7 tarziye ve tazminat talebinde ısrar ecjiyor . Tutum yedigünü bugün bitiyor îugün kumbara kuralari. le vitrin müsabakası var Ulusal tutum ve yerli mallar yedigünü bu akşam bitiyor. Bu bitiş dolayısile bugün canlı gösteriçler ve toplantılar yapılacaktır. Yerli mallarla bezenmiş vitrinlerden en süslülerini seçecek heyet bugün Jsküdar, Beyoğlu ve İstanbulda dolaşacak, vitrinleri bir daha gözden geçirecek, kararını verecektir. Ulusal ekonomi ve tutum kurumu birinci ve ikinci çı kacaklara madalyalar ve dipclmalar dağıtacaktır. Bundan başka, yedigün içinde, bankalardan kumbara alanlarla, kumbaralannı boşaltanlar arasında kur'a çekilecektir. Bu kur'akrda ikramiye ve armağan kazananlarm isimleri de yarın belli olacaktır. Yedigünün bitişi dolayısile bu gün öğleden sonra Taksimde Cumhuriyet Alanınâa merasim yapılacak, otomobillerle gelen heyetler tarafından abideye çelenkler konacaktır. Bu sırada Şehir bandosu da ulusal marşlar çalacaktır. Tutum yedigününün dünkü altıncı günü de verimli ve faydah toplantılarla geçmiş, birçok mekteblerde müsamereler tertib edil miş, gecesi de radyodaki konferanslara devam olunmuştur. Ankara radyosundaki söylev Ankara 17 (A.A.) Millî Müdafaa Vekili Zekâi bu aksam rad • yoda u'usal biriktirme hakkında güzel bir kcnferans verdi. Rıhtım Şirkati Müdürü hizmetimizde kalacak Idare için bir komisyon kurulacaktır. Antrepoların devrinde bsrçok karısık islere rastland: Rıhtım sirketi erkâmndan biri dün sirketin tasfiyesi meselesi hakkmda bir muhanririmize sunlan söylemiştir: «Hükumet muayyen bir tarihten sonra sirketimizi satın almak hakkını haiz bulunuyordu. Bu haüdca istinaden sattn alma ka> a n verdi. Bunun üzerlne direktör Kananj alâkadar makamlarla temasa giristi. Müzakerat bittiği içm direktöVümüz son mukaveleyi imzalamak içtn Ankaraya gittL Mukavele bir fki güne kadar imzalanacaktır. Hükumet Rıhtım şirketini 100 milyon franga sat:a almıştır. Bu para senede 2,5 milyon frank hesabile 40 senede ödenecektir. Bu yekun içinde rıhtımlann işletme bedelinden baska şirketin sahib olduğu Çinili, Merkez Rıhtım hanlam ile şirket binası, depoları, arazile ri vardır. Rıhtım Şirketinin hükumete geçecek Servisler bükumete geçtikten. emlâkinden birisi sonra her türlü tasfiye işlerini çe Antrepoiarda tulunan eşya virmek üzere direktör M. Kanonj bir komisyonun basmda, bir zaman Rıhtım şırketi antrepolarının hüdaha burada kalacaktır. Bu komiskumete devri için tstanbuî gümrükyonun vazifesi görülecek lüzuma leri başmüdürlüğünüa yaptığı tes • gö) e, bir veya iki sene uzayabile (Arkası dorduncü sahifede) cektir.» ııımiMMiırııımııııiiiıııııııııınıııııııııınıııııımiımıııııııııı ıııııııııııiııııııiMiııııiıınıiıınmıııunııııııııımııııııııııııııımıııımııııııııııııııımıım 4 Roma 17 (A.A.) Italyan hükumeti, Uluslar Kurumu urr.umî kâtiplığine ttalyan Habes hâdisesi hakkında bir nota vertnistir. Bu no tada taarruzun Habeshler tarafın dan yapılmıs olduğunun isbatına ça lısılmakta ve bilhassa Valvalın Ital» yan Somalisine aid olduğu ve uzua yıllardanberi Italyan kıtaatı tara fından isgal edilmekte bulunduğu beyan olunmaktadır. (.Arkası beşıncı sahifide) Eski ve yeni Habeş ordusuna aTd iki resim: Askerlerin eski kıyafetleri ve iki Habes tayyarecisi hocaları olan Alman mütehassısile beraber IIINtnilHIMIIIIIIMIIMinilllllllllllllllllllHIIIIIMIIIIIIIIIIIUIIIIIinnilllHIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIUtllllllllllltlllllimiHtllllllllllllllllillllllllllllllHllinilllll Göçen şekerleri perdesi altında dönen dolaplar Meselenin kaçakçılıktan daba mühim ve gizli ceoheleri olduğu anlaşJdı. Tahkikat devam ediyor Bulgaristan • dan gelen göçenlerınmis gibi gösterilerek yapılan bir milyon liralık şeker kaçakçılığı sorguları na dün de güm rük muhafaza istıhbarat büro sunda devam edilmistir. Dün istihba • rat bürosunda bu iş ıçın tesekkül etmis olan muhtelit komis • yon bilhassa kaGiimrük Bafmiidürü Scyfi, Gümriik çakçıhk suçlu Muhafaza Baş7r*iidürii Hasan su olarak gör vakit İkrnal edilmistir. düğü Salâhattin, Rifat ve Bürhanı evrafiın'n bu akşama kadar ihAi as ak'ama kadar dinlemiştir. Bu ise (ikası dorduncü sahifeae) aid umumî sorgular dün gece geç ler, saylav olabilirler, Bakan olabilirler. Bir gemi kumahdanıma olup olacağı ise budur; dersek yanlış olmaz. Yeni yasanın projesîni yapmış olanların düşüncelerini anlattığı sezilen o yazıda, denizcilerin görmekte olduklan işlerin değeri, yükü (mes'u'iyeti) öteki ulus törülerinin (devlet memurlannın) yaptıkları isîerin değeri, yükü ile ölçülemez, diye bir söz var. Bu düşünce çok yan hştır; çünkü beş altı bin tonluk bir gemi kumacıdanının, bir Ege kap tanının omuzlanndaki yük değme kimsede yoktur. Ege vapurunun fırtmalı bir günde, Galata rıhtımnna yanaşırken sulara kapılarak bir sandalı devlrdiğini, içindekilerin boğulduğunu düşünürseniz Ege kumadanmın omuzlanndaki yükün ezici ağırhğını anlarsınız. Böyle bir boğulma olursa Egecıin kumandanı, bu yüzden kim bilir, kaç yıl yatae? Denizcilerin yükü (mes'uliyetî) yoktur demek deniz işini hiç bil memek, hiç anlatn'.'Kak demektir. Türkiye denizlerle çevrilmis bir ülkedir, büyük bir filosu olmak gerektir. Bu filonua vapurlannı de nizciler işletir. Bugün üç dört yüz bin lira değerinde vapurlarımız var. Yarm birkaç milyon liralık yepîeni gemilerimiz olacak. Bunlar Türk sulanndan yabancı limanlara gidip gelecekler. Her gidiş gelişte yüz lerce yolcu, yüz binleece liralık yük getirip götüreceklcc. Bu değerli vapurlarda değerli kumandanlar, de ğerli makineciler bulummalı değil midic? Değerli denizciler yetiştir • mek için bunlara değerlerlne göre yüksek ayhklar vermeliylz. Yoksa o güzel vapurlarımız iyi islemez, sözün iki anlamile (manasile) batar. Deaizci çabuk yorgun düşer, erken'kocar. Eğer, iştea çekildiği günlerde alacakları aylık az olursa yarını düsünenler denizci olmazlar. Böyle olunca da değerli deaizci ye, tişmez. Değerli adam yetistirmek için onlara işte iken de, işten çekildikleri yıllarda da değerlerini vermek gerektir. ABİDlN DAVER Türklük Savaşı Dil savaşı Bolu saylavı Hasan C^miliıı yukanki başlık altında yazdı ğı çok değerli birkaç yazıyı, y rından baslıyarak birbiri ar dınca bas sütunlanmızda basa cağız. O'ıurlanmızın; çok dü şündürücü olan bu çok güzel yazılan özerle okumaktan bü • yük kıvanç duyacaklan bizce kuşkusuzdur. BngOn S ÜncQ »alliSede ö z dıl için konuşmaUr Yaıan: Yahya Saın> Ozaoojla ' 5 i a c l sallifede Asker! bahisîen Deira sılâhlan yançr Yazan A D.