Katalog

YEDİGÜN 44 ttnctt sayısun bugün alınız YedigüT~Türkiyenin en çok okunan ve en çok levilen mecmuasıdır. umhuri Sene* HO. 3 4 7 8 Telgral ve mektup adresi: TTTtt Şekerlerinizî HACI Bekir Salı 9 Kânunusani 1934 İSTANBUL CAÛALOĞLU Cumhuriyet, Istanbul Posta mıtusu: tstanbtıl, NO. 248 ALINIZ! den Telefon: Ba§muharrir: 22366. Tahrir müduru: 23238, îdare müduru: 22365. Matbaa: 20472 Asıl bizim hürmet Edeceğimiz birhatıra Viyana, S ikincikânun ulgaristandan geçerken M. Heryonun, son seyahatini hikâye sadedinde, Bulgaristan üzerine vermiş oldu ğu konferanslan da okuyordum. Bunlann içi» Fransız şairi La martinden de bah solunuyor. La martin şark se yahatlnden Av Ankara 8 (A.A.) tktısat Vekili rupaya karadan Mahmut Celâl Bey, bugün matbuat yani tstanbul ii mümessillerini kabul ederek memlekezerinden ve Bal timizde kurulması derpiş edilen sanayi kanlar yolile ile yeniden yapılacak fabrikalara ait dönmüştür. O zaprogram etrafında izahat vermiştir. man her tarafta Fransız şairi Vekil Bey, memleketimizin sadece mükemmel oteller Lamartin ham maddeler yetistiren bir memlebulunmadığı için şair Balkanlar içinden ket halinden çıkarak sanayilesmesin şurada burada misafir olarak geçmiştir. deki lüzum ve zaruretin hazer ve sefer. Filibede büyük şairin oturduğu ev mazamanında muhtaç olacağunız maddelum ve şimdiye kadar mahfuzdur. M. leri ihtiyacımızla mütenasip olarak yaHeryonun Bulgaristam ziyareti mü • pabilmek 'imkânını elde edebilmek ginasebetfle bu hatıra canlandınlarak obi bir maksatla olduğu kadar hariçte nun etrafında da bir yayli konusulmuş müfteri bulamıyan ham maddelerimizi ve bu vesile ile de Bulgarlarm Fransız dahilde mamul bir hale getirerek kry kühürune olan bağlrlıklarmm esikiliği metlendirmek gib bir gayeyi de gözetgösterumiş olmuştur. tiğmı söyüyerek demişitr ki: Biraz vukanda Yugoslavlar bir müddet evvel Lamartin için biri Zemunda, diğeri Belgratta olmak üzere iki abide diktiler, ve onlan çok tantanalı merasimle açtılar. Ayni şark seyahati dö nüşünde Sırbistandan da geçmiş olan Lamartin Sırplarm hayatlarile de ya • kmdan alâkadar olmuş ve günün bî • rinde onların büyük bir devlet olma, lan ihtimalinden bahsetmiş imiş. Şimdi on altı milyon nüfuslu bir Yugos lavya devleti olmuş olan eski zaraa nın bir iki milyonluk Sırbistanı sairin vaktile kendisi hakkında söylediği sözlerde bir nevi kehanet bularak onun hattrasını simdiki ve gelecek ne • sillerin gözlerinde canlandırmak is temistir. BeBd buna Yugoslavyada »imrti Franaa İl« mevcut dostluk siya • setini kuvvetleştir^ek istemenin de biraz tesiri kahlmıştır. Lamartmm Yugoslavyada dikilen iki büstünü açmak için Fransadan da mahsus davetliler gelmiş ve ezcümle orada Fransız Akademisini M. Leon Bonnard temsil et mişti. « Bu mOlî bir ihtiyaç olduğu kadar iktısadî bir zarurettir. Bu sanayileşme programında memleketin ihti • yaçları esas tutulmuştur. Haricî tica • retimizin normal bir sekilde tevzini meselesi de bu sanayileşme fikrine hâkim olmuştur.» İktısat Vekili, iktısadî program Dolandırıcı Staviski esaslarını izah etti Istanbulda mı bulunuyor Memleketimiz ham maddeler yetiştirmekten çıkarak sanayileşecektir Zabıta ihbar üzerine harekete geçti, son günlerde gelen ecnebilerin hüviyetleri tahkik ediliyor Fransız kabinesi istifa mı edecek? Fransada, elde ettiği bazı vesa ikle, resmî ve gayriresmî birçok müesseseleri gayet mahirane bir surette iğfal ederek 500 milyon frank takriben (41 milyon Türk lirası) gibi muazzam bir servet dolandıran Staviski'nin tstanbulda olduğuna dair dün şehrimizde bir rivayet çıkmıştır. Hemen bütün Avrupa matbuatını işgal eden dolan dırıcı Staviski'nin elyevm nerede bulunduğunu kimse bilmiyor. ts tanbula geldiği lâfının da esası şudur: Evvelki gün muhtelif büyük gazeteler namına şehrimize bir Fransız gazetecisi gelmiştir. Sta • viski'nin tstanbulda bulunduğunu zanneden bu gazetecinin maksadı dolandırıcıyı bulmak ve kendisile konuşmaktır. Fransız meslektaşı mız polu müdiriyetine müracaat 500 milyon dolandıran adam! Vekili Celâl Bey efendi, Sumer Bank Başvekil flasa Hazretlerile tktuat Umttmi Müdiirü Nurullah Esat Bey tstanbulda Sumer Bank fabrikalartnt gezerlerken Henüz yeri kat'î surette tayin edil bine fabrikasuun plânlan bitmiştir. memiş olan üçüncü pamuklu mensu • Bütün hazırlıklan yapılmıstır. Havalar cat fabrikası da 1937 de ikmal edü • müsait gittiği takdirde derhal inşaatına Kurulacak sanayi başlanacak ve önümüzdeki kıştan ev • mif olacaktır. Bu yeni mensucat fabrikalarmdan maada Balorköyündeki fabVekil Bey, izahlanna devamla ta • vel makinelerinin kurulmasına başla • rütanm tevsüne de başlanrmşbr. Bu nacaktır. 1935 senesinde bütün inşaat btî zamanda haricî ticaretimizin 2530 sene haziranında ikmal edilecek olan ve tesisatı ikmal edilecek olan bu fabmilyon lira bir açık gösterdiğini işaret rikadan maada Nazillide diğer bir kom bu tevsi ameliyesile halen on bindeu ettikten sonra hazırlanan programuı ibaret olan iğ adedi 16 bin beş yüze btne mensucat fabrikası kurulacaktır. ancak bu açığı kapatacak derecede olDaha înce mal yapacak olan bu fab • çıkarılacaktır. duğunu söylemis ve kurulacak sanayi Konya Ereğlismde diğer bh* do • rika da 1936 başlangıcmda brbniş olaetrafmda şu malumatı vermiştir: Mabadi S inci sahifede « Kayseride kurulacak olan konv caktır. Staviski tur. Bu ihbar üzerine polis birinci ve ikinci şube müdurlükleri ve bizzat polis müdürü Fehmi Bey bu işle meşgul olmağa, son 15 günde şehrimize gelen ecnebilerin hüvi • yetlerini tetkik etmeğe başlamış • lardır. Herifin tstanbulda bulun ması ihtimalini kuvvetlendiren bir t» Frarjız s*b'tasın«x ken rn>^?« şark ekspresine zannedilmesidir. tstanbul zabıtası bu hususta henüz kat'î bir ipucu ele geçirmiş değildir. Maamafih dün kendisile gorüşen bir muharrimize polis mü dürü Fehmi Bey demiştir ki: « Böyle bir adamın buraya geldiğine dair olan şayiaları biz de işittik. Son günlerde gelenlerin i simleri arasında böyle bir kimse mevcut değildir. Buna rağmen her hangi bir namı müstaarla gelmesi gayet tabiî olduğundan bu ciheti de tetkik ediyoruz.» Maamafih aşağıda okuyacağı nız vechile Staviski tngiliz casus teşkilâtına mensuptur. Bu itibarla bulunması bütün dünya zabıtası Mabadi 4 üncü sahifede Bunlan gördükten sonra Fransız şairine biz Türklerin ne yapmaklığımız lâzun geleceğini ve halbuki bu işle hemen hiç mesgul olmamış olduğumuztı Romanya başvekilinin geçen cuhayretle düsündük. Lamartin bir se ma Sinaya istasyonunda katledi yahat dönüsu Balkanlar içinden gecmiş miş olması Romanya ahvalini çok karışık bir hale sokmuştur. Dün ve evlerinde misafir olduğu kimselere gelen tngiliz gazeteleri Romanya güzel ve iyi sözler söylemiştir. Geniş, nın dahilî ahvalinin pek karısık ve cömert ve insan kalpli şair temas ettiği korkulu bîr hale girdiğini yazıyorlar. insanlarla ancak böyle konuşabilirdi. «Meyli Meyl» gazetesinin Viya • Halbuki Balkanlardan geçici bir sey na muhabiri şu malumatı veriyor: yah olan şair Türkiyede ikamet et (..Başvekil M. Dukanın katlin mistir, ve altı ciltlik bir Türk tarihi denberi Romanya baştan başa koryazmıştır. Türklerin Türk tarihi devir • ku ve endişe içindedir. Bükreş şehlerini bu tarih kadar sadakatle teba ri her ne kadar nisbeten sakin ise rüz ettiren pek az eser vardır desek de birçok Romanyalılar Alplarda bata olmaz. Zamanının siyasetine de kış sporlan yapmak bahanesile kanşmış yüksek bir şair olan Lamar memleketi terketmekte ve bu akı • tin esasen hakikatperest bir şair ruhu • nın hakikî mahiyeti vaziyeti dahi nu hiç kaybetmemiş, ölünciye kadar liyenin korkulu bir safhaya girmiş hep bu ruhla yaşamıştır. Türkü onun bulunmasına atfedilmektedir. Garp tarif ve tahlillerinde görmeli de ırkunımemleketlerine müteveccihen Ro • zın büyük seciyelerine bir daha kanaat manya topraklarından aynlmakta getirmeli. Bu millet oldumolasıya bü • olan trenler şimdiye kadar görül yük ve efendi bir millettir. memiş derecede kalabalıktır. Osmanlı hayatmı, Türk hayab ve Romanya ricali siyasiyesinîn ve Osmanlı tarihini Türk tarihi diye ifa musevilerinin can ve mallarmın de eden ilk garp muharriri, kimbilir muhafazası için bütün ordu sefer • belki bu hususta sarka da takaddüm ber hale konmuştur. eden ilk müellif Lamartindir denüe Kralın yakın dostu olan musevi bilir. Türk tarihinde Lamartin Türkten Madam Lupesko Simyada Kral ile «iyade Türk taraftan görünmekte, e berhberdir. Bu kadın Peleschteki bedî teşekkürlerimize lâyık pek parlak deha eseri göstermistir. Kendisi roil • letimizi yakından görmüş olmak, içinde yaşamış bulunmak, bütün tarihini mceden inceye tetkik etmek suretfle Türkün yüksek meziyetlerine ve de rin faziletlerine yakından vukuf ve kanaat peyda etmistir. Tarihinde Türkü görmeden Türkler hakkında atıp tutan Bayronlara, Şatobriyanlara samimî olduğu kadar şiddetli bir ten kit, bir muahaze ile çatar, ve hatta Hammerin meshıır tarihi bile Lamar tinin hakikate nüfuz eden tetkiklerile haklı tenkitlerinden kurtulamamıstu. Ne gariptir ki Lamartinin miHetimiz hakkında bir abide mahiyetini haiz olan bu emsalsiz tarihi hâlâ bugün e kadar lisanımıza tercüme edilmemış tir. Rivayet ederler ki sairin Türkiyeye seyahati Fransada malî vaziyetinin pek Mm. Lupesko ziyade bozulmuş olduğu zamanlara tesarayı kraliye hiç gkmemîştir. Kral sadüf eder. Bu rivayetlere nazaran aşimdi Lupeskoyu kendi villâsında lacakhlann tazyik ve takazası ile Franzîyaret etmek için bundan bir müdsada rahatı kaçan şair Türkiyede isle det evvel yaptırdığı hususî bir yolYUNUS NADİ dan gidip gelmekte ve bu ziyaret i Mabadi 2 inci sahifede Yunan Hariciye NazırıKrala bile tehdit mektupları gönderilmis, bütün nuı Balkan meselesine ordu seferber hale kondu, harice kaçan kaçana! dair mühim beyanatı Roma 8 ( A. A.) Dün akfsm Yunanistan aefiri ve Madam Metaksas tara •'. fmdan M. Maksimos şerefine bir ziyafet verilır» i« tir. Ziyafette ec • nebî sefirler ve birçok Romalı şabsiyetler hazır bulunmuşlardır Romanya baştanbaşa korku ve endişe içinde M+Maksimos dün Romadan ayrıldı Madam Staviski ederek meseleyi anlatmış ve tstanbul polisinin böyle bir şeyden ma lumattar olup olmadığını sormus • Yangmiçin yapılan yeni tahkikat derinleştiriliyor Maznun Adliye hademeleri şayanı dikkat iddialarda bulundular, birçok kimseler dinlendi M. Maksimos tstanbul Adliye binası yangını hakkındaki idarî tahkikata vazıyet eden mülkiye başmüfettişi Ali Server, Adliye başmüfettişi Salih Hilmi, müfettiş Visalettin ve Sezai Beylerden mürekkep heyet dün Belediyede geç vakte kadar kala rak alâkadarlarm ifadelerini almıştır. Bu yangın meselesinden mev (Mabadi 6 tncı sahifede) M. Maksimosun beyanatı Roma 8 (A.A.) Yunan Hariciye Romanya Kralı Karol ler harîcinde de hemen her saat kendisile telefonla konuşmaktadır. Sinayadan Bulgar hududu o ka • dar yakındır ki tayyare ile yarım saatte, otomobil ile bir iki saat içinde gitmek mümkündür. Nazın M. Maksimos, gazetecilere beyanatta bulunmus, Kral ve Başvekil tarafından gördüğü kabul tarzuı mııııımHUinımııımnııııımiNmm dan çok memnun kaldığım söylemistir. M. Maksimos beynelmilel mesai iştiraki ve vif ak ülküsünden mülhem bulunan Yunan siyaseti hakkında M. Musoliniye izahat verdiğini kaydetmiş, Yunanistanın komşularından (Mabadi 6 tnct sahifede) u Ford,, fabrikası ııııııınıı ııı.ııımmııı.ınlM1n.ııUHi...ı1ıı.ı.ınıııiıiHiıı.ım.iM....ı.n.ı.ım.nım«Hi.un...H«ıımı Üç gün kaldı Dahilî istikraz tahvillerinİ ecnebiler de alıyorlar Yüzde 5 faizli ve ikramiyeli Ergani bekır istikrazı B tertibi tahvillerinin satışı hararetlenmistir. Kayit muamelesi için konulan bir aylık müddetin bit mesine üç gün kaldığından, banka gişelerine yapılan müracaatler birdenbire artmıstır. Ha'ktan maada. veniden birçok müessefeler de, tahvil almağa karar vermisler ve bunlardan bir kismı dün kavit için müracaatte bulun muşlardır. Bu suretle, ikramiyeli is tikraza tstanbulda yazılanlartn yeku nu, bir iki gün içinde hemen bir mis line yakın derecede kabarmıştır. Dün öğleden sonra toplanan tstanbul Ticaret ve Sanayi Odası meclisi de, odanuı bu fırsatı kaçırmamasına ve derhal istikraza yazı'masına karar vermiştir. Tahvillerin satış müddeti bit • mek üzere olduğundan bu hususta isMabadi S inci sahifede Bazı otomobil acentaları İktısat Vekâletine müracaat ederek Forda verilen rüçhan hakkının kaldmlmasını istediler Krala rönder len tehdit mektupları Kral sarayda birçok siyasî ricali kabul eylemiştir. Madam Lupeskoya olan ziyaretleri müstesna hiçbir yere çıkmamaktadır. Sarayın muhafızları iki misli çoğaltılmıştır. Demir muhafızlar tefkilâtmdan son günlerde birçok tehdit mektuplam aldığı için Madam Lupeskonun muhafazasına da mü sellâh sivil polisler memur edilmiştir. Tehdit mektupları bizzat kralın kendisine de gönderilmiş ise de demir muhafızlarca kral kendi siyasetlerine aleyhtar addedilme mektedi<". Sinaya etrafında üç tabur asker ve Bükreş ovasına hâkim yollarda mühim miktarda topçu kıtaları tahşit olunmuştur. Sinaya gecidi Bükreş şehrinin Mabadi 4 üncü sahifede Topanedeki Ford fabrikastmn methali Bazı otomobil şirketleritıin acentalan İktısat Vekâletine müracaatle, Topanedeki Fort fabrikasının faaliyetini tatil etmiş olduğunu ileri sürerek devlete ait münakasalarda, Fort tnamulâtının rüçhanlı mu«.mele görmesi kendilerini mutazamr ettiğinMabadi 4 üncü sahifede