Katalog

2?Kâmrausani 1934 Ilk uçmak şerefi kime ait? I ' Camhuriyet Maslak yolu faciası Birincı mahif eden mabat Fransız, Ingiliz ve Amerikalılar bunu Otobüse çarpan otomobil bulunamadı, 6 hususî otomobilden şüphe ediliyor aralarında paylaşamıyorlar Şehirdeki hamri otomobiller maayene edildi MSddeiumumt muavini Ekrem Bey, seyrfisefer müdür vekili EmJn, poSs iktnci cube baMnemurianndan Osman Beylerle birlikte dSn seyrîhefer mer • kezmde tahlAada meegul olmuşlar dv. PoK» Bdnd şubesmden gonder3en memurlar, seyrüsefer memurlarile tes • riki mesai ederek sehrîn her tarafmda hususî otomobüleri muayene etmisler, userlermde btr sıynk veya çızğı groı ka zadan olabilecek en hafif bir eser bi le görülen otomobilleri seyrüsefer mu • durlüğüne getirmislerdir. tstanbulda mevcut 40 kadar garajda da arastırma yapıbnıs, vaztyetleri suphe veren bu • susî otomobiller toplanmıstır. Şehrhmzde faaliyette buhman 4 0 0 kadar hususî otomobflden hadise ge eesi Maslak yolundan geçenler tesbit edilmistir. Bunlar arasmda bazı maruf ve ecnebi zevata ait otomobiller de vardu1. Husust otomobil sahiplerinden Ni • santasmda tngfliz mektebi mudürü M. Pinç, mektebtn muallnnlerinden M. Harri Stnit, Ankaradan yirmi gün evvel geHrflen 199 numaralı otomob>1m sahibi insaat deposu sahîbi Münip Bey, To katlıyan otelmin sahibi Medoviç Efendinin hususî otomobümm soförü Boso Efendi, demir töccan kazancıyan, tuccardan Vahan Keseryan Efendilerle Kovacılarda Zeki Bey ve diğer bazt zevat, otomobfllerile seyrüsefer ida • resine cemedüerek kendilermden hft dise esnasmda nerede bulunduklan sorahnuş, arabalan muayene edümiştir. Bühassa kazaya ugnyan otobüsün sol tarafmda yerden 65 santimetre yuk • sekliginde gor&len sıynğa, bu otomobillerden hangisintn sebebryet vere bOecegini tesbit içm otomobil tekerleklerinm irtifalan da ölcülmöş ve seyrö • sefer binası onune getirilen bu otobSs gözöounde tutularak esash tetkikat yapdmtstır. Dün itadeti alınan Nifantofi Ingilht mektebi mnatlimlerinden M. Şmit 0« otomobilini muayene eden Belediye m uhendui Mazaffer B. (Baft açık *at) llk Franıtz tayyarecisi Aderin uçuş tecrübelerim yaptığt makine Bugfin tayyare ile bfiyük Okya niyorrfu. Evvelâ, dört metre genişlinu»u geçmek, yahut devri âlem yap ğİnde ve beş metre uzunluğunda mak alelâde brr seyahat kadar koağırhkian on beser kîlo ve buharlaylaştı. Halbuki kırk, kırk beş sela müteharrik birer makine ile mü ne evvel böyle havadan daha ağır cehhez iki model vücude getirdL makinelerle biraz yükselmek, biraz Bu iki modelle 1896 senesinde epey mesafe katedebilmek bile gayet teh ce muvaffakiyetli tecrübeler yapıllikeli, ayni zamanda muvaffaki dı. Onlardan biri 109 saniyede 1000 yetli bir iş telâkki olumıyordHı. Son metre katederek o zaman için mützamanlarda «bu işe ilk olarak kim hiş bir rökor kırmıştı. tesebbüs etmistir ?> mevzuu Fran Amerika hükumetinin kendislne « z ve Amerikan matbuatında bir 70 bin dolar gibi oldukça mühim bir takım münakaşalan mucip olmakmuavenette bulunmasi neticesi tadır. Bu münakasalar esnasında Langley yeni bir makine inşa etti. Ader, Langley, Wright ishnieri zikUçma ameliyesinin temini için mevrolunmaktadır. Bunlar kimlerdir? out olan vesait diğer makinelerm • tlk uçuş tecrübelerini nasd yapmışkilerin ayni olmakla beraber bu malardır? Karilerimizin alâkalannı kine diğerlerinden dört defa daha celbedeceğini bildiğimiz bu bahisbüyüktü. Bu makine ile Hk tec ler hakkmda biraz malumat ver rübe 8 teşrinievvel 1903 te yapıldı. nenin faydasu olmıyacağını zanBir vapurun güvertesinden koyuvenediyoruz. rilen tayyare pilotile birlikte suya Geçen asrm sonlanna doğru, yadiiştü. ni 1890 senesinde iki memlekette, tkinci tecrübe ayni senenin kânuFransa ve Amerikada havadan danuevvelinde icra edildi ve gene muha ağır makinelerle uçmak ve yükvaffakiyetsizlikle neticelendL Ma • •elebihnek fikirleri bir hakikat haamafih bu akibet 60 yaşma gelmiş lini almış ve birçok âlimler, müte • olan âlimi cesaretsizliğe düfürme hassular bu işin tatbikatına giriş • mişti. Lâkin makmesinin tekemmümislerdir. Fransada telefon makilünü temin için lâzım gelen 2 bra nesinin tekemmülünü temin eden doları hiçbir yerd'en tedarik ede mikrofonun kâşifi Clem«nt Ader ve miyordu. Asıl müteesstr olduğu nokAmerikada enstitü kâtibi umumisi ta bu idi. Zavallı üç sene sonra ne ve rasatane müdürlerinden Samuel büyük bir şahsiyet olduğu btitttn Pierpont Langley bu yolda ilk adidünya tarafından değil, hatta yalnız mı atanlardandrr. vatandaşlan tarafından bile anla • Amerikada: Langley sjlmadan ölüp çittL 4 *Yiik«<* Ve Tuymetfİ bir Blim olan Wright kardefler Langley ilim ve fen yolundaki ta Langleym büyük makme*min Hk 'fiarriyahnda "yalnız nazarl sahada tecrübesind'en bir hafta «onra kalmak istemiyor; tahayytil et VVright kardelşer 1899 senMİndentiği şeklin hakikat olmasını ne paberi imalme çalıştıkalan makmeyl hasraa olursa olsun temin eylemek yapıp bkmnişleraı. Bununta M veuf Istiyordu. Yani havada kuş gibi uçyapıldı. Sonuncu uçuş 59 saniye «firmüş mak onun en büyük gayesini teşkil ve makine 300 metre yükteklikt»» 800 ediyordu. Fakat Langley bu tecmetre katetmeğe muvaffak ohnoftm. rübe esnasında sade kendismi teh • Bu «rada Langleym kâtibi umumfcl dit eden öKimden korknroyor, ayni olduğu «Smkhesonian» emtitüsjB de zamanda muvaffakiyetsizlDde ne bu işle alâkadar oimaktan hâK kabm ticelenecek teşebbüsünden dolayı yordu. Tayyareci Curtissi Langieyin nn." kmesini tamire memur etmtşti. Cnrtiss bu işte muvaffak oldu ve emtitfi tec • rSbe yapmağa haeet görmekstzm o makmeyi müzeye koydurdu ve ilk defa uçmak şerefmm Langleye ait olduŞftıu üân eyledi. Fakat buna mukabfl Wright bfraderlerh makinesi de ayni kayit altmda diger bir mSzeye yerleftanldL Frantada: Ader Bu möcadeleye diğer taraftan Fran•îz tayyarecisi Ader de kan?tı. VVrigbt kardeşlerle ayni meseleden dolayı mahkemelere bile dü«*S. Ader îRc tecrB • beaini yaphgı vaJdt henöz 14 yaşmda idi. Bu kadar genç ohnatma rafmen teerSbesmm raovaffakivetsîılikl* celeıııııeunden yuRiMmşb. 9 teşnntev * vel 1890 da yaphgı tecrübede muvaffak obnoş ve 50 metre IntetmtfH. O zaman Fransada Harbrye N a s n olan Freycmet meaele ile attkadatr oldu. 14 teşrmievvel 1897 de Harbiye N>zm tarafmdan bu işi tetküte meınur edîlen Jeneral Mesaierm huzurunda vaptlan tecrSbe movaffaklyetle neHcelemni» ol« •aydı, bu ihtiram beratmı Harbiye Nezareti Aderden »ahn alacakh. Fakat ya pılan tecrBbede makmenin 300 metre gittikten •onra nruKalif istSounete eaen r&zgftr dolayufle bir duvara carpıp parçaJanman Ozerîne Jeneral, Harbiye Nazmna Ader ile devam etmekte olan muzakerenin kesSmeml tavsiye etrm*H. Tabit bu hareket dolayııile savalh Ader hem manen, bem de maddeten mahvoknuftu. BStun plânlanm yakb makmesSni bozdu ve bu bozuk ma * kmeyi Paris Teknoloji müzesine bedi • ye etti. Keyfmden bâsü olacak teneffu'B de hflkâmete terkeyÖyerek ölup gitti. Bu »oretle 3k ueuş şerefuım kime ak oldugunu lcaftf aorette tayin elsnek mOmkon olamamaktadtr. Fakat bfrçok fcat ve kesiflerm şerefi de böyle hul kalmansf mtdır? Hele aradan n ^ nm zaman geçmce mubterSerİB ve kâşfflerin hknlerl büsbütün unutuhıp gi • der. Maamafih isme ne hacetj bütün !• oat ve ihtiralarm şerefi msaniyete ve Şofor ömer Ef. terbett brrakıldt Evvelki gece istiçvap altma alınan Münip Beyin şoförii Omer Efendi bu tetkikat netioesmde serbest bırekılmtş ve ifade veren zevat hakkmda da kanunf takibat icramna lüzum görühne • miştir. Kazaya ngrîyan 3315 numarah o • tobus şoförö Hakkı Efendi seyrusefer mBdarlugime getir9erek teshir edilen husust otomoba sahiplerile muVacehe yapıbnss, fakat mevkuf sofSr, bunlardan Uçbirmi teshts edememistir. Hakkı Efendi, hâdiseye sebep olan otomobüin fenerlerinm kuvvetli ışık larOe gSzIeri kamaştıgı İçin bu otomobBde kimin bulundugumı anhyamadığ»m aSylemlştîr. Hersene bir defa asılan adam 1605 te tngiliz Parlâmentosunu yakmağa teşebbüs eden haydut öldükten sonra da halkm elinden kurtulamadı Alman mec • H»i « Rayştag > bundan bir müd det evvel ya • pılan raikast ne ticesi yanmif tı. Bu suikastin faillermden Van Der Lubbe ge çenlerde idam olundu. Tarih ka nştınlacak o lursa parlâmen • tolara yapılan bu fekil suikastlere bazi mem leketlerde da • ha tesadüf olu nur. Bunlann en meşhuru 1605 te tngiltere parla • mento binasmtn berhava edilroesi teşebbüsüdür. 329 »ene evvel Londrada tam meclisin açıl diği gün küçuk bir barut fıçısile ikama teşebbü» edilen bu yan • ginda sade bi nayı yakmak de ğil, ayni zamanda Marie Stuar «n oğlu Kral birmci JakoS Ü« bütün nanrlantu öldürmek gayeri de takip olunuyordu Parl&mento binanura yamn'dakl dükkânda herşey hanrlanmışh. Fa< kat mecKsm küfadından bir gun evvel yani 4 tefrinuaıüd* *uika«| 10,000 dolara bir kedi! Sahîbi güzel kedisini ^atmıya razı olmadı Yeniden keçif yapJdı D&n aksan saat on altı buçukta möddeiumumî nauaviiM Ekrem Bey refakatinde seyrOsefer muhendisl Muzaffer B. ve tahk&at heyeti azalari oldugu hal de 3315 numarah otobüsle yeniden kesif yapmeJc Szere hâdise mahaDme g*mişlercnr. Hâdisenm nanl oldugunu meydana çdcarmagı btihdaf edteo bu kesif için, vaziyetkrinden söphe edilen alh hususî otomobil de götürül • muştur. İki saat devam eden bu ke sifte, mazmm otobüs soförü Hakkı Efendi de bulundunıknus ve soforun verdiği ifadenin doğru ohıp ohnadığı meydana çıkarmağa yanyan tatbikat yapıhmstar. Facia nasd olmuş? Geç vakit öğrendiğhnize gore kaza su suretle olmustur: Şoför Hakkı Efendi, gayrimzamt oIarak çok süratle sevkettiği otobüsün karşısına bir hususî otomobil çıkhğmt gorünce derhal direksiyonu kırarak otobusâ sağa çevirmiştir. Bu sırada hususî otomobil, otobüsün kenanm sıyvmak suretile hafifçe dokunup süratle geçip gitmiştir. Bu vaziyete rağmen otobüsü durdurmıyan Hakkı Efendi, ilk manev rada ağaçlara çok yaklaşhğı için, otomobil geçtikten sonra otobüsü sola almağa lüzum göırerek direksiyonu çeD8rt senedenberi Ingikerenm muhvirmiştir. Fakat bu yanhs manevra yüteUf şehirlerinde açılan kedi sergile • zunden otobüsün arka tarafile sağ kısrinde 77 mukâfat kazanmıs olan fu mı bir ağaca çarpmıstır. Bu ilk sademeden sonra da ayni sükedinm hangi dnsten oldugu pek te ratle yolıma devam eden şoför, olo belli değüdir. Fakat bütün bu rnuka büsü aralarmda onar metre mesafe ofatlan kazanmau onun son derece lan üç ağaca çarptırmıştır. kıymetlenmesmi temin etmiştir. Sabi Facia, bu sademelerin en siddetlisi bine bazı Amerikalı milyonerler bu ke olan sonuncusunda olmus, otobüsün diyi satmasmı teklif etmisler ve mukaüst Imunım tutan direklerden ikisile kabüinde 10 bin dolar kadar bir para pısı parçalanmıs, otorduklan yerler bu knma tesadüf eden yolcularla biletçi vermislerse de tngiliz razı ohnanvsfar. yaralantntşlardır. meydana çıkanldi ve failleri lutuidönümü münasebetile merasim yaDikkate şayan olan bir nokta da, sodu. Asıl baslan olan Guy Fawkes t e parlar ve Guy Fawke*i temsil eden föriin kazaya sebep gösterdiği otomobpla Van Der Lubbe gibi uzun ubir kddayı darağacına götürüp aaarlar. bil geçtikten sonra çarptnrdığı dört ağacın arasmdaki 4 0 metre mesafeyi zun muhakeme edildikten sonra 27 Resnnmiz, Guy Favrkesi temsil eden geçmekle kalımyarak ancak 150 metk&nunusani 1606 da astldi. kuklayı suikastçinin biyanet vasıtasi re uzakta otobüsü durdurmus ohna olan barut fıçiM üzerine oturtulmuş O vakittenberi îngilizler her »esıdu. Fen memurlan, gayritabü bir halde ne 5 tesrinUanide bu »uikastm yıl bir halde göstermektedir. ağrtyan otobÛM ve hâdiaenln müeebbibt oltnamnda hunuS. otomobillerden biri maayene edüirlerken bulunmıyan şoförün ük aadetneleri hisYaraldann vcaiyetleri setroemesme ve knTamn farkma var • Otobüete yaralanan dişçi mektebi mamak suretile bu kadar mesafe kamüdürü profesör Kâznn Esat Beyin oj« tetınesine.. . jbnkân görmemektedirler. kf Gaktasaray lisesi talebesmden Ke Şoförün karsüastığı otomobfl geç mal Beye dun maruf basa hekimlerm tScten sonra derhal durması lâzım ge iştirakile konsâltavyon yapıhmf ve vahrken yoluna devam etmesi ve bunu riyetinhı düne nisbetle daha iyi oldu temin için otobüsü ayni süratle agaç ğu tesbit edilmistir. lardan uzaklaşfarmak için sola ahnağa Genç talebe, dun kendîne gelmis, çaksması yüzünden lr»«»«n vuku bulziyaretîne gelen aüesmi tanımts ve yaduğu ve binaenaleyh hadise müsebbiralanndaa çok »brap çekmekte ol • brain mevkuf Hakkı Efendi oldugu duğunu sSylemiştir. söylenmektedir. Yarm kendissne bcr ameliyei yapı Maamafih henöz hadise T laeaknr. deki son kesif raporu flonal ediknedlSentye Hantm defnedildi ği için hakikat *«"*""« aydmlanmsf Otobüs faciası kurbanhurmdan olan degildir. Kâzun Esat Beytn kızı Senrye Hanımm Müddeiumumiacoe skndiJik yegâne cenazesi dön çok hazm merasknle kalmaznun olarak soför Hakkı Efendi gödmhmsbr. Cenaze merashnmde VaU rülmekte ve meçhul hususî otomobilin Beyle üniversite hocakn, dişçi mek • arasbnlmasma devam edümekftedir. tebi ve Galataaaray fisesi talebeleri, Bu soförden baska nezaret akma ah • diş tabipleri, eemfyet mumessflleıi nanlar bırakıbnıshw<dv. Türk ve eeneU diğer blrçok aevat haHâdise mahallinden, kazayı müte zsr luıiımımı^Ianlıı • aks ilk geçen ve yaralılan alan 1761 Cenaze on bir buçukta Amerikan numaralı otomobil soförü Raif EfenhaatanesuM&en abnarak TeşvOdye ca« di, otobusten evvel hususî bir Şevrole nssinue BBfnazı ınlmuıktMi sonra oto* otomobil gördüğünü iddia etmektedir. mobıle konularak Ey&p meKatrhgma goBugün de tahkikata devam edilerek türübnüştör. Merasime istirak edenler d« hakncatin tesbitine çalışılacakbr. otomobil ve otobüslerle Eyube git • Hututi otomobil sahipleri nüşlerdv. ne diyorlar? Tabut gozyaslan araamda mezara te Seyrüsefer idaresine celbedüen hu • dirilmis, mezar, getirilen on beş ka • susî otomobil sahiplerinden Münip B., dar çdenkle kaplanmtşhr. Mezar bahâdise günü saat on yedide otomobilini smda dişçi mektebi profesSriermden garaja çektirmis oldugunu, hâdise on doktor Ziya Cemal Beyle dört talebe sekizde olduğuna göre, kendi otomobiçok muheyyiç httabeler s8yHyerek te» linin bu işte alâkası bulunamıyacağmı essurlerini izhar etmişlerdir. sâylemiştir. Kaza kurbam otobös bıletçisl MusVaaâyedermden şüphe edilen 6 otafa Efendmm cenazesi de dün Ame» tomobil tahldkat neticeleninciye kadar r9can hastanesmden kaldvdmutır. Cemuhafaza altında bulundurulmak üzere naze Boğaziçmdeki afle mezarlığina bir saraja çekilmîşlerdir. defnedilmiştir. Kazaya Amerika ParSamentosu ve Mr. Ruzvelt Vasington 21 (A.A.) Meb'usan meclisi Reüicumhur M. Ruzvelt tara fmdan şkndiye kadar para hsusunda ittihaz edilmiş olan bütün kararlan tasv ç etmis ve Reisicumhura dolar içm bir kıymet takdrr etmek ve iki mflyarlık bir istikrar akçesi bulundurmak salâhiyetinî veren kanun lâyihasmı kabul etmiştir. Cumhuriyetçilerin bu proje aleyhmdeld gayretleri demokratlarm komisyon tarafmdan teklif olunan tadi lâtı oldugu gibi münakasasız kabul etmeleri önünde suya düşmüştür. Ruzvelt projesi nihaî olarak 40 muhalife karşt 360 muvafık gibi büyük bir ekseriyetin reyile kabul ohmmustur. Meclisin bü tün demokrat azasüe 6 3 cumhuriyetçi azası proje lehinde rey vermiştir. Yalou iki demokrat aleyhte buluntnustur. Meclisin bu karan M. Ruzveltin şahsî nüfuzuna bir delüdir. Âyan meclisi de proje KaHnıwlfl bu hafta karar verecektir. Almanyadaki mecburî çalışma usulü Berlin 21 (A.A.) Naztrlardan M. Hierl, reisi bulunduğu mecburî ça . lısma teşkilâtı bakkmda Berlindeki yuk>] sek tahsfl talebesi yurdunda bir konferans vermiştir. M. Hierl, konferansmı bmrd3cten sonra yüksek tahsO talebisinden 16000 kişinm gelecek ükbaharda çalısma ve iş kamplarma gireceklerini bildj^miş GumOş itilâf, Meksika 21 (A.A.) Assodated Press gazetesi, gümüş hakkmda Lon • drada yapdan itilâfı, Meksika Cum hur reisinm kat'î surette tasdik ettiğini bildirmektedir. 14 yaşında bir çocuk katil oidu Trabzonda 14 yasmda Mehmet isminde bir çocuk Ahmet isminde bir terziyi üç kursunla öldürmüştür. Terzi Ahmet vaktile Mehmedin babasun öldürmüe ve son afte hapisa • neden