Katalog

YEDİGUN 45 inci Sayısı bagün çıkb Tfirkiyenin bo ea guzel mecmsau bayramgünlerisize arkadaşlık etsin y «JO» NO. 3 4 8 6 umhuriyet Snltanhamnmında kfiin A. PAPADOPULOS Ticarethanesi muhterem mfişterilerinin Bayramını tebrik eder. • Kazmirci tSTANBUL CAĞALOGLU ?*&** n mektup adresl: Cumhuriyet, fetanbul Posta Kuttua: îstanbul, NO. 246 Hflrsamhfl 17 Kftminiieanİ 10 Telefon: Baçmuharrtr: 22366. Tfchrir müduru: 23286, tdare mudüru: 22365, Matbaa: 20472 V«rŞamDa I I 1181111111188111 1 Memleket tasarruf Paralarından nasıl Istifade edebilir? Ba. ancak kantma mevcut olan tasarruf aandıklarım açmakla kabildir. • • Reisicumhur Hz. Cuma veya cumartesi günü şehrimizi teşrifleri muhtemel Ankara 16 (Telefonla) Reincumhur Hazretlerinin cuma veya cumartesi gunS İstanbula şe reflendirmeleri muhtemeldir. Müreftedeki petrol taharriyatı enç Türkiyenm ton bes ato senesi zarfında tasarruf meselesi bütün enemmiyetile meydan» çıktı. Tıirk milleti nullî istiklâlmi elde eder etmez, hiç vakit geçinniyerek bu rehakâr çareyi aramağa baslack. Türk mflletinin zekâa, böyle muhtaç olduğu zamanlarda, hiçbir milletle kıyas ka • bul etmiyecek derecede bir faaliyet Itösterir ve en güç vaziyetleri baOe der. Genç Türkiye Cumhuriyetimn on dört senelik hayafa da bana gösteriyor. tstediğini elde ettikten sonra sü&hnul bir tarafa koyan Türk milleti, bütün isin iktısat ve tasarrufta olduğumı gordü. Hatta, Büviik Millet Mecli* Reismhı himayesmde, çok faydah bir cermyet te kurdu. tlk hamlede yerli mauar meselesi halledfldi. Herkes yerli ımlı almann mîllî bir vazife olduğumt an ladı. Artık, tn tasarrufun kendisrâe gelmiş bulunuyor!... Bu tasarruf nasıl yapılaeak?!.. Herkes gelirlnden biraz daha az sarfet • mekle tasarrufa temin edecekî... Şu balde, Rd mesele karsıstndaynt; birS: Gelirra ziyadelesmesi yani daha çok çalısmak, diğeri: Masraft azaltmak yani umumf ve hususl istihlâk ftatlerinl asağıya düsürmek, ve ancak lüzumlu ma^raflan îhtivar etmek. Btz, bo yaznrada uıuuıui bir ba * kıstan sonra asıl geür farknun bunm gibi çahsma sahası çok genif olmıyan bir memlekette değü; hatta iş bollu ğvmn uğramıs tnemleketlerde bile çok küçük olduğuna işaret etmekle meıa lemize girmek tstiyornı. Ve iddîa ediyoruz ki tasarruf den3en sev küçük küçük damlalardır. Bo damlalan, ervett bankakr degfl;tecrübeten anıastlmm« M ; tasarraf sancbk lan kabul eder. Bu bergünkü, her «a • atki ter d»mlası banka kapıtomda kaybolur. Bes kuruf tasarruf edea, fakat bankamn kapnmdan girmeğe cesaret edemiven vatanda* gider, beş kurusunu ya bdediyenin tasarruf sand» ğma, ve yahut posta tasarruf sandığı na yatmr. Vatandas, bankadan kum • bara almak için kendisi için adeta kS • çük bir aermaye deraek olan parayı vermeğe muhtaç olmadan ba tasarruf sandnclannda, hergün geçtiği yolun üs« tünde daha kolay, daha mütevazı bir nmuraî kumbara bufanoa olur. Asıl tasarruf ta, işte boyle ter dam • lalarmdan birilams ve birikecek olan hakikı ealuma mabsulü olandır. Ve «ermaye nehrmm en buyüic meınbi da bu kiiçük tasarrufiardr. Tasarrnf sandıklarmm bir kere hakMcî ve IMDÎ tasarrufu toDİtvabilmek içm kurulıuuş en munasip bir teskflât olduğu bâyuic nufuslu bSyulc devletlerce artık tecrü • besi her soretle yapılrmş bir bedahet balmdedir. Ondan sonra; tasarruf »andıklarmm; ba birikmif tasarruf paralarmdatı memleketin nasıl istifade edeceğini gostermesi itaMrüe de böyuk bir ehemmiyeti vardır. Bankalarda toplanabflen tasarruf naıram verdiklen, fakat hakürî tasar • rufa tekabfiİ edip etmediği meçhul kalan tasarruflar, yabıız ticaret kredile rme ve iskontolanna hizmet edebilir • !er. Halbuki, tasarruf sandıklarmda topbnan hakikî tasarruflar, devletin za • mân ve kefaleti altmda olduğundan harme bonolannm ve tahvflâtmm n kontosoaa hizmet ettiği gibi devletin kefaleti altında bulunan tahvilât mukabOinde umuma; sağlam ve nakte tahvfli kolay menkul teminat gbstermek ve nafi teşebuslerde kullanılmak şartfle de hususî idare ve belediyelere ikraz edL Iebüir. Demek ki; tasarruf sandıklarmm pa. rası bazine bono ve tahvilâhnm reva . CBH ziyadeleştirerek devletin zamân ve kefaleti attında halktn nafıa işlerme hizmet etmesini ve gene ondan haHcm mostefît olmasnn temin edebilir. Birkaç satn yukanda kullandığımiz ucraz seldlleri 17 hariran 1930 tarihK ve 1522 numarah tasarruf sandıklan kanunundan aynen alınmıştır. Bu se kffler, tasarruf sandıklan paralanmn hazine bono ve tahvilârmda kullanıl . masi hususunda halka tam bir serbesti vermekte ve belediyelerin tstifadesini de gene sıkı bir kefalete bağlamakta dır. Halbuki; Avrupada tasarruf sandıklan paralarmm, devlet bono ve tahvilâhna yahnlması lâzungelen büynk kısımlan vardır. Bizde de tasarruf sanâ&â&rı acılıo isleme&e basladıktan Bayramınız Kutlu olsun Cumhtniyt Petrol mütehassısları Mürefteden döndüler Heyet petrol mmtakalarından hangisinde sondaj yapdacağını kararlaştırdı ve raporunu hazırladı Asılsız bir haber Londrada münteşir «Deyil Meyil»! gazetesinin Belgrat muhabrri 12 kânunusani tarihile gazetesine su telgrafı çekmiştir: «Yugoslavya Kralı Aleksandr geçen teşrinievvelde tstanbulu ziyaret etmişti. Türkiye Reisicum huru gelecek ay bu ziyareti iade edecektir. Kral Aleksandr Türkiye Reisicumhurunu karşılamağa harırlanmak üzere dün gece Zagrepten Belgrada avdet etmiştir.» CUMHURtYET Birkaç gun evvel Bulgar gazetelerimn de yazmış olduklart bu havadin Ankara mahabirimize telefonla bildirdik. Mahabirimizin mevsuk memba • lardan yaptığı tahkikata nazaran, bu haberin aalt yoktur. Bulgar dostluğu ! Altıbin Bulgar hudutta nümayiş yapacaklardı Sofya 16 (Hnsust) Türk ve Yunan Trakyalannm Bulgaristana übakı propagandaa yapmak âzera teşekkül etmis olan Trakya cemi • yetinin kongresi, hududumu ftzerinde kâin Sivilengrad (Mustafapasa) fehrinde dündenberi toplanmaya başlamıstır. Kongreye istirak etmek iizere buradan ve memleketin her tarafından yüzlerce murah.has ve misafkr Sivilengrada gitmektedir. Gazeteler ba kongrede top • lanacaklann 6000 kiştyi geçeceğini bildirmektedirler. SİTİlengrad semi bayraklarla donanmışhr. Aksam, Shrüengradda bir piyes temttl edfl • miş ve Trakyalılar geceai ymptl • nusbr. Kongrede Trakya ceraiyeti reitl A. Stanef Ue Trakya gezeteci <Zavet> in Başnıuharriri ve kitibi umumUi hararetli nutuklar söylemif • Kongreden sonra murahhas ve misafirler dağılmadan Türk hudu • duna kadar bir gezinti yapacaklardn. Bu gezinti bir uumayif mahi • yetmdedir. / Paru 16 (A.A.) Sofyadaki Türkiye »efiri Trakya muhacirleri Petrcl aaafturna htyeH tmdarmm pafrof mmhJkalarmâahA aeyahatltrind** bir inhba Hükumetimizin protestosu üzerine Bulgar hükumeti, Sivilengrad valisini azletti Heyet reisi Cevat Eyüp Beyin beyanab Müreftedeki petrol muıtalaMnda tetkikat yapan İkhsat Vekâleti petrol arama ve işletme subesi müdürfi Cevat Eyüp, petrol mühendisi Lokman Ke • mal Beylerle Amerikalı mütehassu M. Peyç, M. Vudson ve M. Moaesten mfirekkep heyet dün sabah sehrhniae gelmistir. M. Peyç dân aksam Ankaraya gitanishr. Irak Sefiri Emir Zeyt istifa mı etti? Sefirin, yeğeniolan Kral ile arası açılmış! Kadasten ven b n haberkre gS. re Irak Krah Ga. zrjraıevveı ne rvnt* nn amcası ve Ira» İDn lurİBye sefiri rıffiir Zeyam arası SOB günlerde pek ziyade açdnnşbr. Soriye ve Mısngazeteleri ba 3ıtilâfa bir aflemeselesân sebep gos termektedirler Ev/rafc KrtOt veke de mevzu betsoVdağu üzere Kra>'Mabadi 3 uncu tahifede pe( neoeeler srmış vevac Eyop oey, vssdyet • eftaletle vensMOTBMICozere) y karaya hareket cueceicor. Diger hasmslar şkndtHk s e h r M « k ••rdu. Heyet dan, MDıeftedekf Jeolojk snısnrınıiPiHi nBoteallflc raporona ha * zsrlamak ve bondaa sonreld mesai içm l i z m gelen fennt vesait hususuuda baa temaslarda bdonmsaUa mesgd olMabadi 3 uncu mthtfmh Tan assur hâdisesi Alman mektebii talebesinden hay • Al k b l b i d van h»shıhklan nfjteoassm baytar Santur Beyin km Emel Hananm tnnsa sur ettmldiğne dair Maarif mfidfirlBğfl tarafmdan yaptmlaa htMriV»^ dan bttmişar. TaUdksAı maarif mBfetif lermden Nurollah Bey yapmtş ve raporunu Maarif müdürü Haydar Bey* Alman mektebi, niifus tezkerennde müslüman olduğu yazıh bir laza nasıl protestanlık telkîn e SoTya $efirîmîz Tevfik Kâmil B. nin Türk Bulgar hududunda kongre aktetmeleri için Bulgar makamatnıca verilen müsaadeye karsı Bulgar hükumeti nezdmd'e protestoda bulunmustur. Bunun üzerine Bulgar hükumeti Sivilengrad Valisini telgrafla azletmistir. Müthiş bir hava faciası tayyaresi Corbigoy'ye alevler içmde düsüp yanmıstır. Hindîçmi umumî valisi M. Pasgnier de dahil olduğu halde içindeki 9 kişi kavrularak ölmüslerdir. Paris 16 (A.A.) PİIot Laimaym idare ettiği üç motörlü Emerod tayyaresi Marsilyaya, 14,23 te gelmis, 15,10 da hareket etmiş ve Lyonda 16,10 da yere inmiştir. îçinde Hindiçmî umamf valisi M. Pa* • gnier, hava müdürü M. Bhanmie ile zevcesi de olan Emerod tayyaresi 18,15 te Le Bourgetye hareket et • mis, fakat 19,10 da bir kar fırtma n içmde uçtuğunu radyo ile haber vermisth*. Saat 20,45 te Corbigny jandar man bir tayyarenin alevler içinde düstüğünü haber vermistir. Clamecy civanndaki Guerbigny halkı yardıma kosmuslarsa da yangmın fidd'eti, tayyareye sokulmalanna ve hepsi kavrularak yanan yolculara yardım etmelerine mâni olmustur. Tayyarenin boyle sukutu, soğuk ve kar içmd« uçarken vukua gelen ve cgivrage» denilen hâdiseye atfediliyor. Corbiguy 16 (A.A.) Meb'usan meclisi hava işleri encümeni reisile Hava işleri nazni, müstesan Emerod tayyaresinm uğradığı kaza neticesi ölenlerin cesetlerini selâm ra, yani, balkm emniyetmi kazandık • tan sonra ba meebari sekiller kmıuna sokularak tasarruf paralarından mem . leket nafıa ve istibsal islerinin istifade etmesme hnkân verilmis olur. ^ Devletin zaman ve kefaletine tnan. makstnn ba asvda yaşıyabflen millet . lerrn mevcudiyeti şDphelidir. Tasarruf sandıklanna ait bütun menkul mallar !•« k m m e n devletin malı hükmîmde Yunanistanın rîcalimize hediyesi Maarif müfettismin raponmda ne yanlı olduğunu bilmiyoruz, fakat Alman mektebi müdiriyetmin dimkü nfishamızda münderiç tavdhmde munhn ve mes'uliyetli bir nokta vardır. Mek • tep müdürfi diyor kit < Bu talebe, protestan mezhebi ne salik olan annesi Madam EmiH. kocası Mustafa Santur Efendiden ayrddıktan takriben üç yıl sonra 1926 seneeinde ktztnı protestan olduğunu tasrih ile kaydettirmis ve kızınm terbfyesi tamamile şahsına ait bulunduğundan bahisle çocuğunu din dersine devam ettırmıştiT.» Talebe, mektebe nüfus tezkeresfle kaydedilir. Emel Santur Hanımsn nü Mabadi 2 inci tahifede Fransızlarm «Emerod» tayyaresi düştü, Hava NezaBunlar çok eski ve kıyreti erkânından birçoğu ile bir umumî vali öldülfâ metli döct vazodur Parö 16 (A.A.) «Emerod» Atma 16 • A.) Hükâme. bn talebi üzerine Asanatika Medisİ Atma Asanatika muzesmden çok güzel dort vazo seçmistir. Milâd . dan evvel dor . dâncfi asra ait olan ba vazolar Türkiye Reisicumhuru Gaaâ Musta fa Keraal Hazret. M PezmazofM lerüe Basvetol tsmet Paşaya, Haridye VekiK Tevfflt Rüştü Beye •• Büyük MiHet MeclİH Reisi Kâzm» Pasaya hediye edüeceklerdir. Bu hediyeler Ya »an parlâmentosunun tatiünden soora Ankaraya gîdecek olan tktısat Nann M. PezmasoğJu tarafmdan tskdim olunacaktır. ~im*l Hanuntn annmn Madam Emttl Fiat cetvellerile ihtikârın önüne geçilebilir mi? Birçok gıda maddelerinde okka fiatlerik kilo fiatleri müsavi, yahut pek az farkhdu ıiıııtıııtııınMiııııııınniMiııııııııııiHiıinıımıııııiımriHiııııııııtıınııınHitıııııııiMiiMm«ıı»nııınHtıınmmı«ıııiHiHimiHmTBmıiMiıi) Hâdiae mahattinde tahkittat yapmağa giden Franstz Hava Naztrt M. Piyer Kot lamak, Fransız müstemlekât âletnini, Fransız tayyareciliğini ve bütün Fransayı matemler içinde bırakan bu kazanın ne gibi ahval.ve şerait içinde vuku bulduğunu öğrenmek için Corbiguye gelmişlerdir. CUMHURtYET Liyonfle Parisin hava limam Burje arasmda yanan Emerod tayyaresi en çok rekor yapan büyük bit Fransız tayyaresi idi. Hindiçinî Umumî valisi bu tayyare ile seyahat etmekte olduğu gibi Fransa hava Mabadi 2 inci sahifede dir. Bu kadar büyük bir teminat oldukUn sonra Türk milleti gibi bükumet ve devletme bağlı, sadık ve fedakâr bir milletin az da olsa, tasamrfun . dan gene memleketin büyük mikyasta istifade etmesi, pek âlâ mümkündür. Erverir ki; üç senedir tatbik edilmiyen bu kanunu tatbik etmeği düsünelim. İstanbul meb'usu ALÂETTİN CEMİL Gazetemiz bugün sahifedir 12 îç sahifelerimizde: IHHIIHIMHIIIIIIIIIIIIMIIIIllllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMllllllllilllllinMIIIMIIIIIIIIITfTlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinill Çocuk sahifesi Dünya şuımu, kadın, sinema sütunları ve saire... «Cumhuriyet> bayram münasebetile, diğer refikleri gibi, per sembe ve cuma günleri intisar etmiyecektir. t aletleri Yeni M €»kt tartı yolsuzluğa mâni olunacaği bildiril Yeni olçüler kanumunun tatbikına mişti. Halbuki kamutun tatbikı bilegeçilmeden evvel bu değsşiklikten rek bilmiyerek mtikâra yol açmış, I istifade etmek icin ihtikâr yapan es« eski okka fiati bazan aynen, bazan j naf ve tacirlerin siddetle tecziye Mabadi 8 inci aahifede I edilecekleri ve bu suretl* her rür'ü Kilo Üe okka: