Katalog

SÜMER BANK Beykoz^Kunduraları tJiymiz Beykoz Kundujglan^C^^** Beykoz Kunduralan^Giyinizj umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Şekerlerinizi Hacı Beklr ALIN1Z! den Yerli Mallar Pazan Onuncu sene: No. 3482 **&** « »ektup adrest: cumnurijet, tstanbui posta ıratusn: istanbui, NO. 248 Cumartesi 13 Kânunusani 1934 Tclefon: Başmuharrlr: 223S6. Tahrir müdürü: 23236, tdare müduru: 22365, Matbaa: 20472 Kâinatla omuz Opüşen musiki üstat Zeki Beyefendiye: Viyana: 9 ikincikânun , îvayet ederler ki Tiirk ler vasatî Asya yaylalannda ' maneviyata ük göz açhklan zaman gündüzleri sonsuz mavi bir yükseklik ve geceleri »ayı nz yıldızlarla dolu esmer bir par laklık arzeden gökyüzünün büyüklüğüne şaşmışlar. Türk dilinde tan yiice demekmiş. Türkler yüksekliğinden kinaye olarak bu gök kubbeye tan de • mişler ve ona bir sahip tasavvur et mek akidesine yükselmce de bu kâi nafa yaratana Tann diye at koymus!ar. Tabiate mutabık ve doğrudan doğruya ondan mülhem olan böyle bir Inanın yüceîiğine bugun de hayran olabilîriz. öyle bir akide ki onun mabedi güneş, ay ve biitün yıldızlarile göklerm teşkfl ettipi muhteşem kubbeden Ibarettîr. tnsan însan olalı henüz bundan daha büvük bir mabet mşa ede medi. Bir mabet ki Tamnsı da onun i çînde ye onun derinliklermdedir. Ri vayet bu kadarla kalmıyor. Onon ar fraşjm da hikâze ederek dryorlar ki a < Idde numna Tannyı göklere yerleş tiren Türkler ibadet olarak ta kâîna tra m a a s n n ve mevzun harekâhna uy gun bir deveraa ile mest ve methuş olmak usulünü bulnroîlardır. Onlar yer yer toplanarak bir taraftan ilâhî ses • lerle liâmatp» deverammdakt ahenge tempotutarlar, diğer taraftan ımmta«aro adnrniarla yjiruyup. dönerek kendi aralatjnda cpıanîamı çereyanlajTm tansir ederlermi*. Hani bizde mevlevî a yinlerj vardı ya, bın*Jarm « yuksek şekiüeri gibj bjrsey, Zaten büyük kita bmm farju djlinde yazümıj olmaema rajrmen Mevlânanm vasatî Asyadan gelme halis muhlis bir Türk olduğu fcat'iyyetle malum ve maıbut oldugun* gore mİ3;%riinfleyh tarafından ihdas oiunaa musflküi aymlerin p dediğimiz ilk Türk asıllanna cıkan ibadet şekil • lermi Oıyadaıv ibaret bulunması ihti • Rivayetin doğruluğunu tevsîka ça J'jmjklırumıza lüzuro yoktur. Biz sahı n b n rrvayetta musiki felsefesinin en deria manajım buluruz. Zaten rivaveti de burada iste yahuz bu maksatla kaydetmiş bulunmakaiyız. Bir inüti. bir feryat, bir güime. bir kahkaha. bir aiTama» bir hı.lorma. lâtîf seslerle dö • külen bir ça&lıyan. taslan ve kayalan yuvarlayıp gelen seller, yerleri ve fe • zalan.zangır xanev titreten yıldınm • lac ufuklan yakıp kavuran fırtmalar, •ahillere rarpıp jahlanan kudurmuç dalgalar, bülbülleri öten bir bahar sabahı, Lardan beyaz kefan'ere bürüntnu; bir tabiat m&nzarası, daha neler ve ne ler... Hauas be?erm musîki ile ifade etçalıçhğı böylece binlerce mevzu kâinahn deveranma tempo tutmak istiyen muşîkinin azametmi hiç düşoııdünüz mS? ü&Hine bastı^ınnz küre fezalar içinde uçan bir kuheylân • dır, ay Syle, yıldızlar oyîe, ve güneşle beraber sayıya selroez yıldız'ardan muteşekkil kocaman bir âlem öyle, ucu • ttucağı olmıyan bir boşiuk içinde bizim bildiklerimize nisbetle şimşek sürati le diyebi!,îceğimİ7 bir hızla mutemadiyen koşuyor ve uçuyorlar. Bu hare • ketlerden cıkması muhtemel muaz • zam ve nnmtazam gulguleyi işitmeğe küçuk beşer mahlukunun incecik ku • lakzan tahammül edemese gerektir. fiddebir kendi kendimize acaba musiki ile insan nihayet muazzam kâ inatm harekâbndaki bu muhteşem a benge mi yükselmek ister diye düşüniirüz. lîk bakışta buna asla yetişilemez zannolunur. Fakat «üphemiz yoktur ki azçok dikkat ve hassasiyet sahibi in • san, musiki üstatlanndan bazılannm yüksek ibdalan karşısmda bazan kendisini adeta kâmatın bu muazzam a • hengine kanşmış sayacak kadar yük selmiş bulur, o kadar müteessir olur. Bu kırattaki eserleri kâinatla omuz ö püsen musiki sayamaz mıyız? Bize öyle geliyor ki insan kâinata tebaan musikiye merbut ve dansetmekle mecbuldür. Hatta alelumum biitün guzel san'atların asıl menşei tabiat ve kâinattır diyebiliriz. Kâinat zahirî bütün kargaşahkîarına rasrmsn hakikatte mevzun, mukaffa, ahenkli ve munta zam hareketli bir âlemdir. Ondan cüz o?an en mükemmel insan mahluku da külliyetine dahil bulunduğu bu kâinahn gidişine uyışrun yürümeğe, hayatın da ve hareketlerinde tabiaten ona gö re esftrler ibda etmeğe mütemayil bir maKIuktur. Bu düsünce'er fazla faraziyeler mi d'r?.. Belki. Fakat çok güzel mus! ki eserleri karsısındaki duygulanmızı ifade etmek için düşüncelerimîzde bu kadar ve hstta eğer mümkünse daha ziyade yükselmeğe ve dermlesmeğe ka Sanayi programı ve ziraat Dahiliye Vekili bayramdan evvel Ankaraya Pamuklu dokuma, yün ipliği ve çuval fabrikaları dönecek Bulgaristanın da misaka iştirakini temin için müzabu ziraat şubelerincîe bîr inkişaf âmili olacaktur Dahiliye Vekili dün Ankaradan sehkerelerin devatn ettiğini M. Muşanof söylüyor rimize gelmis, Haydarpasada Vali ve Belediye Reisi Muhittm Bey, mezunen tstanbulda bulunan Ankara Valisi Nevzat Bey, Vali muavini AH Rıza Beyle Fırka ve Belediye erkânı tarafuvdan karşılanmıstır. Dahiliye Vekili trenden indikten sonra Modadaki evine gitmis, bir müddet isbrahat ettikten sonra İstanbui tara • hna geçmis, Tokatlıyan otelinde bir sa« at kadar kalmış ve bazı ziyaretler kabul etmîstir. Vekil Bey, burada birkaç gün kalacak ve bayramdan evvel Ankaraya dönecektir. Gümrük ve tnhisarlar Vekili AH Rana Bey de dün Ankaradan sehrimi • ze gelmiştir. Rana Bey sehrimizde bir müddet kalarak burada gümrüklere ve inhlsarlara ait muhtelif işlerle meşgul olacaktn*. tnhisarlar Vekflrnin bu meşguliyeti a* rasmda tesküi mukarrer bulunan yeni limRet sirket işi de vardır. tnhisar 1daresînin sigaralannm ecnebi memleketlerde satışı ve yaprak tütün ihracatile isiigal edecek olan bu sirket etrafmda hazırhklara baslanmıstır. Yeni sirket hakkmda Büyük Mület Meclismce kabul edilen son kanutı lâ • yihasının tatbiki için tnhisar tdaresin • ce bir proje hazırlanmaktadm Bu proMabadi 2 inci sahifede Ziraate istinat eden sanayi şubeleri Dün iki Vekil şehrimize geldi. Dört Devlet arasındaki müzakereler Balkanlılar misakı imza edilmek üzere Balkan devletleri arasındaki mitaka zemin haztrltyan Türk • Yunan itilâfı Ankarada Türk ve Yunan Basvekilleri tarafından imzalamrken Bir hafta evvel Yunan Hariciye Nazın M. Maksimos Romada ttalyan Başvekilini ziyaret ettiketn ve Kral tarafından kabul olunduktan sonra Bal kan misakının bir ay içinde imzalana cağını, bu misaka Bulgaristamn da girmesi için müzakereler cereyan ettiğini, eğer Bulgaristan, bu sinjarda mi saka iştirak etmezse dört dev lr£*n misakı imzalıyacağını, maama fih Bulgaristanın sonradan da iştirak edebileceğini söylemiştir. Yeni gelen haberler artık Balkan misakınm dört devlet tarafından imzası nm bir £Ün meselesi olduğunu gösteri yor. Bulgaristanın da bu büyük misakaguttesi c'ok mübtemeîdir . Bulgs».., Başvekili müıakerelerin devam ettiği ; ni söylemektedir. Bı>?garistan da dahi' , oidueu takdirde Balkanlarda bir mi sak ü* baglı 5 5 milyonluk bir kütle teşekkül etmi? otacaktır. Staviski rezaleti Fransız Başvekili izahat vçrdi Dört büyuk pamuklu menmcat fabrikanntn karulaeağı yerler, yakttrf da yeni bir fabrika yapdarak tevsi edilen BaktrkSy fabrikan, (ortada golda) Nazillide Ticaret Odanmn balunduğa aokak, (ortada tağda) Kayseriden bir manzara (aşağıda) Konya Ereğlirinden ittaayon . Ankara (Hususî) Dünkii mek tubumuzda ilk merhale olmak üzere derpiş edilen sanayi plânmın istinat ettiği prensipleri tebarüz ettirerek bu meyanda en çok muhtaç oldugumuz ve iptidaî maddeleri memlekette ye • tiştirilmekte olan sanayi subelerinin tesiıi mevzuu b&bsoldugunu kaydetmis* tik. Pamuklu metuucat ve pamuk utihtalâtımız Pamuklu mensucat en büyük itha • lât maddesi olarak ötedenberi dikkati Mabadi 4 uncü tahifede Yunan Easvekilinin beyanati AHna 12 ( A . A . ) Basvekfl M. Çaldaris gazetecilere vâkî beyanahn da Türkiye, Romanya, Yugoslavya ve Ytnanistan arasmda yapılan konuş • mlann • Balkan misakının imzası hu • susunu yakın addetb'rmeğe kâfi ge • lecek derecede ilerlemiş olduğunu, Hava, dündenberi, gene karlad1 Çekoilovak Hariciye Naztrt M. Betf Bulgaristanın da bu misaka istiraki 9 • mit edildiğini söylemistir. M. Çaldaris hiç kimse aleyhine mu teveccih olmıyan, yalnn Balkanlarda sulh halinin kuvvetlenmesi maksadı m gözeten Balkan misakınm aktini temin içm yapılan konusmalan büyuk Mabadi 2 inci uahifede IIIIHIIimninillllMlllllllillllllllinilMiniHMMIHMIIMIIIMnMMIIimilllHMIIIIIIIimMIIIIHIHIIIHIHIIIIIIIHIIIIHIIMIIIIHItHHIIIIIIIIIIHIIIimniniltl» Başvekil M. Şotan ParU 12 (A.A.) Başvekil M. Şotan dün meb'usan meclisinde Staviski meselesi bakkmdaki istizah takrirlerine cevap vererek bu me « selenin istismar edilmesi karşısmda derhal îzahat vermek istedîğini, Mabadi 4 uncü sahifede Beşiktaş dün, Feneri 3 2 mağlup etti Galatasaray da 3 0 İstanbulsporu yendi Bir kısmı kar yağarken oynanan maçın ük devresini Fener 2 0 galip bitirmişti, fakat.. Çocuk bakımı Vazan: Dr. Kadri Rafit Pş. öğleden sonra kar yağarken Takrim »tadyomunda Beçiktaş • Fener maçını seyredenlerden bir grup Birkaç gündenberi rütubetli giden havaiar evvelki günden itibaren birdenbire soğumus, diin gece dona çevirmiştir. Dün sabah hava açık ve güneşli olduğu halde kar serpiştiriyordu. öğleden sonra hava kapanmış ve kar yağmağa başlamıştır. Dün Rasataneden aldığımiz madar gitmekte mübalâğa vardır denile mez. Yüksek musikiyi kâinatla omuz öpüşen bir san'at harikası saymakta tereddüde cevaz yoktur. Musiki karşısmda bu şamil telâkki ye sahip oldugumuz zaman alaturka musiki, alafranga musiki münakaşa laruım nekadar abes şeyler olduğunu çok daha iyi ve açık göriirüz. Filhakika alaturka veya alafranga musiki yok tur. Belki y£İnız musiki vardır, ve bir tek olarak. O kâinahn yüksek ahenğine yetişmeğe çalışan bir feryat ve bir hasrettir. Zaten derece derece güzel liği de iste sadece bundandır. Musikinin emsalsiz yüksekliği anla • sıidıkça Türklerin ilk akide ve ibadet şekillerine ait olarak yukanya kaydettiğimiz rivayetm adeta hakikat olma • sını isüyeceğimiz gelir. Kâinatm anla • lumata göre, tazyik saat 14 te 76S idi. Hararet deercesi azamî zait iki, asgarî nakıs ikî idi. Rüzgâr yıldiz karayeldi ve sürati sanîyede 15 metre idi. Dündenberi yağan karm irtifaı iki santimetredir. Bugün de hava karlı ve kıunen kapalı olarak ge • çecektir. şılmaz esran karsısındaki bu bediî anlayış şekli ecdadımıza şeref veren çok büyük bir meziyet ve fazilet teşkil e derdi. O kadar ki bugün dahi hakikî musiki sevgismin insanlar için en incc ve en derin surette müessir bir terbiye ve küHür unsuru teşkil ettiğinde şüp he yoktur. Bu sevgîyi miUet arasında mürnkün olduğu kadar fazla yaymağa uğraşan gayretleri hürmet'e selâmlamak lâzımdır. Ankaranın Cebeci'sindeki mektebimizin orada kalabalık ve hassas bir halka her hafta vermekte olduğu be diî ahenk ziyaietmi uzaktan muhab • betle hahrlıyor, ve bu fidamn bütün memlekete dalbodak salmış kocaman bir e§aç o'mafa doğru gittiğini gör mek için sabırsızlanıyoruz. Bugü n d e ı, itibaren her hafta curoar tesi günleri çocuk bakımını ve sıhhatini alâkadar eden bir makale serisi neşredece ğiz. Bu maka lelerin doktor Kadri Raşit Paşa gibi gü zide bir çocuk ffr. KMH Rafit hekimi tarafından yazılmış r* . ması, kıymet ve ehemmiyetleri hakkında karilerimize bir fikir vermeğe kâfidir. Bu makaleleri dikkatle oku malarını bilhassa kadın karilert rica ederiz. ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııtıııınnıııııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııiıııııııııııııııiMiııııınııiiMiıııtıııııiıııııııııııınııııııııııııııılınım L^ihtaş • Fenerbahçe maçından ik. Intıba: Fener halecin topu tatmak üzere kaleden ftrlarken, takatlanan Befiktafh Eşref »ahadan çtkanltrken Lik maçlarının en mühimlerinden ikisi de dün yapılmıştır. Taksim stadyomunda Fenerbahçe ile Beşiktaş karşılaşmıs, Kadıköyünde de Galatasa • rayla tstanbulspor oynamışlardır. Beşiktaş, en kuvvetli rakibi olan Fener • bahçeyi 3 2 mağlup eim's, Galata«aray da tstanbulspora 3 0 galip gel miştir. çok şayani dikkat safhalar geçirmif, maç Fenerbahçenin faik ve galip oyn: • nile başlamış, fakat mağlubiyetile neticelenmiştir. Takmtüar sahaya çıkmadan evvel bir müddet oyunu idare edecek hakem bulunamamışhr. Futbol heyeti bu maçın idaresini Kemal Halim Bey* verdiği halde Kemal Bey, oyunu idare edemiyeceğini bildirmiş, on on beş dskika hakem arandıktan sonra Galata sarayuı esld oyuncularmdan Suphi B., Mabadi S inci tahifeâ'* Hediyelerimiz Karilerimize takdim edeceğimiz hediyeler için gönderilen numaraların tasnifi dün akşam geç vakit bitti. Yartn hediye alacak karilerimizin inmlermi havi listeyi nesre baslıyacağvz. f eşiktaş Fener maçı Beşiktaş Fenerbahçe müsabakası, YUNUS NADt