Katalog

Bayramda çocuğunuza vereceğinia cn kıymetli hediye Hayat Ansiklopedisi 3ir. Bir defa bize sorunuz. umhuri S6fl6* NO. 3 4 8 1 En güzel Bayram hediyesi Hayat Ansiklopedisi CUIIIB 1 2 Kfll1UnilS&nİ 1 ° 3 4 ııuiıu» «.«1 ÎSTANBUL CAGALOĞLU Telgrat ve mektup adresi: Cumiıuriyet, Istanbul Posta Kutusu: Istanbul, K . 246 O Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr müduru: 23236, tdare müdürü: 22365, Matbaa: 20472 Çocuğunuza hem öğretir, hem de onu eğlendirir. Savaşın Ve barışıkhğın Felsefî tarafı Viyana: 8 ikincikânun Hiyorsunuz ki tngiltere Hari > , ciye Nazm son günlerde Ro mada idi. M. Musolini ile iki mülâkat yaph ve tngiltereye döndü. Takîp ediyorsunuz ki Almanya Ue Fransa arasmda müzakere var. Fran «anın verdiği muhhrayı Almanya tet kik ediyor, ve hergün verilmekte olan malumah okuyarak şunu anlıyorsunuz ki devletler arasmda hâlâ uçurumlar vardır. Pariste Milletler Cemiyeti bir selâmet «alı sayıbnakta iken Alman ya bu cemiyeti bırakb gkti, M. Mmolini ise bu şeklile bu cemiyetin beş paralık kıymeti olmıyacağnu açik söyliyerek onun ıslaht lüzumunu fleri sürmekte devam ediyor. Büyuk Faşist meclisi: Efer Mflletler Cemiyeti ıslah edilmezse Italyanm orada i*i yoktur. Diye karar vermişti. Herkes guya barışıklığa âsıktır, fakat her tarafm btmun için şartlan var. Herşeyden evvd bu şartlar kendi aralarmda baruttınlamadıkça bansıkhk çok şüpbeli ve karanlıkta kalıyor. Harp ihthnali düsüncelerde daha ziyade yer tutuyor. Hanİ rahmetli M. Briyaıun Avrupa birliği fikri?.. O fildr ki M. Heryo onu herkese anlatmak icra dört beş sene evvel bütün Avrupada uzun süren bîr cevelân vapmışh? Sulh diye muahedelflrle bağlanan der bir vaziyetten daha ileri geçerek bütün Avrupa mflletlerini büyük bir Avru pa birliğmm cüzleri haline getirmeği, bütünAvrupadan adela kocaman bir Avrupa devleti çıkarmağı neden tut mamaiı? Hevhat ki bu rHdbr çoktan unutuldu biie. Insanlan kan ve ate* icinde hırpalıyan U«««» H a r B » onlann akıl larmı baflarma getirmeğe yetmemiş • tir. Yeniden yorgun gozlerde nerede «• zuhur «d«cek yeni bir «avaşm atesîerî yanryor, v e yeniden ^ruronlarda kan kokuyor kan... Denebilir ki tabiat içmde diğer mahluklardan bu ka • dar meziyetlerle aynlan ve yükselen msanm iç tarafında bir de sntlan ya tıyor. Hani cesaretten kmaye olarak Her yifitm kalbinde bir askn yabr 'deriz. Onun gibi adeta gayriihtiyari Icavgacı olusundan kinaye olarak ta her msanm kalbinde bir de satlan ya* tir demek lânm geliyor galiba. Şaka da değil hani. O kadar ki bazı profesörler ve filozoflar meseleyi bu cephesinden tetkike koyularak ebedî sulh davalarmm muhal hayaller oldu ğunu, savasın insanda cibillî bh* key • fivet bulımduğumı ve yeryüzünde milletten mfliete savaslarm zaman zaman meydan alman tabiî bir zaruret sa • yılmak lânm geldiğini iddiaya kadar ileri gitmeğe baslamıslardır. Simdiye kadar olup bken işlere ve hâlâ cere yan halinde bulunan aynhklara göre vaziyetin hakikati bundan ibaret gibi görünür. Bizim bu makalede banşık • lıkla söylemek istediğimiz sulha ge Imce, hele devamlı bir sulha gelince onun muvakkat zaınanlar süren bir sükun devrinden baska birşey olma • nuş olduğu ve şimdi bile hepimîze bu mahiyette göründüfü meydandadır. Devamlı banşıklık soyle bîr fasit dan*e ile karşdasryor: Harbi yapan in • sandır, bunu keyfi istediği ve kuvveti yettiği zaman yapryor. Eziyor veya eziliyor. Bansıklığı temm eden şey îse harbe hazırlığuı kifayetsizl'ği ve her tarafm varılacak netîce hakkmda kat'î malumatsızlı^ıdır. Bir nevi kuvvet veya kuvvetsizlik muvazenesi su*h ha linm devamma esas teskîl ediyor. Dünyaya nmumî bir sulh tatbik etmek U tesek bunun devamını insanlar fev kînde hangi kuvvet temin edecek? Milletler Cemiyetinin zayıf noktası da kararlaruun tatbikmda o da eğer ka rarlar verebüirse! kendisine ait mii «ssir bir kuvvete malik olmamasmdan {baret değil mi? tn«anlar henüz bütiin fcavvetlerinî devamlı bir sulhun tesis ve tebidine tahsis edecek kadar te rakki etmemişlerdir. Henüz işin sırt • lan tarafı çok galip bir vaziyet ve kuvvette bulunuyor. Yarm nereden ve nasıl çıkacağı bilmmiyen bh* hâdise ile dünya tekrar kan ve ateş deryasma 'doğru sürüklenince her kalpten ve her ağızdan: i Altta kalamn caıu çtksm! * Diyen naralar yiikseleceği şüphesizdir. Bu kargaşalık bittigi zaman galip Ve mağlup her taraf arpacı kumrusu gibi düşünen bitkin bir vaziyetle ba • tifikhk ihtiyacmı kuvvetle hisseder âuna bu hal de ancak o yaralarm iyi • leşme müddetince devam eder. Sonn ? . . Sonra gene harp, gene yangın ve Niçin ve nasıl sanayi kuruyoruz ? Iktısadî programın tatbikından sonra Haricî ticaretimizde tevazün hâsıl olacak ve döviz tahdidatına, konteniana ihtiyac kalmıyacaktır Reisicumhur Hz. Reisicumhur Hazretlerinin yakında şehrimizi fereflendu recekleri haberi tahakkuk et • mek üzeredir. Bu münasebetle Dolmabahçe tarayvnda hazırlıklara başlanmıştır. Romanyada vaziyet M. Titulesko kabineye girdi, buhran bitti Hariciye Nazırı hükumet erkânından bir kısmınm tebdilini istedi, talebi kabul olundu Bükreş 11 (A.A.) Nim re*mî membadan bildirildiğine göre dün akşam M. Titulesko Kral tarfından kabul edilmiştir. Siyasî mehafilde altı gün süren müzakereden sonra, bu kabulün, M. Tituleskonun hariciye nezaretini kabul veya reddedişine göre ya buh rana nihayet vereceği veya bunu arttıracağı sövlenmektedir. Bükreş 11 (A.A.) M. Tituleskonun Tataresko kabinesine girme • sini temin eden anlasma dün akşamki görüsme neticesinde iki tarafça kabul edilen bir uyusma esası üze rine vapıhnıştnr. Anlasma, şu noktalar üzerinde olmuştur: Kralın hususî kâtibi M. Simitresko ile mumaileyhin akrabasmdan olan ve üç senedenberi jandarma kumandam bulunan jeneral Dimitres koya ve emniyet müdürüne mezuniyet verilmesi, bugünkü harbiye nazırı jen«ral Vıkanın da üç ay içînde azli. Bükres 11 (A.A.) Rador ajantı büdiriyor: Hariciye nezaretme tayin olunan M. Titu'esko yemin ettikten sonra Rador ajansuıa su beyanatta buhınmustur: İ üelâl Beyin tetkikleri İktisat Vekili dün de Sir fabrikayı gezdi Vekil B.inbugün Ankara"a dönmesi muhtemeldir Evvelki gün sehrimize gelen tktısat Vekili Celâl Bey fabrikalarda tetkik '•»rine dün de devam etmistir. Vekil Beyefendi, refakatinde tzmir naeb'usu Rahmi ve Osmanzade Hamdi Beylerle Sanayi misdürü Refik Bey ve Yeni sanayi programında işletilmesi takarrür eden demir maden diğer bazı zevat olduğu halde Bebekten motörle Anadoluhisanna geçmis, kenlerimizi gösterir harita ile bir demir ocağının maktat dir ve keten sanayii Türk Anonün yirAnkara tktısat Vekili Mahmut tirilmesi adeta millî bir zaruret halini ketinin îp ve halat fabrikasuıı gezmisCelâl Beyefendi, matbuat mümessilalmıs olan bir davanın ifadesklir. Ba tr. lerine iktısadî program hakkında dava, mücerret nazariye mahsulü deCelâl Bey, saat 15 ten 16 bucuğa izahat verdiler. tktısat Vekilmi din ğildir. Bilâkis hergün millî hayatı kadar fabrikada kalmu, en ince ip çılerken hazırlanan programın nasıl mütezayit bir surette tazyik eden bir karan makinelerden, halat imal eden realist bir görüsün, ne dikkatli bir takıtn yeni ve eski iktısadî sartlann, kisma kadar butün işleri ayrı ayrı göztetkikin eseri olduğunu ve nekadar iktısadî hâdiselerin doğruluğunu biden geçirmistir. pratik bir zihniyetle derpis ediknis ze ispat ettiği bir davadır. tktısat Vekili, kendir ve keten sanatedbirler silsilesini ihtiva ettiğini daBöyle olmakla beraber ziraat mem jSi iizerine memieketimizde ilk defa ha iyi takdir ediyorduk. leketi olarak kalmanın bizim için kurulmuf olan bu fabrikada gördügu Vekil Bey söze sanayi programı daha hayırlı olacağı gibi modasi ihtizam ve mükemmeliyetten dolayı tıın esbabı mucibesini izahla baş geçmis bir görüs tarzına bağlanıp memnuniyetini beyan etmis, ayrılırken ladılar. Gazetelerde çikmıs olan izah kalanlar eksik değildir. Milletler ade: larından da anlasılmıs olacağı veç • rasında ihtısasa miistenit iş böliknü Çok istîfade ettim, demistir. hîle sanayi programı tahakkuk et Mabadl 3 fincü tahifede Celâl Beyefendinin, bugün Ankarajıa avdeti muhtemeldir. •«* , ,, M. TUuUtko «Büyük bir Romanyah ve büyük bir dostum olan Dukanın ölümü fle Hariciye nezaretindeki vazifem bitnıif oluyordu. Son hâdueler devlet hayahnm bazı mübrem zaruretlerinm yerine getirij mesini kat'iyyen icabettiriyordu. Ba Mabadi 4 Gncü »ahifede Kaçak silâh ve fişekler Mübim bir kaçakçı şebekeai meydana çıkanldı, suclular Emniyet Müdür!üg"me tesHm olundular Son zamanlarda Barut ve Av fi{ekleri tnhisarına ait olmadığı hal<fe bu inhisarın damgasını tasıyan kaçak silâh ve fişeklerin piyasaya sürülmekte ve şurada bıvada kul • lanîlmakta olduğu görülmüştür. Gümrük muhafaza teşkilâtı. kaçakçıları yakalamak üzere derhal ha rekete geçmis, ilk alman netice bu işin mühim bir şebeke tarafmdan yapıldığının anlaşılması olmuştur. Bunun üzerine, kaçakçılığı yapan • ların tedbir alıp ihtiyatla davran malarına mâni olmak için takip lerin bir müddet için gevşetilmesine karar verilmiştir. Sebeke efradı da meydanı boş bulduklarmdan emin olarak fiatlerini artırmıslar ve nihayet yakayı ele vermişlerdîr. Muhafaza teşkilâtı. ilk araştır mayı Silivride silâhçı Mehmet Ali ^fendinin evinde yapmçtır. Burada >ir miktar boş kovanla, saçma ve kurşun bulunmustur. Bundan sonra Ayvansarayda tüfekçi Hasan ustanın evile Yüksekkaldırımda Selâ • nikli Ibrahim Efendinin dükkânı ve tbrahim Efendinin Bakırköf'ünde Hamam sokağındaki evi aranmıştır. Bu araştırmalar neticesinde bir takım tabancalar, fişekler ve fisek i rezaleti Iki gazete müdürü tevkif edildi, birçok adliyeciler cezalandırılacak, bir meb'us mahkemeye verîlîyor Staviski nasıl kaçtı ve saklandı? Fransayı kabinesinden, meb'u san meclisinden, polis ve jandarma teşkilâtma kadar bastanbaşa tam yirmi bes giin işgal eden milyonlar dolandırıcısı Staviski nihayet Kanoniks ismindeki küçük kasabada ağır yarlı olarak ele geçirildi ve yaka landrktan biraz sonra öldü. Staviski nasıl ve nereye kaçtı? Günlerce nasıl saklandı? Artvk bu meselenin esrarengîz tarafı kalma • mıs gibidir. Zaten Fransız polisi, milyonlar dolandıncısmın hayatını öğrenmek suretile izini elde etrniş, oturduğu odanın kapısına dayan mıştır. Staviski 26 ikincikânunda Paristen kaçmağa lüzum görmüştür. ö tarihte henüz hakkındaki tahkikat tevkif kararına varmamıştı. Paris ten Servoza giden trenden o gün bu küçük istasyona dört kişi inmisrir. Bu dört kişi biri Voloute gazetesî muharrirlerinden Pigagliyodur. Bu zatın Servozda kiralanmıs bir vjilâaı u Yeni bir hava zaf erine doğru ı Amerikan tayyarecisi giiç bir teşebbüse girişti'er Gümrük muhafaza başmudüru Hasan Bey maline mahsus malzeme bulun muştur. Suclular Emniyet müdürlüğün* teslim edilıhişlerdir. Dün ikinci şubede istiçvapları yapılmıştır. Gümrük muhafaza teşkilâtı bu muvaf • fakiyetile şehirde görülen silâh, fişek kaçakçılığını da kökünden te mizlemiş olmaktadır. Tayyarelerin katedecekleri tahayı gösterir harita San Fransisco 11 (A.A.) Altı büyük Amerika deniz tayyaresi Honoluluya kadar hiçbir yere konmadan Mabadi S inei zahifede iMnıııımnıuııniNiiHiMnııııUHHiıiMıHiııunıiHitıttııııııtıııUHiııııınıııuııuııııiHtıiHiMHiıınıııiMiHiıııııııııııınııııuiHnnunııuııiHmıtınnM Stavlskinin karin memis zat istnini Rafael diye kaydettirmiştir. Servozda büyük dolandırıcılık malum olunca bilhassa Staviskinin resimleri gazetelerde intişara basla • yınca jandarma kumandanı bu Ra • faelden şüphelenmiş ve bir gün villâyı basmak üzere kapıya dayanmifsa da içeride kimseyi bulamamıştır. Staviski tam Noel günü kendisine telefonla verilen bir haber netice sinde tehlikeyi sezmiş, karısmı, kızını alarak kaçmıştır. Servozda gazetecinin villâsına menlerin bunlar olduğu anlaşîlmıştır. Fakat bunlar gazeteci Pigasliyonun evinde rahat edememislerdir. Çünkü soba yak mak imkânı bulunamamıstır. Baca ların tıkalı olduğu görülmüştür. O nun için Staviski cîvarda başka bir bos satoyu kiralamış, yalnız başma Mabadi 4 üncü tahifede boğu*malannda saklı gibidir, maatteessüf!.. Devamlı bîr sulhun hayal olmasma mukabil bazı filozoflann harp halini tabiî saymak yolunda ortaya koyduk ları bu fikir şimdiki halde bir hakikat bulunuyor. Memleket ve milletimizin bu hald kati gözönünde tutması lüzumuna i«aret etmek içindir ki bu satırlan yazmı» bulunuyoruz. YUNUS NADl Dilsizlerin davası Bugünkü mühim maçlar Fenerle Beşiktaş Taksünde, Galatasârayla İstanbulspor Kadıköyünde karşılaşıyorlar Dilsizler, mahkemede tercümanla dertlerini anlattılar Sağır, dilsiz ve körleri himaye cemiyeti reisi Süleyman Sun Bey, Devlet matbaa smda çalısan dilsiz iscilerden Kara Ali, Ahmet ve Abdülkadir E fendiler aleyhine, cemivetin marevî şahsivetini tsthk'ettik'eri iddias'1 bir dava acmışt' Staviskinin ktzt vardır. Diğerleri bir kadın, bir kız ve kısa boylu bir baska erkektir. Bu dört zat villâya yerleşmişlerdir. Kısa boylu ve o civarda hiç görünkan kokusu, gene sırtlan ruhu. tste yeni felsefenin koydugu kaide bu. Bir kaide ki dünyanm şimdiki vaziyeti karşısında onun doğruluğunu kabul ve teslim etmemek ihtimali olamaz. Ne hacet, şimdikinden daha iyi bir sulh hali tesis edebilmek içm biU ufukta yeni çarpışmalardan başka bir çare görünmemektedir. Hatta içinden çikılamıyan iktısadî buhrana bir hal imkânı vermenin anahtarı bile yeni savaslarm muhtelif ihtiraslan düzelten Bugün mevsimin en mühim maçtnıyapacak olan Fenerbahçe taktmt fr'sizler Cemiyeti Bugün 13c maçlanmn en mühimle | rinden ikisi yapılacaktır. Fenerbahçe, Beşiktaşla, Galatasaray da tstanbulsporla karşılaşacaktır. Bu müsabakalann neticeleri bu seneki şampiyonanın birinci, ikinci ve üsUncii.ünü azcok tayin edecek mahıyettedir. Taksim ştadyomunda yapüacak Fenerbahçe Besîktas müsatakası, sene«in en büyük roaçı olacaktır. Eski Galatasaray Fenerbahçe rekabeti, iki senedenberi Fetı»?bahçe Beşiktaş rekabeti şekline girmiştir. Galatasarayın, malum sebeplerden dolayı son sene • IIIIIIIMIIIimillllMIIIMIMIIIMIIinillllllllllllMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIHIII llllllllllllllllllllllllllinilMIIIIIIMltllMUIIIIIMIIIIMIIIIHIIII Dün SuUanaK Reist ve mMd'i met bhinci sulh Suleyman Strrt Bev ceza mahkemesinde maznun dilsizlerin muhakemeslne baslanmistır. Bu münasebetle cemiyete mensup 50 kadar dilsîz de mahkeme salo nuna gelmiş ve muhakeme dikkate şayan bir tarzda olmuştur. Hâkîm Reşit Bey, davada alâkadar iki tarafm da diisiz olduklarını ve işaretle muhakeme >apmak do» Mabadi 5 inci »ahifede lerde zayıf düşmesi ve buna mukabil Besiktaşm da gittikçe kuvvetli bir ta kım halini alması bu neticeyi doğur muştur. Bu seneki lik maçannda simdiye k» dar Fenerbahçe de Beşiktaş ta hiç mağlup olmamışlardır. Şimdi bu maçta galip gelen taraf için bu seneki şam» piyonluğu kazanmak yolunda en büyük adun atılırHf olacaktır. İki tarafm da bu maçı kazanmak için bütün kuvvet ve gayretmi sarfedeceği muhak kaktır. (Mabadi « met tahitede)