Katalog

Hayat Ansiklopedisi uncu cüzü çıktı 30 Dokuzuncu sene: No. 3221 umhünyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cnmhuriyet, tstanbu] Posta kutnsu: lstanbuL No 246 Telefon: BaşmuharTİr: 22366. Tahrir mtıdürü 23236, Idare müdurü: 22365 Matbaa 20472 Hayat Ansiklopedisi 71 Perşembe 26 Nisan 933 BıySk bir kötüphaneyi bir arada evinize getiren wt faydalı eserdir. Her evde Mr tane bulamnak lâzımdır. H Posta ve telgraf Maaşlarına zam Şark vilâyetleri için mühim kararlar er sene seve seve, isüye istiye, candan mesgul olduğumuz bir işra bn sene insallah, velevki kısmen, tahakkuk ettiğine sahit ohcağız: Fedakâr posta ve telgraf memarlarmm maaslanna zam yapılacak. Türkiye Büyük Millet Meclisi ba sene devletin en ziyade fedakârhk ettikleri halde nkbetle hemen en az maaş alan bn kttim memurlannm maisetlerini nazan dikkate almakla süphesiz en adaletli islerinden birini görmüs olacaktır, ve Mecliste posta ve telgraf memurlarutunn gece gündüzlü çaksraalannı bilmiyen kimse bulunmadığına göre Muvazene Encümenlnde tahakkuk ettirilmeğe çalunlan imkânm Meclit umumî beyetînden umumî bir takdir ve tasvıp fle geçeceği simdiden muhakkak sayıfar. Biraz geç kalmıs olmakla beraber nihayet bu posta ve telgraf memurlarmın pek sarib olan haklannın ihkakmdan dolayı hassaten memnun olduğu • muzu kaydetmeliyiz. 660 kilometrelik yeni iki hat yapılıyor Sıvas Erzunım ve Malatya Divrigi hatlarının inşası la.yihası Millet Meclisine gönderildi Ankara 26 (Telefonla) Sı KABAHISAR va* " Erzurum hattı ile Malatyadan başhyarak Divriği civann da bu hatla bir lesecek iltisak hattının insaıı için hükumetçe Meclise bir ka nun lâyihası gönderilmistir Yeni hatlar en çok sekiz senede bitecektir. Lâyihada bu hatları bıvas Erzurum ve Malatya Divriği hatlarının güzergaiunı yapmak üzere gosterir harita »eksen milyon lira sarf, gele * ği bildirilmektedir. SıvasErzurum hattının tulü tak * cek senelere sari taahhütlerde bu riben 530, iltisak hattının uzunluğu lunmak, vadeleri inşaat bed'ellerine da 140 kilometre olacakt«r. bağh olmak ve resülmal bu miktarı Bu hatların geçeceği arazi anzageçmemek üzere icabmda Ziraat lı olduğundan bısaat bedeli diger Bankası kefaletile bono ihraç et hatlara nazaran yüksektir. mek için hükumete salâhiyei itasına müsaade istenmektedir. Lâyihanın esbabı mucibesinde yeni hatların eski devirlerde ihmal e dilmis olan Şark vilâyetlerini mer keze, Mersin ve Samsun gibi mü him mahreçlere bağlamak suretile buralarm inkişafını istihdaf ettiği isaret olunarak bunlardan Sıvas hattının Divriği Fırat vadisi KemahErzmcan tarikile Erzurum'a gidece "Harp ederiz fakat hudut Tatbikata Ege mıntaka lara dokundurtmayız! „ Binda baslanacak Ankara 26 (Telefonla) Ziraat Vekili Muhlis Bey vilâyetlere mühim bir tamim göndermiştir. Bunda, bugünkü ziraat teskilâhnın ıslahı için ziraatçilerimizi fikirlerini bildirrae ğe davet etmistir. Vekil Bey ziraat tnüdiriyet ve memurluklannm simdî münhasıran idarî bir memuriyet ha~ linde bulunduklarını, ziraat teskilâ ttna tam manasile meslekî ve ilmî bir Sinci saifede) Programlı Ziraat teskilâtı Küçük devletler tehdit ediyorlar!... Çek Hariciye Nazırı şiddetli bir nutuk söyledl İtalya'nm Macaristan'a silâh gönderdiği şayiası... Silâhları Bırakma Konferansı toplandı Prague 26 (A.A.) M. Bene« Parl Mentoda söylemiş olduğu nu tukta Almanya'nın ve ttalya'nın muahedelerin yeniden tetkikini istihdaf eden siyasetleri karsısında küçük itilâfın yeni iki gayesi olduğunu söylemistir. Küçük devletlerin büyük devletlerin oyuncağı olduklan zamana avdete mâni olmak, küçük devlet ler arasında bir itilâf husule geth* mek. Mumaileyh demistir ki: «Biz muahedelerin yeniden tetkikme gelince hiç bir raiutakil devlet, diğer devletlerin kuvvetleri siyasî veya m a n r vî nüfuzlan veya aralannda vücude getirecekleri bir itilâf ile kendi erazilermde tasarrufta bulunmalarını kabul edemez.> Mumaileyh Cenevre'de Sir Jonn Simon'a hudutlann tebdili imkânı olmad'ığını ispat etmis oldağunu söylemiftir. Eğer her hangi bir devlet Çekoslovakya'ya karşı bh şey yapmak istiyecek olucsa ona karsı si lâhla gelmeli ve istediği tapraklan silâhla almağa kalkmalıdır. Rusya'nm vereceği Sanayi levazımı • • Devlet islerinin ki hakikatte en doğm ifadesile miflet işleridir • intizam ve mukemmeliyetle görülmesmi bep isteriz. Bakılsa bizde dahi memleket dahilindeki şikâyetlerin en esasklan bu işlerin şu veya bu sekilde ifası etrafında toplandığı görülür. Peki, fena görülen hizmetten, veya daba doğrusu hizmetlerin b a s fena görülenlerinden şikâyet olunur da iyi göriilen ve hatta fedakârane denilecck çalısmalarla başanlan isler ve onlan öyle isliyenler takdir olunmazlar olur mu? Hususile vazifelerîni böyle gören künselerin maas diye aldıklan maiset Utihkaklan hayat denilen demir leblebiyi kolay yuttunnıyacak kadar az, yani kifayetsîz olunca?... îste çoktanberi bizim posta •e telgraf memurlanmızın vaziyetleri btrydu. Moskova'da hususî bir tröst teşkil olundu Moskova 26 (A.A.) Türkiye Cumhuriyetine 1932 senesinde Sovyet hü kumetince açılan krediyi tahakkuk ettirmek maksadile Türkstroi Nminde bir trüst tecis olunmustur. Bu trüstün mü • dürliiğüne agır sanayi komiserligi kol • lej> azasmdan Zolotaref tavin olunmuş ve umumî faaliyetin murakabesme de ağır sanayi komiser muavini Kaganoviç memur edilmistir. Türkstroi, Türk heyeti murahhasasile birlürte Türkiye'de mensucat fabrikalarmın kurulması ve bu fabrikalar için lâzım olan levazımın Sovyet Rusya'ya siparis meselelerini tetkik etmektedir. Adana • Fevzipaşa hattı bugün bize geçiyor Çefcaslorak h&rleiye nann M Benes Bizde çahsma zamanı Sçin henoz kanunî bir müddet kabul edilmemif ol makla beraber alelâde herkesin ne kakadar çahstıgı malumdur: Bu utnum icin azami sekiz saat kadar bir seydir. Devlet merkezinde ban büyük memurlana ve bühassa ban müdürlerin ve hatta vekillerin bu müddetten daha çok çahfbklan her zaman görülür. Daireye • I H ıı herkesten evvel gelip oradan aksam ancak yedide sekizde, hatta bazan dolmzda onda çıkan bazı büyük memurlarunız vardır. Buna mukabil ekseriya ipe an seren memurlara da tesadüf oEmniyet Sandığı, bütün bankalar gibi iunmaz degüse de her halde ekseriyeikrazata ah faiz mürtarmı kumusyonla tin yedi sekiz saat kadar eakşbğmı kabirlikte yüzde on ikiye indirmişti. bul etmek lâzımdır. Umumî müsahedeHaber aldıgımıza göre, Sandık, idaresi, mizi ba suretle ifade etmekten roaksahalka daha ziyade yardım olmak üzednnız, ekseriyetin yedi sekiz saatine re faiz nrüktarmnı yüzde on buçuğa tenmukabil posta ve telgraf memurlarunızfli için Sandığm merbnt bulundugu Zizm her zaman lâakal on saatten fazla raat Bankasma müracaatte bulunmuş • çalışhklarmı tebarüz ettirmek içindir. tur. Bunlarm içinde gün olop ta on sekiz saat çalısanlar bue vardır. Pek iyi, bunEmniyet Sandığı, meskuk altın rehinlar nyumazlar ve rahat yüzü görmezler !ere mukabil, eskisinden daha müsait semi? Bunlar melek midirler? Ne derseraitle ikrazata baslamutır. niz deyiniz posta ve telgraf memurlanBu ikrazlar yüzde yedi faizle, yapıl mızm ekseriyeti için arzettiğimiz vazimakta ve yatırılan altmlann kıymetinin yet sadece bir hakikatten ibarettir. yüzde yetmiş best nisbetinde para ve • ötedenberi kendi hallerile samimî rflmektedir. alâkamızı bildikleri için yüzlerini görSandığm ikraz muamelâtı 6000 i emmediğimiz ve sahıslannı hiç bilmediğilâk, 11,500 ü meskukât ve mücevherat miz halde bu fedakâr memurlanmızdan gibi menkul seylere ait olmak üzere bazılan zaman zaman bize dertlerinı (17,500) e ve bunlar için ikraz edilen yanarlar. Bu hasbihaslleri adeta ezberpara miktarı 9 milyon liraya baliğ ol îemif gibiyizdir. Meselâ bımlar pek mustur. faaklı olarak: Buna mukabü tevdiat muameleleri Âlem rahat döşeğinde uyurken Emniyet Sandığı Müdürü Tevfik Bey 25,000 i ve Sandığa yatırılan para miksoğuk demez, sıcak demez biz makine tarı 20 milyon lirayı bulmuştur. liraya mukabil üç sene zarfmda 2332 basında pinekleriz. Herkes bayram seySimdiki icra ve tapu muamelâta, Sanlira faiz verdiği doğru değilda. ran yaparken biz tebrik ve mukabil tebdıga ait islerin hayli uzamasma ve bir Çünkü üç senede bu paranm fain rik telgraflarmı vakit ve zamanile yerçok lüzumsuz masraflara sebep oldu • 1080 liradan ibarettir. Sonra faiz ve lerine yetiştirebilmek için geceyi günğundan bu muamelâtın süratle netice • kumusyon, son tenzilâttan evvelki mu düze katan bir çalışmağa koyulmuş bulenmesi hususunda tedbir alınması i^in kavelede, iddia edildiği gibi yüzde yirmi lunuruz. yeniden teşebbüsatta bulunulmustur. değil, yüzde on bes tutmakta idL Bu Derler. Bütün bunlar hep neye muSandığm ikrazata mahsus faiz miktamüterakim faiz ödenmiş olsaydı bandan kabil biKr misiniz? En kabadayısı elli rtnın yüzde on ikiye inmesi üzerine essonra.M için faiz vüzde on ikiye mdiri nra vasatismi zor bulan bir maaşa mukiden yüzde on besle sandıktan para allirdi. Nitekim böyle bir çok muamele kabfl. Otuz sene memurivet vermiş, çomis olan borçlulara müterakim faizleri yapılmıstır. Ancak eski faizleri, simdiki luk çocuk, hatta torun sahibi olmuş bir ödiyerek tecdidi muamele etmek »artile faiz nisbetine göre hesap etmek imkântelgrafçmm maaş olarak çıka çıka nihabımdan sonraki için faizin yüzde on sızdtr. Çünkü bunlar mukaveleye müs yet elli liraya kadar çıkabOmis oldugoıkiden hesao edileceği bildJriImis ve bir na düsünmek hayli hazin bir şey olsa tenittir. çoklan bu kolavlıktan istifade etmis gerektir. Çocuklann mektebi, aflenin lerdir. Emniyet Sandığı müdürü Tevfik Sene'erce borçlarmı ödiyemiyen borçhastalığı ve sairesi gibi insanî zaruretBey, bu hususta vaki olan bir şikâyet lular, evleri satıhğa çıkarıldığı zaman en lerle hayatm muhtelif cilveleri göz ödolayısile dün bir muharririmize sunları yüksek makamata kadar müracaat et nüne alınmca bu kisım esaslı memurlasöylemistir: nruslerdir. Fakat neticede bunların iddirmuzm maisetlerinde her halde ıslaha ( Mdbadi 5 inci sahifede ) « Müstekinîn istikraz ettiği 2400 muhtaç dhetler bulunduğu çok mey IIIIIİIIIIMIHIIIIIllllllllllllllllHIIIIIUIIIIIIItlllllHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIMMIIIintlllllllUllllllllllinilllllllllllllllltllllHlllllltllllllillllllllllllllllll kendilerini bilhassa bu temiz vatanperdiyetlerile o iyi ve yüksek fikre hizmet danda bh hakikatti. Onlardan ziyade verliklerinden dolayı çok severiz. Oradahi etmişlerdir. Türkiye'de meşrutiyeti biz memnun ve mütesekkiriz ki cumhudan başlıyan sıkı bir gönül bağfle haistihsal ve tesis eden mesainm içîne posriyet hukumeti nihayet bu noksamn ikyat ve maişetlerine alâkamız da artık ta ve telgrafçılanmızın taraftarane gaymaline teveccüh etmiş bulunuyor. msaniyet, hak ve hakikat lâzimelerile retlerini ilâve etmek lâzımdır. 31 martBizim ötedenberi posta ve telgrafçıde karışan diğer zarurî bir netice ol * ta telgrafçılar Hareket Ordusunun pislan nicm sevdiğimizi bir kere daha söymustur. tarlan gibiydiler. Pek çok misallerin en livelhn de hikâye taraam olsun bari. Posta ve telgrafçılanmızın maaslanna sonlarmdan biri olarak İstanbul'un 16 Efendim bu vatandaflar oldum olasıya yapılmak istenilen zammın tam yerinde mart ifgalinde bir telgraf memurunun mkuapçıdırlar. MeırJekette esaslı su bir hak ve adalet isini kaydederek hazır hamiyetkârane vazifeşinaslığını bizzat rette iyi ve yüksek hangi teşebbüs olbir kere ele alınmışken bunun mümBüyük Gazi meşhur tarihî nutkunda simuşsa posta ve telgrafçılanmızı derhal kün olduğu kadar mükemmel olmasmı tayisle kaydetmemis midir? Hulâsa bu o iyi ve yüksek fîkrin tarafmda mevki temenni etmek içindir. ki bu satırlan posta ve telgrafçılann inkılâpcı vatanalmıs ve saf bağlamıs olarak gormüşüzyazmif bulunuyor. perverlikleri bizde adeta an'ane olarak 4Br. Onlar yalnız fikren taraftarlıMa teeşşüş etmjf bir keyfiyettir. İste biz , YUNUSNADİ &tifa etmjyerek filep ve bütün meyçu Mersin 26 (A.A.) Yann bize geçecek olan Adana Fevzipaşa hattının devir ve tesellümünü yapa • cak olan murahhaslanmızla Fran sız heyeti dim aksam Fevzipasa'ya gitmi&lerdir. Hat yarından Hibaren hükumetimiz tarafından işletilecektir. Macarlsian'a silâh ğönderilmişf Roma 26 (A.A.) Ba» ecnebi gazeteleri, Bulgaristan'm Varna, ( Mdbadi S iruH tahifede ) Emniyet Sandığı faizi 70on buçuğa indirecek Gölcük'te Yapılacak tersane Bütçe Encümeni kanun lâyihasını tetkik etti Ankara 26 (Telefonla) Harp gemilerinin tamiri ve bannması için Gölcük'te bir tamir Ihnanı ve tersane te sisi hakkında tanzim olunan kanun lâ • yması Bütçe Encümeninde tasvip edil miştir. Yalnız bu Kman ve tersane dort milyon liralık hazine bonosu ihracı suretfle yapılacağından ve bütçeye bu horacta tahsisat konmadığından Encü men birinci maddeyi buna göre tadil etmiftir. Amerikaİngiliz müzakereleri bitti Bir telgrafa göre her meselede uyuşuldu, bir tel graf a göre de bir çok meselelerde uyuşulamadı Silâhları tahdit için Mühim müzakereler Vasmgton 26 (A.A.) M. Roz velt'le M. Makdonald dünya iktısat konferansmm 12 haziranda açılması için itilâf etmislerdir. Diğer taraftan haber almdığına göre İngiliz Amerikan konusmalan esna • sında paranm istikrart hususunda ak tolunacak mukave'e için umumî esas lar da bulunmustur. M. Rozvelt'le M. Makdonald iki memleket arasındaki borçlar meselesinde de anlasnuşlardır. Sandıga mevduat 20 milyonu, ikrazat 9 milyonu buldu. İcra işlerinde halka yardım gösteriliyoı Yeni meb'uslar Tahsin B. Ankara'ya git ti. digerleri de gidecekjer Bir başka rivayet Vasington 26 (A.A.) Borçlar hakkındaki tngiliz Amerikan tebliği, bu husırta simdiye kadar pek fazla ileri gidilmemis olduğunu göstermektedir. M. Rozvelt'in kongrenin nakit meseIesindc kendisine bahşedeceği yeni salâyihalan kullanarak 15 haziran taksi tinm tediyesinin konferans nihayetine >Mabadi Sincı saifede} V&şıngton'da M Herrlyo fle y&ptıftı mfllft. kata buyuk bir ehemmıyet verilen Alman sefiri M. Luther Maden mütehassısı geldi Yukanda Resai Bey, aşağıda sağda Tahsin Bey, solda Ali Seydi Bey Son kısmî intihabatta Konya meb'usluğuına »eçilen sabık Ardahan meb'usu Tahsin Bey dün akşamki trenle Ankara'ya azimet etmistir. Tahsin Bey memurluk ve meb'usluk hayatmda memlekete kıymetli hiz metleri sepketmiş vezattan olmak hasebile son intihabatta mazhar olduğu muvaffakiyet kendisini tam yanlarca umumen memnuniyeti mucip olmuştur. Yeni intihap edilen meb'uslardan Ali Seydi ve Resaî Beyler de bir iki güne kadar Ankara'ya hareket edeceklerdir. Ali Seydi Bey Ankara'da dil ve tarjh encümenlerinde de ça lışacaktır. llllllllllllllllllllllltnillllHIHIIIIIIIIIIHiriilllHtllllMlllHlllltlllIHIIIHIIIIlllHIMIIIIIHIIIIMIIIinmilllllllHIIIIIIIIIIHimHIHIIIllIHIIllimnl^ Mütehassıs bakır ve krom madenlerimizin zenginliğinden, petrol bulmak imkânından bahsediyor Altın için bir başka Mütehassıs gelecek Madenlerimiz hakkında tetkrkat yapmak üzere hükumet tarafından çagn lan Amerika'lı jeoloji ve maden mütehassısı Mr. Sidney Paige dün sabahki ekspresle Avrupa'dan sehrimize gel mis ve akşam üstü Ankara'ya gitmistir. Mr. Paige dün kendisile görüsen bir muharririmize şu izahatı vermiştir: « Hükumetle temas etmek üzere bu aksam (dün) Ankara'ya gidiyo rum. Türkiye'de iki sene kadar kalarak bütün mıntakalarda madenlerin umumî vaziyeti hakkında tetkikatta bulunacağım. Türkiye'de bilhassa bakır ve krom madenlerinin çok zengin olduğunu biliyorum. Belki de petrol sahasmda da mühim neticeler elde etmek mümkün olacaktır. Türkiye'deki akm madenleri için gene Amerika'dan yakmda Mr. Van Siclen isminde başka bir müte • hassıs daha geleccktir. Çocuk sahifemiz Yazımızın çokluğu yüzünden Çocuk sahif emizi yarına bırak mağa mecbur olduk. J Maden mütehassısı Mr Sîdney Paige Size vazifem hakkmda hükumetle temas etmeden fazla bir sey söyliyemiyeceğim.« M. Sidney Paige Amerata'da uzan müddet devlet maden işlerinde ve bir çok maden şirketlerinde mütehassu oürak çabfmısbr.