Katalog

11 Nisan 1H3 loroslarda şirin bir kaza Ulukışla ref aha yakm bir vaziyet içinde yaşıyor Kayseri'den inen demiryolu ikmal edilince Ulu laşla'nm faaliyeti ve ehemmiyeti artacaktır Çorum'da Maarif faaliyeti Millet mekteplerinde 11497 kisi okudu Çorum (Husus Muhabırimizden) Millet mektepleri faaliyet devresini bitirdi ve neticeler alındı. Bu sene Çorum vilâyetinde alcısı hannnlara on altısı erkeklere mahsus olmak üzere yirmi iki dershane açılmısta. Bu ders senesi zarfmda hanur>lar dershanesine 116 hanım ve erkekler dershanesine 784 erkek devam etmistir. Devam eden 900 hanım ve erkekten türkçe okuyup yazmağı öğrenerek sehadetname almağa muvaffak olan vatandaslarm adedi 827 dir. 932 • 933 ders senesi hariç olmak üzere geçen dört faaliyet devresi zarfında hntihana girerek muvaffak olan ve sehadetname alan vatanda«m 4673 S kadm ve 6824 ü erkek olmak üzere sayısı 11497 dir. Buna bu sene şeha detname almıs olanlan da ilâve edecek olursak harf mkılâbuun baslangıcmdan bu ders senesi sonuna kadar millet mekteplerine devam ederek sehadetname almif olan vatandas adedmin 12324 olduğu anlaşılır. Beyşehir gölü Kuruyor Ankara'dan giden bir heyet tetkikat yaptı Beyşehri «Hususî» Konya ovasını sulamakta olan Beyşehir gölünün sulan günden güne azalmış ve bağajdan o vaya iki aydanberi su akmamağa bas lamıştır. Ova köyleri halkı endişeye düşmüş ve Beyşeîıir'ine gelerek suyun vaziyetini gözlerile görmüşlerdir. Bu vaziyet makamatı aidesine bildirilmiş ve Ziraat Vekâletince gönderilen ecnebi bir miitehassıs riyasetmde Vilâyet Basmüdiirü ve su mühendislerinden mü • rekkep bir heyeti fenniye tarafmdan mahallinde tetkikat yaptmlmış ve göl ii« bağaj arasmda yeniden bir kanal açbrmak suretile suyun akıhbnası ve ova köylerinin susuz'uktan kurtanlması çareleri bulunmustur. Alaşehlr spor kulübünflh açılma meraslmlriden bir lntlba Alaşehir'de bağcılık tehlikeler geçiriyor Fiat düşük, satış çok azdır, hükumetten üzümlerin de takasa tâbi tutulması isteniyor Alaşehir (Hususî) Üzum fratla rmm düskünKiğü bağctları endis« için • de bırakmaktadır. Şu günlerde bazı ihracat tactrlermin tktısat Vekâleti nez I dinde üzümün takasa tâbi tutuJmaması gibi tesebbüslerde bulunmalan bu en dişelerin fazlalaşmasmı mucip obnus • tur. Bilhassa tktısat Vekili Celâl Beyin tzmir'de bulunduğu zaman kendilerine üzümün on iki kuruşa satılmasile dahi kâr temin edileceği gibi bazı mütalea • krla karsılasmıs olduğunun öğretümesi bağcılan büsbütün meyus etmistir. Bu yüzden bağcılar btrleserek üzümihı takasa tâbi tutulmasmm temini icin Vekâlete bir mazbata göndermişlerdir. Alasebir'de birisi sabs, birisi de kredi kooperatifi namında iki kooperaıtif mevcuttur. Her ikui de ortaklarmm her Dıtiyacma cevap verebilecek vaziyette bulunuyor. Bu suretle ortaklığı kabul eden bağctlar yüksek faizlerle para abnak tehlikesinden kurtulmus oluyor. hiplerinin henüz bir kere bağı sdan • raamısken bi takunlannm iki defa sulanmif olduklan bir çok bağcdar tara • fından iddia edilmektedir. Bu meyanda şehrin temiz tutulması da Beri sürülen şflcâyederden birini ve bence en mühim mini teşkil eder. Belediyenin tanzifat resmi alıp dururken sehir temfzliğmi ihmal etme«i ve yer yer hayvan gübrelerinin pis su birikmtSerimn ana caddeler üzerinde görülmesi haHan şikâyet hakkınm çok yerinde olduğuna delâlet eder. tçilen çesme sdan hemen açıktan gelmekte ve bir çok maddelerle kirienmektedir Koyunlara zehir verenlet yakalandı Kadir çavuş ve Seyit AU nmmde iki şahıs köy davarlannm ekinlerine zarar yaptığını bahane ederek yağ, tuz, zehirden mürekkep bir mahlul yaparak davarlann otlıyacaklan mahallerdeki tasIar üzerine dÖkmek suretile 200 koyunun telef obnasma sebebiyet vermişlerdir. Bu vaziyeti gören köy mııbtan meseleyi hükumete haber vererek mahal Ifnde yapılan tahkikatla bu iş meydana çıkanlmış ve failleri mahkemeye teslim edilmistir. Ulukışla'nın nmuml manıarası • çalışkan kaymakamı Mehmet HayH*Öey « Ulukışla (Hususi) Ulukışla Kayseri simendifer hattı kasabanm ehem miyetmi bir kat daha artırcnıstır. tnşaat her 3d taraftan da üerlemektedir. Aradaki kalan mesafe 30 kilometrelik ray ferşiyahdır. Mayıs nihayetine kadar bi tirilecektir. Bu takdirde Akdeniz'le Karadem'z en kısa bir tarikle birlesmis olacakhr. Belediye işleri Belediyenin 10,805 Kralık bir bütçesi vardır. Reis Yakup Bey kasabanm knar ve ihyası bususunda azamî gayret göstermektedir. Bımdan aitı ay evvel beş bin lira sarfUe ve halkumzın da yardırnüe kasabaya demir bondarla su geHrtflmistir. Şehrin şimal tarafında güzel bir depo, kataba dahilinde de sıhhî şekdde çesnveler yaptmlmıştır. Kazanın «hhî vaziyeti çok iyidir. Hava ve su gayet güzeldir. Esasen^Adana ve hav*»lisi yaz aylarmda yayla için ekseriyetle Ulukışla ve dvanna gelirler. Kazada üç ay evvelme kadar doktor yoktu. Bir kaç ay evvel Salih Zeki Bey iîminde kıymetli ve tecrübeh' bir doktor geJmiştir. Maarif faaliyeti Çorum vuayetinde 117 ilk mektep vardır. Çorum merkezmde bir orta mektep bulunuyor. tskilip kazasmda da bir orta mektep açılması takarrür etmis ve binası hazırlanmıstır. Bu 117 ilk mektepte 40 ı hanım ve 166 *ı erkek olmak üzere 206 mualUm vardır. 11 rnualliralâc mijnK^l bulunuyor. Asri kaplıca Toros'ların kollan arasmda Çiftehan ktasyona beş dakika mesafede erkek ve kadınlara mahsus olmak üzere yanyana iki kaplıca mevcuttur. Burada Muhasebei hususiyece otuz bin liraya çok mükemmeJ bir otel ve hamem yaptırdmışhr. Hamamın suyu hem çeliği ve hem de kükürdü havi olup 56 derecei hararettedir. Romatizmaya, cilt ve sinir bastalıklanna daha bir çok ağnlara şifalıdır. Bu seneierde »edye fle gelip te evine yiirüyerek gidenler çok görülmüstür. Kaza kaymakamı Hayri Bey genç ve müteşebbis bir idare âmiridir. Kay • makam bey kaza ahvali hakkmda beni tenvir hususunda lutfunu esirgemedi. Kazanın asayisi çok iyjdJr. Orta A nadolu'nun diğer tarafında olduğu gi bi halkın ekserisi çiftçidir. Buğday, arpa, yulaf, çavdar, fasulya, mercimek efciHr. Muhtelif cins sebze yetisir. Ekserisi han'ce gönderflir, ehlî hayvanlardan küllyetli miktarda inek beslenir, harice yağ, yün gönderflir. Kazada vâsi mikyasta ormanlar olup on iki bin hektarlık gibi miibJm bir sathtnı çam, göknar, mese, ardıç, katran ve daha bunlara benzer bir çok ağaçlar kaplamıştır. Her sene bin metre mikâbı kereste üç, dört yüz metre mikâbı telgraf direği ihraç olunur. Kazanın altmış bin lira varidah, kırk bin lira da sarfiyatı vardır. Her sene vtlâyet merkezine nakit olarak on beş bin lira gönderflmektedir. Halk vergSerini muntazaman vermekte olup Jsahsilât nisbeti viizde 95 tir. Bir kadm buzağı doğurdu Burada Nefise isminde bir kadm bir buzağı doğurmuştur. Bu buzağmm teşkilâtı bedeniyesi tam olduğu halde bir kafada dört göz, iki ağız, iki dü, iki bt> nın, bir alt çene ve iki kulak vardır. Ağnlan yan yana olup alt ve üst dudaklan yandan biri birine brtişik ve ağız dahilinde bir damak vardır. Bu vazi • yette bir kaç saat yaşamış ve anasmı ememediği için sahibi tarafmdan kesilerek kafası berkese gösterilmisdr. M. KAMİL Yeni bir spor kulübü Maarif isleri Tam devreli ve aJtı muaHimli bir ilk mektep ve ktz erkek 197 talebe vardır. Kaza köylerinin onunda mektep vardxr. Mektep binaJarının hepsi köy sandıklarmdan iiçer dörder bin lira sarfile «on asri plânlara uygun olarak yaptmlrnutttr. Belediye işleri Köylerin vaziyetleri Kazanın 36 koyü vardır. Köy kanunu bütun köylerde tatbik edilmektedir. Köylerin geçen senedenberi bütçeleri yapılmaktadır. 933 senesi bütçeleri îkmal edilerek tatbikine baslanmıstır. Varidat ve masarîfatı muhammenea yekunu 127774 liradır. Çorum Maarif mOduru Mahmut ve ilk tedriaat mületüsl Nurl Beyler 117 ilk mektebe 2154 kzc 4932 erkek olmak üzere 7086 vatan yavrusu de vam eylemektedir. Maarif idaremizm bu hususta yeni bazı tasavvurlan da vardır. Bu tasavvurun belli baslılanndan biri ve en mühimmi köylere ak oknak üzere tam devreli 61 mmtaka mektebi yapmaktır. Tam devreli mektepler öyle yerlerde yapılacak ki bu bir mmtaka olsun ve bu mmtakada mevcut köylerin çocuklan sıkınfa çekmeden muntazaman mektebe devam edebikin. tşte bu esas göz önünden aynlmıyarak vilâyetimiz köyleri 61 mmtakaya teksim edibniştir. Ve bu 61 mmtakada tam devreli 61 ilk mektep açılarak köy çocuklan da tam devreli mekteplere kavuşturulacaktır. Mekteplerdeki fakir talebeye yar dım edebilmek için mütemadi bir faaliyet sarfolunuyor. Bu sene zarfında müsamereler hâsılâb ve cemiyetler tesebbüsü ile Ço • rum'da 152 takun elbise 152 çift ayak kabı 152 takım iç çamaşın 152 adet kasket 152 çift çorap tevzi edflmistir. Sungurlu kazasmda 51 takım elbise 24 çift ayakkabı 36 takım iç çamasın, Osmancık kazasmda 30 takım elbise, 30 kasket, Alaca kazasmda 46 takun elbise 101 takım iç çamasın 101 kas ket kız çocuklan icin 23 önlük, Mechözü kazasmda 37 takun elbise 50 çift ayakkabı 30 kasket, tskilip kazasmda 61 takım elbise 65 çift ayakkabı 14 kasket dağıhlmıstır. Bu kazada Himayeietfal Cemiyeti tarafından da aynca 51 talebeye ye mek verümektedir. EMRE HASAN Memleketm beledî isleri her nedense çok gayrimuntazam bir haldedir. Ge • çenlerde bu yüzden ve fakat ahvali sJ>hiyelerini aeri sürerek be!ediyeazasından on efendmm birden istifası oldukça dikkati celbeder mahyettedir. Belediyenin sulama isinde halka emniyet telkin edemiyecek hatta hareket taİdp ettigi i sürülüyor. Fflvald bir çok bağ sa Umitspor kulübü namile kurulan spor lculübünün açılma merasimi pek parlak ohnuftur. Merasimde memurin ve halktan pek çok kimsder buhmmuştur. Merastrrte, istfklâl marsile baslanmış, bundan sonra kulübün reisi muallim Safî • yettm Bey bir nutuk irat ederek spor kulüplerinin gençlik ve vatan müdafaası üzerindeki faydalannı izah eylemiştir. Bu nutuktan sonra kuliip azasmdan iki genç te birer nutuk söylediler ve en son olarak kaymakam Şemsettin Bey bir nutuk söyliyerek bu hayvlı cemi yeti kuranlara muvaffakiyetler temenni etmif ve Cumhuriyet hükumetmin bu gibi teşekküllere daima muzaheret ede cegini söyiemistir. Sudi İpek böceği Tohumlanmız İran, ithalâta çok ağır resim koydu Gemlik (Hususî) Gemlik yalnız en iyi sofralık zeytin değil tefevvüku her tarafta şayi ipek böceği tohumu yetiştiımekle de meşhurdur. Bilhassa tran'da Gemlik tohumlan çok revaç bulmaktadır. tpek böceği tohumlanmızın bu söhretini tran'da devam ettirmek için müteşebbis ve miitehassıs tohumculan • mızdan Karsak'Iı zade Mustafa Bey beş senedenberi tran'ın böcekçîlik kontrol merkezi olan (Reşt) şehrinde bulunu yor ve Gem'ik firmasımn revacına hizmet ediyordu. tran'a tohum ihracatı • mız senede en az on bin kutuya baliğ oluyordu. Üç yüz bin kutuya kadar bu havaliye ihracat yaptığmuz seneler ol muştur. Bir kutunun asgarî iki lira kıymetinde olduğu düşünüKirse bu nazik mahsulümüzün memlekeamize bırak tığı kânn derecesi anlaşılır. Fakat İran hükumetinin yaphğı yeni gümrük tarifelerile bu mühim mahsu lümüzün tran'a ihraç ve sevkine imkân görülememektedh. tktısat Vekâletimizin yapacağı teşebbüsatla bu mânianın ortadan kalkacağı ve tohumlanmızm eski revaç ve kıymetini kazanacağı şüphesîzdir. Söz derleme işleri Erzincan'da fakir çocuklara yardım Söz derleme şubesi muntazaman çalışmaktadır. Bu ay şubece tasnif edile rek vilâyet merkez subesine 125 kelime gönderflmiştir. İçtimaî yardımlar Himayeietfal geçen sene 15 kız ço • cuğunu bu sene de kurban bayramıiKİa yirmi beş fakir talebeyi giydirmiştir. Bu sene mekteplerdeki yetim talebelerin kâmilen Idtaplarmı cemiyet almıstır. İsmail Söğüt'te köy muhtarları kursu Erzincan Himayeietfal Cemiyeti bu sene 213 vatan yavrusunu giydirmis, bir çokiarına para ile yardım etmiş ve 40 çocuğa da yol harçlığı vermişlir. Cemiyetin bu hayırlı yardımı muhitte büyük bir »ükranla karsılanmı«, bu meşkur bizmeti gören Erzincan'lılar, Himayeietfal Cemiyetine daha fazla yardım için kararlar vermişlerdir. Yukarıdaki resim, Himayeietfalin giydirdiği vatan yavrularını cemiyet azalarile beraber göstermektedir. Zeytincıliğimizi korumak ;çn Zeytin istihsal ve ihracatmı koruma kanunu için esaslann hazırlandığı ve müstahsil tüccarlarla da bu esaslann müzakeresine lüzum görüldüğü haber alınmıştır. Mmtaka ikhsat müdürü Necdet Bey kasabamıza gelmiş, Mudanya, Orhangazi zeytin müstahsil ve tüccarlannı da buraya çağırmıştır. Belediyemizde toplanan bu üç kaza müstahsil ve tüccarlan koruma kanunu hakkındaki noktai nazarlannı bildir • miştir. Bu yeni kanunun zeytin istihsal ve ihracatı kontrola tâbi olmakta, zeytinlerimizin dünya piyasasmda lâyık olduğu revaç temin edilmektedir. Bundan sonra zeytinlerin boy edilmesi sırf müstahsil'% lehme olarak kendisine bırakılacak ve bu tasnifin fiat farkı müstahsile kalacaktır. Esasen tasnif edilmemiş mal piyasaya cıkanlmıyacakbr. Bizzat tüccann veya iiçüncü bir şahsın kontrol edilmiş zeytinleri tağşişine de meydan ve imkân bırakılmıyacak buna cür'et edenleri çabuk ve ağır surette cezaya carpılacak • hr. REŞİT SÜLEYMAN Kursa lştlralt eden muhtarlar Sögüt (Hnsusî) Kaza kaymakanv ' Asaf Bey yeni mubtar ve ihtiyar meclisleri mtmabmı müteakıp merkezi kazada muhtarlar için bir kurs açmıştır. Bu kursa umınn muhtarlar fle her iıtiyar meclisinden ikişer kişinin devamı mecburî tutulmuş ve bir hafta devam eden bu kursta köy kanunu ve tatbikab et rafmda nazarî ve amelî tedrisafa bizzat kaymakam bey tarafından muntaza • man idare edilerek ihtiyar meclislermin mesailerine kanunî bir veçhe verümeeiKöylunSn alacak davalannı gören ne çalışıhmştır. Kursta hıfzıssıhha, hayıhtlyar meclisi van sağhk ve koruma ve ıslâh hakkmda hükumet tabibi ve hiikumet baytan nristir. Kurstaki tedrisat köylüler tara • beyler tarafından çok kıymetli konfe fından buyük bir alâka ile takip edil • ramlar verildiği gibi kaza ziraat me mis ve son gun altısar aya inkısam et • muru bey tarafından da fennî bağcılık mek üzere iki senelik bir mesai programı ve asırlar hakkmda çok esaslı mevzular tanzim edilerek kursa nihayet verilmi»etrafmda kıymetli konferamlar verfl tir. Hüsnü Saray'da kızamık Şarkta kış yüzünden Iznik, Orhangazi ve Gemlik'te Salgın halde.. Binlerce hayvan öîdü sıtma mücadeiesi Saray (Hususî) Saray kazasına Muş 10 Kış bütün şiddetile de Bursa 9 (Hususî) Vilâyetin sıtmaiı mıntakalan olan tznik, Orhangazi, ve Gemlik kazalarmın da Bursa sıtma mücadele mıntakasına ahnması Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletmce karar albna almarak buraya bildirilmistir. Bu havali halkı karardan pek memnun kaliTuslardır. Erkek olan kız Kazamızm bir köyünde bir müddet evvel evlendirilen bir kızm, ameliyat neücesinde erkek olacağı tahakkuk etmistir. Yakmda yapılacak bir ameliyatla cmsini değistirecek olan bu hammla ameliyatta evvel ve sonra görii»er*k, neticeyi bildireceğim. merbut köylerde iki buçuk aydanberi müstevlî bir halde ethlikeli bir kızamık hastalığı hüküm sürmektedir. Haber aImdığma nazaran bu hastalık yüzünden kaza dahilinde çok çocuk ölmüstür. Müteaddit müracaatlere rağmen el'an bir hükumet doktoru gönderilmiyen Saray kazası kadrosunda iki se • nedenberi tahsisat verihnediğinden ka ' palı olan dispanserin iki kücük sıhhiye memuru varsa da bunların mevcudiyeti, bahusus birinin dispanserin küsadına intizaren seyyar bir şekilde istihdam edilmemesi matlup olup faideyi temin edememektedir. . M. Halfl vam etmektedir. Yağan kar çayırlan örttüğü için hayvanlar aç kalmış, yirmi bir köyde 2780 koyun, 7 sığır, 67 manda ve 4 at telef olmuştur. Köylüler bu vaziyet karsısmda bütün mesailerini hayvanlara ot ve yiyecek bulmağa hasretmektedirler. Gençlik hareketleri Gençlikte özlü Spor merak ve faaliyeti gittikçe artmaktadır. Hilâliahmer şubesi idare heyeti hep gençlerden seçilmiştir. Gençlerimizin, Himayeietfal cemi yetini de ele alarak canlandırmalan temenniye pek ziyade sayandır.