Katalog

SENE No. 2*19 Sahip ve Basmuharriri YUNUS NADİ İDAREHANESİ: DıııunuBnınmıve lar>iMa4» 4aireı «ahsasa Telgraf: İstanbul Cumhurivet P o s t a k u t u s u : N° 2 4 6 Başmuharrir Tahrir mOdUrü Idare müdürü 22365. MatbM Telefon: 22366 23236 20473 Cu m h u riyet "l""1""1" " " CUMARTECÎ 12 MART 1932 ABÜ N E ŞERAITI l MÜDDET: \TÜRKİYE IÇİN | HARİÇ fÇİN İ Î • Seneliği : 1400 Kr. | 2700 Kr. ( : 6 Aylığı : 750 Kr. ' 1450 Kr. • : 3 Aylığı : 400 Kr. ; 800 Kr. • İ 1 Aylığı: 150 Kr. : Niishası her yerde 45 K u r u ş t u r IIIIIIIMIIIIIIIIMIIİIIIIIIMIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIİItlllllMIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIHIIIMIIIIMIMMMinillnilllHlllllllMIIIIHIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIII Artık Hastalık Teşhis olundu! Hayat ucuzluğuna rağmen işsizlik Tevfik Rüştü Beye Kıymetli dostumuz Mr. çoğalmış, ıztırap artmıştır, niçin? Sofya'da büyük Grew yarın gidiyor! Merasim yapıldı M. Muşanof, Hariciye Vekilimiz şerefine mükellef bir ziyafet keşide etti Sofya 11 (A.A.) Balkan hususî muhabirimizden»: Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyefendi bu akşam saat se kizde Sofya'ya muvasalat ederek büyük merasimle istikbal edildi. Müşarünileyh hudutta Bulgar hükumeti namına teşrifat müdürü, sefaret heyeti ve Bulgar gazetecileri tarafından karşılandı. Sofya istas • yonunda Kral Boris Hz. namına Başmabeyinci tarafından kendilerine bevani koşâmedi edildi. Başvekil M. Muşanuf, demokrat çiftçi, radikal ve nasyonal liberal fırkaları rüesası, İtalya sefiri, Yunan sefiri ve daha bir çok zevat istikbal merasiminde hazır bulunmakta idi. Müşarünileyhe Türk tebaası namına bir kız talebe Bilâkis, maddî rakamlara ve tarafından kırmızı beyaz çiçeklerhesaplara bakarak 932 senesin den mürekkep bir buket verildi. istikbal merasimi fevkalâde bir deki vaziyetimiz 929 senesin • samimiyet havası içinde cereyan etden çok daha iyidir. ti. Müteakiben M. Muşanof, Tevfik Paramız sabittir. Ticaret muRüştü Beyefendiyi otomobiline alarak Bulgar Operasında şerefine verilen vazenemiz ise ilk defa olarak gala müsameresine götürüldüler. lehimizdedir. Otomobil güzergâhında halk nazari dikkati celbedecek derecede O halde: toplanarak Hariciye Vekilimize karHükumet varidatı üç sene için şı büyük bir alâka göstermekte idi. Saat 9/30 ta Operadan çıkılarak de, üçte bir nisbetinde niçin aM. Muşanof tarafından Ünyon Ku • zaldı?. lüpte verilen ziyafete gidildi. Tevffik Rüştü B. Sofya'ya Vâsıl Oldu '•MMtlliIIIIMlllllllllllMl •!IIIIIItltrillllfIIMMIIllfMIII(lilM|IIIKMH|MHIItIIIMfIIItlIII11IIIIIIIIItlMIfIllfIIIIfIIIIIIIIIIi«ff1111111111 rf• ItlttfItllltltltMf Dün Amerika kolonisi tarafından, şerefine bir veda ziyafeti verildi Yeni Amerika sefiri Memleketimizdeki »on iktisadî buhrana, buğday fiatlarının hima yesiz kalması âmil olmuştur. Filhakika bizde buğday fiatiarı (1930) senesindenberi düşmüştür, ve filhaki ka Türkiye'de (buhran) (1930) senesinden itibaren başlamıstır. Hükumet, mezkur sene bütçesinde (220) milyon lira varidat tahmin ettiği halde, bu miktar (3040) milyon lira noksan tahakkuk etti; (1931) de bu tahakkuk miktarı (1929) a nazaran (5060) milyon lira noksan oldu. (1932 senesi ise varidat bütçemizi belki üç sene evvele nazaran (7080) milyon lira noksanile yapmak mec buriyetinde kalacağız. Acaba hü kumet varidatının, üc sene içinde, böyle mühim miktarda azalmasına sebep nedir?. Şüphesiz ki bir iktisadî buhrandır, ve bu buhranın mevcut olduğu ve ilerlediği hem artık sara • hatle ifade edilraektedir; hem de devlet varidatmdaki noksanlıklarla da, gözle görülecek, elle tutulacak . derecede hissolunmaktadır. (1930) senesindenberi acaba ne olmuştur? Memleketin parası mı düşmüştür; ihracatı mı azalmıştır; ithalâtı mı çoğalmıştır; bankalar ve piyasalarda para sıkmtısı mı vardır?. Hayır, hayır hiç birisi yoktur; bilâku maddî rakamlar ve hesaplara bakarak Türkiye'nin, meselâ (1932) «e • nestndekî vaziyeti buhransız geçen 1929 senesindeki vaziyetinden daha iyi olduğuna hükmetmek lâzım gelir:Paramız daha sabittir, ticaret muvazenetniz ilk defa olarak lehimizdedir. Fakat her şey lehimizde ise, her iş yolunda ise devlet varidatının azalması sebebi nedir? İşsizliğin çoğalması sebebi nedir? Piyasalarımtzda yer yer iflâslar, terki ticaretler gö rülmesi sebebi nedir? Işte bunlar, buğday fiatının düşmesinden, köylii sınıfının fiat makası arasında himayesiz ve başıboş bırakılmasından doğmuştur. Eğer bu memleketin dörtte üçü köylü olma saydı, ihracatının yüzde yüzü toprak mahsulü olmasaydı, ziraat istihsalâtının ve bilhassa buğdayın cihan piyasası tesirlerine başıboş bırakılmış olmasından münhasıran bir sınıf, köylü sınıfı müteessir olurdu, ve bu suretle buhran umumî bir şekil al mazdı. Halbuki köylü sınıfının uğradığı bu büyük ziyan, ekseriyet hal kının ziyanıdır, ve ekseriyet halkmın ziyanı memleketin zararı olduğun dan derhal memlekette umumî bir buhran yapmıştır: Piyasalarımız durmuş, işlerimiz azalmış, hayat ucuzluğuna rağmen işsizlik çoğalmış ve ıztırap artmıştır. «• Uç ay sonra gelecek Hükumeti tarafından Tokyo sefaretine tayin edilen Amerika sefiri Mr. Grew şerefine, şehrimizdeki Amerikan kolonisi tarafından, dün, Tokatlıyan otelinde mükellef bir ziyafet verilmiştir. Ziyafete saat bir buçukta başla mış ve Amerikan konsolosu riyase etmiştir. Istanbul'da oturan Ameri ka'lılardan (200) kişi bu veda ye meğinde hazır bulunmuşlardır. Ziyafet esnasında Robert Kollei'den Dr. Keyts, Arnavutköy kız kollejinden Misis Bürns, Dr. chapert v İstanbul'daki Amerika'Iı tüccarlai namına Mr. Stem birer nutuk irat ederek Mr. Grew'den Türkiye'deki bütün Amerika'Iılarm çok memnun olduklarını, kendisinin buradan ayrılmasile ayrı ayrı teessür duyduklarını, Türkiye ile Amerika arasındaki iyi münasebatın inkişafında kendisinin çok büyük yardımcı ve âmil olduğunu söylemişler ve sefire yeni vazifesinde de muvaffakiyetler temenni et mişlerdir. Mr. Grew bu nutuklara mukabele ederek Amerikan kolonisinin hak • kında gösterdiği muhabbet asarına ve muvaffakiyet temennilerine te • şekkür etmiştir. Merak ediyor musunuz? Türkiye'de buhran 930 dan itibaren başlamıstır. Hükâmet 930 bütçesinde 220 milyon varidat tahmin ettiği halde bu miktar 3040 milyon noksan oldu. 931 de tahakkuk miktarı 929 a nazaran 50 • 60 milyon noksan. oldu. 932 de ise, yani şimdi varidat bütçemizi, üç sene evveline na zaran 70 80 milyon noksanile yapmak mevkiindeyiz. * 930 senesindmnbmri acaba neler Paramız mı düstü?.. Hayır! Nakit mevcudu mu azaldı?.. Haytr! tthalâttmız mı çoğaldı?. Ha yvr! Vuıın memleketimızden ayrüacak olan kıymetlı dostumu Amerika sefırı Mr Greıo Cenapîarı Ziyafette yalnız bira içilmiştir. Ziyafetten sonra Mr. Grew'e ko loni namına kıymettar bir gümüf tepsi hediye edilmis, sefireye de bir çok büketler verilmiştir. Mr. Grew önümüzdeki pazar günü evvelâ Paris'e oradan da Vaşing tan'a gidecektir. Sefir, Vaşington'da iki hafta kaldıktan sonra Tokyo'ya hareket edecektir. Yeni Amerikan sefirinin üç ay sonra memleketimize geleceği anlaşılmıştır. Memlekette işsizlik niçin çoğaldı?. Piyasada yer yer iflâslar, terki ticaretler görülmesinin sebebi nedir?. Bu suallerin cevabını bugünkü başmakalemizde okuyunuz. Ankara'da Feci bir cinayet Bir zevç ve zevce Boğularak öldürüldü Ankara 11 (Telefonla) Dün gece Ankara'nın Gecik mahallesinde çok feci bir cinayet olmuştur. Cinayet ancak bu sabah haber alınabil miştir. Polisin yaptığı ilk tahkikattan anlaşıldığına nazaran vak'a şöyle cereyan etmiştir. Bir kaç meçhul şahıs balta ve kürekle mücehhez oldukları halde Gecik mahallesinde sakin Ankara eşrafından Fahrettin Beyin evine gitmişler kapıda Fahrettin Beyin uşağı ile konuşarak içeri girdikten sonra uşağın kafasına balta sapı ile vurmağa baslamışlardır. Mütecavizlerden bi risi de uşağın boğazını sıkmış ve boğulduğunuu zannederek samanlığa kadar sürükliyip bırakmıştır. Hay dutlar bundan sonra Fahrettin Beyin (Mabadi 4 uncv ia'ı Millî Talebe Birliği Dün toplanan talebe cemiyetleri murahhasları birliği ihyaya karar verdiler Çiftçiyi tatmin edelim! Buğdayın kıymetlendirilmesi diğer sınıf ve zümrelerin aleyhine değildir! Yüksek bir ziraatçinin Noktai nazarı Buğday mes'elesi mevzuu bahso • lurken, bu vadide söz söyliyecek en salâhiyettar bir zatın da, Robert KolIej ziraat şubesi şefi Sükrü Hüsevin Beyin olduğunda şüphe yoktur. Bu yüksek mütehassıs, kendisile görü • şen bir muharririmize, noktai naza • rını şu suretle hulâsa etmiştir: « Bizim buhrammız objektif olan bütün dünyadaki iktisadî buh ranla alâkadar olmakla beraber, Işte Türkiye'de buğday mes'elesi buhranımızın subjektif âmilleri de böyle bir mes'eledir. raühimdir. Bu âmilleri, bugünden deArtık memleketimizde iktisadî ğil, çok daha evvelden aramak lâ buhranın sebebi keşfolunmuş, hastazımdır. Memleketimizde ötedenberi lık teşhis edilmiştir. her iktisadî sınıf himaye gördüğü Vaziyeti böylece ifade edenler ve halde rençberimiz millî hayattaki hastalığa böylece isim koyanlar, nik mevkiinin içtimaî ve iktisadî ehemmibinlik ümitlerimizin çoğalmasına ve yeti nisbetinde himaye edilmemiştir. bize halâs ve ümit yolu göstermeğe Bizim buhrammız daha ziyade yardım etmişlerdir. Dünyayı ümit milletimizin gecirmekte olduğu içtisizlik bulutlarının kaplamağa başmaî ve iktisadî istihalenin tevlit etladığı bu sırada (memleketimizdeki tiği âmillerden mütevellittir. Âmil buhranı, dünya buhranından neş'et leri ve müessirleri baska, başka olan etmiştirv diye gösterenler, bilâkis bizi iktisadî hâdiselerin bir makuleye itümitsizliğe sevkeden bedbmlerdir. hal edilerek toptan hükümlere tâbi Onlar bizim kurtuluşumuzu, dünyakılınmaları doğru değildir. Binaennın kurtuluşuna bağlamakla bizi çık aleyh buhranımızı münhasıran, dünmaza sevkederler. Biz dünyanın baya buhranının bir neticesi addede • meyiz. Onun içindir ki iktisadî buhşının etini yiyen dertler ve ıztırap • . lardan kendimizi tamamen azade tu rammız âmillerini suhiektif bir noktarak, temelleri sarsılmış koca bir â tai oazardan da tetkik etmek vazi femizdir. Bütün memlekete yiyecek lem, eskimiş muazzam bir bina çökerken, kendi dertlerimiz içinde yep maddeler, sanayiimize ham maddeyeni bir bina kurmağa muvaffak ola ler ve ihracat emteamızın en büyük ekseriyetini teşkil eden ziraî mah cağımızdan eminiz. suller dolayısile çiftçi Türk'ün ikfci Bu binayı kurmak için buğday sadî hayatında bas mevkii issral eder. mes'elesini halletmek, yeni Türk inBu, dün böyle idi, bugün de böyledir, kılâbının toprağa istinat eden te • yarın da böyle olacaktır. mellerini kuvvetlendirmek lâzımdır. Çiftçiliğimiz mevzuu bahsolunca, Işte buğday mes'elesi böyle canlı, buğday çiftçiliğimiz. isgal ettiği nümillî ve hayatî bir davadır. fus ve arazi ve verdiği mahsul itibaA. H. rile ön safta gelir. Her ne kadar Tür Millî Türk Talebe Birliği kongresi dün saat 14 te Halkevinde aktedilmiştir. Kongreye iştirak eden dokuz talebe cemiyeti murahaslarının fi kirleri arasında tam bir vahdet vardı. Hepsi de birliği yeniden ihya ile ıııııııı ı ıııımmıiNiııımıı ıınınıııı Kongreye iştbak eden Talebe Cemiyetleri murahhaslan mükemmel bir şekilde yaşatmak temayül ve kanaatini göstermişlerdir. Celse açıldıktan sonra yapılan riyaset divanı intihabı neticesinde Mülkiyeden Hasan Şükrü Bey birinct (Mabadı 4 uncu sahifede) ııınıır Muntazam Borcbr Müdürlüğü Bursa mu • habirüniz yazı yor: Defterda rımız Memduh Bey Maliye Vekâleti Munta zam Borçlar müdürlüğüne ta yin edilmis ve bugün emri kendisine teb liğ olunmuş tur. Memduh Bey Mülkiye mezunudur. BurMemduh Bey sa'ya; istirdadı müteakip emvali metruke tasfiye komisyonu reisi olarak gelmiş, müteakiben uzun müddet Defterdarlıkta bulunmus ve bütün halka kendisini sevdirmistir. Defterdar bey ayni zamanda Türk Yükseltme Cemiyetinin Bursa reisi idi. Bravo Raşit Rıza*ya! muvaffakıyetle temsil ediliyor ııııııııııııiMiııııııııııııııııııııııııııuııııııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııiMiııııt Otello, Raşit Rıza tiyatrosunda büyük Robertkollej Ziraat Şubesi Şefı Şukru Huseyin B. kiye buğday ihracile geçinir bir memleket olmadığı gibi cihan buğday istihsali noktai nazarından buna te • şebbüs te lüzumsuz ve gayrikabil ise de, buğdayın memleketimiz dahilinde gıda olarak oynadığı rol, bu mahsu • lümüze fazla ehemmiyet vermemizi icap ettirir. Şu halde Türk buğdaycıIığile ciddî bir surette meşgul olmak lâzımdır. Buğday çiftçimiz, her sınıf ziraat erbabından ziyade tabiatin elinde baziçe olduğu gibi iktisadî bir te şekküle malik olmadığı için diğer teşekküllerin elinde de baziçedir. Buğday çiftçisi mahsulünü fazlaya mal ediyor, ucuza satıyor. Binaenaleyh piyasalarımıza arzettiği mahsulünün her okkasına alnının terini ilâve e diyor, binnetice hayatî ihtiyaçların dan fedakârlık ederek yaşamağa mecbur oluyor. Eski çiftçimiz murabahacıya «geç, hemserim geç, rençber bir yesil çi • mendir. Bu y 1 n'm*Tsa ^elecek yıl... (.Mabadi 4 üncü sahifede) Tayvare piyangosu Dün çekildi . Çekilen numaraların tam listesi, sıraya konmus bir halde' ikinci sahifemizdedir. Raıt Rıza'nın yamndaki bu resmin de bızıat Raşit Rtza olduğunu, soylersek. Otello'nun muvatfakiyeti te Raşid'ın kvdretı hakktnda canh bir fıkır vermis olunız Şehzadebaşı'ndaki mütevazi sa daşları, iki gündür Otello piye • lonlarında, Raşit Rıza ve arka sini temsil ediyorlar. En muhte