Katalog

ATLINCI SENF N" 2 0 9 2 ı #ı * • NAD1 UöyuoDDiDDionı karsısmda dairei malısus;) T e l g r a l : lstantuı> Posla kııiıiMi I n ctrt I C Cumhurivei c N 246 . • mıdCrfc basmubarrır Tahrir müdüru ?P Kitsr Vi'tr Cumhuri Selçuğa gitmeleri muhtemeldir M. Kamil Jakar'ın bir makalesi SALI 4 MRAT AüUNt 3 öOO Kı < j ..* lURKiKt ,CIN UUO 750 Kr tl1 HARIC ıÇlh . 1450 '' : 400 tv« Tasarruf Millî servet'erin toplanmasının şartları Tasarruf, mübrim ihtiyaçlardan mahrum olmak suretile bedavete avdet etmek değil, bilâkis onları tezyit ederek millî serveti kıymetlendirmek demektir. Berlin 20 subat 930 3 ' = 5 KURUŞTUR = Mushası her yerde Türkiye bir miistemlek Gazi Hz.bir Türk tarihi yazıyorlar. Bu memleketi değildir * m eser için tetkikat icra etmek üzere Imtiyaz şeklindeki sistemlerin Türki; de artık revaç bulamıyacağını ecnel sermayedarlar anlamakdırlar Para biriktirme ve millî serveti artırma esaslarım tetkik ederken sabit paranın ve mutedil bir verginin bu hususta en büyük avamil olduğunu bundan evvelki makalelerimizde kabil olabildiği kadar vüzuhla izaha çalışmıştık. Tasarruf, her halde müteaddit kereler söylediğimiz veçhile, ihtiyacatı tamamen tahdit ve takyit ederek nefsi her şeyden mahrum kılmak değildir. Şayet, bunu esas ittihaz etsek, yani ihtiyacatımızı bundan bir kaç asır evvel yaşıyan ecdadımızın ihtiyaçları derecesine indirsek, j artık memlekette tasarruf yerine bil'akis büyük bir buhran husule geleceğini görürüz. Ecdadımızda olduğu gibi bir j elbise ile hayatının rub'unu geçirmek j imkânı hasd olsa, o vakit bugün motör j le işliyen mensucat tezgâhları kâfi i % bulamıyacak ve bunun neticesi olmak üzere büyük bir işsizlik kendini gösterecektir. Şu halde tasarruf, ihtiyacatı bilhassa mübrim olanlarmı takyit değil, belki kabil olabildiği kadartezyit etmekle mümkündür. Bu da memlekette istihsal esbabını tenıin etmek ve memleketin menabii servetini kıymettar bir hale koymakla kabildir. İstihsal tezayüt ettikçe ve müstahsel eşyaya müstehlikler tedarik olundukça, o zaman bu para hareketleri arasında daima ka tzmir'e sureti mahsusada giden fotoğrafçımızın resimlerinden: Gazi Hz. Karşıyaka'zanılan servetlerden bir miktar teraküm daki baloyu teşrif ederlerken edecek ve bu serveti milliyenin tezayüİzmir 2 (İzmir'e giden muharridtinü mucip olacaktır. Tasarrufa er i m i z d e n ) Bugün güzel İzmir, iki hemmiyet veren ve serveti milliyesini bayramı bir arada tes'it ediyor. Büartırmak istiyen milletlerin en büyük yük beldenin ne tarafına bakarsagayesi kabil olabildiği kadar kendi hunız sabahın erken saatlerinde başdutları dahilinde mevcut ve tabiatin lıyan canlı bir hareket görürsünüz. vermiş olduğu kuvvetlerden istifade etmek ve bunu her an daha fazla bir is Zaten zarif, çoğu ayni şekil ve irtitihsal menbaı haline koymak olmuştur. fada bulunan binalar, al bayraklarla sü«lennai?rdaha güzelleşmişTOemleketimizin iktisaden fefcir olması ve bilhassa serveti nıiUivesiııin tir. m ^ j fazla bulunmaması, en ziyade bu nokBeyaz körfez vapurları, denizin tanın vaktile çok ihmal edilmesinden ilkbahar güneşi altında pırıldıyan inbias eylemiştir. Cihanın en feyyaz bir ılık bir rüzgârın temasile hafifçe noktasında bulunan memleketimiz, ih raşelenen mavi sathından kayar gitiyaçlarının pek çoğunu tabiatten kendi bi Karşıyaka ile şehir arasında müsâyı ve kendi kuvvetile tedarik etmek kudretini istimal edememiş ve tasarru temadiyen işliyorlar. îşte rozet dafu ancak mahrumiyetler içinde geçiri 51tan mektepliler ve bayramlaşan bayramım len bir hayata atfetmiştir. Bugün eğer aşinalar.. İzmir şeker tasarruf ve sermaye toplanması arzu o böyle idrak ediyor. İzmir iş şehri lunuyorsa, ilk hareket olmak üzere, millî servet menbalarımızm kabili istifade Tek atlı, birbirinin ardısıra kobir hale getirilmiş olmasına çalışılma valıyan Kordon tramvaylarından Iıdır. Bu hususta itiraf edelim ki belki birindeyim; işittiğim muhavereler yirmi senedenberi Türkiye'de umumî hep işe, ticarete, üzüm, incir ve sabir arzu mevcuttur. Hüsnü niyet ve arire piyasasına ait. İstanbul'da, vazu her halde muvaffakiyetin ufak bir purda, tramvayda işitilebilen mu j kısmı addolunabilir, fakat bu günkü ikhavereler hemen hemen kadına, j tisat düsturları hüsnü niyet ve arzunun süse, baloya, sinemaya dair olur; muvaffakiyetle tetevvüç etmesi için bilgiyi en mühim şart kılmaktadırlar. İk belli ki İzmir daha ziyade iş şehri. tisadî teşebbüslerde bilgi olmazsa, yalBununla beraber, İzmir iş hari1 nız hüsnü niyete iktiran eden bir teşeb cinde eğleniyor da. Dün gece Elbüs artık memleket için çok fena netice hamra sinemasında ilk defa sesli veren bir hadise halini alır ve bu su filim gösteriliyordu. Karşıyaka kuretle memleketin serveti milliyesinden lübünde de Masonların balosu varbir kısmı heba ve israf edilmiş olur. Şu halde sermaye teressübü için ona munbit dı. Sesli filime gidenler de, baloda bir saha tedarik etmek, yani istihsal esa bulunanlar da pek müstesna bir satmı kavaidi iktisadiyeye muvafık bir mazhariyete nail oldular ve bugün şekilde tanzim eylemek lâzım geliyor. aralarında gördükleri aziz hemşeİstahsalât muntazam usullere rabtolu rileri büyük halâskâr Gazi'nin teşnur ve memleket hayatı iktisadiyesinde riflerile bir kat daha sevindiler. şu suretle emniyetli bir hareket teessus İzmir'liler, bugün Gazi'ye kaziyaretlerine ait iki ederse, o zaman bir taraftan bu istihsal vuşmanın uyandırdığı büyük se Gazi Hz. nin İzmir'deki muhtelif işlerinde çalışan eller ve işliyen kuvvet vinç içinde iki bayram yapıyorlar. intiba ler varidatlarından velevki ufak bir kısGece de parlak bir şehrayin yapı bul'dan ileri olduğunu kabul etmek büyük bir Türk tarihi kaleme almını artırmak arzusunu hissedecekleralayları lâzım. Meselâ telefon tesisatı kıs maktadır. Naimpalâsta, gündüzledir. Çünkü bu toplanan para, emniyetli lacaktır. Karadan fener işlere vazedilmek kudretini göstereeek tertip edilmiştir. Denizden de te men otomatik hale kalbedilmiş ri saat 1516 ya kadar meşgul oltir. Başlıca işlek yerlerde zarif te makta ve bu meyanda hazırlamaktir. Memlekette kredinin en büyük e zahürat yapılacaktır. sası ancak başarılacak işlerin o işe haİzmir'de de bu sene kış hafif lefon köşklerinde istediğiniz nu ta bulundukları kıymetli eserin ikkim ellerde bulunmasına dair perverde geçmiş, yavaş yavaş paltolarını mara ile (5) kuruşu delikten attık maline çahşmaktadırlar. olunan itimat ile kaimdir. Bu itimat hu pardesü ile değiştirenlere tesadüf tan sonra görüşmek mümkündür. Akşama doğru, refakatlerinde sule gelirse o vakit bankaların iktisadî ediliyor. Taze bakla şimdiden ye Eğer söylendiği gibi bugünlere Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, kâtibi müesseselere olan kredileri çoğalacak cişmiş. Esasen kış şiddetini 1520 münhasır değilse belediye ve şe umumî Tevfik, seryaverleri Rüsüve bittabi damla damla bankalarda senede bir burada gösterirmiş. Bu hirde temizlik işlerinde de İstan hi, Kılıç Ali, İstanbul'dan gelen Retoplanan ufak servetlerin müsmir yerbul'a nisbeten buranın lehine fark cep Zühtü, Salih (Yozgat), Nuri lere tevdii ve tenmiyesi imkânı elde edil nun için İzmir'de soba kurmak a görülüyor. (Kütahya), C. H. F. U. kâtibi Safmiş bulunacaktır. Bizim gibi belki asır deti yoktur. Buna ihtiyaç ta görülfet B. lerle Vali Kâzım Pş. ve diğer Büyük Gazi'nin yazdıkları eser miyor. bazı zevat oldukları halde , otomoBiraz da İzmir'in aziz misafirinlardanberi iktisadiyat sahasında geri İzmir'de telefon ve belediye [ Mabadı 5 uncu ^ahıfede ] kalmış ve istihsal için hiç bir ilmî esası İzmir'in bazı noktalarda İstan den bahsedeyim: Büyük münci, III11III !III MKIIIllir ri t IIIIMMIIII t llllllll I lllillllllll IMIIII1111 IIIIIINIIIIIIMIIIIIIIIHMIIIIIIINIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIMIIIIIMMIIHI takip etmemiş memleketlerde ilk yapılacak şey, bir taraftan yeni istihsal yol tikçe bazı esbap dolayısile zail olmağa mizde ya teşkilâtın noksanlığı veya lü carî müesseselerimizde bilgili unsurları aramak, bulmak ve iş başma getirmek ve lan ararken diğer taraftan mevcut is başlaması, tasarrufa tamamen zıt bir zumundan fazla çokluğu neticesi olmak eğer kâfi miktarda mevcut değilse, o zauzere bilhassa bilgisizlik saikasile yapıtihsal menbalarından haddi âzamî isti nokta telâkki olunabilir. Teşkilâtta kudman hariçten bu kuvvetleri tedarik eyfadeyl temine çalışmıs olmaktır. ÎVIem ret ve istihsal esaslarındaki bilgi, bugün ian hatalar neticesinde ne büyük ser lemek en zarurî bir şart telâkki olunaleketimizin mahdut olmakla beraber hariçte sürülemediğini şikâyet ettiğimiz vetlerin zayi olduğunu tetkik etmeği ve bilir. Şimdiye kadar pek haizi ehemmibütün cihanda çok büyük bir şöhreti birçok eşyamızdan büyük servetler hu buna artık bir nihayet vermeği temen yet görülmiyen bu noktayı biz bir kaç haiz ihracat eşyası vardır. Bunlar için sulünü temin edebilir. Biz Almanya gi ni ediyoruz. Şayet buna imkân bulur ve senedenberi yazılarımızda daima tekşimdiye kadar bütün arzulara rağmen, bi kudretkâr sanayii sayesinde havadan veni servetler tekevvün etmezden evvel rar etmekten usanmadık. Artık iktisadî bir şey yapılamamış olması değil, belki sun'î gübre tedarik etmek ve bu suretle mevcut servetlerin ziyaınm önüne ge hareketlerimizin ciddî bir safhaya girmevcut olan eski sohretin de gün geç memlekete yüz milyonlarca servet gir cebilirsek o zaman tasarrufun ilk mu diği ve bir iktisat inkılâbının arefesinde mek gibi yüksek şeyleri beklemiyoruz. vaffakiyet adımını atmış olduğumuzu bulunduğumuz şu zamanda bu sözleri['• Makalelerın birincisi 19 subat Buyük bir servet menbaı olacak ve ta kemali cesaretle iddia edebiliriz. Bunun mizin daha fazla nazarı dikkati celbetarih, 2079 numaralı ve ikincisi 3 mart mamen nim resmî ve fakat tüccarî bir için artık bütün istihsal kuvvetlerimiz deceğini zannederiz. tarih 2091 numaralı nüshalarımızdadır. mahiyeti haiz olan bazı müesseseleri de resmî ve hususi bütün iktisadî ve tiHABİP EDİP [Evvelce memleketimizde İstatistik M. U. ği yapmış olan Belçikalı mütehassıs M. Kamil Jakar Lozan'da çıkan Reuue'de «Türkiye'nin iktisadî atisi» serlevhası altında mühim bir makale neşretmiştir.' Bu şayanı dikkat makaleyi iktibas \ ediyoruz:] i «Türkiye'nin iktisadî noktai na1 zardan istikbali ne olacaktır?... j Bu sualin cevabı olarak, evvel?. | Türkiye'nin artık metruk, ve Allahın eline bırakılmış bir memlekel olmadığını söylemelidir. İnkılâp adamları memleketin mukadderatrnı ellerine almıştır. Bu büyük bir Bir ecnebi mecmuada memlekei tebeddüldür. Eski idarede ahaliyi kendi ba miz hakkmda mühim bir mtika neşreden ' şma bırakmıştı. Ve Anadoluda hüM, Kamil Jakar kumet tarafından tamamile terkedilmiş, yalnız hükumet için parala ketin içinde bulunduğu sefaleİi rını, ve askerlik için de evlâtlarını nevmidî çukurundan çıkarıl almaktan başka bir şey düşünmez harikulâdedir. Bu sefalet ve di. Yalnız, bu noktai nazardan bi dî yedi asır süren bir idaresi le daha iyi bir istikbal talihleri a 19111923 harplerinden sonra Çilmıştır. Yeni idare Türkiye'nin olmuştur. iktisadî vaziyetini ıslah için bir Fakat, Türkiye büyük çok teşebbüsat ve mesaide bulun biden sonra, münevver bir maktadır. Bir çok projeler yapıl • metin kuvvetli teşebbüslc mıştır. Bunlardan bazıları tatbik teşkilâtının her parçasını tamir edilmiş ve netice vermistir. MemleMabadı 4 ınci sahifede 1 r Amanullah Han Sabık krala Trabyada bir koşk tahsis edildi; Amanullah Han yazı şehrimizde, kışı Roma'da geçirecek Perşembe günü Roma'ya gîdiyor Amanullah Hazretlerinin muharririmize beyanatı Sabık Efgan Kralı Amanullah Hz. Perapalâs otelinde dün bir muharririmizi kabul ederek atideki beyanatta bulunmuşlardır: « Burada iken Kâbil ahvaline dair bazı malumat ta aldım. Nadir Hanın çalıştığını, programımın tatbik edilmekte olduğunu memnuniyetle öğrendim. Maksadım, memleketimin tarakki ve tealisidir. O benim veya başkasının tacü tahtı değildir. Nadir Han veya bir başkası Kral olsun, yeter ki memlekeAmanullah tim ilerlesin, benim için matlup o tanbul'a avdetle orada ikamet lan budur. Ankara'da olsun, İstanbul'da ol deceğim, kışın da Roma'ya sun gördüğüm hüsnü kabulden do eyliyeceğim. Yani yazın layı hükumetinize vali vekili kışın Roma'da oturacağım.» Amanullah Hz. dün öğle y Fazlı B. vasıtasile teşekküratımı ğini esbak Kâbil sefiri Fahre arzetmek isterim. Paşa ile birlikte yemiş, bir ar Perşembe günü Roma'ya avdet eEfgan'lı talebeden bir grubu deceğim. bul etmistir. Hükumetiniz ikametim için TaAmanullah Hz. nin Tarabyi rabya'da bir köşk tahsis etmek suretile hakkımda büyük bir lutufta ikametlerine tahsis edilen yer, bulundu. Bugün gittim, köşkü gör rifi'nin köşküdür. Sabık Kral, düm, çok beğendim, hele bahçesi Sarıyer'e giderek sularda çok mükemmel. nezzüh icra etmistir. HIMIIIIIMIIIIMMIIIIMIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIMIIIII'inMIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinMIIIIIIIIIIIMIIIIMHIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMU Dün Tatavla panayırmdaki kalabalık