Katalog

18 Mart 1930 Cumhurivet Sergi ve panayırİar Almanya'da Ormaniarımız ne halde ? Rakı ticareti Alman parasmın istikrarı tarihi olan 1923 senesi nihayetinden sonra Almanya, intizam tahtmda ihracat ticaretini çoğaltmaktadır. 1924 senesi istatistiklerinin fıkdanı hasebile Almanya ticareti hariciyesi ancak 1925 ten sonra nazarı itibara almabilir. Alman markının ıslahından sonra Almanya'nın hariçle olan muamelâtı ticariyesi 1913, 1925 seneleri muamelâtından dun olmuştur. Tazminat için olan ayniyat ihracatı 1925 senesinde 9,45 milyara baliğ olmuştur. 1924 senesinde ise ihracat ancak 5,8 milyar mark idi. 1927 senesinde ihracat 11 milyara baliğ olmuş ve o seneden sonra tezayüt devam etmiştir. Böylelikle 1928 senesinde ihracat Bu mayısta açtlacak Paris sergisinin dahili manzarası Ayancık'ta kereste nakliyattna mahsus dekovil hattı 12.4 milyara çıkmıştır. Geçen 1929 Memleketimizin en muhim servet Zamanımızda bir çok şeyier gibi Ekseriya sergiler panayırlarla senesinde ise Alman ihracatmın menbalarından biri de ormanlarımızdır. ticaret usulleri de değişmiştir. Me karışiırılmaktadır. Halbuki arala13.5 miîyar marka yani bizim paMaalesef hali hazırda bunlardan lâyikı deniyeti hazıranın icabatı olarak nnda mahiyet itibarile fark varra ile tam 6 milyar 885 milyon veçhile istifade edilmemektedir. Meminsanların zevkleri çabuk değişir. dır. Panayırİar, sırf iktisadî mahileketimiz, kereste ihtiyacmı ormanlaTürk lirasma baliğ olduğu tahmin Binnetice modaya uymak bir ihti yeti haizdir ve erbabı sanayi ile rı sayesinde bol bol tatmin edebildiği giyaç halini alır. Daima değişen m o tüccarlara arzolunur. Panayırlar ediliyor. Demek oluyor ki son beş bi harice mühim mikyasta ihracat yapdalar için de sergi ve panayırİar da eğlence ve temaşa yerleri yok sene içinde Aîman ihracatı vasatî mak ve bu sayede hayli istifadeler temühim birer reklâm olurlar. Fakat tur. Muvakkat bir mahiyetleri olarak bir milyardan fazla artmış min etmek iktidarını haizdir. tır. Gene görülmüştür ki 1925, Gerek Karadeniz ve Akdeniz havzalameşherlerin faideleri yalnız yeni vardır. ibdaatı göstermek değildir. Sergi 1927 ve 1928 senelerinde müşahe rında ve gerek Marmara cihetinde orSergiler ise resmî ve tantanalı bir de edilmiş olan muvazenei ticariye man katiy. ve gerekse kereste imalâtı ve panayırların kuruldukları memDaha uzun leketlere ve umumiyetle cihan ti mahiyet arzederler. noksanı 1929 senesinde zail olmuş vardır. Fakat asrî şekilde yapılan kereste Ticarî imalâtı ancak iki mühim fabrika taracaretine olan faide ve hizmetleri müddet için kurulurlar. ve hatta 50 milyon marklık bir faz fından temin edilmektedir ki bunlar da mahiyetten ziyade temaşa ve talim pek çotur. Burada bazılarını sayafikrini verir. Sergilerin devamı lalık görülmüştür. İhracatın teza Zingal orman şirketinin Ayancık müesbiliriz. yüdüne mukabil ithalât azalmıştır. sesesi ve Bozoyuk fabrikasıdır. Meşherler yeni iktisadî ihtiyaç müddetince türlü oyunlar, eğlen Netekim 1929 senesinde ithalât Bu nüshamızda birinciden bahsedelara tekabül eder, mübadeleleri celer tertip oiunur. Sergilere mü 13,4 milyar mark olmuştur. 1928 ceğiz. tanzim ve fitaların tesbitine hiz him müessesat iştirak ederler. Hal senesinde 13,6 ve 1927 senesinde (Societe forestierere Belge) şirketinin fazla vasi mikyasta iştirakile vücude getirilen met eyler. Dahilî ve haricî ihtiyaç buki küçük san'at erbabı ise 14,1 idi. Zingal orman şirketinin halen tediye emasraflardan kaçındıkiarından işlara göre sınaî istihsalâta yol gösdilmiş sermayesi 1,500,000 liradır. Bu Alman iktisatçıları, Alman haritirak etmezler. Panayırlarda ise terir. Meşherler turizme ve muhtesermayenin 2,5 milyon a iblâğı mutasavcî muamelâtının inkişafı ve Avrui, lif jnilletler efradmın bir birini müsavat caridir. Küçük ve büyük verdir. Ayancık'ta 50 sene müddetle nhtanımasına ve binnetice cihan ti müesseseler sıyanen iştirak ederler. pa ile sair kıt'alardaki piyasalarda desinde bulunan Zingal ve Çanyos orcaretinin inkişafına yardım eder. Sergiler, bir miMetin terakkiyatı Almanîar'ın ikraz etmekte olduğu manları 30 bin hektar tutmaktadır. FaSatıcı ve alıcı arasındaki arz ve iktisadiyesi için birer gösteriş ma muvaffakiyet Almanya'nın ticarî kat imtiyaz sahasına dahil arazi 50 bin Ayancık'ta havai tesisat talepleri teksif ederek münasebatı hallidirler. Panayırîar ise serbest kabiliyet ve sistemine ve diğer ta hektardır. Ağaçlar kain ve köknardır. asrî fabrikanın inşaatı bu sene bitecekArazinin o havalide arızah olması, bir beşer genişler. Sergi ve panayırla pazarîar olup herkese açıktır ve raftan da aktetmekte olduğu ticahayli fedakârlıklar ihtiyarını mucip oltir. Hali hazırdaki küçük fabrikaların ra iştirak edenler bir arada bul yegâne gayesi caiıc! ve alıcıyı ko ret muahede ve itilâf namelere medmuştur. Bir milyon lira sarfile 17 kilo az istihsalâtı vardır. İleride günde 350 duklan mevadı kolaylıkla ve en laylaştırmaktır. Panayırİar muay yun oîduğu mütaleasındadırlar. metro tulünde bir hattı havaî tesis edilmik'abı kereste çıkarmak mümmiisait şeraitle intihap edebilir. yen yerlerde kurulur. Yukarıdaki satırlardan anlaşıldığı miştir ki bu kabil hatlar Avrupa'da metro kün olacaktır. Fabrikalar arasında mevcut rekamaada Beynelmiîel panayırİar için bir üzere Almanya'nın 1929 senesinde bile mahduttur. Bundan Geçen sene ihraç olunan kereste bet dolayısile fazla itina ve yeniceman 27 kilometro uzunluğunithalât ve ihracatı yekunu bizim memleket dahilinde sarfolunmuştur. likle imal edilen eşya kolaylıkla takım ahkâm konmuştur. Bunîarm para ile 13 milyon 719 milyon da bir dekovil hattı yapılmış ve bu saye Kereste fabrikalarımızın hedefi Akdeniz de Ayancık ile orman arasında iki mü havzasmda yer tutmaktır. müşteri bulur. Meşherler, ayni san' hükumetî mahalliyece musaddak liraya baliğ olmuştur. olması, daimî ve hususî tesisatı buhim ve asrî yol temin edilmiştir. Orman atlar arasında gıpta hissini ve binaKereste yolları ve ecnebi dahilinde dahi tâli bir takım yollar da lunması lâzımdır. En mühim ve büİngiltere'nin ithalât ve ihracatı enaleyh masnuatta tekâmülü tevyapılmıştır. Başlıcaları 22 kilometro rekabeti lit ederler. Sergi ve panayırlarda yük panayırİar ötedenberi mevcut 1,951,145,929 sterlin yani beheri tulündedir. Hariç piyasalarında rekabeti temin tüccar fabrikatörlerle doğru müna Rusya'nın Nizninevgorat, Lehista' 1030 kuruş hesabiîe 20,096,804,078 Ayrıca orman dahilinde kullanıl için maliyet fiatının gayet dun olması sebetler tesisine de hizmet ederler. nın Poznan, Almanya'nın Leipzig Türk lirası hesap edilirse İngiltere mak üzere cem'an 35 kilometroluk ka icap eder. Halbuki memleketimizde Almanya'nmkinden bili nakil ve muvakkat hattı havailer kereste fiatları istihsal fiatının fahiş olMeşherler, vesilesile memlekete ve sergilerden de 1904 te kurulan ticaretinin gelen ecnebiler iyi intibalarla ay Paris, Viyana, Milâno, Prag, Fila 6,277,000,000 kadar fazla olduğu vücude gelmiştir. Bu hatlar vadileri ması hasebile yüksektir. Fakat hariç piyekdiferine bağlar ve nakliyatı kolay yasalarında rekabet mevzu bahsolduğu rıhrlarsa bu o memleket için iyi delfia ve Barselon meşherleridir. anlaşıhr. laştınr. Avrupa'lı mütehassıslardan is zaman behemehal bu fiatın tenziü ikpropaganda olmuş olur. Bizde 1927 senesinde İzmir'de hariçten sardalya, ançöyez, ton ithal tifade edilerek orman dahilinde kaydır tiza eder. Geçen sene kerestelerimizin Meşherler mesainin fennî teş mühim bir sergi açılmıştı. Bu sene edilmektedir. Piyasamıza bilhassa İs ma yolları yapılmıştır. Bunlar sayesinde metro mikâbı 35 ilâ 44 lira arasında idi. kilâtını, muhtelif mevat ve eşyanın de nisanın yirmisindc Ankara'da panya ve Portekiz malları ve ikinci de kerestelerin büyük irtifalardan vadilere Bu sene piyasa henüz kat'î surette taistandartizasyonu ve satış usulleri açılması mukarrer sanayi sergisi recede daha lüks olan Fransız, İtalyan ve şimendifer istasyonlarma nakli te ayyün etmemiştir. min edilmiştir. Şirket nakliyatta dereMemleketimize hariçten Romanya ve nin parlak olacağını tahmin ediyo ve sair memleketler balıkları gelir. ni basitleştirir. Bir muddettenberi bizde de hassaten lerden de istifade cihetine ehemmiyet Yugoslavya kerestesi gelmektedir. RoMeşherlere iştirak veya ziyaret ruz. Meşherlerin hayatı iktisadiye Marmara havzasmda tuzlanmış balık vermiş, su bentleri yaptırmıştır. Bu maksadile gelen kimseler ihtiya ye olan büyük tesirleri hasebile imalâtma başlanmıştır. Fakat henüz bentler muayyen zamanda su ile doldu manya'da maliyet fiatı az olduğundan kerestelere kolaylıkla rekabet ecatı için de para sarfetmekte ol bunlara iştirak etmek menafii mil Avrupa mallarına makis zarif teneke rulup açıldıklarında önlerinde bulunan diğer debilmektedir. Bizde kâfi miktarda kekutular içinde sardalyp yapılamamak keresteler muayyen noktalara isal edilir. reste imal edilse İzmir tüccarlarının kaduklarmdan memleket bu cihetten liyedendir. tadır. İmalâtıımz muhtelif cesametlerde istifade eder. HALİL MİTHAT de teneke kutular dahüinde tuzla balık Su vasıtasile nakliyat icrası pek mü bulü muvakkat suretile de hariçten ke iki mislîni Meşheıierın iktisadî mu Ticaret Şimdiki imalât memlebuimuştur da Alman ithalât ve ihketin ihtiyacına bile vazeneyi tem.n eden çok 1929 racatı 13 milyar Tilrk lirasına baliğ olmutur kâfi gelmemektedir mühim rolieri vardır Türkiyede çokrakı satılıyor Gittikçe çoğalan rakı müstahsilİeri rakının çekilmesi serbest olmalı diyorlar Balıkçıîıgımız Gün geçtikçe müteşebbis ellerde fennî Mütehassıs celbi suretile her nevi tuzbir şekil alroağa başlıyor lu balık imali şayanı temennidir. him olup memleketimizde temini şayalardır. Sardalya ve ";amsi balıkları va nı temennidir. riller derunünde muhafaza ve füruht Ayancık'ta katiyat, nakliyat ve inşaedilmektedir. Varil içindeki tuzlanmış atta 300 kadar amele istihdam edilmekhamsinin okkası 60 ve sardalyanm da tedir. Yeni yamlmakta olan büvük ve 80120 kurustur. Yerli mallara gittikçe rağbet artmaktadır. Rakı, Hilâliahdarcıların birinci düşmanı ve fakat müskirat satıcdarının en mühim kazanç vasıtasıdır. Rakı ve yahut düziko, memleketimize has bir içkidir. Ecnebilerce henuz tanmmadığı için ihracatı pek azdır. Fakat memleket dahilinde istimali hayli taammüm etmiştir. Maamafih inhisar dolayısile fiatı yüksek olduğundan evveUeri rakı istihlâkâtının daha fazla olduğunu rata tacirleri iddia ediyorlar. Hali hazırda üzüm sumasmdan 1 fevkalâde 2 aliyülâlâ 3 âlâ nevileri imal edilmektedir. 4 üncü bir nevi 1 inci sumasmdan yapüır. Müskirat inhisar idaresinden tedarik edilen suma fiatı, rakının nev'ine göre değişir. Meselâ âlâ santiyroltaki rakılar 2,63 tür. İnhisar idaresile rakı imalâtı kayıt altındadır. Rakı imalâthaneleri İnhisar idaresinin gösterdiği fiatta rakıyı satmağa mecburdur. Fiatlara gelince İnhisar resmi ile beraber fevkalâde rakılann kilosu 300 alivulâlâ nev'inin 225. âlâ nev'inin 200 ve 1 inciden olan dördüncü nev'inin de 160 kuruştur. İnhisarın tetkikinden evvel fiatlar şimdiki fiatlara nisbetle ucuz idi. Netekim fevkalâde rakılar 130 kurusa kadar satılırdı. Şimdiki usule göre İnhisar idaresi namına dört hususî fabrika suma imal etmekte ve idare bu sumayı imalâthanelere inhisar resmini de katarak satmaktadır. Rakı imalâtaneleri neden müşte dirler? Rakı yapanların ve satanların inhisar taraftarı olmadıklarmı söylemeğe bile hcet yoktur. Bunların bugünkü vaziyetten başlıca şikâyetleri şu noktalarda toplanır: Rakı ticareti serbest bırakılmalı, rakı müstahsilleri diledikleri gibi istihsalâtta bulunabilmelidirler. Bu takdirde üzüm ticareti de fazla olacaktır. Sihhî rakı imali diğer mevadı da kontrol eden. belediyeler tarafmdan temin edilebilir. Şimdiki halde imalâthaneler, kendilerine lâzım olan sumayı İnhisar idaresinden peşinen almağa mecburdur. Halbuki çok defa peşin paraları bulunmaz. Arada inhisar olmasa sumayı veresiy de tedarik edebilecektir. İnhisar olduğ için muamelâtı kırtasiye çok ve üzücü dür. Suma almak için satış memurun beyanname vermeli suma alıp rakı ya pıldıktan sonra gene beyanname gös termeli. Bandrol için ayrı bir müracaa yapmah, satış muamelesi için tekra beyanname çıkarmalı. İmalâthaneler 15 kilodan fazla rakı satamadıklarından fazla satışlar için ruhsatname almah. Hali hazırda ne nevi rakı yapılacağı İdarei inhisariyece evvelden tayin edilir. Halbuki bu kayıt olmasa rakı imalâthaneleri rekabeti de nazarı dikkate alarak başka neviler imal edebileceklerdir. Rakı imalâthanelerine en muvafık gelen şey, suma üzerinden bir resim almakla iktifa etmektir. İnhisar idaresi bir çok masarifi hesaba kattığı için bittabi suma pahalıdır. Maliyet fiatının vüksekliği hasebile de rakı fiatları fazladır. İspirtoya gelince henüz bunun için fabrika yapılmamış olduğundan hariçten celbedilmektedir. Memleketimize gelince gümrük masarifi ve İnhisar resmi hesap edilerek ona göre tüccarlara satılmaktadır. Halbuki müskirat imalâtçılarına göre kendileri tarafmdan reste eelbine de lüzum kalmıyacaktır. memleket dahilinde bir küul fabrikası Kalite itibarile kerestelerimiz Romanya yapmak mümkün imis. kerestesile mukayese edilebilirse de fiat cihetinden arada hemen 10 lira kadar bir fark vardır. Rayşbank Müdfiru Memleketimizde ilk balık çı vapurtt : « Bebek Balıkçıîıgımız Fennî ve asrî bir şekilde yeni nyanmağa başlamıştır. Memleketimize ne miktar balık ithal edildiği istatis tik cetvellerinde gösterilmiyorsa da her halde tuzlanmış balığın bir milyon liraya yakın olduğu tahmin edilebilir. Hal buki üç taraftan denizle muhat olan Türkiye'miz balık hususunda da zengindir ve hariçten ne şekilde olursa olsun balık eelbine ihtiyaç göstermiyecek bir kabiliyettedir. Hali hazırda irili ufaklı teneke kutularla varil dahilinde Haber aldığimıza göre müteşebbis vatandaşlarımızdan Taceddin algarivası sahibi Muharrem kaptan Marmara ve Akdeniz'de danizin dibini taramamak şartile denizin ortasmda ve yüzünde sürtme usulü ile balık saydı müsaadesini istihsal eylemiştir. Avrupa'ya ağlar sipariş etmiştir. Muharrem kaptan 1918 senesinde inşa edilip hem tahlisiyecilikte ve lıem de balıkçılıkta istimal edilebilen Trulier balkıçı gemisini satın alarak Bebek nanımı vermiş ve bu gemi ile balıkçılık yapmağa başlamıştır. Muharrem kaptan İtalya'dan bir İtalyan mütehassjsı celbetmek üzcredir. Balıkçılık ağlarmdan hali hazırda ağır gümrük resmi almmakta olduğundan bahkçı'ık edecek olanlara kolayhk olmak üzere b'i resmin tenzili icap etmektedir. Marmara adasında bir balıkçı mektebi tesis edildiği nıalumdur. Bu mektebin pek amelî bir hale ifrağı şayanı temennidir. Geçen senenin sonlarma doğru serGeçen ayın 28 inde İngiltere'nin best liman haline ifrağ edilen Roman mensucat sanayii şehri olan Manchesya'nın Kalas limanının tevsiine karar ter'de (Loncashire) pamuk meşheri naverilmiştir. mile büyük bir sergi açılmış pamuklu mensucat ve sair sanayi istihsalâtı teşRomanya Polonya hir edilmiştir. ren iki hükumet arasında bir mukavele edilecek patates hakkında takyidat vazetmiştir. Buna nazaran patates ithaakdedilmiştir. patatesin yemeklik olduğunu İngiltere'de otomobil imalâtı lâtçıları ve ekilmiyeceğini beyana mecburdurLondra'da İngiliz motdr cemiyetinin lar. Bundan maada patatesin sarî hasbir raporuna nazaran 1929 senesinde tahklardan birinden salim olduğu hakmotörlü araba imalâtı artmıştır. Mez kında kontrol merkezlerine musaddak kur sene içinde 182,256 binek otomobibir şehadetname gösterilmelidir. li ve 57,576 nakliye otomobili imal edilmiştir. Evvelki sene ise 165,352 otoMalta'da sabun imalâtı mobil imal edilmişti. 1927 senesinde Ahiren Malta hükumetince verilen ihraç edilen otomobil kıymetinde karara gore yerli sabun imalâtmda 1,300,000 îngiliz liralık bir tezayüt gö kullanılan mevadı iptidaiye gümrük resrülmüştür. minden muaf tutulmaktadır. Dr. Schacht'ın istifası üzerine Reichsbank müdürlüğüne sabtk başvekillerden Dr. Hans Luther intihap edilmiştir. İntihap esnasında meclisi idareden 9 Alman aza ile biri İsviçre'li diğeri Holanda'lı münasebetleri ve diğeri de Amerika'h olan üç ecRomanya i!e Folonya hudutları civa Bulgaristan'da patates hak nebi aza hazır bulunmuşlardır. Dr. kında takyidat rında sakin halkın iki memleket arasıLuther'in tayini memnuniyetle karna kolaylıkla girebilmesini teminen ahiBulgar Ziraat nezareti hariçten ithal şılanmıştır. Sovyet nakliye sisteminin asrileştirilJ mesi ve tanzimi emrinde Alman mütei hassıslarından istifade edilmesini tet için Sovyet münakalât komiseri ile \l\ manya devlet demiryolları idaresi arai ıında müzakerat cereyan etmektedi Müzakerat muvaffakiyetle neticeleniı Alman mühendisleri beş tamirhane yapacaklardır. 25 Sovyet memuru şimendiferciMj tahsil için Almaoya'na ne ideceklerdir. Kaİas liman? •>«•* Pamuk meşheri Dr. Luter M. Şahfın yerine intihap olundu Sovyet demiryolları