Katalog

ALTINCI SENE N" 2070 Başmuherrlrı *n M PAZ4RTEÇİ 10 SÜFAT 193O Y U N U S ISTADÎ r~ . • • • • • • » • • • • » » * »»•• 1DAREHANES1 : üinnnn munıive karşısında tiairei malısasa Telgraf: Istanbul C u m h u r i v e 1 Posta kutusu . N 2 4 6 2366 Bastnuharrir T a hrir müdürü: 3236 Idare mOdürü 2365 Kltap kısmı 472 Yalnız Harfcî Borçlar İçin Moratoryom İlânı Muhtemel Kambiyo ve kuponkr Umumî Moratoryom ilânı şayiaları yalandır Yunanlılarla ti âfa doğru! """ ••••«....... ıuııııııııiHiıııııııııııııiMiıııııııııııııııııııiHiııııııııiMiiHiMiııııımıııııııiMiıııııııııııııııiHiıııııııııııııııııııımııııııııı Cu m h u riy et ABONE • • « « • • * • • • • * * * S RA T j MÜDDET: j TÜRKIYE İÇİN j HARIÇ İÇİN j | Seneliği j 1400 kr. i 2700 kr. j 5 6 \ylığı | • 750 Kr. : 1450 Kr. * 400 kr. î \ 3 \ylığı {' i 800 Kr. = 5 KURUŞTUR hushası her yerde Harici borçların edası rnemleket için çok ağır bir yük olmakla beraber taahhiidatımtztn ifasına çalışmaktan geri kalmıyacağız. Bir kaç gündenberi ecnebi gazeteci meslektaşların kuponlar etrafındaki bazı sayiata dair malumat almak icin sık sık müracaatlanna maruz bulunuvoruz.Mes' ele gene buradan ve bir ecnebi gazeteci meslektaşımız tarafmdan gazetesine verilmis rivayet seklinde hir telgraf haberinden çıkmış, Enformasiyon gazetesi buna inanmamış, Düyunu umumiye meclisi onu tekzip etnrş. fakat biitün gurültüler içinde havadise her taraftan kulak kabartılarak onun dal bııdak salmasına meydan verilmiştir. Öğrenilmek istenilivor ki bunda her hgani bir hakikat şemmesi var mı. yok mu? belki var da şekli başka türlü ise nasıl" Muhabirler gazetelerinden telgrafla emir telâkki etmişler. Doğrn malumat alarak telerafla gönderecekler. Müracaat eden her ecnebi meslektaşa izahat vere vere yavaş yavaş mes'eleye biz de alâkadar olduk. Rivayeti herkesi bu kadar işgal eden bir mes'ele hakkındn bir gazeteci olarak biz de sakit kalıp gidemezdik. Velevki mes'elenin şekli rivavet haddini jrecmese dahl. Buradan (Taymis) gazetesine gönderilen ve bu kadar akisler hasıl eden haber guya Türk hükumetinin şimdiki iktisaril serait içinde ve memleketin iktisadf hayatınm behemmehal düzeltilmesi zarureti alttnda haricî borçların tesviyesini bir müddet tehir etmesi ihtimalini bir rivavet seklinde iş'ar etmek teidi Gerci iki gün burada, üç gün Ankara'da bulunuyorsak ta hukumet mehafili ile daima temas halinde olduğumuz için bir kere hükumetin bu hususta her hangi bir fikri henüz düsünce halinde dahi ileri sürmüş bulunduğunu görmüş veya duymus değiliz. Hükumetin harici borçlar bahsında evvelü ahir ızharından hâli kalmadığı fikir ise dahilde ve hariçte herkesin malumudur: Haricî borçların edası memleket için çok ağır bir yiık olmakla beraber teahhüdatımmn ifasına calısmaktan reri Yalnız haricî borçlar ile şimendifer taksitleri hakkında Eski mukarrerat dahilinde hazırlanan moratoryom ilânı için kuvvetli bir cereyan vardır itilâfname yakında hükumete verilecek Muhtelit Mübadele komisyonundaki başmurahhasımız Tevfik Kâmil B. dün komisyona gitmiş ve geç vakte kadar meşgul olmuştur. Tevfik Kâmil B. in nezdinde bir aralık mübadele murahhasımız Nebil B. le müşavirler toplanarak son itilâfname ile bunun akti üzerine mübadele komisyonundaki işlerin alacağı şekil etrafında göruşmüşlerdir. Tevfik Kâmil B. bugün yeni bitaraf aza M. Enderson ile tanışacaktır. M. Fokasta İstanbul'da bulunduğundan komisyon hey'eti umumiye içtimaları akTevfik Kâmil B. tetmesine mani kalmamıştır. Vaizyet hakkında görüşülmek üzere bir hasbihal hattı harekete gore, ya meclislerden ge% meden veya geçtikten sonra takarrür t ictimaı akti muhtemeldir. decektir. Fokas, şimdilik şehrimizde kî Tevfik Kâmil Beyin beyanatı Tevfik Kâmil Bey dün akşam bir mu lacaktır. Ankara'da bulunan Yunan sefirl d harririmize beyanatı atiyede bulunmuşorada hukumetimizle teması muhafaı tur: « Hariciye Vekilimlzle Yunan sefiri edecektir. M. Polihronyadis arasında cereyan eden müzakeratta hazır bulundum. Yunan mübadele murahhası M. Fokas'la da mübadeleden mütevellit mesail etrafında temaslarda bulundum. Cereyan eden muzakeratın umumi hatları esasen geçen yaz takarrur etmiştir. Bunun için bu defa itilâf kolaylıkla elde edildi. Takarrür eden itilâfname, iki hükuve meclislere yakında arzedilecekAtina 9 (Hususî) Yunan mübade murahhası M. Fokas tarafmdan göndı rilen rapor M. Venizelos ve Haricij Nazırı tarafmdan tetkik edilmektedi Raporun muhteviyatı ve Ankara'da te bit edilen itilâf esasları hakkında büyi bir ketumiyet muhafaza edümekte ise < tereşşüh eden malumata göre bu itilâi nazaran gerek Türk, gerek Yunan hüki metleri tarafmdan işgal edilmekte ola "mlâk mahsup muamelesine tabi tutı Atina'dan gelen haberlere göre, itilâf lacak ve fakat İstanbul'da mukabele bl namenin Yunan meb'usan meclisi Hari misil suretile işgal edilen Yunan e m l l ciye eneumenine verilmiştir. Biz de, iti mahsup muamelesinden istisna edil< lâfnamevi tercüme etmekteyiz: bugün "ektir. Tabiiyetleri süpheli Yunanlılar lerde hükumetfetakdim edeceğiz. Mectelit komisyon tarafu vaziyetleri jauhtelit lisin bu devrei ictimaiyesi zarfında indan tetkik edflâe^k, Trakya Türkneriı tacını «mit ediyoraz.» vapılmakta olan müşkulât refedilecel Tevfik Kâmil B. itilâfname, henüz hu tir. İstanbul'da bulunan ve aile reisle kumete resmen takdim edilmiş olmadığı firari addedilen kadın ve çocukların I 'çin muhteviyatma dair izahat verme vaziyetleri tayin ve tesbit olunmakta* •nistir. Bizim mütemmim istihbaratımıAnadolu'daki Yunan tebaasınm en • » a nazaran, yeni itilâfname. gecen vaz <âki. dokuzuncu protokola tabi olan en *akarrür eden esasları hututu umumiye !âk, İstanbul'lu firarilerin, idarei sakr tibarile aynidir. İtilâfname, mübadele lasaportile gidenlerin emlâki Türk nti len mütevellit bütün muallâk mesaili Hyesine terkedilecektir. 'lalletmekte, bunlara kâmilen sah çekAnkara itilâfı bütün muallâk mes'el •nektedir. Binaenalevh. evkaf mes'ele!eri birden ve birbirinden ayrılmaz b • inin de umumî surette mubadil emvali meyanında tetkik ve halledildiği anla urete halleden bir kül teskil etmektedi [Cumhurivet Atina'dan itilâfnan ılmıstır. ttilâfnamede, mübadele azasının hakemlikleri hakkında bir madde ahkâmı hakkında gelen bu telgraf ü» Vabul edilmistir. rine tahkikat icra ettik. Salâhiyetti İtilâfnamenin imzasma gelince. bu ci Türk mehafilinde bu telgraf muhteviyı . *i tamamen tevit edilmektedir.l ,,,ıı,ııııımııııınıııiHiııııiHiııııııiHiıııııınıııııııııııımıııııııııııınıııiHHiınıııııııııı Maliye Vek li Banka Komersiyale İtaiyana ile daha büyük ve mühim işlerin bir Tevfik Kâmil B. in gazetemukaddemesi olmak üzere bir itilâfname aktedilerek Bankanın, hükumetin mize mühim beyanatı emrine bir mılyon Ingilız ijrası amade bulundurduğunu söylemiştir Ankara'dan avdet ettiğini yazdığımız Ankaıa 9 (Hususî muhabirimizin telefonu) Kambiyo işi ile tneşgul olan kâtibi umumî Nurullah Esat Bey bu sabah geldi ve akşam ekspresle îstanbul'a avdet etti. Esat Bey Maliye Vekili ve Başvekili ziyaret etti. Nurullah Bey İstanbul'da kambiyo muanıelâtı vapan müesseseleri teftiş ederek neticeyi raporla bildirdi. Rapor çok savam dikkattir. Kambiyo işlerinde bilerek bilmiyerek yanlıs bir takım muamelât yapıldığı anlaşılıyor. Yakın da bir banka ile bir kaç acentanın daha borsa meclisince tecziye edilmesi muhtemeldir. Nurullah Esat Bey ihtiyaç listesini de beraber getirdi. Maliye Vekili listevi yarın tetkik edecek ve liste kat'ilesecektir. Dahilî ve harici umumî moratoryom ilân edileceği haberleri kat'iyyen asıl ve esastan aridir. Şayialar yalnız hükumetin harici borçlarına, yeni düyunu umumiye ile şimendifer taksitlerine aittir. Bu hususat için moratoryom ilânı cereyanı burada gittikçe umumileşmektedir. Moratoryom haberinin tekzibi hususunda Paris düyuntr urnumiye Banka Komerçiale İtalyana'nm Galatada'ki tstanbul şubesi ve meclisi idaresinden Maliye Vekâletine gelen bir telgrafname malilâvhası. yece tetkik edilmektedir. Yarın İşlerİn bir mukaddemesi Ol :nhisarı idaresi son bir knc gün vekâletten cevap verilmesi muhtemak üzere bir itilâfname ak arfında 300,000 küsur tngiliz Iimeldir. alık tütün satmıstır. Bu suretle yatedilerek hükumet emrin° I İngiliz lirasının kısa bir zamanda 'unda piyasaya külliyetli miktarda mühim miktarda tenezzül çdeceği milyon tngiliz lirası amadf ngiliz lirası arzedileceği bedihibulundurduğunu söylcmiş dir. muhakkaktır. Maliye Vekili bugün ajanAldığım malumata göre hükuMaliye Vekili, Ruslar'ın Türkibu kabil bir cok daha teklisa verdiği beyanatta para "e'den almakta oldukları emvale bulunulmuştur. mızın istikrarı mes'elesine e mukabil hazine emrine 1,800,000 Havas Ajansı Hey'eti Vekilenin hemmiyetle çalışıldığım ve dolar tevdi ettiklerini de beyan etyarın fevkalâde bir toplamş yapaBanka Komersiyala Italya miştir. rak malî mesaili müzakere edecena ile daha büyük ve mühim Hususî tahkikatıma «röre Tü>ün [Mahad • uncu vahifededır ttilâf ahkâmı neler miş! Reisicumhur Hazretlerinin nutuklarmda ve Rasvekil Hazretlerinin bevanatında ayni fikrin daima ayni eda ile ifade olunasreldiğini hep biliriz Uzun müzakerelerden sonra haricî borçlara verilebilen şekli kabul ve imza etmiş isek elbet onu lcra etmeği haritamıza ithal dahf eylemisizdir. Ama bu teahhüdün bize ağır yük tfskil edeeeği de asla mechulümüz deeildir. Yükün ağırlığını dahi dernis ederek onun bakkından gelmeğ' gözümÜ7e kestirmisizdir.İste haric! borclar mes'elesinde bizce henüz hic bir tebeddül sekli arzetmemiş olan vaziyet bud"r. 1 Gene bu işin tarihcesini itmam etmek icin ilâve olunabilir ki haricî borçların I IIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ""•'""'"'"""'•"•"'••••••''••ıııııııııılllllllllllvllılMtırılllılllılılııılllillırıllllllllMllllllllfrilllıl WmM • • ( i ı ı ı < ı •*«• tesviyesi kambiyomuz üzerinde fena tesirler ika ettiği ve bu yüzden paramızm kıvmetine sukut ariz olduğu zaman icin dahi son mukavelenamede bazı kayıtlar ve sartlar nazarı dikkate alınmşıtır. Eğer haricî borçların tesviyesi sebebile Türk parası kıymetini kaydedecek olursa bu tesviye tehir olunarak Türk Atina gazetelerinin bazılarmda yazıparası kıvmetinin sukuttan vikavesi lülıp diğerlerinde tekzip olunan efsanevi zumunda ittifak olunmuştur. Bu maluhaberleri herkes hayretle okumuştur. Bir mat ta göz önünde tutulmak sartile mudis doktoru Atina'ya sritmiş olabileceği kavelename ahkâmının bahsımıza lâzım çibi gitmemis te olabilir. Mühim nokta kısmına malik sayılabiliriz. bıırada değildir. Mühim olan nokta hiç Elde müspet denilebilecek hlç bir habir aslu esasa istinat etmiven böyle bir ber olmadığı ve ezcümle hükumetten bu Paris'te ikamet eden meşhur heyhaberin tamamen mürettep ve musanna yolda hiç bir fikir ve ifade sızmamıs bu keltraş Maitre MaXime Real Del olarak her hanpi bir gazeteye dercettilunduğu halde haricî borclar mes'elesinrilmiş olmasmdadır. Sarte, Paris'te gördüğü 1930 Türde bir moratoryom ihtimalinden bahsAcaba bunu kim vapar, ve hangi fikiye güzellik kraliçesi Mübeccel etmek iein galiba bu artık tarihî şeraikirler ve maksatlarla? tin son iktisat şeraitimizle karşıalştırıl Namık Hanımı pek ziyade beğeBunu kimin yaptıshnı ve hangi fikirler masından istifade olunnvor. Türk lirası nerek bir büstünü yapmağa karar ve maksatlr>rla vaDtığmı anlamak için bir aralık korkunç bir sükut istidadı vermiştir. Mösyö Del Sarte, zamaavni havadisin ertesi günü Deyli Meyl pösterdi. Bu vaziyet hükumeti fevkalâde nımızın en güzide heykeltırasların<ribi bazı İnpil'z eazetelerinde de Atina'tedbirler almaira mecbur etti. Bir taraf dan biri olup eserleri pek çok takdan naklen nesrettirilmis olduğunu öğtnn haricî mubavaata resmî tediyat ya dir edilmektedir. Bu üstat heykelrenmek kâfidir. tt» ucunun bu kadarı binılmıyor. yaptırılmıvor. diğer taraftna tıraşcı Paris'e giden 19 Kraliçe ze bütün bir dolabı anlatmağa kâfidir butceden büvük fedakârlıkları göze alan arasında en ziyade Mübeccel NaArtık burası bir efsane değil, hakikî bir bir iktisadî proçram hazırlanıyor. Türk dolandırıcılık dolabıdır. mık Hanımı beğenerek onun heyparasmdaki sukutun ne büyük fedakârTurkive'de kapiten Benet'i kim bilkelini yapmağa karar vermiş olhklarla tevkif edilebilmiş ve hâlâ da o mez** Hani sıı mütareke esnasmda İsgüzel yolda daha ne büvük fedakârhkların gö ması, Kraliçemizin cidden tanbul'da bin bir hezevanı bir parava yize ahnması icap etmekte bulunmuş ol bir kız olduğunu bir daha isbat eyen İnçiliz Entellicens Servis zabiti! der. Asıl böyle yüksek san'atkârladuğunu herkes çörüyor ve biliyor. Müsalehadan sonra bu kaniten Benet Bir kalde ki eğer İsmet Paşa Hükume rın takdirleridir ki güzellik bahbir va&lı kuvnik olarak Abdülhamit veti bıraksa paramız derhal vuvarlanabilir. sinde ciddî bir kıymet ve ehemmi"esesinin emlâki eibi zahiren büyük göBereket versin ki hükumette onu kendi veti haizdir. Bu sözlerle Paris'te••ünen bir takım islerin nesinde aklı kıt haline bırakmak niyeti yoktur. Bilâkis ki beynemilel jüri heyetine tariz oarası cok bir takım adamları kandırhükumet şimdi sukutunun önüne geçti ediyoruz, sanılmasın. Güzellik te mak san'atmı kendisine meslek ittihaz ği paramızı daha zivade kıvmetlendiretmistir. Hatta bir defa dolandırıcılıkla nihayet bir zevk mes'elesidir. 19 mek için en ciddî tedbirleri ittihaz etmek mahkumiyeti bile kendisini dogru yola yolunda gecevi günduze katmış habire Hakemden onu hangi güzeli kendi Tetirmeğe k'favet etmemiştir. O hala. zevkine uygun bir güzellikte buçahsıp duruyor. Paris'te Nis'te ve ekseriya Atina'da hep Paris'te büyük bir hüsnü kabul Acaba paramız kıymetinin sukuttan lursa mes'ele bitmiştir. Fakat bu bu fırıldakların pesindedir. gören 1930 Türkiye Güzellik vıkayesi ve memleketin iktisadî hayatı intihap, biitün tantanasına rağAtina'daki efsanevî haberlerin Londra nm takvivesi he«ibına haricî borçlara aKraliçesi matbuatmdan bazılarına dahi aksettidieer kızlann, güzel hatta it tediyatın bir müddet tehiri mevzuu ı Mob ,irlı 4 u"cn «a Mü&eççel Namık H. ıııııııı rildiğini gördüğümüz zaman: bahis olabilir mi? Bazı meb'us arkadaş ııııııııtıııiMiımıımMiııııııııııııımıııiTiiMiıııııııUMitHiııııııııımııiHi luiHirtııııınııtHtııHHiıtMiııınınııııııııııııııırınııııııiM Kim bilir kapiten Benet hangi yeni ların kendi aralarında nazarî oalrak bu kumet resmen ifade etmedikçe bu hu veti herkesten evvel alacakhlara söyleriz Amerikaiı kumpanyayı tuzağa düşüryolda fikirler teati ettiklerine vakıfız sustaki tahminlere hakikat şekli vermeonlarla konuşup anlasmak için. Henüz mek için bu tertibata girmiş bulunuyor? Biz zannedivoruz ki bu mevzu üzerindekadar ileri gitmek tabiî doğru olmaz. Dedik. Şimdi anlasıldı ya. iş efsane deböyle bir şey yoktur. ki haberler bu yolda vapılmıs bazı tah Hükumet böyle bir şeye luzum görmüş ğil, sadece bir kapiten Benet dolabı ve minlerden ilerl gelmekte olacaktır. Hü olacağı takdirde ise bize de bittabi vaziYUNUS NADİ tuzağıdır ! Paris'te, meşhur bir heykeltıraş güzellik Kraliçemizin büstünü yapacak |lll<11 Abdülhamid'in emlâki San'atkâr eseri, Türk kadmlığınm istiklâline karşı duydugu hiirmet hissinin bir nişanesi olarak yapacagım, diyor Bu emlâk etrafmda oynanaıı son ovunlar Y nan pü eli nasıl kazandı ? ıı ıııııııııııııııııııuıınıııııııııııııınrauıııııııiHid Müsabakamn miirettibi Journarm verdiği izahat Pariste yapılan Avrupa güzellik müsabakasında Yunan güzeli Mel Alis Diplaraku'nun birinciliği kazandığını yazmıştık. Dünkü posta ile gelen Jurnal gazetesi müsabaka hakmda şu tafsilâtı veriyor: Dündenberi Yunn güzeli Avrupanın en güzel kızıdır. Üstat Albert Besnar, juriye tahsis edilen salona girerken. güzellik ve zarafeti rakamla olçmekte .müptedi olan diğer bir hakeme dedi ki: Azizim güzellik müsabakasmın en amelî ciheti insana serfuru etmeği öğretmesidir. Bu tecrübeme istinaden biliyorum ki şimdi muşkül bir vaziyette kalacağız. Bu vaziyetten hükmunden en emin, müfekkiresine en ziyade hakim olan bir kimse bile ancak hata irtikâp ederek çıkabilir!., Mis Avrupa intihap edilen Bir kasap çırağı güzelleri Jurnal çazeMel. Alice Diplarako tesi idarehanesine çirerken alkıslavarak zın ucunu gösterir misiniz? yanındakine diyordu ki: Tesekkür ederim matmazel. Azizim bunların hepsi çok guzel. Türk guzelinin güzel dişlerini Bunların arasından en güzelini nasıl ayıbilir miyiz? racaklarını anlıyamayorum! Muhtelif tedbirlere Jüri reisi ve bu ço Sırp güzeli, lutfen biraz yürür t cuk ayni şeyi söylüyorlardı. Her ikisinin biraz tebessüm eder misiniz? Teşekkfi de hakkı vardı. Saat 14 te Jüri yeşil ma »derim matmazel. Lutfen bir defa daha sa etrafında ahzı mevki ettiler. 19 güzel kâfi, mükemmel!.. evvelâ suvare elbisesi ile ve hep birlikte Bu iş bir saat sürdü ve takrar başlan mütereddit adımlarla Jüri önünden geç dı ve her hakem, defterini kabul işaretle tiler ve M. Moris dö Valef tarafmdan rile dolduruncıya kadar, beş saat devaı takdim edildiler, Sonra bu Avrupa güzel etti. Nihavet fevkalâde hafi bir muzakc leri ayrı ayrı alfabe sırasile mahkeme reden sonra salonun kapıları açıldı v huzuruna davet edildiler. On dokuz Jüri Mel Alis Diplaraku üstat Alber Besnar1! her genç kız önünde ne kadar guzel olur elinden ilk zafer busesini aldı. sa olsun soğuk kanlılığını muhafaza ediArtık o Yunan güzeli değil, Avrupa gü yordu. Bu dahiyane bakışlar karşısmda zelidir. Mel Diplaraku 18 yaşındadn bilâkis guzeller gözlerini indiriyorlarrtı. Spartada doğmuş ve esatirî flâhîar ti Alman güzeli, lutfen bize kulağınıMabadı 4 ÜDCÜ sahıfeded irj L