Catalog

Sayfa 8 mKapak Yatınmlar 'hayali', yoksulluk 'gerçek' FATMA KOŞAR programını dilinden düşürmüyor. Güneydoğu için açılan 'paketler'den vaat ve umuttan başka bir şey çıkmadı D oğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri yıllardır politikacılann kullandığı etkili bir 'seçim malzemesi' Siyasi partilerin oy deposu olarak değerlendirdiği Doğu'nun, kanayan yaralarını saracağını vaat ederek iktidara gelen her politikacı, ardında kâğıt üzerinde kalan 'kalkınma projeleri' bırakıyor. Bunun sonucunda da, bölgenin sorunlarının çözümsüzlüğü sürüp gidiyor. Değişen tek şey, halkın ve 5 yatınmcılann zaman aşımına |2 uğrayan umudu. Çünkü, g vaatlerin gerçekleştirilmemesi, m çabanın yerini umutsuzluğa Ş bırakmasına yol açıyor. aj Yıllar boyu hükümetlerin ^ çözmekte kararlı gibi ,§. göründükleri Güneydoğu ve I Doğu Anadolu sorunu, bugün ^ Vıllardır konuşulmasına karşın Güneydoğu ekonomisinde vaatler ile gerçckler arasındaki uçurum büyüyor. de Türkiye'nin gündeminde önemini korumayı sürdürüyor. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) 1987 yılında 'kişi başına milli akrtıldığı' demeçlerini tarafından 485 tesise teşvik gelir' ortalaması 1692 dolar vermekten geri durmadılar. Amaç oy belgesi verildi. Bu gelişmeler iken, en az pay alan il Ağn'da ANAP ile DYP koalisyonu kazanmak olunca... sonucunda 258 adet işletme, ortalama 316 dolar olarak döneminde, Çiller'in, Van'da temel atıldı. Bunlardan 209'u belirlendi. Buna göre Ağn, yaptığı bir konuşma sırasında REFAHYOL koalisyonu da işlemlerini bitirerek, teşvik Türkiye ortalamasına göre 5 kat 4.2 trilyon liralık kaynak kendisinden önceki iktidarlardan yasasından alacaklannın bir yoksul. En zengin il Kocaeli'ne aktanlacağını açıklamasıyla farklı çıkmadı. Başbakan kısmını aldı. 49 işletme ise, bu göre ise 15 kat daha yoksuldu. yanan umut ışığı, söz konusu Necmettin Erbakan ve yasadan hiçbir şekilde DİE'nin hesaplamalanna göre parayla Brezilya devlet tahvili Yardımcısı Tansu Çiller'in yararlanamadı. Geri kalan 227 1995 yılında da en az pay alan il satın alındığı ve üstelik de özellikle Doğu ve Güneydoğu işletme de, diğer işletmelerin Muş olarak belirlendi. Bu batırıldığı ortaya çıkınca söndü. halkına yönelik vaatleri, içine düştüğü sıkıntıyı görünce dönemde ülke ortalaması 2727 Bölgeye kredi olarak 'dolduruşa getirmek'ten öteye proje aşamasında durdu. dolar iken, Muş'un ortalaması aktarılacağı, hatta aktanlaığı gidemedi. Bölgede milletvekili Istekli olan işletmelerin hemen 660 dolar olarak hesaplandı ve söylenen, ancak 80 milyon sayısını 'adil düzen' hemen hepsi alacaklarını tam yine Türkiye ortalaması ile bu dolarlık Brezilya devlet tahviline söylemleriyle artıran Refah'ın alamadıklan için, ya düşük yöre arasındaki fark oranı yatınlan paranın, REFAHYOL adaletinden, tıpkı başka yöreler kapasite ile çalışıyor ya da hiçbir yaklaşık 5 kat olarak belirlendi. döneminde 30 milyon dolar gibi Doğu da, kınntı bile faaliyette buiunamıyor. Söz konusu yıl içinde Diyarbakır zararına satıldığı da saklandı. görmedi. Son üç koalisyon 1696, Şanlıurfa 1238 dolarlık bir Yöre sanayicilerinin 'Çiller bu döneminde 'açılan' 9 kalkınma kişi başına milli gelir payına sefer de, Brezilya'yı Milli gelirden pay, paketinin ardından hiçbir sahip oldu. 1985 ile 1995 yılı Türkiye'nin Güneydoğu'su ortalamadan düsük gelişme kaydedilememesi arasında geçen on yılda bir sandı' şeklindeki eleştirilerine hükümetlerin, paketlerinin şeyin değişmediğini gösteren karşın sessizliğini bozmayan Bölge illeri, 1985'ten bugünlere 'takipçisi' olmadığını ortaya rakamlara karşın, iktidarlar Çiller, bu dönemde hazırlanan kadar sürekli olarak, milli koydu. Bölgenin ekonomisinin buraya 'oluk oluk para 600 maddelik kalkınma gelirden en az pay alan yöreler. durumunun yıllardır konuşulup tartışılmasına karşın; işsizliğin Boigeden yoksulluk yardımına resmi başvuru yapanlar azalmaması, göçün Kaynak TSYDV tarafından Başvuran Yoksul durdurulamaması, vaatler ile dağıtılması GÜNSİAD REFAHYOL hükümeti İller yoksul beşına duşen gerçek arasındaki uçurumun öngörulen yardım sayısı pay tarafından, 31 Mart 1997 miktarı derinliğini gösteriyor. tarihinde Milli Güvenlik Adıyaman 57048 20.209.000.000.00 354.246.00 Doğu ve Güneydoğu'nun Kurulu'na (MGK) 109102 15.798.000.000.00 Batman 144.800.00 gerçeklerini en iyi yansıtan ve sunulan "Doğu ve Bingöl 385 15.248.000.000.00 39.605.195.00 gerçekte 600700 bin kişiyi Güneydoğu Anadolu Bltjis 105947 19.951.000.000.00 188.311.00 barındırabilecek bir kent Kalkınma Programı", Diyarbakır 198663 57.589.000.000.00 289.883.00 olmasına karşın, 1 milyon 500 MGK'den Bakanlar Erzurum 62444 38.803.000.000.00 621.405.00 bin kişinin yığıldığı Diyarbakır'da;. Kurulu'na gönderildi. 59832 30.457.000.000.00 Gaziantep 509.042.00 aile reislerinin yüzde 71 'i işsiz, Hakkari 17574 10.453.000.000.00 Bu pakette, bölgedeki 594.799.00 okul çağına gelmiş (711 yaş K. Maraş 60276 29.816.000.000.00 494.658.00 kalkınmamn ekonomik arası) çocuklann yüzde 53'ü Malatya 30378 17.677.000.000.00 581.901.00 boyutu kadar, sosyal ve okulsuz. Aynca ilde, tanm ve Mardin 82751 16.603.000.000.00 200.638.00 kültürel boyutları da hayvancılık sektöründe 15, gıda Muş 87379 22.166.000.000.00 253.677.0fJ^| ele alınıyor. sanayi sektöründe de 7 tane Siirt 80242 11.760.000.000 00 146.557 0 0 ^ Bu yılın sonuna kadar S i" 1 tamamlandığı halde işletmeye 57087 23.971.000.000 00 Ş.Urfa 419.903.00 bölgeye 119 trilyon açılamayan tesis var. Şırnak 16542 12.158.000.000.00 73A.9jeMmfi • • V liralık kaynak aktarımını 58228 33.453.000 000.00 Van 574.517^gyj| 1 TL öncelikli yöre olarak belirlenen öngören pakette, enerji Toplam 1329848 325.661.000.000.00 Diyarbakır'da, aynı yıl içinde 244İ^ÇL a İçinden bir şey cıkmavan oaketler REFAHYOL koalisyonunun 600 maddeden oluşan ve yıl sonuna kadar bölgeye 119 trilyon liralık kaynak aktanmını öngören, 'Doğu ve Güneydoğu Anadolu Kalkınma Hamlesi' iktidarların bölgeye yonelik paket serilerinin yeni bir halkasını oluşturuyor. Bu program konusunda görüşlerine başvurduğumuz yöre ışadamlan ve yatırımcılar, 'Sorunun, paketlerin hazırlanmasının olmadığı, bir uygulama meselesinin olduğu' görüşünde birleşiyorlar. Paket serilerine inançlan kalmadığını dile getiren yetkililer, verilen umutların karşılığını görememenin sıkıntılarıyla boğuştuklannı belirtiyoriar. Güneydoğu Sanayici ve Işadamlan Derneği (GÜNSİAD) yetkilileri, hemen hemen bütün ilgililere sunduklarını belirttikleri, 'Güneydoğu ve Doğu Bölgelerinin Yoksulluk Raporu ve Yoksulluğun Giderilmesi için Alınması Gereken Onlemler1 adlı raporda, GÜNSlAD'ın bölgenin durumunu çok önceden fark ettiğini söylüyoriar. GÜNSİAD yöneticilerine göre; "Ülkenin ve bölgenin içindeki ekonomik sıkıntılan ve sosyal patlamalara sebep olacak, istenmeyen sonuçlar doğuracak bu gidişat durdurmak için GÜNSİAD raporlar sunmuş, projeler götürmüş, bölgenin sorunlan ve çözüm önerileri her defasında dile getirilmiş, ancak şimdiye kadar kısa, orta ve uzun vadede somut adımlar atılacağına dair emareler görülmemiştir. Yapılan tek şey vaattir. Arbk insanlar beklerken Son paket de hayal ürünii sektörü yatırımlarına yüzde 33 oranında bir teşvik payı ayrılmış. Bunun yanı sıra kamu hizmetlerine yüzde 2.4, tarıma yüzde 18.6, eğitim ve kültüre yüzde 14 ve turizmede yüzde 0.1 oranında pay ayrılmış. Hükümetin DYP kanadından Doğu ve Güneydoğu'da 22 ilden Sorumlu Koordinatör Bakan Salim Ensarioğlu'nun, 'mutlaka uygulanacak' diye bahsettiği bu paket, 600 maddeden oluşuyor.