Catalog

Sayfa 12 çalışma Hayatı Emeklilik yaşı, ömür ile yanşıyor Yasalar ve Çalışanlar Emekli Sandığı'ndan "maaş hakkı" kazanabilmek ancak 60'ında mümkün oluyor K amu kesiminde Sosyal Sigortalar Yasası kapsamı dışında çalışanların sosyal güvenlikleri, 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Yasası ile sağlanmıştır. Yasa 60 (altmış) yaşını doldurmuş olmak koşuluyla, kadın, erkek ayırımı yapmadan 10 tam yıl kesenek ödeyen iştirakçilerine emekli aylığı bağlar. Emekli Sandığı'nca bağlanan emekli aylıklarının en yükseği 261 milyon, en düşüğü ise 28 milyon liradır. Sosyal Sigortalar Kurumu'nda en az aylık 22 milyon en yüksek aylık ise 42 milyon liradır. Konumuz, Emekli Sandığı iştirakçilerinin ödediği kesenekler ve kurumlann bu keseneklere katkı payları, aylık oranları ile en az ve en çok emekli aylıklarıdır. Çeşitli personel yasalarına bağlı kamu görevlilerine yapılan ödemeler çok çeşitlidir. Ancak, bu ödemelerini 5'inden Emekli Sandığı'na kesenek ve kurum karşılığı kesilir. Bunlar, 1) Genel gösterge aylık, 2) Ek gösterge aylığı, 3) Kıdem aylığı, 4) Taban aylığı, 5) Özel tazminattır. Emekli Sandığı iştirakçileri emekli keseneğine esas alınan bu ödemelerin yüzde 15'i (on beş) oranında sandığa kesenek öderler. Çalıştıklan kurum da aynı ödemelerden, yüzde 20 (yirmi) tutarında karşılık öder. Böylece, iştirakçiler için kesenek ve karşılık toplamı olarak yüzde 35 oranında Emekli Sandığı'na ödeme yapılır. Yıllarca çalışıp didinen insanlar emekli olduktan sonra kalan kısa ömürierinde de yoklukla savaşıyoriar. yüzde 20'si, 6 milyon 295 bin lira kurum karşılığı olarak toplam 11 milyon 16 bin lira Emekli Sandığı'na yatırılır. 11 milyon 16 bin lira kesenek ve karşılıkların alt sınırıdır. bulunanlara da yüzde 100 üzerinden aylık bağlanmaktadır. llkokulu bitirenler devlet memurluğuna 15. derece 1. kademeden giriş yaparlar. 15. derece 1. kademeden aylık alanların emekli keseneğine esas alınan ödemeleri toplamı bugün için 31 milyon 473 bin liradır. Bu tutarın yüzde 15'i olan 4 milyon 721 bin lirası iştirakçiden kesenek olarak Kesenek tutarlan (en az): Emekli Sandığı Yasası'nın ek 20. maddesi ile sandıkça bağlanacak aylıklar için "alt sınır" getirilmiştir. Devlet Memurları Yasası'na 5434 sayılı TC Emekli Sandığı göre en yüksek devlet Yasası'nın bu maddesine göre memuru, Başbakanlık "bağlanacak emekli, adi Müsteşarı'dır. Başbakanlık malullük ve vazife malullüğü Müsteşarı için ayda en az 16 aylıklarının alt sınırı" genel milyon kesenek ve 21 milyon kurum karşılığı olarak ayda 37 aylık gösterge tablosunun 14. derecesinin 2. kademesi milyon Emekli Sandığı'na üzerinden ve "30 hizmet yılı yatırılmaktadır. için hesaplanacak emekli aylığıdır." Emekli avlığı orani: Bugün için 14. derece 2. Emekli Sandığı Yasası'nın 41. kademenin genel aylık maddesinde, aylık bağlama göstergesi 520, katsayısı oranları belirlenmiştir. Bu 3.315'tir. Bu derece için ek belirlemede emekli aylığı gösterge verilmemiştir. Bütün bağlamaya esas alınacak tutarların "fiili ve itibari hizmet emeklilerın taban aylık toplamı 25 yıl olanlara yüzde göstergesi 1.000, katsayısı 75'i, 25 yıldan az olanlara her 20.450'dir. tam yıl için yüzde 1 eksiği, Ek göstergesi 2.200 altında fazla olanlara da her tam yıl olanlarla, ek gösterge için yüzde 1 fazlası verilmeyenler için belirlenen üzerinden" emekli aylığı özel tazminat oranı yüzde bağlanır. 35'tir. 30 yıl hizmet süresi olanlann kıdem göstergeleri Fiili ve itibari hizmet toplamındaki ay kesirlerinin her 500 olup, aylık bağlama oranlan da yüzde 80'dir. ayı için emekli aylığı Bu verilere göre alt sınır bağlanmasına esas aylık emekli aylığı: tutannın 51 'inin 12'de biri emekli aylığına ayrıca eklenir. 1) 520 genel aylık göstergesi x "Bağlanacak aylıkların 3.315 genel katsayı x yüzde 80 toplamı, emekli ve adi aylık oranı = 1 milyon 379 bin malullük aylıklarında emekli 040 lira genel gösterge aylığı . aylığı bağlanmasına esas 2) 500 kıdem göstergesi x aylıklannın yüzde 100'ünü 3.315 genel katsayı x yüzde 80 geçemez." aylık oranı = 1 milyon 326 bin Buna göre fiili ve itibari hizmet lira kıdem aylık süresi 10 yıl olanlara 3) 1.000 taban aylık aylık bağlanacak emekli aylığının göstergesi x 20.450 taban aylık oranı yüzde 60, 25 yıl olanlara katsayısı x yüzde 80 aylık oranı yüzde 75 ve 50 hizmet yılı = 16 milyon 360 bin lira Alt sınır aylığı (en az avlık): Kesenek tutarlan (en cok): taban aylık 4) 31.492.500 yüzde 100 özel tazminat x yüzde 35 tazminat oranı x yüzde 80 aylık oranı = 8 milyon 817 bin 900 lira tazminat. Bu dört ödeme toplamı, 27 milyon 882 bin 940 liradır. Bu dört ödemeden oluşan aylık emekli aylıklarının alt sınırıdır. Bir başka anlatımla, hiçbir Emekli Sandığı emeklisi, bu tutarın altında aylık alamaz. Emekli Sandığı'nca en yüksek emekli aylığı, yalnızca milletvekillerine verilmektedir. Milletvekillerine bağlanan emekli aylıklarını, 50 yıl "asker ve sivil" olarak en yüksek düzeyde görev yapmış hiçbir devlet görevlisi alamamakta, ayrıca bu görevlilerin aylıklarının bu aylığa erişmesi bir yana, "yanına yaklaşması" söz konusu değildir. Çeşitli sosyal güvenlik kurumlarındaki çalışma süreleri 50 yıl olan bir milletvekilinin yüzde 100 orandan aldığı emekli aylığı 261 milyon 450 bin 500 liradır. 1) 1.500 genel aylık göstergesi x 3.315 katsayı x yüzde 100 aylık oranı = 4 milyon 972 bin 500 lira genel aylık 2) 9.000 en yüksek ek göstergesi x 3.315 katsayı x yüzde 100 = 29 milyon 835 bin lira ek gösterge aylığı 3) 500 kıdem göstergesi x 3.315 katsayı x yüzde 100 aylık oranı = 1 milyon 657 bin 500 lira kıdem aylık 4) 1.000 taban gösterge x 20.450 taban aylık göstergesi x yüzde 100 aylık oranı = 20 milyon 450 milyon Emekli Sandığı üst sınır avlıöı (en vüksek avlık): lira taban aylık 5) 31.492.500 yüzde 100 özel tazminat x yüzde 160 tazminat oranı x yüzde 100 aylık oranı = 50 milyon 388 bin lira özel tazminat 6) 22.500 makam tazminat göstergesi x 3.315 katsayı x yüzde 100 makam tazminatı oranı = 74 milyon 587 bin 500 lira makam tazminatı 7) 24.000 milletvekilliği özel tazminat göstergesi x 3.315 katsayı x yüzde 100 aylık oranı = 79 milyon 560 bin lira milletvekilliği özel tazminatı. Bu yedi ödeme toplandığında Türkiye'de ödenen en yüksek emekli aylığı ortaya çıkar. Bu aylığın tutarı da ayda 261 milyon, üç ayda 783 (yedi yüz seksen üç) milyondur. Buna karşılık, en yüksek devlet memuru olan "Başbakanlık Müsteşan" nın 50 yıl üzerinden emekli olduğunda, yine yüzde 100 üzerinden alacağı altı ayrı ödeme toplamından oluşan emekli aylığı ise ayda 153 milyon, üç ayda 459 milyon liradır. 1) 1.500 genel aylık göstergesi x 3.315 genel katsayı x yüzde 100 aylık oranı = 4 milyon 472 bin 500 lira genel gösterge aylığı 2) 8.000 ek gösterge x 3.315 katsayı x yüzde 100 aylık oranı = 26 milyon 520 bin lira ek gösterge aylığı 3) 500 kıdem göstergesi x 3.315 katsayı x yüzde 100 aylık oranı = 1 milyon 657 bin 500 lira kıdem aylık 4) 1.000 taban aylık göstergesi x 20.450 taban aylık katsayısı x yüzde 100 aylık oranı = 20 milyon 450 bin lira taban aylık 5) 31.492.500 yüzde 100 özel tazminat x yüzde 160 tazminat oranı x yüzde 100 aylık oranı = 50 milyon 388 bin lira özel tazminat 6) 15.000 makam tazminat göstergesi x 3.315 katsayı x yüzde 100 makam tazminatı oranı = 49 milyon 725 bin lira. Bu altı ödeme birimi toplamı 153 milyon 713 bin liradır. 153 milyon 753 bin lira 657 sayılı Devlet Memurları Yasası kapsamında görev yapan en yüksek devlet memurunun alabileceği en yüksek emekli aylığıdır. Ülkemizde bir sosyal güvenlik kurumu en üst düzeyden prim ödeyene en çok 42 milyon aylık öderken, diğer bir sosyal güvenlik kurumu bu aylığın 6 (altı) kat fazlasıyla 261 milyon lira aylık ödemektedir. Bu da sosyal güvenlik sistemindeki çarpıklığın en belirgin göstergesidir. gha