Catalog

Bilgisayarın tarihçesi h t u h t u Küçük taşlardanbaşladı... nsaııoğluııuıı sayılarla, niiiicınaıikli ilişki.si cok cskilerc dayaıııyor. Çinlilerin, en ;)/ıııdaıı 2500 yıl ftnccsiııdc saymayı öğrcııüikk'ri, loplama, okcırma, yatıi iıesnp yaplıkları kcsitılîklc biliniyur. Çinlikr, abacus udıııı vcrdikorî. usiürıc kin.uk laşlann sıra sıra di/ildiği bir gcıct,'k l ı o a p yapıyorlardı. Hcsapluıııa aıılaıııına gtleıı latince "cıtkul u s " koliıııcsi d e , " l a ş " IcökUııdcn aynı doııtınlcrdc, Çinlilcıin yarıiMia, ha>k;ı uyj>arlıklarda da abarıiü bcn/cıi gcruvkT kııllanılıyordu. larilni llcrndol yü/ılaııııda Misırlılur ve Vııııaıılıların uha»ııs'ıı [anKİıklnrıııı anlaııyor. Diiııyanın Otcki ıiL'iıııda. A/ıck vc Maya uygdrlıklanntn abacııs kııllandıkları dit biliniyor. liıı ııy^aılıkların matcıııalik bilgjlcri, ds[ronomiylc uğraşnıuları Minucu gclijjyordtı. A/.tck vc Mayjt uygarlıklarıııda M.Ö. 2 bin yıllarında sayı .sistcınkTinin ilk tcıııclleri alılmi!)tı. Sayı sisumlcrini ilk gcli^tircnlıt Hinıli nıatemalikçiJcr oldıı. Millall a n s o n r a L v e 2 . y ü/.. yıllarda. sayılıır ariık briirli sistemlcr haiindc kullanılıyurdu. C)\e yandan, Hinılilerlc licarı ili^ki içiııdc olan Arap diiııyası sayı sisıcmlcriııi OğreııiyiM vc iDaumaıik abııında öncmli alılınıliiı nfrv'ckkşiiriyordıı. Arap maicmatikci Alkurismi. HitıtArap sayı sisicnıiııı bııldu. Arapkırın gcli^iirdiği ıııaicınaiik bilinıi Avrupa'ya l ; mevîlcr aracılıjfeıyla. Ispaııya U/erindcn girdi. 12. yu/yıldu ttalyan ınatcmatikçi l.eonarclo Fibonacd ArjpHinı suyısal sLsıcnıini Avrııpa'ya tanıiiı. Bu sayısal sislenı Avrupa'da 1400 yıllarına kadar kullanıldı. 1478 yılında, Rdııesans lıalya'.sında. ilk ktv Latin rakaınlarına dayanan bir .sıstetn I 2 5» 2 10 12 ) Çintilerin sıra sıra dizffl taflardan oluja/ı basit hesap makinesinden yüzyıllarca sonra Pascal, kiiçük lekcrkklerin tfönmesiyte loplamuçtkarnıa yapan bir alet, sonra da l.eibniz çarpmabülmeyi de becerebilen bir aygıt geliftirttiler. \ liekirumekanik devrefcrin açıltp kapanınusıvla çalı$an itk dijitaf biigisayarların hızı çok düşüktü. Fizikçivazur Rernstein, '"UİM şirketiııin ilk hifgisayan Mark / çalısırken," diyordu, "bir oda dolıısu kadmın tirgü ör~ diiğünü sanırdtnız." htu h t u o tarihıe, boyk bir makinenin urtada bulunmasıtıın kendik'rîni bkrindcn cdeceğini dü>nııen le/.gahlarlar bıııuı kar^ı çıktılar. Kısa bir siirc .sonra Alnıan matmıaıikci tuıiıfrcfd VVilhelm L«ibntx, loplanıacıkarmanın yaııısıra, carpma vc bölmc işk'iıık'tini ytıpabilen bir nuıkinc gelişıirtli. l.eibni/ "hrsuptaıııayta ugra>aruk kolcler Rİbi taman olclüreıneyu" diyordıı. AiKak geli^tirilcn bu nıekaııik aygnlar ariımeırk işlemlerdcn Oiciini betercıııiyurtardı. Aslıııda arimu'iiktt; dc ptk mukcmmel oldııkları NÜylcncmc/di. Ariimcıik işlemlcrdcn fa/lasını bccerebilen ilk hesap makinesinin yapılnıa.sı için 19. yü/yılın gclmcsi gervkti. Ingili/ nıauniaıikti C.'haries Babbstie. hı/lı vc doğru bir $ekilde hesap yapaaık, ıı/un logariımalı i^letnleri çözebilecck bir ınakiııc yapmaya koyuldu. Babbagc'ın valışması sonunda orıaya binlerce dijli, kol vc mckanik parçadan oluşan bir nıakinc projtsi gktı. Ama Babbagc makinenin yalnı/ basiı bir modeliylc yctinmek /cmında kaldı. Çünkü projede yer alan parçalardan birv'ogunun imal cdilmesi o an için pck milmkun dejildi. Babbagc «;alı$nıaya devam ctii. "(,'ıkarlma Makinesi" (IJifforcnce Kıtghıe) adıııı verdigi ilk nıakinedcn sunra. cok daha karına%\V. ve nıodern bir bilgisayarın (üm unsurlarını ivcıen ycni bir aygııın pojcsmi çi/di. Bu selerki pıojcde, Babbage'm " d e j l n ı ı e n " diyc adlandırdığt bir i>lcnı rncrkczi, bir haf'ı/a, aygıta koınııı vermek için bir kontrol kısıiıı. aygıuı bilgilcriıı vcrileceğialınacağı bölııınlcr bıılunuyordıı. Hubbage'tıı "Analilik MakintM" diye adlandırdıgı aygıi. düpeduz programlanabiliyordu. Babbagc bu aygıt ü/erindc 4 0 ytl calı>ıı. Ueğirmenli çıkartma makinesi" 2n 2 3 12 Konfüçyüs döneminin hesap makinesi ABACLJS ukarldsl hasil lıir "ahni'iıs" \ ;n . (J/un ei/uiler gcıilmi* ıp ya ıl;ı viı btık. Mvulı ınıktular da kıu,iik kışlaı Hı riııcı şekikJf. 25K suvısımıı kiK'iık l;ış üı/ilcrıylc il'adc cdilmi^ lıali gürıılüyoı. |ı. l, ıı, divilcriıu.1 2, 5, vc N'i ıcıttsil cdi'iı taslar sııayla di/ilıni). Bu vıyıya 54'iın loplaııması icin, I di/isiıif 5. ıı di/ivtnc 4 ta> cklcııiyor. (IkiiKİ sckilf ıı di/isitıdc 8 ve 4 liiMH loplannıasınduıı cltk atilcıı 12 ıa*ın ikisi. birlcr lıancsi olaıak kabul cdA.'bilcvcgimi/ U di/.isindc hııa kılırken, onlar huıiesi olarak kabııl cdchilecejiimi/1 d i m i n e bir laş cklcııiyoı. l dinsindv 158'iıı 5'i. Î4'ün 5'i vc ilk di/itlcn aklaıdığımıy bir taş var (iıcünı/ü şekil). ( di/isiııdeki 11 laşlaıı biri bıır.ıda bırakılaıak, Iı di/isiııc bir t»> cklcııiyor. Yti/lcı İıaiK'si otaw kabııl edcbilcı:vğiiTiı/ Iı di/i>iııdı hııluıiiin lüş sa1 yısı üv ııtuyor. Bivyloce soıı şekiltlc ıop laınanın somn.ii oUın 312'yi görchilij o ingiliz Malematikci Clmrles BabbaRe V6 İngiliz mtıtemutikçi Habbage'ın "(.*'• karuna Makintsi" ve "Anatitik Maklnesi" doğru dürüst gerçeklesmedi. Ama Babbage'm 1800lerin sonunda bulduRiı delikii kartiar bugün hâlâ kııllanılıyor. Bir yandan maicmatik bilimi, ilerlcrkvn bir yandan da hesap yapnıada insana yardımcı olacak araçların geli>tirilnıesinc «ah$ılıyordu. 1642 yılında, lıansı/ nıateınatikci Blaise Pascal, vfrpi loplayımı babasmın halinc acıyıp, kolay hesap yapabilmcsini sağlamak amaııyla bir alet gclijtirdi. Alct, küçük [ekcrleklerın dftımıesiylc toplama ya da vıkarma yapabilivordu. Ancak Y BİZİM ENGLISH "tngilizce kolaydır" ABONE KOŞULLARI Yurttçi Normal posta Taahhutlü 6 aylık Normal posta Taahütlü Yurtdışı Posta ücreti dahil ingÜizce/Türkçe aybk derç?i ru/. 1 yıllık 2 4 4 0 TL. 2950 TL 1250 TL. 1450 TL. .1 yıllık 19 US Abacııs, (,'inli lüııurlurııı siınkli i'linin »litndıt bıılunan bir >urdinKi ur»s*(ı. Amcrikan ıı/a\ ara$lırmalanndn nıcrkc/indet. kullanılmif vskl bir kumpıılcr sokülüyur (NASA Havalelennızı İş Bankası Türbe Şubesı 2 9 3 8 numarah hesaba yatırınız. SAYFA 10 CVMHURtYET/BİLGİSA YAR