Catalog

CUMHURİYH D K R ( J I kcsi. Lizbonçağlarboyunca Avrupa'nın okyanusaaçılankapısıolmu:}. Poılckı/'inokyanuslarlaböylcsincicicculmasındandırki Birleşmi^Milletlcrl998'i"OkyanuslarYılı" ilan cdipdc, Dünya Okyanuslar Komisyonu'nukuruncaba^ınasaygınbırPortckizliyigctirdi: Eskit'umhurbaşkanıMarioSoarcs. Expo98 sade ama etkileyici bir törenle açıldı.OnurkonuğuIspanyaKralıJuanC'arlos'tu.Zatcnlspanya'nınağırlığıhcmenhisscdiliyorscrgıdc. Ispanyolca scrginin üç, rcsıni dilindcn birı. Ortalık Ispanyol dolu. Yaptıkları ilk iş gidip lspanya pavyonunu gczmck olduğıı için pavyonun önü ana baba günü. Bu yüzden dc Ispanyol olmayanlara orayı gezme fırsatı kalmıyor. (Portekiz'in bu kom$usuyla300yıldanberihiçbirgerginliği olmamıs. Ne büyük lüks değil mi?) AçılıştörenindekikonuklardanbiridcCavaco Silva idi. Ülkeyi on y ıl basarıyla yönetmiş olan (orta sağ eğilimli) cski başbakan. DahasonraCuiTihurbaijkanlığıscçimlerinde bosyalistlerekarşı adaylığını koymuştu. Seçimi kaybedincc de politikayı onuruyla bırakmış ve üniversitedeki kürsüsünc geri dönmüştü. Törende, kars.1 kamptan olduğu halde, ona da ön sırada yer vcrmisjlcr. BöylesinebirolgunlukvedcğcrbilirlikPortekiz'de politika kültürünün ana öğclerinden biri. Nitekim sosyalist Başbakan Guterres göreve Lniil )«/> Pessoa 'nm heykeli uzun yıllar yaşadığı mahaüede, günlerini geçirdiği kahveye özenle yerleştirilmiş. gelincekamuyönetımidarmadağınetmedi; başarılı yöneticilerine derhal sahip çıktı. Şimdilerde, Avrupa Komisyonu'nun koridorlarındaCavacoSilva'nın Komisyon Başkanı olabilcccği konuşuluyor. Lizbon politik karşıtlığabakmadanbugirişimidestekleyecektir. Açılışıncn etkileyici anlarındun biri Madrcdeus'iin sunduğu müzik ^ölcniydi. Bu, onlarmkigibipisgörünümlüvekişilıksiz deDönüştc Fransa'ya ayak bastığım anda, o YAZI VE FOTOtfRAKLAR: Portekiz' in müzik dünyasına armagan crtıği kolyemi dc, başka müccvherlerimi de çaldı ğil. Oynakveeanlı.Boğaz'dakigibi.BirPorATİLA ALPÖGE muhteşem bir topluluk. Tcrcsa Salgueıtckizli yazar "Yıllar önce Tejo'da yunuslar lar. Bu olay beni o kadarsarstı ki, Fransa'yı ro'nun eşsiz sesi vc sakin, mütcvazi ve güzelolurdu.Sonrakaçıpgıttiler"diyor. Gelinde, tcrk edip Lizbon'a yerleştim." Kadıncağız ize Boğaz'ı anımsatmıyor lik dolu kiijiliği dınlcyıciyı dcrindcn sarıp Lizbon'da Istanbul'uanım.sıyor. llginç, Lız Tejo'yu görüncc Bogaz'ı düşünmeyin. Ismu?" diye sordu, yandaki sarmalıyor. Bılmcın, Wım Wenders'in"Listanbul 'da vapurlarla yarışan yunuslar yok arbon bcndc dc bcnzcri duygular yaratıyor vc jmasadakı kadın. AnımsalbonStory"adlıfılminıgördünüzmü? Toplutık. Istanbul'u düşündürüyor, Türkiyc'ye gönmaz olıır mu? Her şcyin baluk filmin belkemiğini oluş.turuyordu. Wim dermeleryapıyor. Lizbonbenim için Istanşında Divan Lokantası'ndayız. Ama ElmaExpo98 Eylül sonuna kadar açık kalacak. VVenders "Müzik filmin cekiminden önce bul kokuyor. dağ'daki Divan'da değil. Lizbon'daki uzantıEnöncmli yanı güçlü bir mesaj taşıması ve çıktı ortaya. O kadar etkileyici oldu ki, filmisında. Divan, buradayüzyılın son uluslararabunu haykırarak vermesi. Sergi okyanuslarYanı başımızdaenginbirsuyolu var: Tejo. müziğegörcbiçimlcndirdık"diyor. Geçen sısergisi olan Expo98'de bir lokantaaçmış. ladenizlerınöneminidilegetiriyorvehepiBirırmakolaraklspanya'nıniçlerindenkoyıl Cumhurbaşkanlığı sanat onur nişanını Kadıncağızanlatmayısürdürüyor. "Benasmizionları kollamayaçağırıyor. Ncdeolsa pup gcliyor. Ama Lizbon'a yaklaşınca gealantopluluğaaçılışkonserindeünlü Ispanlında Fransızım. Yıllar önce Istanbul'dayPortckizlilcrdenizci birmillct. Okyanusları nişliyor vc şileplcrin gelebildiğı bir ıç deniz yol tenor Jose Carreras da katıldı ve Tercdım.Kapalıçarşı'dandcgerlibirkolyealdım. aijipdcnizyollannıaçmışünlükaşiflerinüloluyor. Seine'denThames'den farklı. Suyu sa'yaeşliketti. Lizbonsergisi I I5ülkcyekollarınıaçmış. Ancakesasağırlığı Portekiz'in kendikatkıları oluşturuyor. Örneğin, Okyanuslar Pavyonudiyeadlandırılmışolan"oseanaryum" Avrupa'nın en büyük akvaryumu. Okyanuslardan özel olarakgetirilmi^ 15 bin kadarba/ lığıbanndırıyor. Şuandaserginıngözbebogi durumunda. Baska birpavyon Portekiz'in çağlar boyu süren okyanus serüvenini anlatırken, bir başkasıınsanındenizle olan ili^kisini işliyor. Biri.denizleresahipçıkmaüzerineetkileyici bir mültivizyongösterisisunarken, bir diğeri deniz cfsanelerini vc denizle ilgilidüşleridilcgetriyor. Expo98'igezdikten sonra serginin mesajından etkilenmcmck vcdenizleringeleceğesunulacakdcğerlibir miras olduğunu düşünmenıek elde değil. Expo98'de bir de Türkiyc pavyonu var. Ana sergileme öğcsi Sultan Abdülaziz'in albcnili saltanat kayığı. Ayrıca denizcilikle ilgili (vc tarihi değeri olan) haritalar, minyatürler, armalar, aletler, deniz rcsimli seramiklervar. 7müzedengelmiş:3()kadarparça. Buaradagerçektcn başarılı iki mültivizyongösterisitckrartckrargeçipduruyor. Biri Boğaz'ı vurguluyor, ötekidekıyılan.plajları vc deniz altını işliyor. Pavyon, scrginin en iyiulusalpavyonlarından biri. Ama acaba geçmişinparlaklığınafazlamıtakilıpkalmış vebirazfazlamıturistik'.'Bclkidcbusorular Expa98'in en başartlı köşekrinden biri serginin ulaşım merkczi. Metro, tren vc oiobüs için terminallerin buluşup bütünleştiği biryapuo kadar önemli değil. Heledenizi olmayan Pessoa kimi bekliyor?