Catalog

MAYIS 1W8. SAYI632 slazım Hikmet Kültür Vakfı etkinlikleri :apsamında Oyuncular Tiyatro Grubu, Işık nsanları'nı sahneliyor değişik mekanlarda. jeçmişin trajedyalan "görün, görün bizi" diyor... Ne kadar ışık ınsanıyız r i. CEYLAN MAVİ itanlarsoyundan Prometheus, "Zeus uykuyadaldığındabirkamışıniçinde aldı kaçırdı coşkun ateşin pırıl pınlkıvılcımını..."Artıkbüyükbirgüç ısanlığınelincgeçmişti vekabuledemezdi üceleryüccsiZeusbunu...Bunedenledirki üyükbirkayayabağlattıPrometheus'uve irkartal saldı başına, hergün yenilencn cicrini yemcsi için. Hiçbirhatacczasızkalıamahydı.Promethcus, insanlığabütünsaatların kaynağını sunmuştu ve yılmadan ekti cczasınısonuna kadar. Aiskhylosbclki e"Zincire VurulmuşPrometheus"tragedasıylasadecetanrılararasıözgürlüksavaşııanlatmıyor.birinsanlıkdramınıdaanlatıordu aynı zamanda... Bugün de, ışığı beyin:rinin içinde kaçırıp insanlığa sunan aydınırabunun bedeli ödetilmiyormusonunakaar? "Oyuncular Tiyatro Grubu" oyuncuları edel ödeyen varlıklarla, onlann acılarını aylaşmak adına Nâzım Hikmet Kültür Vakı 'nda "Işık Insanları" adlı oyunlarını sahne;diler. Oyunun yönctmcni Selma Köksal ve yunculardan Gülsüm Soydan, Istanbul Jniversitesi Devlet Konservatuvan'ndan lezun olduktan sonra öneınli tiyatro metinirini, edcbi mctinlcri sahnclcmck üzere bu rubukurmuşlar. Fakatsonraişlerdeğişmiş, adece bu çalışmalarla sınırlamamışlarkenilerini. öykü, şiir, geleneksel tiyatronun lalzemcsi olabilcccğini düşündükleri menlerdendeyolaçıkarak"Araba"isimlisözüzbirçalışmayapmışlar. Buçalışmalarını lekân yokluğundan Kemancı Rock Bar'da erçekleştirmişler. Gülsüm ve Selma çalışmalarının dördünüyılınagirdiklerindeCemSafran.buyılda /Ictin Arslan katılmış aralarına. Birçok oy uncu ve yönetmenden de yardım Imışlar. Bunlardan biri de Rusyönetmen LamaGinkas...KamaGinkas'labuluşmalaınınöyküsünü anlatıyor Selma Köksal. "Kama Ginkas'ın, 'Yeraltından Notlaı'nı, tstanbul Tiyatro Festivali'ndeseyretıiiştik ve çok beğenmiştik. Kendisini, sanaını çok yetkin bulduk ve onunla çalışma is;ğiduyduk.Oyıl,diğerytllaraoranlaKülürBakanlığı'ndandahafazlaparaaldık.SouçtaKamaGinkas'laçalışmayabaşladık." Ginkas'ın yönetiminde sergiledikleri Hayat Çok Güzel" adlı oyunla kazandıkları lirödülleri de var. "Avni Dilligil" Enözgün ı'apim Ödülü". Onlar için öncmli sorun me.ânsorunu... ArabaisimliçalışmalannıKenancı Rock Bar'da, "Hayat Çok Güzel"ide stanbul Sanat Merkezi'ndegerçekleştirdier. Selma veGülsüm Oktay Rif'at, Yusuf Atıl;an ve Onat Kutlar'ın öykü ve şiirlerinden oluşturdukları "Bahar lsyancıdır"ı, son olarakda"Işıklnsanlan"nısahnelediler... Selma Köksal birgünBergamaBelediye Başkanı Sefa Taşkın'ın "Mysia ve Işık Insanlan"adlıkitabınıokuyupçoketkilenmiş. Kitap, Batı Anadolu'daki Helen kültürünün kökenlerinikonualmıştı. Helen kültürünün içimize işleyen mitos ve tragedyalarından ışıktemasıüzerinemetinleriseçerekbirprojehazırladılar. Beşbölümdenoluşan Işık Insanları 'nda üç büy ük tragedyadan parçalar oynanıyor... Nâzım Hikmet Kültür Vakffnagirin, sonra soladönün, ilk kapıdan içeri adımınızı attığınızda, ufak bir salon karşılayacak sizi. Yaklaşık seksen beş kişilik salonda mavinin tonları hakim. Koltuklann arkasına isimler düşülmüij: Orhan Kemal, Sabahattin Eyüboğlu, Abidin Dino, Muhsin Krtuğrul... Yerden fazla yüksek olmayan sahne üzerinde biraztoprak.birtestivebirdesandık... Sahnede Pandora ve Pandora'nın dönüşümü anlatılıyor... Sadık Türksavaş'ın kaleminden.Prometheus'unateşitanrılardançalarak insanlığa sunmasına karşılık,Zeus insanlığınbaşınabüyükbirbela saldı: Pandora... Dünyadaki tüm kötülüklerin kaynağı olan Pandora'nın kutusu... Karanlık bir sahne vardır artık gözler önündeveaydınlanıryeniden...ZincirevurulmuşPrometheus'turgetirileniçeriye,topal vcçirkinoğlutarafındanZcus'un veyanında bir de "Güç" vardır. Cezasız kalmaz hiçbir suç. Promethus insanlığa vermekle Tanrılarınpayını,kavuşturmuşturölümlüleri sanatın kay nağına. Zeus ki Prometheus sayesindeyıkmıştırbabasınınsaltanatını.ŞimdiacımasızcavurmaktadıraçılmazağırzincirlereTitanlarsoyundanPromcte'yi... Kamil Fırat'ın sahneye yansıtılan saydam Işık İnsanlar 'ında eski trajedyalar var. larıanlatılanlarıpekiştiriyor."özellikle"diyor Selma Köksal, "kullandık bu diaları. Dikkat ettiyseniz, geneldc yıkılmış kentler gösteriliyorvesavaşın.iktidannzorbayönetimininşehirlerinehalegetirdiğianlatılmak isteniyor" Bir düş ortamı, uzam yaratılması ve dramaturjiyi desteklemesi açısından da tercih etmişlcr saydam kullanımını. MetinlerinbırkısmınıyazanSadıkTürksavaş, ateşin yakıcı, yıkıcı, yok eden yüzüyle aydınlatan, ışık saçan yüzünü göstermek düşüncesiyle hareket ettiğini belirtiyor. Oyuncular sahneden çekiliyor ve birden bomboi}kalıyorçevre,hiçolmazsabizlerde düşünmek için, özeleştiri yapabilmek için zaman buluyoruz. Bizlcr neler yapıyoruz ışık insanları için vegörebiliyormuyuzkcndi etrafımızda bedel ödeyen özgürlük savaşçılannı? Ya da acaba bizler ne kadar ışık insanıyız? Vcrilcnaranın bittiğini haber veren zil, kararanışıklarvediamakinesinintırtırı...Işte Grup için en öıtemli sorun mekan sorunu. Son olarak sahneledikleri Antigone 'den... Brecht'inyorumuyla"Sofokles'in Antigone'si" sahnede, Antigone'nin yüziinde bir matemhavası.Kendivicdanınınsesinidinlcyen Antigone, başkaldırır krala ve onun vicdansızyasalarına.Ölümcezasınaçarptırılır. iktidarınıkötüyckullananzalimKreon kaybederherşeyini vckaybedersürdürdüğü savaşınıda. Antigone bağınr insanlığa örnck olsunyaptıklarıdiye; "Görün görün beni..." Sonuncubölüm,"Kutsallsyanın Yenilencn Ciğcri Prometheus". Yer, gök sarsılırken, yıkılırken dağ taş, son sözünü söylcr Prometheus; "Dünyaya ışık salarak dönen gökyüzü,göruğradığımhaksi7belaları!" Oyun, epik anlayışla dramatik anlayış arasındagidipgeliyor.'Tiyatrodaçölleşmişreji"anlayışınakarşı olan Selma Köksal, daha çok bir arayış tiyatrosu olduklarını belirtiyor. "Çoğu yerdc itilip kakıldık vc bazcn hoş olmayan davranışlarlakarşılaştık.Oysa Nâzım Hikmet'tebize çok iyidavrandılar. Bizi bağırlarınabastılar. Salonlarıbizimoyunumuza uygun olınasa da buranın işletme mantığı,dünyagörüşübizimkiyleparaleldi." Oynadıkları bütün oyunların dramaturji çalışmalarına katılan Sema Köksal son oyunlarında yönetmenliğin yanı sıra oyunculuğu da üstlenmiş. Amabu ikisini birlikte yürütmcnin sağlıklı olmadığı kanısında. Kendisini birrejisörolarakgörmediğinibelirttikten sonra ekliyor: "Bcncc tiyatro bir bütündür. Kendimi birtiyatro insanı olarak görüyorum. 1415 yaşından beri tiyatronun hemen her alanında yer aldım. Ne bileyim; kostümyapımından,dckorboyamaya...Tiyatroya hcp bütünsel bakıyorum." Gençliğin, gelecek neslin çok önemli olduğunu vurgulayan Selma, hedef kitlelerinin üniversitegençliği olduğunu söylüyor. Onlar insanlığın hapsolmuş umudunuçıkarmayaçalışıyorlarkarakutununiçinden, kcndi içlerinde bunu gerçekleştirmenin verdiği rahatlıkla. "Belki hcrkcs ışık insanı olamaz. Amaışıkinsanlannıgörebilmekdeçok önemlidir, Görün bizi"diyor lar. ^