Catalog

R E Y H A N O K S A Y lkemizdeki kapsamlı hobilerin başında model uçaklık geliyor. Dünyada model uçakçılık, gerçek uçağın üretimi ve uçuşundan çok daha eskilere dayanıyor. İnsanoğlu yüzyıllardır kuşlara öykünerek, uçma isteğiyte yanıp tutuşmuş. Mitolojide lcarus'un güneşe doğru uçma çabaları her nc kadar başarısızlıkla sonuçlandıysa da insan oldukça inatçı bir yaratık olduğundan denemelerine yılmadan devam etmiş. önceleri kuş boyutlannda yaptığı maketleri uçurarak, uçmanın temel ilkelerini keşfctmeye çalışmış. Böylece model uçakçılığın tohumları atılmış. Buna Alphonse Penaud'nun geçen yüzyılda Gökyüzü rengarenk U yaptığı ve kurulan lastik ile uçurduğu ilk modelini örnek gösterebiliriz. CHkemizde, Atatürk havacılığın önemini yıllar önce kavradığından, bu konuda çeşitli girişimlerde bulunmuş.. Bu girişimlerden bir tanesi de Türk Hava Kurumu'nu kurması. Kurumun umacı sportif havacılığı özendirmek olarak özetlenirse, model uçak yapımının da bu bağlamda kurumun uğraşları arasına girdiği görülüyor. Türkiye'de model uçak yapımı ve uçurması konusunda Hava Kurumu'nun katkıları yabana atılamaz, atıcak zaman içinde artan talebe yanıt veremez hale gelince, dcğişik bölgelerde bağıınsız model uçak kulüplerinin kurulması kaçınılmaz olmuş. Bugün tstanbul'un çeşitli semtlerinde bir çok model uçak kulübü var. Bu kulüplerde gençler, daha deneyimli büyüklerinin yardımı ile kısa zamanda temel eğitimi alıp sportif havacıhk hobisine ilk adımlannı atıyor. Model uçak yapımı azımsanmayacak bir el beccrisinin yanısıra teknik bilgi birikimi de gerektiriyor. Genel olarak modeller uçurma şekillerine göre üç sınıfta toplanıyor: Serbest u çuş, tel kontrol ve radyo kontrol. Gerçek bir modelci uçağını A'dan Z'ye kadar kendi olanaklan dahilinde yapmaya çalışıyor. Son yıllarda piyasayı elc geçiren "kit"ler, modelcilikte mertlik kavramını bozdular. Aıtık kimsenin tstanbul'un altını üstüne getirip uygun balsayı bulmak, kaplama kâğıtlannı yurtdışından bir tanıdık kanalıyla getirtmek gibi sıkıntılara girmesine gerek yok. Modelcinin uyguiamada başanlı olabilmesi için motor mekaniği, elektronik, ahşap ve plastik yapım teknolojisi ve bu işlere gerekli kimyasa maddelerin kullanılışını iyi öğrenip hazmetmesi gerek. Uçağın yapımına ayıracak vakti kısıtlı olan merakhlarsa yalnız uçurma tekniklerine ağırlık veriyor. Gelişmiş radyo kontrollü modeller sayesinde pilotaj çok ileri gitmiş durumda. Bunun sonucu olarak gerçeklerine taş çıkartacak ölçüde sürat ve akrobasi yanşmalan bugünün en yaygın uçuş uygulamalan. Benzer şekilde, spor akrobasi uçaklan ile yapılan yanşmalar, model uçaklar içinde büyük ilgi alanı uluşturuyor. Model uçaklar, uzun süredir FAI (Uluslararası Havacıhk Federasyonu) spor kodunda gerçek uçaklann yanısıra yer almakta ve her dalda birkaç yılda bir uluslararası yanşmalar düzenlenmekte. Çeşitli marka ve güçteki motorların yanısıra, radyo kontrol setini de satın almak gerektiğindcn, modelciliğe gönül vcrmiş çocuklar yemeyip içmeyip harçlıklarını bu hobiye yatırıyor. Diyelim uçağı yaptınız; radyo kontrol setini de aldınız; motorunuz, yakıtınız da var. Peki, uçağı nerede uçuracaksınız? Plansız kentleşmenin sonucunda boş alanların beton yığınlarına dönüştüğü şehirlerimizde, uçağımızı uçurmak için kilometrelerce yol katetmeniz gerekiyor. Fotoğratlar. REYHAN OKSAY Model uçaklara goııul vcrmi1} cskı bir modclci, İstanbul yakınlannda ülkenin ilk özel model uçak havaalanını açarak modelcilerin kulanımına sundu. Çağdaş standartlara uygun şekilde inşa edilen havalanı, çeşitli yarışmalara da olanak sağlayacak. Tesiste «ynca model arabalar için bir pist ve model tekneler için de de bir havuz bulunuyor. Ulusal ve uluslararası model uçak yarışmaları modelcileri özendiren öncmli etkinliklerden... tnsan ilişkilerinin gelişmesinde hobilerin olumlu etkilerini bu yarışmalarda görmek olası. Yanşmalarda paylaşma ve yardımlaşma o kadar büyük boyutlara varıyor ki, insanlar adeta tek vücut oluyor. Yaklaşık 25 yıl önce Avusturya'nın WienerNeustadt kentinde yapılan dünya model uçak şamniyonasında, savaşan iki ülke Mısır ve lsrail'in yanşmacıları aynı alanda uçak uçurmuş, aynı masada yemek yemişlerdi. Yanşmanın ev sahibi belediye reisi açılış konuşmasında şöyle konuşmuştu: "2. Dünya Savaşf nda her gece tonlarca bomba atılan bu sahada bugün birbirleriyle savaşan ulusların çocukları dostluğu ve kardeşliği örnekliyorlar. lnanıyorum ki, barışı önümüzdeki yıllara sportif etkinlikler taşıyacak." Acaba dünyada herkes bir uğraş etrafında birleşscydi, yine bu savaşlar, bu kıyımlar olur muydu? < 1993 SAYI 317 CUMHURİYET DER0İ31 EKİM