Catalog

S A 6 L I K Erdal Atabek Tatilde hastalık sevimsizdir ama... Gençlerdaha çok enfeksiyon hastalıklarına, sporyaparken karşılaşılan kazalara yakındırlar. Orta yaşlılarla daha yaşlılann ise, tansiyon oynamaları, safra kesesi hastalıkları, damarlardan kaynaklanan sıkıntılar gibi sorunları olabilir. olur Tatılde karşılaşılan sağlık soıunlarınıu önemlı b>r nedcnı, değışık bır ıklım koşulunda ahşıl mıstan tarklı yasamak olabilir Kısa süreh bır tatıldc bılc ınsanın yenı koşultara ııyıını sağla ması gerekır Yenılen yıyecekler evdekınden farklıdır gıdılen tuvalet farklıdır, yatış kalkış saatlerı değışım^iır, hava daha sıcaktır, ama ay nı zamanda ruzgarlıdır Sık rastlanan "lalıl kabıslıgı" sanıldığı gıbı, "İçılen suyun degişik ohnasından" degıl bağırsaklann bu değışıkhğe gosterdığı "alışnra l«pkısı"ndendır Ya da bır denbıre gelıveren gürültülü, ama pek karın ağ rısı yapmayan ıshal "24 saat gastroenterıt"ıdu, değışık bır şeylerın yeıımesmden olmuştur, ertesı gün de bır şey kalmayataktır Uoğrusu tatılde ınsanın huyu da bıraz değış»r Buna huy değışmesı yerıne, evde pek orta ya çıkmayan davranışların belırgınleşmesı de dı yebılıısımz Değısık davraruşları "tatılde çağlığımız"Jconusunda görebılınz T atılde hastalığın sevınısı/ olduğunda kuşku yoktur, ama çoğunlukU olavı doğru değertendırememek daha da can sıkıcı gamsız olsaydım" dıye gonul geı,ırırsc de bu, bır davranı; bn,ımı olduğundan kışıye özgüdür . latılde sorunları buyutmemek doğrudur da sorunları görmczden gelmek de her /amaıı doğ ruolmaz Bırazdıkkath olmak bı/ını "lahat ta tıİLi"mi7i kavıtsız kışı olmdktan kurtaııı Her şeyi sorıın yapanlar Kımılerı ivin her şey sorundur, tatıl daha da karmaşık sorundıır, tatılde sağlık ıse daha da sorundur Çotuğun ateşı yukselmısse ya tıfodur ya pa ratılo Hdfıf bır öksuruk, başlayan pnöiTıom' nın (zatürree) habeaısı olmalıdıı Kabızlık, bdr sak tıkanmdsma, ıshal tanrı korusun kolcra ya ısaret olabilir Ruhbılım uzmanları böyle bır kışıyı "nörotık" bulabılırse de ı,evresı ıçın "tıtız ve dıkkath"dırler Ouıracakları her yerı dıkkalle sılerler, önlenne kondn ı,atal bi(,dğı kâğıt peve teyle ıyıce sılmedeıı kullanmazlar Gclen sala taya tıtızcc bakar, lyite yıkdiımadığının ıpuı, larını ararlar Aslında oıılaıı hcmcıı haksız bul mak da yanlıştır ya ınsaıu kurtdran bıraz dd ye mek yedığı yerın rnutfağını gornıcmesıdır Ince eleyıp sık dokuyanlar ı«,ın tatılın bır "Mkınlılar cenderesı" olması, ışten bılc değıldır Insanlar dıkkatsızdır, saygısı/dır, (,evıe kırlıdır, her yer mıkrop yuvasıdır Doğrusu, boyle kışılcrın ya tatıle (.ıkıııama ları ya da vok ıyı bıldıklerı ycrleıe gılnıesıdıı Burada da ölçuyu kdvınndmak doğıııdur lıı sanın ııyum yeteneğı vardır, bırvok seye alısır onlarla yasamayı oğıenıt Tatilde amatör doktor oluvermek Aslındd amator doktorluk t,ok kıs.ının scv dığı bır roldür Insana bırdenbıre oneınlı bır ı$ lev kazandırır Kendı yakınlarından (eş, çocıık Iar vb ) komsulara kadar uzanan bolgede her >ey tıtızce denelım altına alınır "Amalor doktor ' htr scyın ncdenını bılır Kararlaıında <,oğu kız geıvik doktorlaıı ınırendııeı.ek kadar kesındıı Duuzın neresının temız olduğundan yıyeteklerın zaıarlarına kadar heı seyı kapsayan bılgıler kısa zamanda ı,evreyı dcnuım altına alır Hafıf bır boğaz ağrısın da nc vapılacağından ayak buıkulmasıııdakı te davıyı uzanangenış bıı alanda gonullu yardım cıdır Gen,ekte "amatör doktorluk" eğer öl^usu bılınırsc sevımlı bır roldur, bırvok yerde ışe de yar ır keskı bovle kendılığındı.n ısteklı kışıle re "ılkytrdıın bılgısı' 'kuı,uk sağlık bılgıle rı", 'hangı belırtıleruı onemlı olabılet,eğı" gı bı bır sağlık kursu verılebılse, böylece latılde çok önemlı sağlık yardımcıları ka/anılabılır Bın,ok uiıl bölgesınde bır doktor ya da hem şıre yoktur, ınsanlar bır sağlık sorunuyla kar sılastıklarında ^arcsız kalırlar En önemlı sorıın da karş la>ılaıı ola^ın nc dcrece önemlı olduğıı na karar verebılmektır kı bu da profesyonel bır bılgıyı gertktırır Genvler daha <,ok enteksıyon hastalıklarına, spor yaparkuı kaışılasılan kd/alara (burkulma Iar, yaralanmalaı gıbı) ydkındırlar Orta yaşlı larla daha yaşlılann ıse tansiyon oynamalatı, satra kesesi hastalıkları, daınaılarddn kaynak lanan sıkınlıları gıbı sorıınlaıı olabilir Bu gıbı durumlarda, "Ne yapılması gtrektı ğı", "Isın önem derecesı", "Alınması gereken önlcınler" gıbı konulaıda onteden ha/ıılannıış bılgı bmkımmın ı,ok değcrı vaıdıı Kuskusu/ latıl yorLİtrının saflık sorunları "amatör doktoılar" y« da "amatör hcmşıreler" elıylevö /umleneıne? l)ığı.r /aınanlaıdd * lü bın nutus > lu bır vorenın tatıl a>laıında 50 100 bın nülus lu "ya/ kentlen" olıneımcsı Onenılı bır konu dur, >a/ aylarıııa o/gu bıı yeııı sağlık örgutlctı mtsını geıcklı kilar Genc de ınsanldiın sağlık konusunda Lgııılnulırı o/ellıkk ılkyardım' gıbı "ba/ı hastalıklaıda ntleı yapılabılır' gıbı konularda cguılnıclcrı oneın tasımakıadıı Hiçbir şeyi önemli bulmayanlar Kımılerı de tatılde hıçbır şeyın, "tşın tadını kavırmamasına" önceden karar vermışlerdır O/UIKIC bu kışılerın, "kararlı latılcıler" olıııası lyı bıı davranıştır vt çevrelerını rahat ettırır Tatıle ı^ıkarken kımı aksılıkler olabıleceğını bı lır hivbır aksılıkle keyıflerını bozmayacakları n. duşunurltı Bu kışıler, "ha>at pratıs\enleri"dıı kı ger çekte de sanılandan daha di aksılıkle karsıla şırlar Olayları boyle kaışıldmak, hayatı kolay laştırır tatılın keyfını aıltırır, yuksck bır tatıl moralı sağlaı Ancak bu davranışın da öMlü olması gerekır "Isı büyütmemek"le "kayıtsı/lık" arasrı dakı lark bılınmezse, önemlı olabılecek bır so ııııı da gozardı cdılebılır Böyle bır davıanı^ın sahıhı ejeı ılıkkallı bır kışıysc, tatıl ıt,ın bı^ıl nus kaftandır Dıkkatı onu savrukluktan koruı, gtrtktıgınde bır soruna öncm vermc yetısını ka /andırıı Onuıı dışında dd olııı olmaz sorıın ya idtmaclıkl.ııı ıı,ııı aıanan bıı latıl arkadaşı olurlar Yemeklcr pek lyı değılse, "buralarda bundan IYIM olma^"dır (, ocuğun bıra/ atesı yukselmışsc, "vocuklur, bo>le şeyler olur" kımılerı on l.ııı "jjaınsız" bulup, "Ne olurdu, bıra/ ben de Ölçüyü bulabilmek... Belkı de butıın davıanıslarıınız ' yaıarlı ya da 'zararlı" olaoılır Önemlı uUn olvüyıı tutturmdktır Yerınde tıtulık de gcrckır, yerınde ustımdt duımanidk da Buna karar verırken doğıuyu bulmak da hem bılgı gerektırıyor hem de sağ duyu Sağduyusuz bılgı de cksık, bılgısız sağ duyu da Talılda hastalık da olabilir, bunıı unutmaya lım Kımı küıuk onlcmlcı bızı çok sıkınlıdan kurtarır Hattaya d,ı buıılaıı goıclını SAĞLIK TOPAĞACI Tıbbi Tahlil Laboratuan BİOKIMYA BAKTERIYOLOJI MScDr Nezıhe KARPUZOĞLU Kım Muh Sevım OGAN Şakayık Sk Suşerırı Apt No 18 D 1 Teşvıkıye Istanbul Tel 14.1 79 76 SAĞLIK SAĞLIK SAĞLIK SAĞLIK ÇANAJANS ANK, 23I 26 99 TÜRK KANSER DERNEĞİ Her türlü kanserın erken teşhisinde polıklınık laboratuar ve modern endoskopı çalışmaları ıle halkımızın hızmetındedır HIPNOZ ve AKÜPUNKTIJRLA DOÇENT BAŞ AuRILARINIZIN TEŞHI5 ve TEDAVISI !ÇIN ASMED JAâLIK HUKEZI Dr Bedıı Gorbon Sk No 1 Şışhane/İST Tel 150 46 84 150 46 81 HalasKArgazl Cad O»m«nt*y Apt No 194/1 0 1 Oımanbey/İST Tel 148 63 93 * Pslkolojü Tedaviler (Tik, korku, gece işemesi, nevroz, uykuıuzluk v s ) * Cinsel Problemler * Kolay üoğum * Ders çalıyma problemleri * Agn Tedavtleri (Migren, romatizmal ağnJar VB.) * ZayıflamaŞifmanlama * Alıskanlık tedavUeri (Sigara, alkol v s ) Dr. Arif Verimli Ruh (Sınır) Hastalıkları Uzmanı PsıkıyatrıstPsıkoterapıst Haftaıçı 16 0019 30 C tesi 10 0015 00 Tel: 512 96 09 AtaıUık Bulvarı Arteks I; Hanı No 134 K 3 Aksaray İ IPertcvnıaJ Lıscsı Karşısı) TELKINBIUMA.Ş158 46 28 20