Catalog

Bir güze Vedat Yenerer lendircrek bir "vasal" hazırlayaı iradi size bir ad okunacak, aklınıza gelen ilk sözcügii söyleyln lülfen'Mc başlayan anketlerden birindc, "orkide" sözcüğüne karşılık neler söylenirdi? "Romanliznı", "Kadın", "I*ara", "Ozen", "Lüks", "Begeni", "Seks", "Burjuva", "Sevgi", "Aşk", "Guzel", "Pahalı", "Çiçek", "Az bulunur", "Degerli" ve daha niceleri... Ama "sahlep" ya da "vanilya" sözcüklerınden bırı, büyük bir olasılıkla "orkide"nın getirdiğı çağrı^ımlardan olmayacaktı Oysa günluk yaşamın sııadan adları sahlep ve vanilya, o "cok pahalı", "çok giizel" orkidenin ta kendısiydi. Çuııku duğadakı 20 bin tur orkidenin bırınin kökünden 'Sahlep" yapılırkcn, biı başkas.ının çiçekleri "vanilya" yapımında kullanılıyordu. Güncy Ameıika ve Uzak Doğu'nun tropik ormanlarında yelişen orkide tarih boyunca ınsanların ılgisıni çekmişti. Bazcn bu ilgi, krallardan papalara dek gücuıı simgesi kımi insanlarda "vılgınlık" boyutlarına ulaşırken, günunıuzc dc Vatikan ılc Buckhingham Sarayı'nda lıâlâ litızlıkle korunan orkide koleksıyoııları olarak gelmışti. Artık orkide, sarayların tırkelinden çıkmı^tı; ama ycnı lürler elde edebilmck için harcanan zaman vc paraya bakılırsa "orkide" için hâlâ " g ü ç " gerckıyordu. "orkide sevenler"in tıopik ormanlara dü/enlediklerı "orkide safarilvri", sayıiarı hızla artan "orkide dernekleri", orkide ıçın yayıınlanan dcr gıler, duzcnlenen toplantılaı, korıleranslar, seıgıler ve orkide Ü7erine yapılan bılırnsel araştıı m.ıliir "ınerak" kadar "çılgınlık" olarak da nıtelcnebilırdı. Çıeekçılerın "v°k özel" köşelerinde saklanan orkidelerı yapay ortamda yetiştirebilmek ıçın 20 yu/yılııı bajına dek beklemek gerekıniitı. Doğada bulunmayan ycni turlere ulaşabılmck ıçinse 810 yıl bckltmek gcrekiyordıı. Üstelık bu zaman sonunda elde edılen orkideleıın "sıradan" cinslerıne ula^ma olasılığı da vardı. Ama çok cnder de olsa yenı renk ve biçimlerlc bir orkide elde cdildiğinde, yetı^tırıcı dıledıği adı takarak Ingiltere'deki genel ınerkczde "tcscıl" eltırcrck bir anda orkide dünyasında ünc k.ı vuşabılıyordu. Bu ycni turlerin 5 bın Amerıkan Dolan'ııa dek çıkan fıyatlaıla alıcı bulması ıse "manevı" tatmın kadar "maddi" tatmını dc taşıdığını gösterıyordu. İlk kez 1922 yılında orkide tohumlarını çimson'dan 40 yıl sonra, Fransa'da > mındc "devrlm" sayılabilecck yeı ra başlandı. Bu yönteme görc an hUcrelerden doku kultıırııylt ana niteliklerıni tajıyan yavru orkideK amaçlanıyordu. 1964 yılında Parıs' rel 7oru başardı vc 1966 yılından b gibi .sakladığı yenı yöntemiyle ür< Orkide için dünyanın çeşitli üll vaş verilirken 1967 yılında bir tıpı Herman Miskçiyan, I Urkiye'de be temı geliştiriyoıdu. Hâlâ orkidele şayaıı I>r. Miskçiyan'ı btanbul 1 fidanlığında bulduk. Ve orkidel "Orkideseverler"in tropik ormanlarda düzenledikleri orkı safarileri, sayıları hızla artan orkide dernekleri, özel orkı dergileri, konferanslar, sergiler, bilimsel araştırmalar, çiç dünyasında bir numaralı olay. Orkide çılgınlığı dünyada bir yükseliş yaşarken Dr. Herman Miskçiyan da Türkiye' sakin, kendi orkidelerini yetiştiriyor. İ Istanbulda, Yakacık'takı serasında Dr Herm Avrupa standartlarında orkıdeler yetıştırıyt