Catalog

İV E K Ö N O M İ S L Meral Tamer Hep tüketici mi zararda olacak, Diyelim bir yıl önce satın aldığınız bir mal kalitesiz çıktı ve siz binbir mücadele verip ödediğiniz parayı geri alabildiniz. Ama yine zarardasınız. Çünkü enflasyon nedeniyle elinize geçen parayla o malın yarısını bile alamazsınız. Bey'den hiç ses çıkmadı. 14 mayıs günü kendisini arayıp konuyu hatırlattım. "Ögleyin arayın" dedi. öğlende aradım, 'Yann arayın" dedi. Bu kadar uğraştıktan ve aradan 2 ay gcçtikten sonra montu alıp yerine aynı değerde başka bir mal verebileceklerini söyleme lütfunda bulundular. Ben 2 ay süren bu gelgitlerden sonra artık Zeki Triko'dan alışveriş etmek istemiyorum. tsteğim, montu geri alıp ödediğim parayı iade etmcleri. Hoş, hunıı yapsalar da ben mağdur durumdan kurtulamıyorum. Çünkü elime geçecek parayla ancak montu aldığım giinlerde yeni bir mont alabilirdim. Bu şansımı yazlık giyeceklerin piyasaya girmesiyle zaten yitirdim. Kısacası Zeki Triko'nun solmuş montu, 2 aydır torbasında, ofisimin merdiven altına atılmış halde duruyor. Bu firma hep dış ülkelere yaptığı ihracatla övünüyor. Demek ki dışarıya başka mal, içeride başka mal satıyor. Çünkü yağmurda boyası atan bir malı dış ülkelerde kime kabul ettirebilirler bilemiyorum. Saygılarımla... "Bana paramı iade etseler de ben magdur durumdan kurtulamıyorum. Çünkü elime geçecek parayla aynı montu şimdi alamam." Okurumuz Mahmut Niivit Doksatlı böyle demekte ne kadar da haklı... O zaman ne yapılabilir? Bize göre mağaza sahibi bir sonraki yıl aynı sezonda piyasaya çıkaracağı aynı cins mallardan bir benzerini tüketiciye her hangi bir bedel almadan verirse, sanıcız tüketicinin mağduriyeti en aza indirgenmiş olur. Ancak tüketicinin gerek yasalar önünde bu kadar korumasız, gerekse kendi haklannı korumakta epey cesaretsiz olduğu ülkemizde satıcı ya da üretici bu çözüme pek kolay yanaşmayabilir. Bu çözümü benimseyen satıcılar da kuşkusuz var. Onlar müşteriyi memnun etmenin en etkili reklam kampanyası oldıığunun çoktan bilincinde olanlar... Ama geri kalan böluın için ne yapılabilir? lştc bu konuda biz, gerek tüketici gerekse üretici ve satıcı okurlarımızın önerilerini ve sorumın çözümüne ışık tutacak görüşlerini Tüpgaz bayi, "zorunlu bahşîş" uyguluyor Kadıköy yakasından bize yazan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir hanım okurumuz Küçükyalı'daki Aygaz bayiinin tüpgazlardan fazla para almasından şikâyetçi. Sanırız bu uygulama sadece Aygaz'a özgü değil. ipragaz ve diğer tüpgaz servislerinde de özellikle eve gelip tüpgazı takan personel "zorunlu" olarak belli bir bahşişi alıyor. Okurumuz diyor ki: Benim sorunum Altıntepe'deki Aygaz bayii Tez Dağıtım üe... Bu Aygaz bayii, bize verdiği fişlerde gösterilenden daha fazla para alıyor. Mesela tüplerin fiyatı 670 lira. Zaten küçük tüplerde taşıma falan gibi hizmet de yok. Biz tüpü kendimiz götürüp dükkânda dolusuyla değiştiriyoruz. Fişe 670 lira yazmasına rağmen, bizden 700 lira .alıyor. "Bozuk para yok, onun İçin üstünü veremiyorum" falan dese kabul edeceğim. Ama onu da demiyor. "Fiyatı 670 lira, ama ben 700 lira alıyorum" diyor. Büyük tüpün fiyatı ise 3900 lira, ama fişe 3900 lira yazdıklah halde sizden 4100 lira alıyorlar. 200 lira "mecburl bahşls" vermek zorundasınız. Tez dağıtım . personeline bunun nedenini sorduğumuzda "mağaza açık veriyor" diyorlar ve inanın o 200 lirayı almadan gitmiyorlar. Bu "bahşiş" sizin verme gücünüze göre gönlünüzden kopan bir para değil, "zorunlu bahşiş." Meral Hanım sebzenin kilosunu 100 lira daha ucuza alayım diye 2025 dakika yürüyerek pazara gidiyorum. Pazarda yine kanter içinde on tur atıyorum ki, sebzenin ucuzunu ve kalitelisini bulabileyim. Ondan sonra da oradan tasarruf ettiğimi kalkıp tüpgazcının kasası açık veriyormuş diye ona ikram et. Şunu hemen belirtmek isterim. Bu tüpgazcılar verebilenden dilerlerse 500 lira, 1000 lira bahşiş alsmlar, beni ilgilendirmez. Ama zorunluluğa tahammül edemiyorum. Istanbul'un çeşitli semtlerinde oturdum ben geçmiş yıllarda. Tüpgazı icabında el arabasında gönderdikleri de olmuştu. Bahşiş olarak ne verdiysek kabullenmişlerdi. Böyle 200 liradan aşağı olmaz gibi bir uygulama olmamıştı. Yazımı köşenizde yayımlarsanız sevinirim. Bir ilgilinin dikkatini çekeceğini umarım. n ugünkü konumuz, Iç Mimar Mahmut Niivit Doksallı'nın bize yazdığı bir mektuptan esinlcnerek oluştu. Aralannda benim de bulunduğıı, bir tüketici grubunun yakınması, seslenişi de diyebiliriz buna. Yakınmalarıtnıza karşı çarc ne olabilir, doğrusu ben de pek bilemiyorum. Yazıyı tümüyle okuduktan sonra bıı konuyla ilgili olarak "çöziim yolu önerileri" geliştirenler olursa bizim önereeeğimizin dışındalütfen bize yazsınlar. Yazının girişi bilmece gibi oldu. Onun için hcmen sadede geleliın. Geçen haftalarda bu köşede kendi başımdan geçen bir olayı anlatmışt'.n. Sümerbank'tan kıznn için geçen kış başında 18 bin lira ödeyerek aldığım bir monlun ilk yıkanışta renkleri birbirine vurmuş, bu malı Sümerbank'ın Bahçekapı şubesine götürdüğümde iade edip paramı geri alabiinıcm mümkün olmuştu. Kasadan para iadesi bizim ülkemizde satıcının pek yanaşmadığı bir davranış biçimi olduğu için bu olayı bu köşede ballandıra ballandıra da anlatmıştım. Ama sonra nc oldu? Btn elimde 18 bin lirayla kızıma mont aramaya başladım. Aylardan nisandı ve kimi yerde ucuzluk sürerken kimi yerde baharlıklar pjyasaya girmişti. 18 bin liraya neredeyse ucuzluktan bile benim beğenime uygıın doğrudürüst bir mont bulamuclım. Baharlıklar ise tam anlamıyla el yakıyordu. Nihayet o montu aldığım paranın 23 katı bir para vercrck kızıma yeni bir mont aldım. Oysa o mont yıkandığında renkleri vurmasaydı, kızını eminim baharda ve önümüzdeki kışın o ycşil montunu keyifle giyecekti. Behzeri bir olay Ayşe Kurdoglu adlı okurumuzun başına geldi. Okurumuz 1,5 yıl öncc satın aldığı buzdolabından, alındığı günden beri şikâyetçiydi. Gerek garanti sürcsi içinde, gerekse garanti süresi dolduktan sonra defalarca tamir cdilmiş, ama bir türlü normal çalışır hale gelememişti. Gerçi servis elemanları garanti süresi bittikten sonra da yaptıkları tamir için para almıyorlardı, ama Ayşe Kurdoglu, artık neredeyse haftada bir kez çağırmak zorunda kaldığı bu servis eleman Bt larından iyice sıkılmıştı. Sonuçta TSE falan derken malda üretim hatası olduğu tüm taraflarca kabul edildi ve Ayşe Hanım, o markadan artık çok sıkıldığı için parasını geriye almayı tercih etti. Ama parayı eline aldığında baktı ki, 1.5 yıl önce bir buzdolabı satınaldığı o paraya en az bir o kadar eklemesi gerek ki, yeni bir buzdolabı alabilsin. Oysa 1,5 yıl önce satın aldıgı buzdolabı sağlam çıksaydı, 10 yıl, 15 yıl yeni bir harcama yapması gerekmeden evdeki yiyeceklerini soğutabilecek, böyle bir sorunu olmayacaktı. Üçüncü örnek ise bize bu konu için ilham veren Mahmut Niivit Doksatlı'dan. Dilerscniz okurumuzun sorununu bize kendi yazdığı mektuptan öğrenelim: Zeki Triko'nun ValikonağYndaki Zeki Genç Erkek mağazasından 17 şubat günü 49 bin lira ödeyerek aldığım kolsuz bir mont, yağmur yedikçe renk atmaya ve atan renk, montun yakasındaki kürkü boyamaya başladı. Bu durum, benim için bir uyarıydı. Temizleyiciye bu durumu bildirerek dikkatli olmalarmı söyledim. Temizleyicinin dikkatli davranmasına rağmen montun rengi baharla beraber uçup gitmiş. Böylece ben, montu aldıktan bir ay sonra montsuz kalmış olduın. Bu durumu dükkân sahiplerine nazik bir dille anlatmaya çalıştım. Ancak mağaza yöneticisi Hüseyin Bey, özür dilemek ya da benim zararımı telafi etmek yerine "Ne olacak, siz de bu soluk montu taş yıkama blucinlerin iizerinde kullanırsınız?" dedi. Beni görseniz, bu öneriye gülerdiniz. Ayağımda rugan pabuçlar, her yanım pınl pırıl... Blucin pantolonlar bile solmasın diye yün şampuanıyla yıkanıp ütülcniyor... Zeki Triko'nun halefi Yılmaz Başeskioglunu evden arayıp durumu anlattım. Bana ertesi günü mağaza yöneticisi Hüseyin Bey'e gereken talimatı vereceğini söyledi. Ama ne yazık ki daha ertesi gün bile Hüseyin Bey'le konuşmamtştı. "Olabilir, işleri yogun, unutabilir" diye düşündüm. Hüseyin Bey'e yeniden hatırlattım. Kendisi Yılmaz Bey'le konuşup beni arayacağını söyledi. Tarih 14 nisandı. Aradan bir ay geçtiği halde Hüseyin 20