Catalog

E V E K O N O M İ S İ Meral Tamer Komisyoncuyla ev aramak Ev kiralama ya da ev alımsatımında komisyoncuya başvurmaktan çekinmeyin. Ancak komisyoncuya elinizi verirken kolunuzu da kaptırmayın. yon ücreti talep ediyorlarsa da bu oran kolaylıkla yüzde 2'şere düşürülebiliyor. Çünkü zaten 56 ay öncesine dek yüzde 2 ile çalışıyorlarmış. Yeni orana kendileri de pek alışamamış görünüyorlar. Bu arada son dönemde sayıları hızla artan "tiiredi komisyoncular" da dikkati cekiyor. lşten anlamadıkları her hallerinden belli bir alay süslü püslü kadın ve kibar olmaya çalışan erkek, mutena semtlerde birer apartman dairesi kiralayıp kendilerine "emlak komisyoncusu" diyorlar. Gazete ilanlanna baksanız her semtteki en kelepir evler kendilerinde... Ama yanılıp da onlarla beraber ey aramaya çıksanız, ellerinde tek bir anahtar bile yok. Size gösterdikleri ya da gösteremedikleri evler, zaten sizin gazete ilanlarında takip ettiğiniz satılık ya da kiralık daireler... Insan kiralık ya da satılık ev arıyorsa, özellikle Hürriyet Gazetesi'ndeki ev ilanlarını izliyor demektir ve eğer bunlardan birine talipse de herhalde mal sahibine bir komisyoncu aracılığıyla değil, kendi başına başvurmayı yeğleyecektir. Bu arada gazete ilanlarında yer alan telefonların çoğunluğu komisyonculara ait, ancak o telefonlar aracılığıyla ulaşılan komisyoncular, size başka seçenekler de sunabiliyorlar. D ört haftalık ayrılıktan sonra yeniden merhaba... Yıllık iznimi kullandığım bu süre içinde okurlanmızdan çok sayıda mektup ve telefon (evimin numarasını bile bulmuşlar) aldım. Üretici ve pazarlayıcı firmaların baskıları sonucu 'susluruldııgumu" düşünüyorlar ve bu köşenin yeniden "bayat bulması" için kendilerinin herhangi bir çabası olup olmayacağını soruyorlardı. Oysa kiiçilk bir ihmal olmuş, izne çıktığımın yazılması unutulmuştu. Okurlarımızın katkılarıyla oluşturduğumuz bu köşeye yine okurlanmızın gösterdiği bu "duyarlılık" için teşekkür ediyorum. Herhangi bir baskının söz konusu olmadığını, sadece 15 yıllık Cumhuriyet çahşanı olarak yasal izin hakkımı kullandığımı söylemek istiyorum okurlanma. Şimdi dilerseniz kaldığımız yerden devam edelim... D Komisyoncu'ara gidin dedik, ama elinizi verirken kolunuzu da kaptırmayın. örneğin pek çok komisyoncu, satıcı ile alıcıyı son ana kadar karşılaştırmak istemiyor, çünkü onların kendi aralarında anlaşıp komisyoncuyu devre dışı birakmalarından kaygı duyuyor. Hatta kimisi satıcıyla alıcıyı karşılaştırmadan kaparo almak ve tarafları tapu dairesinde yüzyüze getirmek istiyor. Oysa kaparonun hiçbir zaman komisyoncuya verilmemesi gerekir. Kaparo verilecekse bunun muhatabı sadece mal sahibidir. Komisyoncularla pazarlık da mumkündür. Komisyoncular ev alımsatımlarında hem alandan hem de satanlar yüzde 3'er komisyoncunun elinde değişik evler bulunuyor. Hatta onların camiasında bir komisyoncunun elindeki eve başka bir komisyoncu müşteri bulursa, büyük kıyametler kopuyor. Bu nedenle eğer aklınızda belli bir semt varsa ve mutlaka o yörede ev satın almak ya da kiralamak istiyorsanız, öncelikle o semtteki birkaç komisyoncuyla bağlantı kurmakta, onlara isteklerinizi ve verilerinizi anlatmakta yarar var. Hele sizin cebinizde paranın hazır olduğuna ikna olurlarsa, sizin adınıza mal sahibiyle sıkı bir pazarlığa oturuyorlar ve sonuçta siz belki de kendi olanaklarınızla erişemeyeceğiniz bir daireye onların aracılığıyla erişmiş oluyorsunuz. Bu arada komisyonunuzu da kuşkusuz ödüyorsunuz, ama zaten size sunulan her hizmet karşılığında ödediğiniz bir bedel yok mu? Bu arada çok sayıda yer gezmeden bir daire üzerinde karar vermemek gerek. Çünkü aynı semtte 810 daire gezdikten sonra fiyatlar ve rayiçler konusunda zaten fikir sahibi olabiliyorsunuz. İlk gezdiğiniz birkaç daire, pahalı mı, ucuz mu pek kestiremezken, daha sonraları sokağın ya da caddenin konumuna göre, hatta apartmandan ayağınızı içeri atar atmaz, o dairenin fiyatını üç aşağı beş yukarı kestirebiliyorsunuz. Hele alıcı değil de satıcıysaruz, mutlaka komisyoncuya gidin derinı. Ne olacak taş atıp da kolunuz yorulmayacak ya... Hem evinizin camına satılık diye ilan asarsınız, hem eşinize dostunuza söylersiniz, hem de birkaç komisyoncuya birden evinizi gösterirsiniz. Sizin dilediğiniz fiyata satabilirlerse ne âlâ... Hem bu arada çok sayıda müşteri evi görmeye gelirse, onların tepkilerinden dairenizin gerçek değerini daha kolay kestirebilirsiniz. Bu arada dairenizi satınak Uzere bir de küçük bir gazete ilanı vermişseniz, zaten çok sayıda komisyoncu sizin kapınızı çalacak ve evinizi herhangi bir bedel almadan pazarlamak üzere uğraşacaktır. İlan yoluyla size ulaşan komisyoncular, çoğunlukla komisyon ücretini sadece müşteriden almaktadırlar. Bu dört hafta içinde ben kendim de tüketici olarak ilginç olaylar yaşadım. Ev alımsatım işiyle uğraşırken günlerimin büyük bölümunü komlsyoncularla geçirdim. Dolayısıyla gerek evlerirıi kiraya verenler ya da kiralık ev arayanlara, gerekse ev satma ya da alma durumunda olanlara kendi deneyimimden yola çıkarak sıcağı sıcağına bazı önerilerde bulunabilirim. öncelikle ev alımsatım ya da kiralama işlerinde komisyonculara rağbet etmeyenlere bir uyarıda bulunmak istiyorum. Kimimiz boşu boşuna komisyon masrafı ödememek için işi aracısız halletmekten yanayızdır. Bu yöntem denenebilir, ancak uzun uzadıya uğraşıldığı halde uygun bir yer bulunamıyorsa, komisyoncunun kapısım çalmakta hiçbir sakınca yok... Hatta ilk baştan komisyoncuyla bağlantı kurmak belki daha az yorucu ve daha yararlı bile olabilir. özellikle ev alımsatımında komisyoncular yer gezdirirken para almıyorlar. Ancak satış olursa komisyon alıyorlar. Ayrıca komisyoncuların uzmanlık dalı ev alımsatımı ya da kiralanmasına aracılık etmek olduğu için, onlar çevredeki evleri sizden daha iyi biliyorlar. Hatta sizin adınıza ev sahibiyle pazarlık ediyorlar. Ancak burada dikkat edilecek nokta, tek bir komisyoncuya bağlanmayıp birkaç komisyoncuyla ilişki kurmak. Çünkü her komis 16