Catalog

# j2 I O Ön ödemeli taksitli satişlar ve tüketici ön ödemeli taksitli satışlara katılan tüketicilerin yakınmaları,pazarlamacı şi'rkeün malı zamanında teslim etmemesinde yoğunlaşıyor. rarname hükümleri, üretici fırmada grevler, su baskınları ve yangın gibi nedenlerle Uretimin aksamasını mücbir sebep olarak kabul ediyor ve eğer malm tüketiciye teslimi bu gibi nedenlerle gecikmişse, tüketici bu gecikmeyi kabul edeceğini başlangıçta attığı imzayla "bilerek ya da bilmeyerek" taahhüt etmiş oluyor. var ki "mücbir yan nedenlerle" geciktirilse de tüke3" Nehakkınımalın teslimipek olanakolmaticinin aramasına yok. Çünkü ülkemizdeki yargı organlarının işleyişi nıalum. Mahkemelerin en az 12 yıl sürdüğü ve o süre içinde enflasyon nedeniyle paranın satın alma gücünün hızla aşındığı dikkate alındığında, pazarlama şirketinin taahhüdünü yerine getirmemesi halinde tiıketicinin yargı organlarına başvurmasının anlamı kalmıyor. Kararname hükümlerine göre mağdur durumdaki tüketicinin pazarlama şirketine başvurarak o güne kadar yatırdığı parayı, piyasadaki yasal en yüksek faiz oranının ilavesiyle geri alabilmesi mümkün. Bu dönemde en yüksek faiz oranını Hazine bonoları sağladığtna göre, demek ki tüketici pazarlama şirketinden yüzde 50 dolaylarında yıllık net bir faizle parasını geri çekebilme hakkma sahip. Ancak bu da tüketicinin işine gelmiyor. Hastalık, gibi nedenlerle, katıldığı kam4"" vesairekendimaddi durumun bozulması panyadan isteğiyle vazgeçen tüketi satış kampanyası açamıyor. Üretici firmanın kefaleti, eskiden bankerlik olaylarında olduğu gibi tüketicilerden para topladıktan sonrataahhütleriniyerine getirmeyen kapkaççı pazarlama şirketlerinin türcmesini önlemc amacını taşıyor. Dolayısıyla bugün için bu tür bir kampanyaya katılan tüketiciler, öncelikle pazarlama şirketiyle imzaladıkları mukavelenin içerdiği hükümleri iyice incelemek ve haklarının ve yükümlülüklerinin neler olduğunu iyice saptamak durumundalar. I ^ ^ ^ aşta gazetelerin pazarlama şirket ma şirketi "miicbir sebep" olmadıkca, malı • m l e r i olmak üzere çeşitli kuruluşla tüketiciye vaat ettiği tarihte ödcmek rm m£ yaptıkları " ö n ödemeli taksit zorunda. Ancak bu "miicbir sebep" maddesi U A li satişlar" tüketici tarafından hem ~ sanırız bazı pazarlama şirketleri taram W ilgi görüyor hcm de çeşitli şikâyetfından istismara oldukça açık bir konu. Kalere konu oluyor. Çoğu kez ceplerinde peşin para olmadığı için bu tür kampanyalara katılan tüketicilerin sanırız malın tesliminde 15 günlük, I aylık gecikmeleri de sineye çekmelerinden başka çare yok, çünkü soruna hızla çözüm getirecek yasal merciler yok. Pazarlama şirketi taahhüdünü zamanında yerine getirmezse, yatırılan parayı işlemiş faiziyle geri çekmek de tüketicinin işine gelmiyor. Çünkü aradan geçen süre içinde söz konusu malın fiyatı genellikle zam görmüş oluyor ve "öfkeyle kalkan zararla olurur" hcsabı, "sil baştan" deyip yeniden benzeri bir kampanyanın peşine takılmaktansa, tüketici, parasının pazarlama firması tarafından bir ay daha fazla işletilmesini sineye cekip, geciknıiş olarak malı teslim almaya razı oluyor. Bu noktada eşdost tavsiyesi kuşkusuz çok önemli. Bu uygulamayı yapan kuruluşlar arasında bir seçim yaparken, firmanın ciddiyetini, malı teslimde gösterdiği hassasiyeti önceden saptamak ve üretici firmanın güvenilirliğini ön planda tutarak böyle bir bağlantıya girmckte büyük yarar buluyor. ü 2 ciler ise doğal olarak bu faiz oranlarından yararlanamıyorlar, sadece yatırdıkları birikmiş parayı aynen geri çekebiliyorlar. 5 kefaleti olmadan ön ödemeli taksitli Bir pazarlama şirketi, üretici firmanın tlginin ve şikâyetlerin nedenlerini sıralanıadan önce sanırız " ö n ödemeli taksitli satişlar" deyişini herkesin anlayacağı dilden biraz açmakta yarar var. Bu uygulamayı yapan kuruluşlardan aldığımız bilgiye göre ön ödemeli taksitli satişlar ağırlıkh olarak orta gelir gıubuna hitap ediyor. Cebinde ihtiyacı olan malı alacak peşin parası bulunmayan tüketici, bu kampanyalardan birine katılarak, her ay tasarruf edebileceği belli bir miktar parayla, vade farkı ödemeden ve malı teslim alıncaya kadar geçen süre içinde söz konusu mala gelebilecek zamlardan etkilenmeden istediği mala sahip olabiliyor. Taksitli satışlarda peşin fiyatın üzerine konulan vade farkının bu sistemde pek uygulanmamasına karşılık, burada da tüketici, mala sahip olmadan bir süre taksit ödüyor, yani üretici ya da pazarlamacı kuruluş, malı tüketiciye teslim etmeden önce bir süre tüketiciden aldığı nakit parayı l'inansman olarak kullanma olanağına kavuşuyor. Zaten " ö n ödemeli taksitli satişlar" deyişi de "önce bir miktar öde, sonra mala sahip o l " anlamına geliyor. Bu kampanyalara katılan tüketicilerin yakınmaları genel olarak kendileri taksitleri dUzenli olarak ödedikieri halde, pazarlama şirketinin malı zamanında teslim etmemesinde yoğunlaşıyor. Çe«itli pazarlama şirketlerinin her toplu mal tc^ıim tarihi geldiğinde bize başvuran tüketiciler, pazarlama şirketlerini tüketiciyi kandırmakla suçluyorlar ve yasal olarak ne gibi haklarının bulunduğunu soruyorlar. Bu soruları topluca yanıtlamak üzere konuyu araştırdığımızda gerek pazarlama firmasının, gerekse pazarlama firmasıyla bağlantıya giren tüketicilerin yükümlülük ve haklarının şu noktalarda toplandığını belirleyebildik: Alanya'dan bize yazan Ibrahim Keskin, Türkiye'de daha tüketici sözcüğünün telaffuz bile edilmediği günlerde Arçelik marka bir buzdolabının 12 gün içinde yenisiyle değiştirilmesine ilişkin yazışmalan göndermiş. Emekü öğretmen ibrahim Beyi 1968'den beri örnek tüketici iz son birkaç yıldır tüketicileri kendi haklarına sahip çıkmaları ve ellerindeki kalitesiz mallann onarımı ya da yenisiyle değiştirilmesi konusunda caba harcamaya çağıraduralım, Alanya'dan bize yazan emekli öğretmen tbrahim Keskin, TUrkiye^de daha tüketici sözcüğünün telaffuz bile edilmediği günlerde bu hakkını kullandığını ve 1968 yılında Arçelik marka bir buzdolabını yenisiyle değiştirdiğini anlatıyor. İbrahim Keskin, aradan 18 yıl geçmesine rağmen, Arçelik firmasına kendi yazdığı mektubu ve onlardan gelen cevabı saklarruş, atmamış. Şimdi de yayımlamamız dileğiyle bize yollamış. Bu mektubu nasıl yayımlamayız!... Bizim yeni yeni keşfetmeye çalıştığımız bir alanda 18 yıl önce sağlanmış bir başarı, gerek tüketici gerekse üretici fırma açısından kıvanç duyulacak bir örnek. Biz lafı uzatmadan o günlerde Antalya'da ilköğretim müfettişi olarak görev yapan İbrahim Keskin'in Arçelik firmasına yazdığı 7.8.1968 tarihli mektupla, bu mektuptan hemen 12gün sonra 19.8.1968 Arçelik yetkilisatıcısının yazdığı yanıtı yayımlıyoruz: Bunlan niçin yazmak ihtiyaanı duydum? yaçaruçlan haline gelen buzdolabı bizim evede Fabrikadan çıkış tarihi ilesatış tarihi ve kulARÇELİKolarakgirdi. TÎR B3600, SeriNa 4734. Fabrikadan çıkış tarihL 21 Mayıs 1968, lanıldığt süre belli olan bu thlap, yukandaki anza alınış tarihi: 31.5.1968. Bu bilgileri gamnti bel ve teknik noksanlıklan gösterirse sonu ne gesinden aldım. Şimdi dealmışmdan sonmbuz olacaktır? Aynca biz evimizeyeni buzdolabı aldolabmda meydana gelen anzaları ve gördüğii dığımız için güven içinde bulunmak isterdik. onanmlan sıralayalınv 1 Radyo ve gazete reklamlannda gördüğümüz 1) Komple ekovat değiştirildi. (Servis pusuüstünlüklerin muayyen birsüredolabımızda da lasıNa 704,10.6.1968) bulunmasını istemek hakkımızdır. 2) a Arka kapak açıldı, kablo uçlan onanldı, b) Kapı ayar edildi, kapanması temin edil Aldığım ARÇEL/K buzdolabından memnun kalmadım. Alın terimin karşılığının böyle di, olmasını istemezdim. c) Damlalık rayları söküldü, onanldı, Saygılarımla akıntı giderildi. 7.8.1968 (ServispusulasıNa 0737, 2.7.1968) Halil İbrahim Keskin Son onanm sırasında eki elemanlan otomabkögretim Müfetti«i tik düğmekapağı iledolap içikenarplastik kapANTALYA tamasını çatlattılar. Sayın llalii Ibrul.im Krekin. Hernekadarservispusulasında "Kapı ayar Sizinki ile değiştirilmek üzere Antalya servis edildi, kapanması temin edildi. Damlalık ray istasyonumuza yeni bir dolap gönderilmiştir. lan söküldü, onanldı, akmtı giderildi" deniyorServisimiz adresinize getirerek teslim edecek sa da, artzalı olan kapı değil kapı lastiğidir vesağve eskisini alacaktır. BHgilerinizi rica ederiz. alt kösesinden yapılış hatası olarak üst üste kıvSaygılarımızla, rık kalmak suretiyle kaptnın iyi kapanmasını engelliyordu. Halen bu durum devam etmekBatı Akdeniz Bölge» tedir.. BudakapılastiğininerkenaşınmasıveesFABRtKA MÜDÜRÜJĞÜNE Arçelik Servü inlaayonı kimesine sebep olacaktır. Damlalık anzasma Antalyı Lüks olmaktan çıkıp çağımızın günlük ihti gelince; Damlalık küveti buzluk altmı tam ola rak kapatmadığından eritme zamanında asağıya su damlatmakta ve yiyecekleri ıslatmaktadır. Bunu gidermek için damlalık raylan söküldü, uçlanndan biraz kesildi ve onanldı denildi. Şimdiyine eritme anında aşağıya su damlamaktadır. Bütün bu çalışmalar dolaptaki bir kontağı bulmak için yapılmıstır. B 24 I Ön ödemeli taksitli satışlara ilişkin Res~ mi Gazete hükümlerine göre pazarla