Catalog

Sihirli Değnek Konuk Sihirli Değnek Tuğba Benli Özenç Hazırlayan: Nilay Yılmaz “Eğer Doris Teyze’nin Köpeğini Kazara Değiştirmeseydim”, Ingelin Angerborn, Paloma Yayınevi, 2007, 104 sayfa (9+ yaş) Türkçeleştiren: Ali Arda; Resimleyen: Taner Duran sveçli yazar Ingelin Angerborn, Eğer Doris Teyzenin Köpeğini Kazara Değiştirmeseydim adlı kitabıyla, 2002'de İsveç'te “En İyi Çocuk Kitabı” ödülünü almıştı. Türkçeye 2005'te çevrilip Tilda adıyla basılan kitap, Paloma Yayınevi tarafından tekrar yayımlandı. Küçük kahraman Tilda, kuzey Avrupa'da, İsveç'te yaşıyor. Eğer... ile başlayıp devam eden bölümler, Tilda'nın o çocuklara has heyecanıyla kendi ağzından anlatılıyor. Dolayısıyla bu anlatı, bir çocuğun dünyasını düşündüğünüzdekendi içinde hoş, beklenmedik sürprizler içeriyor. Bir çeviri kitap olduğu için dilin ritminden bahsetmek çok anlamlı olmasa da, olay akışındaki sevimli enerjiyi, herhangi bir ülkedeki herhangi bir çocuk da rahatlıkla yakalayabilir. Tilda, “Eğer dün, Doris Teyze’nin köpeğini kazara değiştirmeseydim, bütün bunlar başıma gelmeyecekti” (s.5) diyerek anlatmaya başlıyor. Annesi fazla eşyayı anlamsız bulduğu için olabildiğince basit ve sıradan bir şekilde yaşadıkları iki odalı dairenin üst katında oturan Doris Teyze’nin (hemen hemen yüz yaşında ve hiç taşınmamış yaşlı bir kadın) küçük köpeğini gezdiriyor Tilda. Bir köpeğinin olmasını çok istiyor ama annesinin alerjisi olduğu için, bu gezintilerle yetiniyor. Tabii babasının armağan ettiği bir trapezin de olduğu küçük odasının oyuncak köpeklerle dolu olduğunu da belirtmek gerek. O gün her zaman olduğu gibi, okuldan sonra küçük köpek Pire'yi dışarı çıkarıyor. Onu, bir şeyler almak için uğradığı marketin önündeki sokak lambasının direğine bağlıyor. Çikletlerin karşısında epeyce vakit harcadıktan sonra çıkıyor. Ve sonra küçük kızların elini ayağına dolaştıran o bildik durum başına geliyor. Âşık olduğu çocuğu Axel'i görüyor. Çok heyecanlanıyor, yanlışlıkla başka bir köpeği alıp götürüyor. Axel de bisikletiyle onun peşinden geliyor. Yanlış köpeği aldığını fark ettiğinde, Axel'in onun aptal olduğunu düşüneceğini sandığından, “bu kocaman, siyah Labrador”u yerine bağlayamıyor. Hele Labrador'u çok seven Axel ile konuştuktan sonra ardına bakmadan evine yollanıyor. Böylece yalanlar silsilesi de başlamış oluyor. Tilda, Pire'yi bağladığı yerden almak, Labrador'un sahibini bulmak, köpeği eve aldığından habersiz annesinin azan alerjisi için eczaneden ilaç almak zorunda. Ayrıca ilaç alırken eczanenin önünde bıraktığı bisikletinin de çalınması gibi sorunlarla umutsuzca uğraşmakla meşgulken, iyi gelişmeler de oluyor. Labrador'un sahibi küçük kızla arkadaş oluyor. Axel ile aralarında utangaç ama tatlı bir yakınlaşma doğuyor. Ufak da olsa söylediği yalanların işleri daha da çok karıştırdığını fark eden Tilda kendince doğru yolu buluyor. Kitapta özgün bir anne karakterinin olması, “gerçek” bir baba figürünün olmaması Tilda'nın ağzından doğallıkla aktarılıyor. Hem de bir yetişkinin yazarın didaktik müdahalesi olmadan. Bu yüzden Tilda sıradan bir çocuk olarak gözümüzde rahatlıkla canlanabiliyor. Bu arada kitabı resimleyen Taner Duran'ın çizgilerini de atlamayalım. Ingelin Angerborn'un internet sitesindeki fotoğrafında, bir ağacın ardından bakan tatlı yüzündeki sarı/afacan gülümsemesi Tilda'nın çizgilerine ilham vermiş olabilir. Bölümler arasındaki resimler, kitabın heyecanını tamamlayan sevimli bir yumuşaklığa sahip. Oğlum şimdilerde tam olarak okuyamadığı için sadece sayfalarını karıştırmakla yetiniyor. Zamanı geldiğinde okuyacağından eminim. Çünkü geldiğinden beri bu kitabı yastığının altında saklıyor. İlkokul çağında olan bir çocuğun okumaktan zevk alacağını düşündüğüm bu kitap, farklı kültürdeki bu 'kurgu' arkadaş, küçük odalardaki oyuncakların arasında kendine güzel bir yer bulacaktır. Belki de evet, zamanını bekleyecektir. Uzun tüyleriyle yatağa yayılmış bir köpeğin sıcak korumasında ya da dediğim gibi bir çocuğun ılık nefesinin yakınında bir yerde; bir yastığın altında... ? İ “Yaşadıkça tüm engelleri birlikte aşacağız...” 3 Aralık Dünya Engelliler Günü Kayıtlara, Beyazıt Devlet Kütüphanesi görme engelliler bölümünden ulaşabilirsiniz (İletişim: www.cgyd.org). ? Engelliler için internet cafe Ankara Büyükşehir Belediyesi, görme ve ortopedik engelliler için internet kafe hizmeti sunuyor. Ekran okuma programı, özel bilgisayarlar ve braille yazıcıların yer aldığı kafede sesli kütüphane servisi de sunuluyor. (www.ankarabel.gov.tr) ? TBKİ (Türkiye Bilişen Körler İnisiyatifi) Bilgisayar kullanan, bilgi teknolojilerinden faydalanan görme engellilerin sayısının arttırılması, görme engellilerin bilgisayar kullanımı ve internet erişiminin önündeki engellerin aşılması ve bununla ilgili gerekli olan hukuki ve sosyal düzenlemelerin yapılması amacıyla kurulmuş. ? Bilkent Üniversitesi'nin görme engelliler için geliştirdiği bilgisayar ve internet programı için (Bkz: www.cs.bilkent.edu.tr/~guvenir/Oku/) T ürkiye Özürlüler Araştırması sonuçlarına göre, dünya üzerinde 500 milyon engelli insan yaşıyor. Türkiye'de ise nüfusun 12.29'u engelli (8,5 milyon). Birden fazla engeli bulunanlar ise nüfusun 11.4'ünü oluşturuyor. Bu sayılar, engellilerin aileleri de göz önüne alındığında, 25 milyon kişiyi yakından ilgilendiren toplumsal bir soruna işaret ediyor. Görme Engelliler İçin Sesli Kütüphaneler ? Beyazıt Devlet Kütüphanesi ? Atatürk Kitaplığı Görme Engelliler Bölümü ? Boğaziçi Üniversitesi Abdullah Kuran Kütüphanesi ? Türkan Sabancı Görme Engelliler Okulu ? İzgök İzmir Görme Engeliler Kitaplığı Görme Engelliler İçin Sesli Kitap Merkezleri ? Sesli Kitap Üretimi Kolaylaştırma Merkezi “Patates Baskı” (0212 210 99 66 // www.patatesprint.com.tr/seslikitap/ ? Görmeyen ve Az Gören Çocuklara Destek Derneği (0216 449 39 39) Bu kütüphanelerle ve merkezlerle iletişim kurup, engelliler için siz de bir kitap seslendirebilirsiniz… ? Boğaziçi Üniversitesi, Görme Engelliler Teknoloji Merkezi (GETEM) ? Engellilere yönelik web sitesi (www.yasadikca.com) ? Engellilere yönelik teknolojik gelişmeler hakkında (Bkz: www.yasadikca.com/teknolojikyen.php) Bir Festival 2328 Kasım 2007 tarihleri arasında Hindistan'ın Yeni Delhi şehrinde düzenlenen “8. Uluslararası Çocuk Oyunları Festivali'nde Türkiye'yi bu yıl Niğde Hüdavent Hatun İşitme Engelliler Okulu öğrencileri temsil etti. Aytül Akal, Mavisel Yener ve Nilay Yılmaz'ın yazdığı “Mor Gece Mavi Gün” isimli sözsüz tiyatro oyununu ses ve ışık gösterileri eşliğinde sahneye koyan işitme engelli on öğrenci festival boyunca onlara eşlik eden öğretmenleri ile birlikte çeşitli etkinliklere katıldı. Sihirli Haberler ? İstanbul Atatürk Kitaplığı bünyesindeki "Görme Engelliler KitapKaset Stüdyosu" için 300'den fazla kitap, kasete seslendirilerek okuyucunun hizmetine sunuldu. “Kitap Okuma Stüdyosu”nda ise günlük 20 saat kitap seslendirme kapasitesine ulaşıldı. (Sesli Kitap çalışmalarına destek için: Tel: 0212 249 95 65 249 09 45) ? Yazarın Sesinden Projesi Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği'nin (ÇGYD) “yazarın sesinden” isimli projesi yazarlarla görme engelli çocukları buluşturdu. Çocuk ve gençlik kitapları yazarları kendi kitaplarını görme engelli çocuklar için seslendirdiler. CUMHURİYET KİTAP SAYI Sihirli Dergi “Görme özürlü çocuklar için iki dergi” İzmir'deki Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı, görme özürlü çocukların başkalarına muhtaç olmadan okuyabilecekleri kabartma yazılı iki çocuk dergisi çıkarıyor. “Balarısı” adını taşıyan ço cuk dergisi ilköğretim 4.8. sınıflarında bulunan görme özürlü çocuklar için; “Yavru Balarısı” dergisi ise ilköğretim 1. ve 3. sınıflarında bulunan görme özürlü çocuklar için çıkarılıyor. Dergilerin içeriği yaş gruplarına uygun masal, şiir, öykü ve bilmecelerden oluşuyor. Dergiler gündüzlü görme özürlü öğrencilerin ev adreslerine, yatılı görme özürlüler okullarında okuyanların da okul kitaplıklarına ücretsiz olarak gönderiliyor. Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı, adresleri bilinmediği için dergi gönderilemeyen görme özürlü çocuklara da ulaşıp dergiyi göndermek istiyor. İletişim: 02324833023 // 02324463631 ? Nilay Yılmaz, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Eski Silahtarağa Elektrik Santralı. Silahtarağa Mah. Kazım Karabekir Cad. No:1 Eyüp / İstanbul nilayy@bilgi.edu.tr; Tel: 0212 236 78 42 www.nilayyilmaz.com/www.sihirlidegnek.org 929 Yaptıklarınızı bizimle paylaşır mısınız? ? Kitaplarla ilgili projeler yapan okullar, sivil toplum kuruluşları, kulüpler! Yaptığınız çalışmaları yazıp paylaşır mısınız? Sihirli Değnek sihirli mektuplarınızı bekliyooor! SAYFA 7