Catalog

Sayfa 7 Nisan 2013 Pazar a4 Kent Yaşam Orijinal Kocatepe Pakistan’da! nkara’nın en büyük camisidir Kocatepe. Yapımı yıllar süren devasa bir cami. Ama aslında Kocatepe’nin bu kadar büyük olması planlanmadığını... 1962 yılında temeli atılan Kocatepe’nin 50*50 metrelik bir alana oturduğunu, ama bugün Taksim Meydanı’na, Çamlıca’ya devasa camiler yapmak isteyen zihniyetin aynısının baskılarıyla projenin iptal edildiğini... Temelleri dinamitlerle patlatılan o Kocatepe’nin mimarı Vedat Dalokay’ın, 2 yıl sonra Pakistan’da uyguladığı cami projesiyle Pakistan’ın en büyük devlet nişanını aldığını... Biliyor muydunuz? Başta duayen mimar Doğan Hasol’un anıları ve Cumhuriyet gazetesi arşivi olmak üzere çeşitli arşivilerden yararlanarak bu haftaki Sararmış Sayfalar mönüsüne Kocatepe Camisi’ni koyduk. Buyrun... Kocatepe Camisi’nin serüveni Demokrat Parti’li yıllara dayanır. Anıtsal nitelikteki caminin çalışmaları 1950’li yılların başında Kocatepe’deki tüm arsaların alınmasıyla başlar. Arsalar için gerekli para Ziya Gökalp Caddesi civarında daha önceden alınan arsaların SSK’ye satılmasından karşılanır. 1957’de cami için Menderes’in desteğindeki bir girişimle bir mimarlık yarışması açılır. Bu yarışmaya 43 proje, yani 43 mimarlık grubu katılır. İki aşamalı olarak düzenlenen bu yarışmanın birinci aşamasında A seçilen 11 projenin sahipleri ikinci aşamaya çağırılırlar ve sonuçta Vedat Dalokay ile Nejat Tekelioğlu’nun ortak projeleri birinci seçilir. Birinci seçilen projenin inşaatı başlamak üzereyken 27 Mayıs gelir. Temeli ‘Devrim Diyanet Sitesi’ attı Ardından Milli Birlik Komitesi konuyu ele alarak “Devrim Diyanet Sitesi”ni kurar. Başkanlığa da komite üyesi Ahmet Yıldız getirilir. Hazırlıkların tamamlanmasından sonra caminin temeli 1962’de atılır. Hesaplara göre maliyet 21 milyon liradır. Yıllar geçer, Demirel iktidara gelir. Demirel döneminde dernekte olağanüstü genel kurula gidilir ve derneğin yönetim kurulu değişir. Yeni yönetimin ilk isteği, caminin Ankara’nın en büyük yapısı olacak şekilde büyütülmesidir. Dalokay Grubu’nun projesine göre cami, 50x50 metrelik bir kare alana oturur. 27 dönüm arsa içinde 4 bin metre karelik, yaklaşık 4 bin kişilik bir cami söz konusudur. Oysa, dernek, bu caminin Ankara’nın en büyük yapısı olmasını hedefler. O sıralarda Mimarlar Odası Ankara Şubesi Genel Sekreteri olan Vedat Dalokay da bu kampanyaya karşı bir kampanya açar. Dinci basın Dalokay’ı hedef almaya başlar. Dernekten atılan Dalokay, Doğan Hasol’a bu konuyu şöyle anlatır: [email protected] Twitter.com/firatkozok Sararmış Sayfalar FIRAT KOZOK “Demirel iktidara geldikten sonra yeniden oluşan dernek yönetiminden baskılar gelmeye başladı. Önce caminin, Ankara’nın en büyük yapısı olacak şekilde büyütülmesi istendi. Ben buna karşı çıktım ve Anıtkabir’in karşısına böyle bir yapı dikmenin mimari sakıncaları ile öteki sakıncalarını anlatmaya çalıştım. Onlar ısrar ettiler.” ‘Belçika’daki diskoteklere benziyor!’ Gerici basının da desteğiyle öyle bir kampanya yürütülür ki, Dalokay projesindeki kabuk biçimindeki kubbe sağ basın tarafından “Belçika’daki diskoteklere” bile benzetilir. Devrim Diyanet Sitesi’nin de adı değişir, Türkiye Diyanet Sitesi Yaptırma ve Yaşatma Derneği olur. Allem edilir, kallem edilir ve Dalokay’ın projesinin gerçekleştirilemeyeceği gerekçesiyle 1965’te sözleşme feshedilir. Bir sabah Kocatepe halkı dinamit sesleriyle uyanır... Caminin temelleri dinamit atılarak sökülmektedir! Çaresiz kapısını çalan Dalokay’a yanıtı sade suya tirittir Demirel’in: ‘Bu iş beni aşar!’ Yıkım işlemleri o dönemin parasıyla 56 milyon liraya mal olur. Yıllar sonra Uğur Mumcu ile yaptığı bir söyleşide Vedat Dalokay “Temeli dinamitle atılan tek proje benimki galiba” diye anlatır o günü. Dernek Ankara’nın en görkemli yapısı olacak camiyi 1967’de bu kez Hüsrev Tayla ve Fatin Uluengin adlı iki mimara doğrudan ısmarlar. Dernek, yapılacak caminin “Sultan AhmetSüleymaniye karışımı” olmasını ister. Bu sırada Dalokay’ın derneğe açtığı dava da sonucu değiştirmez. Yeni projenin maliyeti 30 milyon lira olarak belirlenirken, tamamlanma tarihi için ise hedef 1971 yılıdır. Libya’dan Arabistan’dan destek Caminin yapım çalışmalarına ikinci kez başlanmasıyla birlikte ülke içerisinden ve Arap ülkelerinden Ankara’ya para yağmaya başlar. Libya, Arabistan ve Irak’tan gelen paralarla birlikte toplanan rakamın 100 milyon liraya ulaştığı söylenir. Planlar, hedefler tutmayınca Derken Diyanet Sitesi Yaptırma ve Yaşatma Derneği kendini fesheder. Yapım çalışmalarını Türkiye Diyanet Sitesi üstlenir. Emekleri bir anda çöpe giden Dalokay, Pakistan’ın İslamabad kentinde yapılacak cami için 1969’da düzenlenen Uluslararası Mimari Proje Yarışması’na katılır. Türkiye’den giden mimarlar ilk üç dereceyi alır. Birinci Dalokay’dır! Ankara’daki projesi dinamitlerle patlatılan Dalokay, sıvar kollarını, yapar camiyi. Sonra ne olur? Pakistan’ın en büyük devlet nişanına layık görülür! Kabaran kubbe, maliyeti de kabartır Yıllar yılları kovalar, tamamlanamayan caminin bazı bölümleri çürümeye başlar. Kubbe ve minarelerinin kurşunla kaplı olan bölümlerinin yanlış yapılması nedeniyle kabarması maliyeti de kabartır. Ve nihayet, Demirel’in “Beni aşar” dediği o güçle 20 yıl sonra, 1987’de 20 bin kişilik, 88 metre minareleri olan Kocatepe Camisi açılır. Açılış namazında bu kez Turgut Özal vardır. Ama göstermelik açılıştan sonra 2 yıl daha inşaat sürer... Ne yapalım... Son zamanların ünlü televizyon karakteri Vasfiye teyzenin söylemiyle noktalayalım haftayı... “Ah be Ankara nelerrrr çektin sen bu dar kafalıların elinden...” Göztepe ile 19 Mayıs’ta karşılaştı ve karşılaşmayı 31 kazandı Ekran bağımlılığına dikkat sikolog Irmak Gürcan KeP rimoğlu, gün ışığı yerine ekran ışığında büyüyen bir kuşağın yetiştiğine dikkat çekerek, ekran bağımlılığı konusunda anne babaları uyardı. Çankya Belediyesi’nin aile içi sorunların çözümüne katkı amacıyla gerçekleştirdiği “Anne Baba Sınıfı” seminerlerinde bu hafta “cocukların ekran bağımlılığı” işlendi. Seminer kapsamında Kerimoğlu ile bir araya gelen ebeveynler çocuklarındaki ekran bağımlılığını anlattılar, çözüm önerilerini dinlediler. Özellikle çalışan anne babalar açısından gün içinde kontrolü zor olan, iletişim ve uyum sorunlarına neden olan televizyon ve bilgisayar Ankaragücü nihayet yendi aşkentin PTT 1. Lig’deki temsilcisi B ve zor günler yaşayan ekibi Ankaragücü uzun aradan sonra kritik bir maç kazandı. İzmir temsilcisi Göztepe ile 19 Mayıs Stadyumu’nda karşı karşıya gelen Ankaragücü, karşılaşmayı 31 kazandı. Geçen hafta içinde yeni tartışmaların gündeme geldiği Ankaragücü, nihayet evinde kazandı. İzmir temsilcisi Göztepe’yi ağılayan Ankaragücü’nün 31 kazandığı karşılaşmanın golleri şöyle: Göztepeli Orhan 23. dakikada kendi kalesine gol attı. Ankaragücü’nün diğer gollerini 26. dakikada Enes, 89. dakikada Teoman atarken, Göztepe’nin tek golünü 59. dakikada Tum kaydetti. Ankaragücü, önümüzdeki hafta Samsunspor ile Samsun’da karşı karşıya gelecek. Ankaragücü daha sonraki haftalarda Boluspor ile evinde, Çaykur Rizespor ile deplasmanda, Denizlispor ile evinde ve son hafta Torku Konyaspor ile deplasmanda karşılaşacak. bağımlılığından yakınan aileler, sorunlarını Kerimoğlu’na aktardılar. Ebeveynlerin sorularını yanıtlayan Kerimoğlu, çocuklara yeterince ve nitelikli zaman ayrılması ve birlikte zaman geçiril mesinin önemine dikkat çekti. Kerimoğlu, “Gün ışığı yerine ekran ışığında büyüyen bir nesil yetişiyor. Çocukları bu bağımlılıktan kurtarmak için en büyük sorumluluk da anne babalara düşüyor” dedi. C MY B Fotoğraf: Necati Savaş