Catalog

28Ekim2011Cuma382 19 nkara Atatürk Cumhuriyeti Dokurken 2 MUSTAFA BALBAY 9 Ekim deyince aklıma ilk, Atatürk'ün sözlerinden şu ikisi gelir: "Benim en büyük eserim Cumhuriyet'tir." Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli kültürdür." Bu iki söz hem Atatürk'ün yaşamının anlamını hem de o en büyük eserin ruhunu özetliyor. Cumhuriyet'in getirdiği devrimleri, kültürel değerleri çıkardığmızda geriye ne kalır? Hiç... Cumhuriyet bir bina ise onun kültürü de bütün iç mimari unsurlandır. Böyle bir bütünlükle bakmadığımız zaman Cumhuriyet erozyona uğramaya başlar. * * * Atatürk'ün temellerini attığı Cumhuriyet kültürünün harcı neydi? Bu harcm elbette pek çok malzemesi vardır. Ben ilk sıraya şunu koyuyorum: Atatürk'ün okuma alışkanhğı. Atatürk'ün kitaplarla dostluğu onunla röportaj yapan gazetecilerden, resmi temaslar kuran diplomatlara kadar her kesimin dikkatini çekmiştir. Çanakkale Savaşı'nın en çetin günlerinde Mustafa Kemal'le görüşmek için cepheye giden gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın, odasını şöyle tarif ediyor: "Yazıhanesinin üzerinde bir Çerkes kamasının yanı başuıda Balzac'ın Colonel Chabert'i, Maupossant'ın Boule de Suif i, Lavedan'ın Servir'i duruyordu." Atatürk, Çanakkale'den Sakarya'ya cephelerde, savaş gereçlerinin yanında kitap sandıkları bulunduruyordu. Ankara'da Meclis binası hazırlamrken ilk, kütüphanesi açıldı. Yunus Nadi, Ziya Gökalp, Veled Çelebi kitap bulmakla görevlendirildi. * * * Atatürk'ün yaşamı boyunca okuduğu saptanan kitaplar listelendi, gösterime de açık hale getirildi. Anıtkabir Derneği'nin yaptığı çalışmaya göre Atatürk, 3997 kitap okudu. Bunlarm 215 l'i Anıtkabir'de, 1741'i Çankaya Köşkü'nde, 102'siİstanbulÜniversitesi Kütüphanesi'nde, 3'ü Samsun Gazi İl Halk Kütüphanesi'nde. Atatürk'ün okuduğu kitaplardan altmı çizdiği bölümler, yanına düştüğü notlar, ansiklopedik bir çalışma olarak bir arayagetirildi. Herbiri 500 sayfalık 24 cilde sığdınlabildi. O ciltlerde neler yok ki?.. Van Tarihi'nden Danvincilik'e, NilMısır Medeniyeti'nden Anadolu Halk Türküleri'ne... Çalışma odamda o ciltlere bakarken şöyle derdim: "Atatürk okudu, okudu, okudu, modern bir Cumhuriyet dokudu!" 29 Ekim'de Anıtkabir'i ziyaret edenlerin mutlaka Atatürk'ün okuduğu kitaplar bölümüne de gitmelerini, bakmakla kalmayıp bildiğim kadanyla taksitle de satılan o ciltlerden edinmelerini dilerim. • *JL kara %eaisi Yönetimimiz, cumburlop. Cumhurumuz yüzde 5 0 . Cep fenercimiz Aydınımız, je+mez ama ı evet. Al sana en ilerisinden cumhuriyet.., Yazan: Işık Kansu kansu@cumhuriyet.com.tr Çizen: Murat Sayın muratsayin2005@gmail.com