Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
15 2lye 024
6
Bayülgen 17 Eylül’de AKM sahnesinde olacak Richard oyunu ile bir gerçeklik sorgulaması ortaya koyuyor
Richard bir medya eleştirisi
Gündemde olan her konu ile ilgili
açıklaması tartışılabilir. Ancak
Okan Bayülgen’in yaptığı, tam
anlamıyla olan bitene çerçevenin
dışından bakmak. Tekrarlarla örülü
günümüzde belki de en gereksinim
duyduğumuz tavır da bu.
Den İz ül KüTeKİn
ahnede üçüncü sezona giren
Richard tarih boyunca kendisi
hakkında yapılan “karalama”
kampanyalarına karşı kendi
Söyküsünü anlatma derdinde.
Bunu sağlayan, İngiltere’nin yüzlerce yıl
önce yaşamış kralına yaşam veren Okan
Bayülgen’in medya ve kitle iletişiminin
kullanım biçimiyle olan derdi. Bayülgen için
Richard, “post truth” (gerçek sonrası) çağı ile
ilişkili pek çok soru içeriyor. Gelin yanıtları
kendisinden dinleyelim.
u Richard ile aranız nasıl?
Benim önemsediğim seyircinin Richard’la
arasının iyi olması. Oyun kolay anlaşılır bir
oyun değil. Değindiği konu itibarıyla kolay
hazmedilebilir bir oyun da değil. Öteki,
göçmen, sığınmacı sorunu gibi konuları ikonik
bir karakter üzerinden işlediği için yüzde
20’si Shakespeare’in özgün yazımı kalanı da
bizim tekrar yazdığımız bir metin. İnsanları
düşündürecek, uyaracak ve ötekilik konusunda
duygulandıracak şeyler yazdık.
‘bambaşka bir kader çizmiş’
u “Richard” biraz da kutuplaştıran bir oyun
değil mi? Seven çok seviyor, sevmeyen hiç
sevmiyor...
Evet ama bu bir beğeni meselesi,
kutuplaşma değil. Oyun sonrasındaki
söyleşilerde de hiçbir kutuplaşma, sert bir fikir
tartışması görmüyoruz. İnsanlar demokrat
bir şekilde bir oyun karakteri üzerinden
kendilerini ifade ediyorlar. Özellikle bir
topallaması yetmiyormuş gibi bacağına aparat
hikâye anlatma derdimiz olmadı, zaten neyin
takmışlardı.
hikâyesini anlatacağız? Shakespeare’in
u Aşama aşama şeytanlaştırılıyor yani...
Richard karakteri bilinen bir karakter, 500
‘Para için kültürümüzü
Evet, çirkinleştiriliyor. Ben de
yıllık bir kral. 2012’de kemikleri
diyorum ki herkesin ve her şeyin
ortaya çıkarılmış, bunun üzerine
temize çekildiği 2024’te
İngiltere karışmış, uzun
bu kadar ikon yerle bir
bir adli tıp araştırması
mahvettiler’
edilirken dünyanın önde
sonucunda kemikler
gelen sanatçıları, sinema u Röportajlarınızdan gördüğüm kadarıyla televizyonculuk yaşamımın tamamına
tescil edilmiş, İngiliz
dünya çapında kabul gören medya teorilerine denk geliyor. -Aynı tarihlerde başlanmıştı
insanları geçmişleriyle
siyaseti veya tiyatrosu
hâkimsiniz ama bu teorileri oluşturan kişilerin deneklerin izlenmesi- evlere “decoder”a
ilgili suçlanır veya
bir şey yapma gereği
referanslarıyla konuşmadığınız için bu gündeme benzeyen aletler takılmıştı. Bugün de 4 bin
temizlenirken
görmemiş. O sırada
getirilmiyor. 90’lı ve 2000’li yıllardaki TV 500 kişiye ulaşmış denek paneli var. Bu
Richard’la insanların
sağ olan kraliçenin
programlarınızda bu yöntemleri kullandığınızı denek paneli üzerinde, kulağımıza gelen
zoru nedir? 2015’ten
talimatıyla “pek
düşünüyorum. Son yıllarda ise medyada neler bitip tükenmek bilmeyen dedikodulardan
sonraki gelişmeyi bu
gürültü koparmadan”
olup bittiğini ifşa eder haldesiniz sanki. da anlıyorum ki bizim televizyoncularımız
kadar Shakespeare
defnedilmiş. Yani bu
Doğru. İzlenme alışkanlıklarıyla ilgili maalesef ülkemizin kültürel zenginlikleri
uzmanı, akademisyen
Richard’ımızdan kraliçe
reyting uzmanları, “Türkiye izleyenleri, mahvettiler. Kolay para kazanmanın
ve tiyatrocu izlediler. Bir
de hoşlanmıyordu.
AGB ve daha sonraki şirketlerle şehveti içinde çirkinliklerle dolu bir
yandan tiyatro dünyası
Sonra ardı ardına gelen
izliyoruz” dedikten sonra ki bu benim topluma doğru bizi götürdüler.
Medea’yı bile temize
skandallar var. Kraliçenin
çekmeye çalışmakta. Geçen
incelenmesine ömür boyu
sezon Türkiye’de beş farklı
izin vermediği ve Richard’a mal
beraber içip beraber eğlenmemize engel olan konuşuldu, bir metal grubunun Marie
Medea oynandı. Kadınlar Medea’yı,
edilen, kulede katledildiği düşünülen Antoniette’nin kesik kafasıyla performans
şeylerdir. Biz bugün sosyal medya araçlarıyla
böyle mitolojik canavar bir karakteri temize
iki küçük prens var. Bu prenslerin olduğu yapması eleştirildi. O da Richard gibi Fransız
birbirimizi dinlemek yerine birbirimizi kısa
çekmeye çalıştılar. Bu benim ilgimi çekiyor. Devrimi’ni meşrulaştırmak için şeytanlaştırılan
düşünülen kemiklerin incelenmesine
yoldan linç etmeye çalışıyoruz. Ben de 500
Bu oyun bize sadece ötekilik meselesini bir karakter. Bu figürlerin yeniden üretilmesi
Charles tahta oturur oturmaz izin verdi.
yıldır lince uğramış, aslında İngiltere’nin
yaşadığımız düzeni meşrulaştırmak için yapılıyor
anlatmıyor aynı zamanda toplumların nasıl
Ön adli tıp raporu gene bir skandaldır.
savaş meydanında ölen son kralına, yalnızca
diyebilir miyiz?
yüzyıllarca bu değiştirilmiş, uyarlanmış
Çünkü komplo teorisinde söylendiği gibi
iki yıl tahtta kaldığı halde halk tarafından
Aynen katılıyorum. Yine Fransızca bir
gerçekliklerle uyutulabildiğini de gösteriyor.
bu kemiklerin o çocuklara ait olmadığı
çok sevilmiş bir kralına neler yapıldığını
deyimle söyleyeyim, “riduculize” (alay) etti
DNA araştırmasıyla ortaya çıktı. Bu adli tıp
gösteriyorum yine Shakespeare metni
r Ichard ve alg I yönetimi
Marie Antoniette’i. Zaten bu organizasyonun
incelemesi tamamlandığında ortaya yeni ilginç
üzerinden. 17 cinayetle suçlanan, aslında bir
sanat yönetmeni olan çocuk bir parlaklık
sonuçlar çıkar mı, bilmiyorum. Bu sonuçlar
seri katil olarak gösterilen, dışarıdan belli
u Richard’a yaşam vermeniz aslında bir medya
peşindeydi. Ötekiliğiyle ilgili dertleri vardı.
İngiltere ya da dünya siyasetinde önemli
ve algı yönetimi eleştirisi de diyebilir miyiz? olmayacak bir skolyoz dışında ne topal ne
Bütün organizasyon LGBT savunması gibi
sonuçlar doğurmaz ama bize şunu gösteriyor:
Evet, çünkü bugün ülkemizde de dünyada çirkin ne kambur olan bir adamı nasıl oluyor
göründü. Bana göre hava hoş. Los Angeles’ta
“Post truth”, oynanmış ya da değiştirilmiş
da görülen, seçimlerde ABD’nin başına da tiyatrocular genel siyaset uyarınca daha
böyle yapmayacaklar. Fransızlar kendi
gerçeklik, bize algoritmaların yönettiği
gelen hatta Rusya’nın bu işte parmağı olduğu çirkin göstermeye çalışıyorlar? Oyundaki
ülkelerinin böyle temsil edilmesini istedilerse
izlence dünyamızda yankı odalarında tekrar
söylenen, sosyal medya araçlarıyla gerçekliğin Richard’ımız bunlarla dalga geçiyor.
yapsınlar. Paris dünyanın en önemli turizm
tekrar sunduğu artık gerçeğe benzemeyen
değiştirilmesi, insanların bizzat kullandıkları Hikâyesini duyurmaya çalışıyor, bunu
kentlerinden. Zaten özgürlüğü, modayı,
gerçeklik konusunda fikirler veriyor.
tablet, telefon yoluyla, algı yönetimleriyle başaramayacağını anlayınca da bir kez daha
şatafatı ortaya çıkarmak istiyor. Bizim sanat
Dünyanın en önemli şair ve yazarı o tarihte
ikna edilmesi... Bugün ülkemizde basının ölüyor, intihar ediyor. “Spoiler” vermiyorum,
yönetmeni çocuğumuz da parlak, alacalı
iktidara, Tudorlara yakın olmak için Richard’a
bölünmüşlüğü, herkesin kendi kanalını zaten Richard’ın oyunun sonunda öldüğünü
bulacalı renkler, patlayan ışıklar, ledler, fazla
bambaşka bir kader çizmiş...
izleyip duymak istediklerini duyması, bizim herkes bilir.
derinliği olmayan ama gözü alan işlerle ortaya
gibi sadece düşünce değil
u Richard aslında yüzlerce yıl önce ölmüş olsa u O zaman İngiltere’den
çıkmış. Ben estetik olarak fazla buldum.
genetik zenginliği de
da yaşamöyküsü hâlâ yazılmaya devam ediyor
Fransa’ya geçelim,
Paris’in edebi derinliğini, Fransız edebiyatıyla
muhteşem olan
diyebilir miyiz? Olimpiyatların
ilgili “İki oğlan bir kız” videosunda o koskaca
bir ülkede
Yazılmaya devam ediliyor ama Shakespeare, açılışını
‘Yozlaşmayı
kütüphanede birbirlerine kitap kapaklarıyla
beraber
izlemişsinizdir.
Richard’ı yazdığında 16. yüzyılın genel
mesaj vermeleri için de “Aferin size, keşke
yiyip
Dünya
anlayışı üzere Tanrı kötü insanları sakat
birini okusaydınız bu kitapların da biraz
yeniden üretiyorlar’
çapında
bırakarak diğer insanları uyarır düşüncesi
daha derinlikli bir iş yapsaydınız” diye
çok
vardı. Bu çirkin anlayış bugün de sürüyor.
u Sizce medya yozlaşmayı yansıtıyor mu yoksa üretiyor mu?
düşündüm. Paris’in böyle dekore edilmiş
Ben 2012’de başlayıp 2015’te tamamlanan
üretiyor. Diyelim ki ben tutucu bir insanım ve Paris Olimpiyatları’ndan
olması görsel olarak bana görgüsüz bir
adli tıp raporuna göre oynansın demiyorum
rahatsız oldum. Bana her gün o Paris Olimpiyatları’nı izlettirdiler 30 yıl boyunca.
arkadaşın her tarafa bir şeyler takıp takıştırdığı
ama Richard’ı böylesine canavarlaştırmanın,
Böyle görebiliriz hikâyeyi. Değerler alaşağı edildi. Bir tutuculukla yaklaşmıyorum
bir ev dekorasyonu gibi geldi ama bu benim
çirkin göstermenin hâlâ bu anlayışa hizmet
ama sabahtan akşama kadar topluma tecavüz, saldırı, cinayet, sapıklık izlettirirseniz
estetik yaklaşımım, politik yaklaşımım
ettiğini düşünüyorum. Almanya’nın en önemli
toplumda bunları körüklersiniz.
değil. Bütün özgürlüklerden yanayım.
tiyatrolarından birinde çok önemli oyuncu
Böyle bir organizasyonda ne Fransızların ne
u Aslında siz hep aykırı olan kişiydiniz...
Lars Erdinger’in canlandırdığı Richard’a artık
katoliklerin kutsal değerlerine saldırıldığını
Sevgili arkadaşım Cem Yılmaz’In dediği gibi “Hani marjinal bizdik.” Ben gençken ve
adamda bozulacak başka bir yer kalmamış
bu programları yaparken de medya bölümlerinde başka programların ahlaksızlığını da düşünmüyorum. Bu bir disko gecesi
gibi bir de diş teli takmışlar. Kevin Spacey’in
eleştiriyordum. organizasyonu gibi geldi bana. Yarın da başka
Türkiye’ye de gelip oynadığı “Richard”da
bir disko gecesi yaparlar, bunu unuturuz.
lü