Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
4 ağustos 2024
2
Nüfus giderek artıyor, bu nedenle iklim kriziyle katlanan sorunlar da büyüyor
Editörd En
edeniyet
ile ilgili iki
temel inanış
Kentlere akın var
gözlemledim.
M
Biri
medeniyetin sürekli ileri
gittiği diğeri de medeniyet
ilerledikçe insanların ahlaki
olarak yozlaştığı.
Bunun nedeni şu olabilir
diye düşünüyorum:
Medeniyet geliştikçe
yaşamımıza yönelik araç
gereçler değişim gösteriyor
ve bu değişim bize daha
önce aklımıza gelmeyecek
yeni davranış biçimleri
sunuyor.
Bu davranış biçimlerini
edindiğimizde aynı zamanda
eskiye ait benzer davranış
kalıplarını bir kenara
bırakıyoruz. Eski alışılmış
Birleşmiş Milletler verileri kentsel alanlara 2050 yılına kadar 2.5 milyar insanın
davranışın içerdiği anlam
Sürdürülebilir
yerleşeceğini gösteriyor. Peki kentler bu insanları barındırıp iklim krizinin etkilerini
yavaş yavaş aşınmaya
başlıyor. azaltacak çözümlere hazır mı? Gelin yanıtları birlikte arayalım.
kent ve topluluklar
HHH
. yüzyılın mega akımlarından
alanlar yaratan yeni, akıllı kent tasarımlarına
Söz konusu aşınma, yeni
biri kentleşmeydi ve bu durum
gereksinim var.
davranış kalıbını edinmek
yaratmak için
yüzyılımızda da sürüyor. Tabii
İstanbul’da yaşayan biri olarak devasa bir kentin
istemeyenleri tedirgin
kentleşmenin uzun bir tarihi
etkilerini ilk elden deneyimliyorum. Hem bir kentli
ediyor. Bu tedirginlik
20var. Bu nedenle tarihin çeşitli
hem de gezegenimizdeki yaşama saygı duyan bir
10 adım
karşılığını yaşam biçimlerini
noktalarında karşımıza çıkan kent devletlerinden
profesyonel olarak kentlerin çevresel etkilerinin
belirleyen en birincil ölçüt
kentlerin bireyin kendini kentli olarak tanımlamasına 1 - Güvenli ve uygun fiyatlı konut
azaltması konusu acil eylem gerektiriyor diye
olan ahlak ile kendini
uzanan sosyoekonomik ve sosyokültürel etkilerine 2 - u ygun fiyatlı ve sürdürülebilir ulaşım
düşünüyorum. Tabii konu ülkemiz olunca gelire
somutlaştırıyor.
kadar birçok etmeni göz ardı etmemek gerek. sistemleri
göre ödenen kira bedelinden gıdaya kadar uzanan bir
Yeniliğe alışmakta en
Kentleşmenin insan medeniyeti açısından olumlu 3 - Kapsayıcı ve sürdürülebilir
acil eylem gerekliliği de söz konusu ama o başka bir
çok zorlanan kesimin yaşı
yönleri var ancak dengeli bir büyüme içermeyen kentleşme
yazının konusu olsun.
ilerlemiş kimseler olduğu
kentleşme sonucunda karşımıza ne yazık ki insan 4 - Kültürel ve doğal mirası koruma
Bir soru
düşünülür. Bir yere kadar
ve gezegen sağlığına olumsuz etkiler oluşturan bir 5 - Doğal afetlerin olumsuz etkilerini
doğru olabilir. Geçenlerde bir okurum epostasında bana bunu
yapılanma çıkıyor. azaltma
sormuştu ve gittiğim birkaç yerde de bu soruyla
HHH
Birleşmiş Milletler 6 - Kentlerin çevresel etkilerini azaltma
Dairese L
karşılaştım: Kentlerin çevresel etkileri kırsala göre
Öte yandan günümüzde verilerine göre bugün dünya 7 - Güvenli ve kapsayıcı yeşil alanlara
FLora
çok fark yaratıyor mu? Gıda ve Tarım Örgütü’ne
nüfusunun yüzde 55’i erişim
medeniyet ivmesinin
göre kentler halihazırda küresel atıkların yüzde
kentsel alanlarda yaşıyor 8 - Güçlü ulusal ve bölgesel gelişim
gelişiminde belirleyici
70’inden sorumlu ve dünyanın enerjisinin neredeyse
ve bu oranın 2050 yılına planlaması
olan teknolojideki değişim
yüzde 80’ini tüketiyor. Kentlerdeki emisyonun ise
kadar yüzde 68’e çıkması 9 - Kaynak verimliliği ve afet riskinin
hızı öyle bir noktaya ulaştı
yüzde 90’ı binalardan ve ulaşımdan kaynaklanıyor.
bekleniyor. Öngörüler, insan azaltmasına yönelik politikalar
ki gençler bile bir ölçüde
Buna ek olarak kent nüfusunu tehdit eden öte yandan
nüfusunun kırsal alanlardan 10 - azgelişmiş ülkeleri sürdürülebilir ve
nostaljik hissetmeye başladı.
pek de dile getirilmek istenmeyen bir durum daha
kentsel alanlara kademeli dayanıklı yapılanmada destekleme
Z kuşağını etkisi altına
var gıda güvenliği ve beslenme.
olarak yer değiştirmesi
alan Y2K (2000’ler modası)
Ayrıca kentin biyoçeşitliliği korumak
anlamına gelen kentleşmenin,
ayÇa
ve bir önceki kuşağın
da çok önemli bir konu çünkü kentler
dünya nüfusunun genel
ceyLaN
bir türlü vazgeçemediği
sadece insanların değil, patili dostlarımızın,
büyümesiyle birleştiğinde,
Daha yeşil bir kent için
1990’lar tutkusunun altında
ağaçların, çeşitli bitkilerin, kuşların ve nice
2050 yılına kadar kentsel
da bu değişim hızına karşı
ayca_ceylan
türün yaşam evi.
alanlara 2.5 milyar insan daha
yapılması gerekenler
oluşan korku olablir.
ekleyebileceğini gösteriyor.
HHH
Bu artışın yaklaşık yüzde
u Toplu ulaşım ve ulaşımda elektriklenme
Gençler için kaygı
90’ının Asya ve Afrika’da olması bekleniyor.
u yürüyerek veya bisikletle ulaşım yapılabilen
oluşturan durumların sık
Küresel ısınmanın da ötesinde küresel
kent planlamaları
sık gelecekle ilgili olduğu kaynama çağını deneyimlediğimiz bu
u yeşil binalar
söylenir. Peki hiç düşündük zamanlarda söz konusu veriler pek de
u Kent su yönetim planı
iç açıcı değil elbette.
mü geçmişin bu kadar hızlı
u yenilenebilir enerji farkındalığı ve teşviği
Sürdürülebilir kalkınma için
ellerinden kayıp gidiyor
u atık yönetimi
küresel hedeflerin on birincisi
olması onları kaygılandıran
u Kentsel tarımı teşvik etmek
“Sürdürülebilir kentler ve
asıl neden olabilir mi? u Gıda israfını azaltmak
topluluklar.” İnsanların hayatta
u Kamusal yeşil alanları çoğaltmak
Hepinize iyi pazarlar.
kalması ve refaha kavuşması
u Müze ve kültür merkezleri gibi erişilebilir
için yeşil ve kültürel açıdan ilham
dEniz Ülk ÜtEkin
kamusal alanlar yaratmak
verici yaşam koşullarına sahip
u Kent ve kırsal arasındaki bağları inşa etmek
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr
güvenli, uygun fiyatlı ve dayanıklı
Sokrates belki de antik Yunan’ın en çirkin kişisiydi ama onun içinde farklı bir birey vardı
Başka bir insan: Sokrates
laton’un ailesi Atina’nın görünüş itibarıyla çirkin fakat ortadan ağarıncaya kadar kaldı.” (*)
en önde gelen aristokrat ikiye bölündüklerinde içinden Tanrı
Platon’un diyaloglarında Sokrates’in aykırılığı
ailelerindendir. Babası, kentin heykelcikleri çıkan tasarımlardır.
nedeniyle “atopos” olarak adlandırıldığını
son kralı olan Kadros’un
Alkibiades, Sokrates’in içindeki o
söyleyen Chul Han, “Düşünce sessizliği
Psoyundan gelirken annesi
Tanrı’yı gördüğünü söyler.
gerektirir. Sessizlik içinde gerçekleştirilen bir
kentin ilk yasa koyucusu olan Solon’un
keşif seferidir düşünmek” diyor. Düşünceyi
En dayanıklısı o
torunlarındandır. Platon, antik Yunan
ayak basılmamış yerlere taşıyan şeyin “eros”
Sokrates, antik Yunan’ın
denildiğinde tüm dünyaya örnek
olduğunu belirten Chul Han, erosun eşlik
ayşe acar
“atopos”udur. Atopos, “başka” ve
gösterilecek bir soy geçmişine sahiptir.
etmediği bir felsefenin olanaksızlığının altını
“yersiz” dolayısıyla sınıflandırılamayan
Yazdığı diyalogların başkahramanı olan
demektir. Alkibiades, Potideia seferinde çizer. (**)
Sokrates’in ise Platon’dan bütünüyle farklı bir
Sokrates’e ilişkin gözlemlerini anlatır: Yorulmak
Aşk veya tutku anlamında kullanılan “eros”
hikâyesi vardır. Babası bir heykeltıraş, annesi bir
nedir bilmeyen, açlığa en çok dayanan kişidir.
ebedir ve aristokrat değildirler. olmadan düşünce bütün canlılığını, bütün
Ne kadar içerse içsin onu sarhoş gören
Sokrates’le Platon’u birlikte düşünmek bize
huzursuzluğunu kaybederek tekrara düşer. Chul
olmamıştır. Her yerin buz tuttuğu kış ortasında
silen heykellerini hatırlatabilir, güzellikle
Han’ın “aynılık cehennemi” dediği durumda
askerler dışarı çıkmaya cesaret edemezken o
çirkinliğin bir aradalığı.
insanlar enformasyon aracılıyla edindikleri
buzların üzerinde yalın ayak yürümüştür.
Nietzsche’ye göre Sokrates, Yunanın ilk çirkin
malumatı zihindeki düşünce zannetme hatasına
İki yıl süren bu seferden Alkibiades’in
şahsiyetidir. O kadar çirkindir ki Aristoteles
düşerler. Malumat bilgi değildir hiçbir şeyi
anlattığı bir anekdot şöyledir: “Sokrates
böylesi bir çirkinliğin insanın mutluluğu
değiştirmez ve açıklamaz. Bilgi bir tür
şafaktan beri düşünceye dalmış, olduğu yerde
üzerinde olumsuz bir etki bırakacağını söyler.
negatifliktir, başkalıktır, dönüştürücü olandır.
duraklamıştı. Aradığını bulamadığı için olacak
Pörtlek gözleri, basık burnu, çıkıntılı dudakları
Aklibiades, Sokrates için “Felsefe yılanı”
ve şiş karnıyla Kalokagathia’yı ihlal eder. bir türlü bırakıp gidemiyor, ayakta düşünüp
diyor, Sokrates ise kendisini at sineği olarak
duruyordu. Öğlen olmuştu, askerler ona
Güzellikle iyiliğin ahenkli birlikteliği olan
adlandırıyor. İnsanları sokan bir yılan, insanlara
bakıyor ve şaşkın şaşkın Sokrates’in sabahtan
Kalokagothia’dan uzak olan Sokrates idealize
beri ayakta dalmış düşündüğünü birbirlerine huzursuzluk veren bir at sineği, bu tanımlamalar
edilmiş bu güzellikten yoksun olduğu gibi
çirkinliğini kamufle edecek güzel giysilerden de fısıldıyorlardı. Akşam olunca askerlerden
hep onun başka bir insan, atopos oluşuna birer
mahrumdur. Yalınayak gezer, üzerinde hep aynı bazıları yemeklerini yedikten sonra yataklarını
göndermedir.
eski pelerini vardır. çadırdan dışarı çıkardılar. Mevsim yaz olduğu
için açık havada yatıp Sokrates’in bütün gece
Sokrates’in çirkinliğini Platon’un “Şölen”
diyaloğunda Alkibiades de gündeme getirip hep öyle durup durmayacağını görmek istediler.
* Platon, Şölen-Dostluk, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
onu silen heykellerine benzetir. Silenler dış Sokrates olduğu yerde ertesi sabah gün ** Byung-Chul Han, Eros’un Istırabı, Metis Yayınları.