Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
18 a ssğu 2024
3
everest sadece
dağların değil
dağcılığın da
zirvesi.
‘Rezonans
Zirvenin
Kanunu’
Hem ülkemizde hem de dünyada çok satan bu kitap
unuttukları
sahte bilime en iyi örneklerden biri ve safsatalarla dolu.
nsan hayatta kalabilmek
da ülkemizde üniversite
Dağların zirveleri,
ve kaliteli yaşayabilmek
mezunları dahil pek çok kişi
koşullar nedeniyle
için iki şeye ihtiyaç
sahte bilimlerin, “bilgisi yok,
duyar. Bunlar az
fikri var” savunucularıdır. yıllarca son nefesini
İsonrayı veya oldukça
verdiği yerde kalan
Var Sayımlar
ileriyi tahmin etmek ve
topluluğu
cansız bedenler ve
olayları kontrol etmektir.
“Rezonans Kanunu” adlı
Tahmin ve kontrol etmek
trajik öyküler
kitap, hiçbir bilimsel yönteme
için de birkaç yol vardır.
barındırıyor.
ve kaynağa dayanmayan bir
Birincisi eski çağlardan beri
varsayımlar topluluğudur,
hurafelere başvurmak ve
çok şey anlatıyormuş gibi
büyü yapmaktır. Örneğin
avurucu yaz günlerinde yanı dağda ölen sınırlı
gözüken aslında sadece
insanlar yıldızlara, kahve
geçen ay içimizi buz kişilerin çoğu, alanlarda
temelsiz varsayımlar ortaya
fincanlarının diplerine baktılar.
kestiren bir haber geri getirme kabul
koyan bir kitaptır. Kitaptaki
Bunu yapanlar hâlâ var.
gündemde yerini aldı. Ağrı olanağı olmadığı edilmesi onu
varsayımlara birkaç örnek:
Olayları kontrol etmek için
KDağı’nı tırmanan dağcı için yerlerinde
durdurmadı.
“İnandığınız şey gerçekleşir,
de büyüye başvurulmuştur.
topluluğundan biri kadın iki kişi önce bırakılmıştır.
“Everest
çünkü inançlar kalpten yayılan
Olumlu veya olumsuz amaçla
ekipten kopmuş sonra da kendilerinden Koşullar
annesine” ilk
en güçlü enerjiye sahiptir.”
büyü yapmak için çeşitli
haber alınamamıştı. Dondurucu soğukta, nedeniyle büyük
kez 2000 yılında
(Eski Mısırlılar da kalbin
yollar denenmiştir. Dileklerin
48 saat sonra ölü olarak bulunan dağcılar ölçüde vasfını
çıktı.
kerametine inandıkları için
gerçekleşmesi için ağaç
ancak birkaç gün sonra yük hayvanları yitirmeyen,
Şerpa terimi dağa
mumyalama sırasında işe
dallarına çaput bağlayanlar,
köyünden
giysileriyle yatan
ile dağdan indirilebilmişti. İşin ironik
tırmananların
yaramaz sandıkları beyni
komşunun felakete uğraması
dışlanan tırmanışçı
ölü bedenlerin eşyalarını taşıyan
tarafı ise dağcılar yola çıkmadan önce
çıkarıp atıyor, kalbi altın
için bahçesine tavuk kemiği
insanları değil
Ancak evlilik dışı doğurduğu
bazısının dağcılar
bölgede Ağrı Dağı’nda bugüne kadar
kutuda saklıyorlardı.)
gömenler, düşmanının bezden bölgede yaşayan
oğlu sonrası köyünde iyice dışlandı.
için işaret
tırmanış sırasında ölen dağcılar için
“Bilimcimizi odaklarsak ve dayanıklı ırksal
kuklasını yapıp
Tüm olumsuzluklara karşı dağcılığı
noktası olarak
anma töreni düzenlenmiş olmasıydı.
özellikleri olan bir
gerçekleşmesini
kuklaya zarar
sürdürmek istedi. Bir gün kampta
Dağların tarihçeleri bir açıdan zirve kullanılması
kesimi tanımlıyor.
istediğimiz şeyin
verenler vardır.
Rumen asıllı Gheorghe ile
yolunda canını verenlerin yaşamları ise trajik bir
rezonans alanına
Eski Mısırlılar
karşılaştı. Başlarda iyi
ile özdeşleşmiştir. Ulaşılabilmiş veya durumdur.
girebiliriz.” (Bu
düşmanlarının
giden birliktelik
ulaşırken Zirve
da kerameti
resmini
sonrasında taciz
yarıda kalmış heyecanına
kendinden menkul
sandaletlerinin
ve aşağılama
zirve öyküleri kadınlar da
bir varsayımdır,
yaŞam
altına çizerlerdi.
dolu bir sürece
pek çoktur. erkeklerden epey
safsatadır.)
Bu gruba giren
GÜnl ÜĞÜ
evrildi.
sonra da olsa
Üstelik bunlar
Bu kitaba benzer
tüm önlemleri
Göç ettikleri
katılabilmiştir.
edebiyat,
Pro. Df r.
şekilde, “Erkekler
“sahte bilim” olarak
ABD’de
Ancak tek
sinema ve
Üst Ün Mars’tan Kadınlar
anlamlandırabiliriz.
değil lisan,
bir kez zirve
televizyonda
Venüs”ten adlı
Sahte bilim
Dökmen
okuma yazma
yapanların bile
kendilerine
varsayımlara dayalı
kapsamındaki her
bilmeksizin iki kızı
kitaplar yazdığı,
oldukça fazla
çok satan bir kitap
şey akılcılıktan ve
ve bir oğlu ile yaşam
konuşmalara
yer bulmuştur.
daha var. Yazarı psikolog
bilimsellikten yoksundur. everest’te zirve
mücadelesini sürdürdü. Ev
davet edildiği,
Ülkemizde
yolunda can
olmayan bu kitap ciddi
Olayları tahmin ve kontrol
yaşamında ise onu hastanelik eden
farklı bir insan
Ağrı Dağı
veren pek çok kişi
psikoloji kitaplarından,
için ikinci yol hurafelere değil, ö mÜr
taciz ve şiddet devam ediyordu. Buna
gözüyle bakıldığı
bu açılardan şartlar nedeniyle
örneğin konunun uzmanı
bilime ve akla güvenmektir.
tanyel
indirilemiyor. karşın kocası ile Everest’e gitmeyi
günümüzde çoğu
her ne kadar
psikoterapist Alon Gratch’in
Örneğin meteoroloji, hava
sürdürdü. Zorlu yaşamında onu
kadının başarıları
simgeselse
“Erkekler Dile Gelse” adlı
durumuyla ilgili kaydedilmiş
mutlu eden tek şey Everest annesine
yaşamları gibi
de dünyada
kitabından çok daha fazla
pek çok gözleme, veriye
kavuşmaktı.
göz ardı edilmiştir. Tıpkı Lhakpa
zirve denilince
satıldı dünyada. “Rezonans
bakarak bir gün sonra havanın
Lhakpa Sherpa halen ABD’de
Sherpa’nınki gibi.
akla ilk ve neredeyse tek gelen yer ise
Kanunu” adlı kitabın yazarı da
nasıl olacağını tahmin eder.
Lhakpa, Himalayalar’da bir köyde bir yemek tesisinde maaşlı olarak
Everest’tir. Yaşanmış, unutulan ve ihmal
ne fizikçidir ne de psikolog.
Bu bilimsel bir yaklaşımdır.
yaşayan 11 çocuklu ailenin kızıydı. çalışıyor. 2022 yılında 48 yaşında
edilen öyküleri ile...
Bu durum dünyanın, özellikle
Tahmin etmenin ötesinde
Bölge halkının tümü gibi onun da soyadı yaptığı zirve sonrası “Everest’e 10
Everest yalnızca dağcılar için değil
ülkemizin sahte bilime rağbet
yağmur bombası atıp yağmur
Sherpa oldu. Çarşamba günü doğanlara kez zirve yapan ilk ve tek kadın”
herkes için bir ilgi konusu ve çekim
ettiğini göstermektedir. Niçin
yağdırmak ise olayları bilimsel
da Lhakpa adı verildiği için isim seçimi ünvanını aldı. Ancak adı hâlâ pek çok
merkezi olmuştur. Himalayalar’da
böyledir? Çünkü bilimsel
olarak kontrol etme gayretidir.
konusunda ailesi zorluk yaşamadı. dağcı kadar bilinmiyor. Bu sırf dağın
yer alan dünyanın en yüksek zirvesi
bir konuyu anlamak zordur,
Bir şamanik gelenekle hasta
Everest tırmanışlarında dağcıların zirvesine çıkmak değil erkek egemen
yaklaşık 8 bin 848 metredir ve Çin-
masallardaki gibi anlaşılması
çocuğun başının etrafında
yanlarına “şerpa” alması gelenekten bir toplumda kendi ayaklarının
Nepal sınırında yer almaktadır. George
basit bir iletiyi ise çabucak
yakılan yağlı çaputu “Alaz,
üzerine basarak düşlerini, inançlarını
öte bir zorunluluktur. Çünkü Şerpa
Mallory’nin 1921 yılındaki keşif
kavrayabilir insanlar. Evrim
alaz” diye üç defa çevirmek
ve ideallerini gerçekleştirmek isteyen
halkı yüksek irtifaya yalnızca orada
rotalarından birini tespiti ilk olarak
konusunda uluslararası
bir hurafedir, çocuğu hekime
bir kadının da zirvesiydi.
yaşadığı için değil genetik açısından
değerlendirilebilir. Ancak Mallory
bilimsel dergilerde yayımlanan
götürmek ise bilime uygun
Bilinmeyene, herkesin ulaşamadığına
da uyumludur. Yapılan bir çalışmada,
keşfinin keyfine varamadan zirveye
makaleleri herkes okuyup
davranmaktır. Şüphesiz bu
gitme arzusu, kendiyle mücadele
bedenin hemoglobin üretimini
yakın bir yerde yaşamını yitirmiş ve
anlayamaz ancak biyolog
arada hekimin Hipokrat
etmek ve merak duygusu zirve isteği
düzenleyen ve oksijen kullanımında
cesedi ancak 1999’da bulunabilmiştir.
olmayanlar tarafından
Yemini etmiş gerçek bir hekim
ve heyecanını insanlık için devam
daha fazla verimlilik sağlayan “süper
yazılmış kitaplarda “Evrim
olması, hacamat ve sülük gibi
CeSetler yerinde kalıyor
ettirecektir. Bazen mutlu bazen trajik
atlet geni” ve bağlantılı başka genler
bir aldatmacadır” cümlesini
çağın gerisinde kalmış tababet
Mallory gibi dağa tırmanış ya da sonlansa da... Tabii ki içimizdeki
Sherpa halkında görülmüştür...
okuyan önyargılı herkes
tekniklerine başvurmuyor
dönüş sırasında pek çok dağcı oksijen
Lhakpa Sherpa da doğduğu bu tüm duygularımızla beraber zirveye
evrimin olmadığına inanabilir.
olması gereklidir. Sadece
azalması, basınç, soğuk, beyin ödemi, ortamda Everest’e bir ana olarak vardığımızda Sisifos gibi her şeyi aşağı
Yukarıdaki görüşlerimi ifade
siyasi amaçlarla hacamat
aşırı yorgunluk veya düşme gibi çeşitli bakarak büyüdü. Toplumunda kadınların düşürerek tekrar tekrar tırmanmak
ettiğimde üniversite mezunu
kongreleri düzenlemek pozitif
nedenlerle yaşamını yitirmiştir. İşin acı eğitime gönderilmemesi ve yaşamda zorunda kalmamak koşuluyla.
pek çok kişi, “Hocam yani
bilime ihanettir.
astroloji tamamen bilim dışı
berrin kara Den iz
Sahte bilim
mı” veya “Hocam ‘Rezonans
Sahte bilim; gözleme,
Kanunu’ kitabı bilimsel değil
berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr
v ‘Gözler Duyar Kulaklar Görür’
deneye, bilimsel yöntemlere
mi” diye hayretle soruyor.
dayanmayan, bilimmiş
Bu durum toplumun pozitif abancı Vakfı’nın Sakıp Sabancı Müzesi’nde.
izlenimi veren aslında bilimsel
Kültür rotası
bilim konusunda daha pek Sdesteğiyle düzenlenen Sanat yönetmenliğini Ayşe
olmayan birtakım iddialar ve
çok şey öğrenmesi gerektiğini gösteri ve sanat günleri Draz’ın üstlendiği etkinlik,
Konserden tiyatroya, sinemadan sergiye
varsayımlar topluluğudur.
gösteriyor bize. Bu konuda Müzede Sahne, bu yıl “Gözler oyun, atölye ve performans
Sahte bilimden yola çıkarak kültür sanat dünyasında bu hafta
“Boyutsallık: Bilimsel Duyar Kulaklar Görür” gibi farklı disiplinleri bir
olayları tahmin veya kontrol
temasıyla 22-25 Ağustosta araya getiriyor.
Farkındalık” adlı kitabımı öne çıkan etkinlikler…
etmeniz olanaksızdır.
okuyarak işe başlayabilirsiniz.
Astroloji, isim analizi,
Avrupa’nın sahte bilime inanan v Yeraltının
v Açıkhava’da sinema: Dunkirk
gözlerinizin, kulaklarınızın
ülkesi olmak istemiyorsak
Kapıları
sayısıyla günün tarihini
MEB’in de okul müfredatlarını
scar ödüllü yönetmen
birleştirip kehanette bulunmak
çağdaş hale getirmesi,
OChristopher Nolan’ın
ek heykeltıraşlar
vb. yöntemler sahte bilimdir.
ÇEDES uygulamasına son
filmi “Dunkirk”, 27 Ağustos
Ç
Vlastimil Beránek ve
İnsanlar sahte bilimlere savaş
vermesi gereklidir. Şu an
Salı günü The Roof’ta
Jaroslav Prošek’in kristal
dönemlerinde, doğal afet
ortaöğretimdeki derslerin seyircisiyle buluşuyor. İkinci
heykellerinden oluşan
korkusu karşısında, pandemide
yaklaşık üçte biri ezbere Dünya Savaşı sırasında
“Yeraltının Kapıları
ve enflasyonun arttığı
dayanmaktadır. Bu yüzden geçen, Dunkirk tahliyesini
– Geçiş ve Yansıma
ekonomik kriz ortamlarında
sorgulanmayan ezber bilgiyi konu alan, Tom Hardy ve
bir savaş öyküsünü insan
ile Mekâna Dokunma;
daha yoğun şekilde rağbet
değil düşünme becerisini ölçen Cillian Murphy gibi isimlerin
psikolojisine olan etkileriyle
Vlastimil Beránek” sergisi Yerebatan Sarnıcı’nda
ederler. Amaçları olayları
PISA sınavlarında dünyada 34. kadrosunda yer aldığı yapım,
ele alıyor.
açıldı. Küratörlüğünü Dr. Mahir Polat ile Miroslav
tahmin ve kontrol etmektir.
sıradayız. PISA’da 34., sahte
Kroupa’nın üstlendiği sergi, sarnıçtaki iki temel
Niyetleri samimi, yöntemleri
bilimlere inanmada Avrupa’da
malzeme olan su ve taşla etkileşim kuruyor. v Müzik ve sanat festivali
işlevsizdir.
2. sırada. Şayet bu durumdan
2021’de Avrupa Birliği
vusturya Liseliler isimleri ağırlıyor. Avusturya
kurtulmak istiyorsak bireylere
v Black Coffee
tarafından yapılan bir
AVakfı Müzik ve Sanat Başkonsolosluğu’nun ev
ve devlete düşen sorumluluklar
araştırmada ülkemiz insanının
022’nin en iyi dans/elektronik albüm Festivali, 21-22 Eylül’de sahipliğini yapacağı
vardır.
yüzde 60 oranında sahte bilime
2kategorisinde Grammy ödülü sahibi olan, 5. kez düzenleniyor. etkinlikte ayrıca
inandığı ortaya çıkmıştır.*
geleneksel Afrika perküsyon ritimlerini, metropol Festival bu yıl Nur Dağdelen ve
Bu sonuçla Türkiye, Avrupa
* Şirin, S. (2024). Sözde bilim tekno karışımıyla süsleyen Güney Afrikalı house Çello Paradiso, Oya Akkul’un
tuzağındaki Türkiye. Oksijen, 31
ikincisi durumundadır.
müzik DJ ve prodüktörü Black Coffee, 1 Eylül’de Michela Lombardi, “33” adlı sergisi de
Mayıs - 6 Haziran.
Benim gözlediğim kadarıyla
Sunset Çeşme’de. Konser biletleri Bubilet’te. Simon Raab gibi gezilebilecek.
otanyel@yahoo.com
to