Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
24 saıkm 2024
3
Çocuk ve yalan
Çocuk, çeşitli nedenlerle yalan söylemeye
başladığında paniğe kapılmadan sadece
inanmadığımızı, kızmadan, alay etmeden,
espriyle ifade etmemiz yeterlidir.
erçeği sakladığımızda veya
değiştirerek söylediğimizde
yalan söylemiş oluruz.
Biz yetişkinler çocuklara
Gyalan söylemelerinin ayıp
olduğunu anlatmaya çalışırız ancak bizler
evlerde, sokaklarda ve medyada sürekli
yalan söyleriz, yalan söyleme konusunda
çocuklara model oluruz. Yalan söylemek
Prof. Dr.
‘Telezzüz’
öğrenilen bir şeydir, nasıl öğrenildiğine
Üst Ün
bakalım.
Dökmen
YALANI ÖĞRENMEK
JALe
Hiçbir toplum yalan söyleme konusunda formel eğitim
vermez. Çocuklar doğaları itibarıyla doğuştan dürüsttürler,
bir vicdan mutfağı öZGent Ür k
ilk önce aile büyüklerinden yalanı öğrenirler, büyüdüklerinde
çevrelerine bakarak yalan söyleme tekniklerini geliştirirler
Bir zamanlar sebzeler, meyveler yalnızca
ve farkında olmadan kendi çocuklarına da yalan söyleme
konusunda model olurlar. Sonuçta yalanla ilgili bir kısır
mevsiminde yenirdi. Hemen hemen
döngü vardır.
hepimizin bir köyü vardı ve bahçeden
Çocuklar dört yaşlarına kadar yalan söylemezler çünkü
toplanan ürünlerin lezzeti hiçbir şeye
yalan söylemek için kısmen de olsa gerçeği kavramak ve
onu değiştirmeye çalışmak gereklidir. Çocuk beş yaşlarından
benzemezdi. Nakkaştepe’de açılan vegan
itibaren çeşitli nedenlerle yalan söylemeye başladığında
lokantası Telezzüz hatırlattı bunları.
paniğe kapılmadan sadece inanmadığımızı, kızmadan, alay
etmeden, espriyle ifade etmemiz yeterlidir. Çoğunlukla
Osmanlı Türkçesinde “tat alma, zevke
çocuklar bir şey elde etmek için değil inandıkları için
gitme, hazzetme” anlamına gelen
yalan söylerler. Örneğin “Ben çok güçlüyüm, fili bile
yenerim” derler. Bu durumda beş, altı yaşındaki bir çocuğa Telezzüz’ün kurucusu ve isim babası ise Koç
“Yalan söyleme” demek yanlıştır. Yalan söylemenin
Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Koç.
yanlış olduğunu, suçlayıcı olmayan bir üslupla yedi, sekiz
yaşlarından itibaren söyleyebiliriz. Bu söylem çocuğun
zamanlar çocuktuk, mevsimler değiştikçe
kazanması gereken bir bilgidir. Sekiz yaşından sonra
mutfağa yayılan kokular da değişirdi
çocuğun yalanları karşısında sessiz kalırsak veya güzel yalan
evimizde. Mutfaklarımızda yemekler ağır
söylüyor diye gururlanırsak geleceğin yalancısını yetiştirmiş
anlatıyor. Lokantanın felsefesi ise
ateşte ve kıvamında pişerdi. Maltızlarımız,
oluruz. Dürüstlük uyarısı yedi, sekiz yaşından itibaren
“sade, doğal, duyarlı” kavramlarıyla
Okuzinelerimiz, bakır tencerelerimiz, demir
yapılmalıdır.
özetleniyor.
döküm tavalarımız vardı, teflon tava ve tencerelerle,
Her malzeme mevsimine göre
ÇOCUKLAR NİÇİN YALAN SÖYLER?
airfryerlar henüz mutfak sınırlarımızdan içeri
seçiliyor. Yerel ürüne, karbon
Çocuklar küçük yaşlarda kurdukları hayalleri gerçekmiş girmemişti.
ayak izine özen gösteriliyor.
1gibi anlatabilirler. Bu yalan sayılmaz. Her şey mevsiminde yenirdi ve her sebzenin her tabağın
Malzemeler doğal ve mönüler her
Çocuklar yalan söyleyen büyüklerini örnek alırlar. lezzeti yerli yerindeydi. Annemizin sarı burması,
mevsim yenileniyor. Sürdürülebilir
2 Sabah babasını işe bırakmayan çocuğa babası, “Sana babaanne böreği, anneanne turşusuyla lezzetlenirdi
ve atıksız mutfak ilkelerinin
bakkaldan sakız alıp hemen geleceğim” derse ve akşam sakız damaklar.
benimsendiği Telezzüz’de
almadan gelirse veya oyuncakçıya diyerek onu iğneciye Mutfak literatürüne ne gıda kilometreleri kavramı
sebzelerin kullanılmayan kısmı
götürürse bu ve benzeri anılar çocuğa yalan söylenen bir girmişti ne de ithal sebzeler meyveler. Mangonun,
örneğin pazı sarmada dolgu
dünyada yaşadığı fikrini verir. avokadonun ve de ejder meyvesinin ismi de cismi de
oluyor, gıda atıkları komposta
Çocuk kendisini zayıf hissettiğinde arkadaşlarına yoktu lügatimizde.
dönüşüyor. Çatıya kurulan sistemle
3 kendisini güçlü gösterecek yalanlar söyleyebilir. Bu O zamanlar kentlerimiz bu kadar insanla, bu kadar
yağmur suları bile filtre edilerek
durumda çocukla onun kendisini güçlü hissedebileceği betonla, bu kadar egzoz dumanıyla da dolu değildi. Bu
kullanılıyor.
oyunlar oynamak gereklidir. yüzden İstanbul’un binin üzerinde bahçe ve bostanında
Mevsimsel mönüler aylarca süren
Çocuk anne babasının ilgisini çekmek için yalan mevsim sebzeleri yetişirdi. Çengelköy’ün bademi
AR-GE süreciyle oluşuyor.
4 söyleyebilir. Bunu hisseden anne babanın çocuğuna meşhurdu, Bayrampaşa’nın enginarı, Arnavutköy’ün
Koç Topluluğu bünyesinde faaliyet
daha fazla zaman ayırması gerekir. (Okuldaki veya evdeki Osmanlı çileği, Alibeyköy’ün mısırı, Kavakların siyah
gösteren Divan Grubu’nun bir
her disiplinsizlik sorunu aslında bir imdat çağrısıdır.) inciri. Şimdi adı olan ama tadı kalmayan o ürünler.
parçası olan Telezzüz, Bağlarbaşı
Aşırı tepki gören, cezalandırılan çocuklar ve ergenler Bana bu çağrışımları yaptıran bir lokanta oldu. Adı Telezzüz. İsim
Abdülmecit Efendi Korusu’nda kendi bahçesinde yetişen organik
5 korunmak, özgür olabilmek için yalan söyleyebilirler. babası Türkiye’nin en büyük koleksiyonerlerinden Koç Holding
sebzelerden de yararlanıyor. Tıpkı Batı’daki yüzünü doğaya dönen
CEO’su Ömer Koç. Osmanlıca bu sözcük “tat alma, zevke gitme,
ÇOCUKLARA YALAN SÖYLEMEK diğer yeni nesil lokantalar gibi. Bu yola ışık tutanların başında
hazzetme” anlamlarını içeriyor.
meşhur El Bulli restoranının kurucusu Ferran Adria yer alıyordu.
Yetişkinler çocuklara sıklıkla yalan söylerler. Bunun iki
EtİK vE SüRdüRüLEbİLİR Yerel malzemeleri kullanmaya, her yemekte değişik tatlar üretmeye,
temel nedeni vardır. Birincisi, “Çocuklara onların iyiliği
deneyselliğe odaklanan Adria’nın mutfağının takipçisi çok oldu.
için küçük beyaz yalanlar söylenebilir” şeklindeki temelsiz İç mekânda Ömer Koç’a ait sanat eserlerinin de yer aldığı
O deneyimi yaşamak için insanlar sıraya giriyordu. Muhtemelen
inançtır. Çocuklara hiçbir konuda hiçbir şekilde yalan Telezzüz zengin bir vegan mönüye sahip. Lokantanın en ayırt edici
Telezzüz de böyle bir ilgiyi çekecek.
söylememek gerekir. Ölüm gibi çok özel bazı konularda özelliği ise etik ve sürdürülebilir değerleri gözetmesi. Telezzüz’ün
Her tabakta her sebzeye zamanında yer veren Telezzüz, çocukluk
yalan söylenebileceğini ileri sürmek bir safsatadır. Giderek mutfağının başında şef Bahtiyar Büyükduman var. Mönüde yer
hatıralarımızı geri çağırıyor. Her değişen mevsimde yeni hatıraları
şu konuda da, bu konuda da yalan söyleyebiliriz diye diye alan her bir reçete, vegan ve vejetaryen geleneklerden modernize
her türlü yalanın önü açılır. ediliyor. uyandırmaya, onlara yepyeni kokular, lezzetler eklemeye aday bir
Çocuklar ezbere bildikleri bir masal kitabını size tekrar Restoranın mönüsünün üzerindeki “Lezzetlerin doğal buluşması” mekân. Doğaya saygılı, sürdürülebilirliği odağına alan bu mekân,
tekrar okuturlar. Bunun nedeni dünyanın tutarlı bir yer cümlesi, nasıl bir deneyimle buluşacağınızı daha ilk dakikada bizi belleğimizde hep yer edecek bir mutfak anısıyla uğurluyor.
olduğunu, bilgilerin akşamdan sabaha değişmediğini
anlamak, yani dünyaya ilişkin tutarlı şemalar oluşturmaktır.
Bir öğlen vakti
Çocuğunuza yalan söylediğiniz zaman onun zihinsel ARKEOLOJİ YERİNE MUTFAĞI SEÇTİ
tanışıyoruz
şemalarını bozmuş olursunuz. Bu yüzden genel bir ilke
telezzüz’le...
olarak çocuklara yalan söylememeliyiz. Çocuğa, müşteriye,
Şef Bahadır
vatandaşa yalan söylemek güvensizlik içinde yaşayan, her an
Büyükduman
kandırılmaktan endişe eden bir toplum oluşturur.
karşılıyor bizi. Ve
Yetişkinlerin çocuklara yalan söylemelerinin ikinci nedeni
iki saat boyunca
ise gerçeği uzun uzun anlatmak yerine kısa bir yalanla işin
her gelen tabağı
içinden sıyrılma isteğidir. Yetişkinler yalan söyleyerek şu
yaratıcısı olan şef
an için rahatlayabilirler ama çocuklar ve toplum hayat boyu
anlatıyor ayrı ayrı.
sıkıntıya düşecektir.
Büyükduman,
Çocuklara yalan söylemek onları küçümsemek, onların
istanbul Üniversitesi klasik
kandırılabilir varlıklar olduklarını düşünmektir. Çocuklara
Arkeoloji bölümünde okurken
yalan söylemeyi doğal kabul edenler yalan söyledikleri
tanışmış mutfakla. o kulu bitirdikten
çocukların onurlarının kendi onurlarından düşük olduğunu
sonra mutfağı seçmiş. telezzüz de
düşünüyorlar demektir. Aslında yetişkinlere yalan
düşlerini gerçekleştireceği adres
söyleyenler de onların kandırılabilir varlıklar olduklarına,
olmuş. Yediğimiz yemeklerin isimleri
onurlarının da düşük olduğuna inanıyorlar demektir. Oysa
bile başlı başına sanatsal bir duygu
tüm insanların onurları eşittir. Sadece roller, statüler farklıdır.
taşıyor. toprağın altından üstüne bir
Çocuğunuzun onuru da sizin onurunuza eşittir. Çocuğunuzu
yolculuğun hayaliyle hazırlanan “altı
dövmeye, ona hakaret etmeye hakkınız yoktur, çocuğunuza
üstü sonbahar”da turp köklerinden
yalan söylemeye de hakkınız yoktur.
erik dallarına uzanılıyor. “Bağrı yanık
“Çocuğuma onun iyiliği için küçük beyaz yalan söyledim”
pırasa”, sonbahar mevsiminin belki
dediğinizde aslında kendi iyiliğiniz için yalan söylüyorsunuz
de en tanıdık meyvesi ile hazırlanan
demektir. Ayrıca çocuklarına yalan söyleyenlerin yalan
glutensiz hamurlu “balkabağı
söyledikleri için siyasetçilere kızmaya hakları yoktur.
tart”, insanın arayışlarından ilham
Pekâlâ bir siyasetçi de “Vatandaşın iyiliği için ona yalan
alan “ekinoks”ta ise elma özgür
söylüyorum” diyebilir. İyi niyetle yalan söylediğini iddia
iradeyi ve bilgeliği, üzüm eğlenceyi,
etmek, bir safsatadır, bir psikolojik savunma mekanizmasıdır.
kereviz ise sağlığı simgeliyor.
“kereviz sarma”, “kızıl şifa”, “kübik
turp”, “mario’nun hamur tacı”, “mor
İmtiyaz Sahibi:
24 KAsIM 2024 SAYI: 1807 n Yayın Koordinatörü
kaftan”, “zeytinyağlı rezene V2.0”,
CUMHURİYET VAKFI adına
DENİz üLKüTEKİN
sonbaharın öne çıkan lezzetlerden.
ALEV COŞKUN
n Sayfa Tasarım
Genel Yayın Yönetmeni
tatlılar ise sırf görünümleriyle değil
ECE KURTULUŞ DURsUN
MİNE EsEN
n Reklam Genel Müdürü
isimleriyle hikâye kahramanı gibi.
Sorumlu Müdür
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
EsRA bOzOK
bETüL bERİŞE
“Her haliyle fıstık gibi”, “lezzet-i
baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ.
hazan”, “kuzey yıldızı”, “truvalı
Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel:
No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz
(0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@
Helen”.
Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611