Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
?
8 EKİM 2023
2
Buzulların erimesi penguenlerin
EditördEn
yaşam alanlarını tehlikeye sokuyor.
epimizin
kahramanları
vardır. Kendi
yaşamımızda,
H
toplumsal
anlamda, mitolojik...
Onların varlığı bizi güçlü
kılar, güvende olduğumuzu
düşündürür, en önemlisi,
umut verir. Kahraman olmak
sizin de tahmin edeceğiniz
Dairese L
üzere zordur. Kelimenin altını
FLora
dolduran veya doldurmaya
hevesli karakterlerin güdüsü,
bilinçaltında yatanlar ve
amaçları başlı başına bir
yazı konusu. Ancak ben
size, “bizim” kahramanlarla
kurduğumuz ilişki
biçimlerinden söz etmek
istiyorum.
ayÇa
Bazen anne, bazen baba,
ceyLaN
bazen kardeşi ünlü bir kişilik,
milyonlara umut veren
yaşamöyküsü olan bir isim, ayca_ceylan
mitolojik bir kahraman,
kurgusal bir karakter... Kişisel
kahraman adaylarımız çok
sayıda ve bilinmedik yerlerden
antarktika’da
gelebilir.
kaydedilen
HHH
en sıcak gün.
Elbette bu biraz da bizim
buzullar
yaşamöykümüzün köşe taşları
ile ilgilidir. Aslında “Kendi
öykünüzün kahramanı olun”
gibi kişisel gelişim cümleleri
de biraz bununla ilgilidir.
Ancak ne yazık ki kendi
kahramanımız kendimiz erirse
olduğunda yaşayacağımız
olası düş kırıklığı birçoğumuz
için kişisel bir yıkımla
eşdeğerdir. O yüzden
“dışarıdaki” kahraman imgesi,
daha kolay değiştirilebilir ne olur
olmasıyla öne çıkar.
HHH
son 50 yılda yaklaşık 3 derece arttı. Bu küresel u Dünyada yaşayan insanlar kutuplara ve
Yıllardır dikkat çekilmeye çalışılan
Ancak “kahraman”
artış ortalamasının beş katıdır. 1960’lardan yaşanabilir iklimlere doğru göç etmek zorunda
kontenjanımızı yenileme Antarktika buzullarının erimesi tehlikesi
günümüze ise buzulların yüzde 60’ında geri kalacak.
süreci de bir hayli zorludur.
çekilme gözlemlendi.
artık giderek yaklaşan bir gerçek. Peki
O umut başladığınız, dürüst,
bÜyÜk buzulun çökmE tEhlikEsi
büyük buzul parçaları erirse dünyadaki
mert, alçakgönüllü ve
4 maddEdE buzullar ErirsE nE Olur? Tüm bu kötümserlikten sonra sevindirici haber
yardımsever gibi iyiliğe ilişkin
şu ki araştırmalara göre Antarktika’da buzun
yaşam nasıl olur, biliyor muyuz? u Dünya haritası değişecek. Florida,
birçok sıfatı yüklediğimiz
Danimarka, Hollanda, Bangladeş ve birçok tamamı önümüzdeki birkaç yüzyıl boyunca
karakterin yaldızı
küçük ada ülkesinin çoğu tamamen yok erimeyecek. Ancak büyük buz kütlelerinden
ntarktika yalnızca donmuş devasa
döküldüğünde veya onunla
olacak. Birleşik Krallık ve Uruguay gibi deniz Thwaites Buzulu’nun önümüzdeki birkaç 10 yıl
bir bu kütlesi değil, yaşamın
kurduğumuz ilişkiyi oluşturan
seviyesinden aşağı ülkeler toprak alanlarının içinde çökme olasılığı var. Eğer bu buzul erirse
sürmesi için büyük önem taşıyan bir
anlamlar bütünü bozulduğunda
önemli bir bölümünü kaybedecek. Avustralya
küresel deniz seviyeleri yaklaşık 65 santimetre
kıtadır. Tam da bu nedenden dolayı
kişisel yıkım kadar olmasa da
büyük bir iç denize sahip olacak.
yükselecek ve söz ettiğim 4 maddenin her biri
Ahiçbir ülkeye ait değildir. 1959’da
zorlayıcı bir kabullenme ve
u Dünya nüfusunun yüzde 40’ı iklim
belirli ölçeklerde gerçekleşecek.
imzalanmış olan “Antarktika Antlaşması” ile
değişim sürecine gireriz.
göçmeni olacak.
barışa ve bilime adanmış olan kıtaya dünyanın
Zorlayıcı betimlemelerle
anOrmal sıcaklık artışı
u Eriyen buz, tatlı su seviyesini artırarak
her yerinden bilim insanları gelip araştırmalarını
kahraman üzerinden
Frontiers in Environmental dergisindeki yeni bir
okyanusları daha az tuzlu hale getirecek.
yaparak uluslararası bilime katkıda bulunur.
kurduğumuz anlamlı
makaleye göre ise Antarktika için durum pek de
Okyanus akıntılarındaki değişikliklerden su altı
bütünü korumaya çalışırız,
iyi gitmiyor. Kıtanın doğu kıyısı yakınlarındaki
tÜm yaşam için tEhdit biyoçeşitliliğine kadar olumsuz etkiler oluşacak.
gerçeği eğip bükeriz,
sıcaklıklar Mart 2022’de normal değerlerin 39
Antarktika’da yaklaşık 25 milyon 400 bin
kabullenme aşamasını
derece üzerine çıktı. Bu sıcaklık artışı dünyanın
kilometreküp buz bulunur. Bu miktar dünyadaki
geciktirmeye çalışırız vs...
herhangi bir yerinde kaydedilen en yoğun
tüm tatlı suyun yüzde 60’ını ve tüm buzun yüzde
Peki o sırada, yeni kahraman
sıcak hava dalgası oldu. ABD Ulusal Kar ve
90’ını oluşturur. Eğer buradaki buzulların tamamı
kapıda beklemekte midir?
Buz Veri Merkezi’nin (NSIDC) verilerine
erirse küresel ölçekte deniz seviyesinin 70
Yoksa artık kahramanlara
göre ise Antarktika’daki deniz buzu bu kış
metre yükselebileceği öngörülüyor. Tabii
gereksinimimiz yok mudur?
rekor düzeyde geriledi. Bölgede kışın
buzulların erimesi, sırf kıyı bölgelerindeki
Bu cesaret gerektiren soruyu
deniz buzunun, bir önceki kaydedilmiş
yaşamın tehlikeye girmesi değil su
da siz yanıtlayın. Hepinize iyi
rekorun 1 milyon kilometre kare altına
ve karasal biyoçeşitlikten küresel
pazarlar...
düşmesiyle birçok nedenden dolayı
ısınmaya kadar birçok yaşamsal koşulun
zorlaşması hatta bazı türler için ortadan önemli olan bu donmuş kıtanın korunması
dEniz ÜlkÜtEkin
kalkması anlamına geliyor. adına da küresel ölçekte emisyonların
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr Antarktika Yarımadası’nın batı azaltılmasına acilen gereksinim
kıyısındaki ortalama yıllık hava sıcaklığı duyuluyor.
Thwaites Buzulu
Herkesin bildiği o sözlerin simgelediği anlam ve kökenlerini inceleyelim
14 bin yıl gezdim… Haydar, Haydar!
li Ekber Çiçek’in tarafından sorguya çekildiğini (dara soy daha sonra ehlibeyt’i (ev halkı) tarih (insan bedeni) gelişi anlatır. Devriyenin bu
o muazzam sesi ve düşmek) söylüyor bize. sahnesine çıkaracaktır. bölümüne aynı zamanda iniş (inzal) denir.
bağlamasıyla gönlümüze Kırklar cemi, Alevi Bektaşi İniş, ontolojik bir soruna gönderme yaparken
Güruh-u Naci aynı zamanda hepimizi
yazdığımız bu deyiş Sıdkı geleneğinin en önemli mitosları çıkış ya da gidişte epistemoloji devreye
doğrudan ilgilendiren bir duruma gönderme
ABaba’ya aittir. Ali Ekber arasındadır. Bugün cem evlerinde girer. Epistemoloji (bilgi bilim) bilginin
yapar: “Kurtulmuşlar Topluluğu” anlamına
Çiçek, Sıdkı Baba’nın deyişinde genel yürütülen cemler, kırklar ceminin mahiyeti, öznenin bilişi üzerine odaklanır.
gelen bu tanım kendisini özgür bir birey
anlamı bozmayan birtakım değişiklikler
bir tekrarı, anımsanması ve yeniden olarak ortaya koymuş ve böylece “insan” Bilme ve bilinç bende nasıl açığa çıkıyor?
yapmıştır; “Haydar, Haydar” ifadesi
inşa edilmesidir. Dara düşmek, Ben kimim? Kişiye “insan” olma yolunu
olabilmiş kişileri ima eder.
ayşe acar
bu değişikliklerden birisidir. Sıdkı
dara çekilmek, insan oluşa ilişkin açan işte bu düşünsel yükseliştir (uruç).
Pek çok insanın ezbere bildiği bu deyişin
Baba’nın deyişinde geçmeyen Haydar bir tür hesap vermek, sorguya Yükselen, bilincin kendisidir ve bu bilinç
en zor anlaşılan ve bu nedenle sıkça hatalı
Haydar’dan kasıt Hz. Ali’dir. Haydar aslan, çekilmektir. “Ne kadar insansın?” darda kendini insan olarak ortaya koyacak olan
yorumlara neden olan cümlesi “Âdem
cesur, yiğit ve “yaşam ağacı” anlamına gelir. bu soru sorulur. Aslında soruyu soran da şeydir. Devriyeden maksat devrin sürmesi
sıfatında çok geldim gittim”dir. Burada
yanıtı veren de insanın bizzat kendiliğidir. değil, devrin tamam olmasıdır. Bu dünyaya
“devriye” düşüncesi kendini kesin biçimde
“On dört bin yıl gezdim pervânelikte Kırklar, bu anlamıyla her bir bireyin kendi gelmekteki amaç insan olmaktır. Arzu edilen
gösterir. Nedir devriye ve Âdem sıfatında
Sıdkı ismin duydum dîvânelikte iç dünyasında bir hedef olarak taşıdığı kâmil gayenin tamamlanmasıdır.
gelip gitmek, bir tür reenkarnasyon mudur?
İçtim şarabını mestanelikte insanı simgeler. “Âdem sıfatında çok geldim gittim.”
OntOlOjik bir sOrun
Kırkların ceminde dara düş oldum” “Gürûh-u Naci’ye özümü kattım/ Âdem İnsan görüntüsünde varlıkların bu dünyaya
Devriye, Hakk’tan gelip Hakk’a gidişi
sıfatında çok geldim gittim/ Bülbül oldum sürekli gelip gittiği aşikârdır. Fakat bu
Pervane, Sıdkı mahlasını almadan önce Firdevs bağında öttüm/ Bir zaman gül için anlatan bir kelimedir. Reenkarnasyonla görüntü (sıfat) kişiye insan olmayı baştan
Sıdkı Baba’nın deyişlerinde kullandığı zare düş oldum.” uzaktan yakın bir ilgisi yoktur. Geliş, insanın garantilemez. Bülbül olup f irdevs bağında
mahlastır. Pervane (ateş böceği) aynı Güruh-u Naci’den öncelikle kastedilen evrimde yaşadığı macerayı içerir. Hem ötmek, bir gül için zare düş olmak gerekir.
zamanda âşığı simgeler. Sıdkı Baba 14 bin yıl insanlık tarihinin yaşadığı bir maceradır
Kabil’in Habil’i öldürmesinden sonra Bülbül insanın konuşmasıdır, gül ise kendi
bu hem de her bir bireyin ana rahminde
yani uzunca bir süre aşık ve divane gezdiğini Âdem’e cennetten bağışlanan Naci’nin kulağı. Söylediği şeyi kulağına duyuran
ve bu macerasının bir yerinde “kırklar” (Şit Peygamber) soyundan gelenlerdir. Bu yaşadığı maceradır. Dünyaya insan sıfatında kişidir insan.