Catalog

? 24 EKİM 2021 4 Galiba asıl en büyük alkışı filmin o muhteşem yapım tasarımını Komünistler çocukları böyle eğitti üstlenen (“Arrival” ile Oscar’a aday gösterilmiş) Patrice Vermette hak ediyor. O olmasa muhtemelen bu kadar etkileyici bir “Dune” Yoldaş çizgi evreni de olmazdı. um STAFA K. kahramanları ERDEm OL ers kitabının arasına koyup faşistleri Ekim 1922’de Roma’ya yürüdük- okurduk. Bizim kuşak öy- lerinde sosyalist içerikli çocuk dergileri de le yapardı. Teksas’tı, Tom artık yayımlanamaz hale gelir tabii. Bunlar- Miks’ti, Kaptan Swing’di, dan biri Il Fanciullo Proletario’ydu (Proleter Dokumayanımız yoktu. Son- Çocuk). Faşistlerin Roma yürüyüşünden sa- radan daha mantıklı temellere oturttuğumuz dece birkaç hafta önce ilk/tek sayısı yayım- “yurtseverliğimiz” bile ülkelerini işgal et- lanabildi bu derginin. miş İngiliz emperyalizminin askerleri kırmı- O sayıda Sovyetlerdeki kıtlığın kurbanı zı urbalılara karşı “savaş” veren Çelik Blek çocuklar için para kampanyası yapmış der- ile Kaptan Swing’den izler taşır. Kendi adı- gi. Bu tarihten kısa bir süre önce sosyalist ma, dersten uzaklaştırması dışında, hiç zarar Cuore dergisi, Aralık 1921’de çocuklara görmedim ben bu çizgi romanlardan. onlardan faşistlerle çatışmama sözü alın- Kötüsü yok muydu? Olmaz mı? Biraz bü- caya kadar “ağabeylerinin bacaklarına sa- FİLm İN NOTu : 8/10 yüyünce, az biraz da “politik” olunca, örne- rılıp dışarı bırakmamalarını” önerir. Ama ğin Walt Disney’in çizgi romanlarını oku- İKP’nin çocuklara yönelik bir çizgi roman mayı bırakmıştım. Berbattılar. Bilenler var- dergisinde tam tersi söylenir: “Bırakın fa- ‘Dune’ nihayet hak ettiği bir sinema uyarlamasına kavuştu dır, Amerikan ideolojisi yayardı Disney’in şistlerle dövüşsünler.” kahramanları. Walt Disney zaten CIA’dan İKP, 1945’ten sonra o çizgi romanların çocuklara yönelik çiz- yayımlanması için gi roman yayınını daha hayli de para almıştır düzenli yapabildi. Ko- denir. Sevmezdim, münist içerikli ilk çiz- Çok çok uzak Miki Mouse’u, Var- gi roman olan haftalık yemez Amca’yı. Noi Ragazzi parti ta- Bir de Kino- rafından hiçbir zaman wa vardı, yeni çık- resmi olarak tanınma- mıştı. Kinowa’nın dı ama ona ait olduğu Em RAh Teksas’tan Tom biliniyordu. 1948’de KOLu KISA Miks’ten okuyup bu dergi o yılki se- bir gezegende sempati duyduğum çimlerde Sosyalist- Amerikan yerlileri- Komünist Halkın De- rank Herbert 70’li yıllarda ları Kuzey Afrikalı kadınlar gibi giydirmesi nin baş düşmanı oldu- mokratik Cephesi’nin Bilimkurgu kendisiyle yapılan bir röpor- çok bariz bir tercih oluyor aslında. Yani baş- ğunu görünce onu da sembolü olan Giu- edebiyatının tajda “Star Wars” filminin lıkta yazdığımız gibi “çok çok uzaktaki bir okumadım. Ama bir seppe Garibaldi’nin yönetmeni George Lucas’ın gezegen”i anlatsa da çok çok yakın bir geze- Tex vardı ki onu hep hayatını, macerala- efsaneleşmiş Ffilmdeki birçok şeyi kendi gende geçiyor “Dune”. Üstelik 60’lı yıllarda okudum, çok da sev- rını anlatan “Özgür- serisi “Dune” romanından çaldığını ima etmiş ve “Dava aç- yazılan romanın neredeyse 60 yıl sonra bile dim. “Çizgi roman lüğün Süvarisi” ad- mamak için kendimi zor tutuyorum ama baş- hayatımızda çok benzer noktalara temas et- beyazperdede. dünyasının komünis- lı macerayı yayım- ka çarem de olmayabilir” demişti. O yüzden mesinin de hem yazarın vizyonerliğine hem ti” denirdi Tex Willer ladı. Noi Ragaz- Denis eğer Denis Villeneuve’ün “Dune: Çöl Geze- de insani hırsların değişmezliğine bağlana- için. Doğrudur. Hâlâ zi ayrıca Alexander Proleter Çocuk Villeneuve geni” (orijinal adı sadece Dune) filmini iz- cak çok fazla açıklaması var, değil mi? eski sayıları durur, ilk Fadeyev’in romanı- lerken daha ilk dakikalardan itibaren aklını- defa okuyormuş gibi de okurum zaman za- nın çizgi roman uyarlaması olan “The Yo- imzalı filmde VILLENEu VE’ÜN Kum ARI za “Star Wars” geldiyse hiç şaşırmayın; yıllar man. Teksas’la Tom Miks’i de tabii. ung Guard”ı da okuttu çocuklara. Nazi işga- başrolleri Aslına bakarsanız 2.5 saatlik uzun süre- önce “Star Wars”u izleyenlerin aklına da baş- li sırasında SSCB’de geçen roman, Rus nü- İTALYAN KÖKENLİ si ve 200 milyon dolara yaklaşan bütçesiy- ta Frank Herbert olmak üzere, “Dune” gel- Timothée fusunun ülkenin iç bölgelerine trajik çıkışı- le “Dune”un bu denli düşük bir aksiyon içer- Tüm bu kahramanların maceraları Ameri- mişti. nı, partizan mücadelesinin başlangıcını an- Chalamet, mesi ciddi bir risk olarak görülebilir. Belki İşin bu kısmını kenarda bırakırsak, “Du- ka topraklarında geçer. Ben ABD’nin birçok latıyordu. Rebecce de bu yüzden film dünyanın bazı ülkelerinde semtini, yerli kabilelerin adlarını hep bu çiz- ne” 1980’li yıllarda David Lynch’in yaptı- KATOLİKLERE KÖK SÖKTÜRDÜ HBO Max’te de gösterime girdi ve Warner ğı ve hemen hiç kimsenin beğenmediği bir gi romanlardan öğrendim, inanın. Bu yüzden Ferguson, Bros. sadece salon gişelerine bel bağlama- herhalde, benim de arkadaşlarımın da aklına 1950’de, Noi Ragazzi’nin yayını durdu- uyarlama dışında ilk kez sinemaya uyarla- Oscar Isaac dığını göstermiş oldu. Gerçi Villeneuve’ün nıyor ve bu sefer genel kanı Villeneuve’ün bunların çizerlerinin İtalyanlar olacağı gel- ruldu. Çünkü İtalyan Öncüler Derneği’nin, bu durumdan çok mutlu olduğu söylenemez memişti. Öğrendiğimde çok şaşırmıştım. İtal- izci benzeri bir gruptu bu, resmi organı olan hakkaniyetli bir iş çıkardığı yönünde. Görü- ve Zendaya ama en azından şimdiden ABD dışı vizyo- nüşe bakılırsa devamı da gelecek. ya bu işin merkeziymiş meğer. İtalyan çizer- Il Pioniere çok daha popülerdi. paylaşıyor. nuyla 100 milyon dolardan fazla hasılat ya- ler Amerika’yı gidip görmedikleri halde na- İtalyan çizgi roman dünyası İKP’nin de Bu arada hatırlatalım, 70’li yıllarda ro- pan filmin kendini ispat ettiğini söylemek manı filme aktarmak için çok çabalayan sıl bu kadar vakıftılar oralara, hâlâ anlamam. etkisiyle hayli politik bir öz kazandı. Ama mümkün. Büyük bir sektör İtalya’da çizgi ro- asıl mücadele aslında politik bir dergi ol- kült sinemacı Alejandro Jodorowski bir tür- Yani aslında Villeneuve’ün oynadığı kumar lü yeterli finansmanı sağlayamadığı için projeyi rafa man sektörü. Batının en büyük komünist mayan işte bu Il Pioniere ile Katolik Il işe yaradı ve bir yanıyla tam bir büyüme öyküsü (unutma- partilerinden biri olan İtalyan Komünist Vittorioso arasında sürdü, hem de yıllar- kaldırmış ama onun ilmek ilmek ördüğü Dune evrenin- yalım Paul kitapta 15 yaşındadır, burada birazcık daha bü- den başta “Alien” ve “Star Wars” olmak üzere çok sa- Partisi’nin (İKP) toplumu faşistler ile kili- ca. Il Pioniere, Katolik dergiyi ezer geçer- yük dursa da) olan, bir yanıyla Mesih mitine yaslanan ve senin etkisinden korumak için çizgi roman- di her sayısında. O dönemki editörü Mar- yıda başka film nemalanmıştı. kolonyalizm, kültürel çatışma, ekolojik farkındalık gibi un- lar yayımladığını öğrenince çok da şaşırma- cello Argilli, “Il Pioniere hiçbir zaman bir 70’Lİ YILLARDAN b ERİ h AYALDİ surlarla bezeli düşsel bir epik drama olan “Dune” hem eleş- dım doğrusu. Çocuklar için ilerici süreli ya- ateist ya da Hıristiyan karşıtı propaganda Hikâyenin tamamını “Jodorwski’s Dune” adlı belgesel- tirmenlerden hem de izleyici kitlesinden onay aldı. yınların başlangıcının 1907’ye kadar gitti- yapmadı. Ama her zaman laikti” deyişiyle de bulabilirsiniz. Villeneuve’ün filmine dönersek, romanı Javier Bardem (yine müthiş, yine filmi çalmış), Ja- ği söyleniyor hatta. Leda Rafanelli adlı bir de anımsanır. Komünist öğretiden elbet- okumayanların da kesinlikle yüksek bir seyir keyfi alaca- son Momoa (Aquaman’den daha havalı burada), Stel- anarşist, “ahlaki değerlerin” kültürel hege- te etkilenen Il Pioniere’nin bugün de izini ğına şüphe yok ama Herbert’in kitaplarına vâkıf olanların lan Skarsgard (tanımakta zorlanabilirsiniz), Charlotte monyayı sürdürmek için bir burjuva ara- süren çizgi yayınlar var İtalya’da. da tasdikleyeceği gibi Kanadalı yönetmen büyük ölçüde Rampling, Josh Brolin, Dave Bautista ve bizce son 10 yı- cı olduğuna inandığından, Contro la Scuola İngilizlerin kırmızı urbalı askerlerine karşı yazarın tahayyülüne sadık kalmış. Herbert’in Dune evre- lın en özgün müzisyeni / şarkıcısı / şarkı yazarı Benjamin (Okula Karşı) adlı bir çizgi roman yayımla- savaşan Çelik Blek ile Kaptan Swing yetişe- nini tasarlarken Arap kültüründen birçok şeyi devşirdiği- Clementine’ın rol aldığı “Dune” güçlü oyuncu kadrosuyla mış o dönemler. bilseydiler İtalyan faşistlerine karşı da İtal- ni düşünürsek, Villeneuve’ün örneğin Arrakis’teki kadın- da dikkat çekiyor elbette... Kara Gömlekliler olarak bilinen İtalyan yan yoldaşlarına destek verirdi. Hakemler şeytan mı melek mi? Şikâyet etmeyen yok ama onlar bunu bir kaçış olarak görüyor Futbolun günah keçileri! e İsa’ya yaranabildi ne aynaya bakıp kendi kusurlarını gör- him Tokmak ise konuya farklı sinin bir nedeni de tek ses- Musa’ya” diye yaygın bir ifa- mektense hakemi eleştirmek en ko- yaklaşanlardan. O, hakem ha- lilik. “Bakın Almanya’ya OFSAYT ARİF de vardır ya, hakemler, özellik- lay yol” diyen Selçuk Dereli, geçen talarının, Futbol Federasyo- İngiltere’ye, çok tartışmalı KIZILYALIN yıllar içinde sadece isimlerin ve le Türkiye’de maç yöneten fut- nu ve Merkez Hakem Ko- bir maç sonrası hakem çıkıp NEDİR “N bol hakemleri için biçilmiş kaf- suratların değiştiğini, ancak “tek mitesi (MHK) merkezli ol- o pozisyonu anlatabiliyor, Kural kitabına göre ofsayt şöy- tan bu söz. Bir hafta Beşik- suçlu hakem” anlayışının kal- duğunu savunuyor: verdiği kararı savunabiliyor. le açıklanıyor: “Futbolda ofsayt, top taş, ertesi hafta Gala- dığını söylerken şöyle konu- “Kendi hakemlerini ko- Bizde ise “yasak”. Niye yasak bilen yok. Peki ya- bir kalenin yönünde hareket halinde tasaray, sonra Fener- şuyor: “Futbol çok bileşenli ruyamayan futbol yöne- sak. MHK’den bir açıklama var mı? Yok. Hakem iken o kaleye giden takım oyuncuların- bahçe isyan ediyor. bir oyun, kulüp başkanından timi hakem hatalarının derneğinden var mı? O da yok. Hakemler tüm ok- dan birisinin, karşı takımın kalecisine, karşı Anadolu takımları ge- yönetime, teknik kadrodan yegâne sebebi. Hafta ların hedefine atılıyor. Oysa hakem o kararı niye takımın oyuncularından en yakın olanı ile ay- ri kalmıyor, isyan ne- oyuncuların sezonluk ve- arası kulüp başkan- verdiğini açıklasa belki kamuoyunda bu kadar sert nı hizada ve de ondan daha da yakın bulunma- redeyse amatör kümeye ya anlık performansları- ları çıkıp 6-7 hake- yorumlar olmaz..” sı durumudur.” Gelgelelim bu yıl yapılan değişik- kadar yayılıyor. na kadar her şey sonu- min kellesini iste- Görüldüğü üzere hakem meselesinde herkes haklı! likle, en yakın olma durumu omuzla sınırlandı- Bu yıllardır böyle. Ger- cu etkiler. İşler iste- di, görüşmeye giden- Gerçi “Lig bu hakemlerle bitmez...” havası hâkimse rıldı, ayak uçları ile diz de dahil. Ancak el kol, çi son 3-4 senedir doruk nildiği gibi gitmedi- lerin başında da Trab- de futbol dünyasının kaçırdığı şu nokta var: “Her se- daha doğrusu futbolda kullanılması yasak noktada hakem hataları ama fut- ğinde en kolayı hake- zonspor Başkanı var- zon nasıl öyle ya da böyle bitmişse bu sezon da bu olan organların çekilen ofsayt çizgisin- mi suçlamak. Veriyor- dı. Şimdi, Trabzonspor- bol maçları hakemle oynanma- lig, bu hakemlerle bitecek.” Çünkü hakem hatası ile den ileride olması serbest. El, kol boz- ya başladığından beri bu anla- sunuz demeci veya sa- Fenerbahçe maçına çıkan yarıda kalan bir sezon henüz yok dünyada! muyor, omuzla ayak ucu bozuyor yış değişmiyor, hele bizim coğ- hada hakeme yükleniyor- Ali Şansalan arkadaşımız yani kramponun ucu milimetrik VARSA YOKSA OFSAYT! rafyada! sunuz böylelikle kendi ku- nasıl rahat olsun ki? Jest ve geçse ofsayt. Peki hakemler gerçekten suçlu surlarınız arka planda ka- mimikleri bile bir tarafa daha Hakemlik demişken, son günlerde bir ofsayt tar- Görüldüğü üzere futbol ha- mu? Bu soruyu hakem dünya- lıyor. Bu Türkiye’de en çok sempati ile yaklaştığını göste- tışması aldı başını gidiyor kamuoyunda. kemliği gerçekten çok zor! sının önde gelenlerine sorduk. başvurulan yöntem. riyordu” diyor Tokmak. Elbette maçı yayımlayan kanalın bilgisayar ara- Verdikleri yanıtlar ilginçti. Elbette bu özellikle son 2-3 yıl- Ve Deniz Ateş Bitnel, FIFA cılığıyla çektiği ofsayt çizgileriyle Video Yardım- Yıllarca FIFA kokartı taşı- da hakemlerin kötü performansla- kokartı taşıdığı yıl bir Galatasa- cı Hakem (VAR) sisteminin yarattığı kafa karışık- yan, ardından spor yorumcu- rı da ayrı sorun. Çünkü güven telkin etmeyen ray-Trabzonspor maçında 4 kırmızı kart gösterdiği lığı da bu kaotik durumu körüklüyor. Hatta öyle luğu yapan Selçuk Dereli, bir hakem yapısı var. Bunda da suç düdük ça- için hakemliği bitirilen genç isim, hakemlerin fut- ki, TDP lideri Mustafa Sarıgül bile katıldı geçen- hakem eleştirisinin aslında lan isimlerden ziyade onları doğru yönlendire- bol dünyasında, en kolay harcanan, “en zayıf hal- lerde ofsayt tartışmasına. “Futbolu güzelleştirmek bir tür “kaçış” yolu olduğu- meyenlerde. Biraz da oralara bakmak gerekir.” ka” olduğu görüşünde. Bitnel’e göre hakem hata- için ofsaytı kaldırma çalışmalarım var” diyerek nu savunanlardan. “Önce larının kamuoyunda bu kadar büyük ses getirme- Eski hakemlerden, spor yorumcusu İbra- yarı şaka yarı ciddi hakem kaosunun içine daldı... DEVAMLILIK HATASI Bİ DÜNYA İNSAN